[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.04,0:00:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu videoda biz sizə Qədim Misir
Dialogue: 0,0:00:02.19,0:00:04.61,Default,,0000,0000,0000,,haqqında məlumat verəcəyik,
Dialogue: 0,0:00:06.02,0:00:09.53,Default,,0000,0000,0000,,hansı ki, coğrafi baxımdan
Dialogue: 0,0:00:09.53,0:00:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Afrikanın şimal-şərqindəki müasir \NMisir dövlətinə olduqca uyğun gəlir.
Dialogue: 0,0:00:14.14,0:00:16.91,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misir və müasir Misirin ortaq cəhətlərindən biri
Dialogue: 0,0:00:16.91,0:00:19.83,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayıdır.
Dialogue: 0,0:00:19.83,0:00:22.96,Default,,0000,0000,0000,,Burada mavi rənglə qeyd edilən hissə.
Dialogue: 0,0:00:22.96,0:00:26.57,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayı dünyanın ən böyük çaylarından biridir.
Dialogue: 0,0:00:26.57,0:00:29.54,Default,,0000,0000,0000,,Ən uzun çay kimi Amazon çayına rəqibdir
Dialogue: 0,0:00:29.54,0:00:32.68,Default,,0000,0000,0000,,və Nil çayının qolunun mənsəbi
Dialogue: 0,0:00:32.68,0:00:35.42,Default,,0000,0000,0000,,bu şəklin cənubundan başlayır
Dialogue: 0,0:00:35.42,0:00:37.74,Default,,0000,0000,0000,,və su şimala doğru axır,
Dialogue: 0,0:00:37.74,0:00:41.44,Default,,0000,0000,0000,,nəticədə Nil çayı Aralıq dənizinə axır.
Dialogue: 0,0:00:41.44,0:00:46.01,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:00:46.01,0:00:49.50,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:00:49.50,0:00:50.45,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:00:50.45,0:00:51.63,Default,,0000,0000,0000,,...,
Dialogue: 0,0:00:51.63,0:00:53.59,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:00:53.59,0:00:56.92,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:00:56.92,0:00:58.80,Default,,0000,0000,0000,,..
Dialogue: 0,0:00:58.80,0:01:01.63,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:01.63,0:01:03.72,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:03.72,0:01:05.30,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:05.30,0:01:06.55,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:06.55,0:01:08.43,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:08.43,0:01:12.13,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayı
Dialogue: 0,0:01:12.13,0:01:16.13,Default,,0000,0000,0000,,Afrikanın şərqindən başlayaraq, Aralıq dənizinə tökülür,
Dialogue: 0,0:01:17.33,0:01:19.78,Default,,0000,0000,0000,,çünki, şimala doğru axıntı olduğundan,
Dialogue: 0,0:01:19.78,0:01:22.95,Default,,0000,0000,0000,,çayın cənub hissələri yuxarı istiqamətlidir
Dialogue: 0,0:01:22.95,0:01:25.68,Default,,0000,0000,0000,,və onlar Yuxarı Nil çayı adlanır.
Dialogue: 0,0:01:25.68,0:01:26.51,Default,,0000,0000,0000,,....
Dialogue: 0,0:01:27.57,0:01:31.41,Default,,0000,0000,0000,,Yuxarı Nil Aşağı Nilin
Dialogue: 0,0:01:31.41,0:01:33.27,Default,,0000,0000,0000,,cənub hissəsidir.
Dialogue: 0,0:01:33.27,0:01:36.46,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:36.46,0:01:39.52,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:39.52,0:01:40.85,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:40.85,0:01:45.04,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:01:45.04,0:01:48.68,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayının bu qədər
Dialogue: 0,0:01:48.68,0:01:50.32,Default,,0000,0000,0000,,vacib olmağının səbəbi
Dialogue: 0,0:01:50.32,0:01:52.10,Default,,0000,0000,0000,,onun yararlı su mənbəyi olmağıdır.
Dialogue: 0,0:01:52.10,0:01:55.34,Default,,0000,0000,0000,,Daşqın baş verdikdə çay ətrafındakı torpaqlar
Dialogue: 0,0:01:55.34,0:01:57.16,Default,,0000,0000,0000,,əkinçilik üçün əlverişli hala gəlir.
Dialogue: 0,0:01:57.16,0:01:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Neolit dövründə kənd təsərrüfatının
Dialogue: 0,0:01:59.38,0:02:01.73,Default,,0000,0000,0000,,inkişaf etdiyi yerlərdən biri də
Dialogue: 0,0:02:01.73,0:02:04.34,Default,,0000,0000,0000,,Nil Vadisi idi.
Dialogue: 0,0:02:04.34,0:02:06.19,Default,,0000,0000,0000,,Eradan 6000 və ya 8000 il əvvəl
Dialogue: 0,0:02:06.19,0:02:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayı ətrafındakı ərazidə
Dialogue: 0,0:02:08.91,0:02:12.16,Default,,0000,0000,0000,,insanların yaşadığı məlumdur.
Dialogue: 0,0:02:14.32,0:02:18.27,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:02:18.27,0:02:19.78,Default,,0000,0000,0000,,Kənd təsərrüfatı üçün əlverişli ərazi olmağı
Dialogue: 0,0:02:19.78,0:02:22.21,Default,,0000,0000,0000,,daha yüksək əhali sıxlığının yaranmasına imkan verdi.
Dialogue: 0,0:02:22.21,0:02:24.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu isə öz növbəsində digər sahələrin\Ninkişafına və daha mürəkkəb
Dialogue: 0,0:02:24.27,0:02:26.17,Default,,0000,0000,0000,,cəmiyyətlərin formalaşmasına şərait yaratdı.
Dialogue: 0,0:02:26.17,0:02:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Ən böyük sivilizasiyalardan bəzilərinin
Dialogue: 0,0:02:28.10,0:02:32.46,Default,,0000,0000,0000,,ilk olaraq burada formalaşması təsadüfi deyil.
Dialogue: 0,0:02:32.46,0:02:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayının hekayəsi və ya Misirin tarixi
Dialogue: 0,0:02:37.88,0:02:40.59,Default,,0000,0000,0000,,bir-biri ilə sıx bağlıdır.
Dialogue: 0,0:02:40.59,0:02:43.45,Default,,0000,0000,0000,,Misir bu ölkənin çox hissəsini əhatə etsə də,
Dialogue: 0,0:02:43.45,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,əhalinin çoxu kənd
Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:51.17,Default,,0000,0000,0000,,təsərrüfatına əlverişli olduğundan
Dialogue: 0,0:02:53.11,0:02:56.82,Default,,0000,0000,0000,,çayın sahilində məskunlaşmışdı.
Dialogue: 0,0:02:56.82,0:02:59.32,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayı qədim misirlilər üçün çox vacib idi.
Dialogue: 0,0:02:59.32,0:03:01.31,Default,,0000,0000,0000,,Onların bütün təqvimi, fəsilləri
Dialogue: 0,0:03:01.31,0:03:04.04,Default,,0000,0000,0000,,Nil çayı əsasında təyin edilirdi.
Dialogue: 0,0:03:04.04,0:03:05.75,Default,,0000,0000,0000,,Misirdə "daşqınlar" adlanan mövsüm var idi.
Dialogue: 0,0:03:05.75,0:03:08.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu zaman çay daşır və torpağı münbit\Nhala gətirirdi.
Dialogue: 0,0:03:08.36,0:03:10.14,Default,,0000,0000,0000,,Böyümə adlı bir mövsüm var idi.
Dialogue: 0,0:03:10.14,0:03:12.14,Default,,0000,0000,0000,,Həmin müddətdə yetişdirilən məhsullar \Nböyüməyə başlayırdı.
Dialogue: 0,0:03:12.14,0:03:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra məhsul yığımı mövsümü gəlirdi.
Dialogue: 0,0:03:14.62,0:03:18.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu ərazidə min illərdir insanlar yaşayır.
Dialogue: 0,0:03:18.89,0:03:20.93,Default,,0000,0000,0000,,Misir haqqında danışarkən
Dialogue: 0,0:03:20.93,0:03:23.90,Default,,0000,0000,0000,,eradan əvvəl 3100, 3150-ci illərdə\Nmövcud olmuş
Dialogue: 0,0:03:23.90,0:03:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Misir mədəniyyətindən bəhs etmiş oluruq.
Dialogue: 0,0:03:30.35,0:03:33.20,Default,,0000,0000,0000,,Zaman cədvəlində buna nəzər salaq.
Dialogue: 0,0:03:33.20,0:03:36.75,Default,,0000,0000,0000,,Həmin dövrü zaman cədvəlində burada\Ngöstərə bilərik.
Dialogue: 0,0:03:36.75,0:03:38.03,Default,,0000,0000,0000,,Bu dövrün qədim Misir mədəniyyətinin
Dialogue: 0,0:03:38.03,0:03:41.07,Default,,0000,0000,0000,,başlanğıcı hesab edilməsinin səbəbi\Nodur ki,
Dialogue: 0,0:03:41.07,0:03:42.66,Default,,0000,0000,0000,,həmin dövrdə
Dialogue: 0,0:03:42.66,0:03:46.95,Default,,0000,0000,0000,,Yuxarı və Aşağı Misir ilk dəfə olaraq birləşdirildi.
Dialogue: 0,0:03:46.95,0:03:50.13,Default,,0000,0000,0000,,Menesin hökmdarlığı altında vahid
Dialogue: 0,0:03:50.13,0:03:52.29,Default,,0000,0000,0000,,bir dövlət yaradıldı.
Dialogue: 0,0:03:55.99,0:03:57.43,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:03:57.43,0:04:00.56,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:00.56,0:04:04.73,Default,,0000,0000,0000,,O, Yuxarı və Aşağı Misiri birləşdirdi və
Dialogue: 0,0:04:05.71,0:04:09.61,Default,,0000,0000,0000,,vahid bir dövlətin əsasını qoydu.
Dialogue: 0,0:04:09.61,0:04:11.88,Default,,0000,0000,0000,,Həmin dövlət min illər boyu
Dialogue: 0,0:04:11.88,0:04:15.30,Default,,0000,0000,0000,,mövcudluğunu qoruyub saxlaya bildi.
Dialogue: 0,0:04:15.30,0:04:18.07,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:18.07,0:04:22.12,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misir mədəniyyəti
Dialogue: 0,0:04:22.12,0:04:23.78,Default,,0000,0000,0000,,üç krallığa bölündü.
Dialogue: 0,0:04:24.67,0:04:28.72,Default,,0000,0000,0000,,Köhnə krallıq eradan əvvəl
Dialogue: 0,0:04:28.72,0:04:31.80,Default,,0000,0000,0000,,27-ci əsrdən eradan əvvəl
Dialogue: 0,0:04:34.33,0:04:37.08,Default,,0000,0000,0000,,17-ci əsrə qədər mövcud ola bildi.
Dialogue: 0,0:04:39.70,0:04:43.22,Default,,0000,0000,0000,,Digər krallıqlar isə \NOrta və Yeni krallıqlar adlandırılır.
Dialogue: 0,0:04:43.22,0:04:46.66,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:46.66,0:04:49.41,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:50.34,0:04:53.52,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:53.52,0:04:56.09,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:56.09,0:04:57.83,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:04:57.83,0:05:00.12,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:00.12,0:05:02.77,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:02.77,0:05:06.19,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:06.19,0:05:07.55,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:07.55,0:05:09.16,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:09.16,0:05:13.49,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:13.49,0:05:15.49,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:15.49,0:05:17.95,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:05:17.95,0:05:20.44,Default,,0000,0000,0000,,....
Dialogue: 0,0:05:20.44,0:05:23.59,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misir hökmdarları firon adlandırılırdı.
Dialogue: 0,0:05:23.59,0:05:26.78,Default,,0000,0000,0000,,Lakin Yeni krallıq mövcud olana qədər
Dialogue: 0,0:05:26.78,0:05:28.39,Default,,0000,0000,0000,,"firon" sözündən istifadə edilmirdi.
Dialogue: 0,0:05:28.39,0:05:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Lakin bu videoda mən Misir hökmdarlarından
Dialogue: 0,0:05:30.60,0:05:31.57,Default,,0000,0000,0000,,firon kimi bəhs edəcəm.
Dialogue: 0,0:05:31.57,0:05:33.87,Default,,0000,0000,0000,,....
Dialogue: 0,0:05:33.87,0:05:37.87,Default,,0000,0000,0000,,Köhnə krallıq müasir dövrdə də
Dialogue: 0,0:05:39.37,0:05:41.84,Default,,0000,0000,0000,,qədim Misir dedikdə, ağla ilk gələn tikililər olan
Dialogue: 0,0:05:41.84,0:05:45.81,Default,,0000,0000,0000,,piramidalar ilə məşhur idi.
Dialogue: 0,0:05:45.81,0:05:47.96,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar həmin piramidaların bəziləridir.
Dialogue: 0,0:05:47.96,0:05:49.73,Default,,0000,0000,0000,,Burada müasir Qahirə şəhəri yaxınlığında yerləşən
Dialogue: 0,0:05:49.73,0:05:52.77,Default,,0000,0000,0000,,böyük Qiza piramidasını görürsünüz.
Dialogue: 0,0:05:52.77,0:05:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Firon Sneferu və Xufunun hakimiyyəti dövründə,
Dialogue: 0,0:05:56.89,0:06:01.85,Default,,0000,0000,0000,,təxminən eradan əvvəl 26-cı əsrdə inşa edilmiş
Dialogue: 0,0:06:01.85,0:06:03.85,Default,,0000,0000,0000,,Sfinksi görürsünüz.
Dialogue: 0,0:06:07.25,0:06:09.20,Default,,0000,0000,0000,,Bunlarən necə inşa edildiyi hələ də
Dialogue: 0,0:06:09.20,0:06:10.83,Default,,0000,0000,0000,,müəmmalıdır.
Dialogue: 0,0:06:10.83,0:06:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Bəziləri bunların
Dialogue: 0,0:06:12.57,0:06:14.64,Default,,0000,0000,0000,,Misirdəki qullar tərəfindən inşa edildiyinə inanır.
Dialogue: 0,0:06:14.64,0:06:17.27,Default,,0000,0000,0000,,Bəzilər isə bu tikililərin \Nkəndlilər tərəfindən mövsümdən kənar
Dialogue: 0,0:06:17.27,0:06:21.48,Default,,0000,0000,0000,,vaxtlarda vergi əvəzinə inşa edildiyini iddia edir.
Dialogue: 0,0:06:21.48,0:06:24.57,Default,,0000,0000,0000,,Onlar bütün məhsullarını yetiştirib,\Nməhsul yığımını həyata keçirdikdən sonra
Dialogue: 0,0:06:24.57,0:06:25.97,Default,,0000,0000,0000,,bu tikililərin inşasında iştirak edirdi.
Dialogue: 0,0:06:25.97,0:06:27.97,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:06:27.97,0:06:30.04,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:06:30.04,0:06:33.39,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:06:33.39,0:06:35.04,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:06:35.04,0:06:36.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu tikililərin inşasında
Dialogue: 0,0:06:36.34,0:06:40.88,Default,,0000,0000,0000,,yüz minlərlə insanın iştirak etdiyi iddia edilir.
Dialogue: 0,0:06:40.88,0:06:42.70,Default,,0000,0000,0000,,4500 əvvəl inşa edilmiş bu piramidalar
Dialogue: 0,0:06:42.70,0:06:45.87,Default,,0000,0000,0000,,hələ də bəşəriyyətin yaratdığı
Dialogue: 0,0:06:46.71,0:06:49.09,Default,,0000,0000,0000,,ən heyrətamiz tikililər
Dialogue: 0,0:06:49.09,0:06:51.67,Default,,0000,0000,0000,,hesab edilir.
Dialogue: 0,0:06:52.55,0:06:56.72,Default,,0000,0000,0000,,Misirlilər yazıdan istifadə etdiyi üçün
Dialogue: 0,0:06:58.55,0:07:01.37,Default,,0000,0000,0000,,onlar haqqında çoxlu məlumat əldə etmək\Nmümkün olmuşdur.
Dialogue: 0,0:07:01.37,0:07:03.22,Default,,0000,0000,0000,,Onlar heroqliflərdən istifadə edirdi.
Dialogue: 0,0:07:03.22,0:07:05.34,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:07:05.34,0:07:06.41,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:07:06.41,0:07:08.49,Default,,0000,0000,0000,,Bir müddət onların mənasını aydınlaşdırmaq\Nmümkün olmamışdı.
Dialogue: 0,0:07:08.49,0:07:10.68,Default,,0000,0000,0000,,Bu məqbərələr üzərindəki yazıların mənası
Dialogue: 0,0:07:10.68,0:07:13.19,Default,,0000,0000,0000,,aydınlaşdırıldıqdan sonra, bu tikililərin,
Dialogue: 0,0:07:13.19,0:07:15.10,Default,,0000,0000,0000,,xüsusui ilə də piramidaların
Dialogue: 0,0:07:15.10,0:07:16.75,Default,,0000,0000,0000,,hökmdarlar üçün nəzərdə tutulduğunu\Nmüəyyənləşdirdik.
Dialogue: 0,0:07:16.75,0:07:19.52,Default,,0000,0000,0000,,Buna əsasən orada təbəqələşmiş \Ncəmiyyət olduğunu deyə bilərik.
Dialogue: 0,0:07:19.52,0:07:21.41,Default,,0000,0000,0000,,Yüksək vəzifədə olanların məqbərələri \Ndigərlərinə nəzərən daha yaxşı idi.
Dialogue: 0,0:07:21.41,0:07:23.43,Default,,0000,0000,0000,,1799-cu ildə kəşf edilmiş Rozetta Daşına qədər
Dialogue: 0,0:07:23.43,0:07:27.02,Default,,0000,0000,0000,,orada baş verənlər haqqında
Dialogue: 0,0:07:27.02,0:07:29.32,Default,,0000,0000,0000,,dəqiq məlumat yox idi.
Dialogue: 0,0:07:29.32,0:07:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu daşın çox dəyərli olmağının səbəbi
Dialogue: 0,0:07:32.22,0:07:33.40,Default,,0000,0000,0000,,eyni mətnin
Dialogue: 0,0:07:33.40,0:07:35.97,Default,,0000,0000,0000,,üç fərqli dildə yazılmağıdır.
Dialogue: 0,0:07:35.97,0:07:38.34,Default,,0000,0000,0000,,Həmin daş üzərində
Dialogue: 0,0:07:38.34,0:07:40.17,Default,,0000,0000,0000,,qədim Misir heroqlifləri,
Dialogue: 0,0:07:40.17,0:07:43.16,Default,,0000,0000,0000,,Misirdə çox istifadə edilən demotik dili və
Dialogue: 0,0:07:43.16,0:07:45.92,Default,,0000,0000,0000,,ən əsası yunan dilində
Dialogue: 0,0:07:45.92,0:07:49.19,Default,,0000,0000,0000,,yazılar mövcuddur.
Dialogue: 0,0:07:49.19,0:07:52.02,Default,,0000,0000,0000,,Tarixçilər həmin daş üzərində
Dialogue: 0,0:07:52.02,0:07:54.76,Default,,0000,0000,0000,,yazılanların tərcüməsi olduğuna görə
Dialogue: 0,0:07:54.76,0:07:57.17,Default,,0000,0000,0000,,onu asanlıqla oxuya bilmişdilər.
Dialogue: 0,0:07:57.17,0:07:58.94,Default,,0000,0000,0000,,Misirin ilk sivilizasiyaların birləşdiyi yer
Dialogue: 0,0:07:58.94,0:08:02.28,Default,,0000,0000,0000,,hesab edilmə səbəblərindən biri də budur.
Dialogue: 0,0:08:02.28,0:08:06.28,Default,,0000,0000,0000,,Heroqliflər ilk yazı növlərindən biridir.
Dialogue: 0,0:08:06.28,0:08:09.44,Default,,0000,0000,0000,,....
Dialogue: 0,0:08:09.44,0:08:13.78,Default,,0000,0000,0000,,....
Dialogue: 0,0:08:13.78,0:08:16.88,Default,,0000,0000,0000,,Dediyimiz kimi Misir 3 krallığa bölünmüşdü.
Dialogue: 0,0:08:16.88,0:08:18.94,Default,,0000,0000,0000,,Misirin orta dövründə
Dialogue: 0,0:08:18.94,0:08:20.46,Default,,0000,0000,0000,,orta krallıqda
Dialogue: 0,0:08:20.46,0:08:22.47,Default,,0000,0000,0000,,Hiksoslar hakimiyyətdə idi,
Dialogue: 0,0:08:22.47,0:08:23.63,Default,,0000,0000,0000,,onlar Sami xalqı hesab edilirdi.
Dialogue: 0,0:08:23.63,0:08:25.37,Default,,0000,0000,0000,,Onların dili də
Dialogue: 0,0:08:25.37,0:08:29.42,Default,,0000,0000,0000,,ərəb, ivrit, arami dilləri kimi
Dialogue: 0,0:08:29.42,0:08:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Sami dili ailəsinə mənsub idi.
Dialogue: 0,0:08:31.60,0:08:33.29,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra mövcud olan
Dialogue: 0,0:08:33.29,0:08:36.46,Default,,0000,0000,0000,,yeni krallıq dövrü qədim Misirin
Dialogue: 0,0:08:36.46,0:08:38.37,Default,,0000,0000,0000,,ən yaxşı dövrü hesab edilir.
Dialogue: 0,0:08:38.37,0:08:40.67,Default,,0000,0000,0000,,Onların texnologiya və hərbi sahədəki
Dialogue: 0,0:08:40.67,0:08:43.90,Default,,0000,0000,0000,,inkişafı bu dövrə təsadüf edir.
Dialogue: 0,0:08:43.90,0:08:46.97,Default,,0000,0000,0000,,Həmin dövrdə Misirdə diqqətəlayiq
Dialogue: 0,0:08:46.97,0:08:48.43,Default,,0000,0000,0000,,bir neçə firon olmuşdur.
Dialogue: 0,0:08:48.43,0:08:51.35,Default,,0000,0000,0000,,Onlardan biri Amenhotepdir.
Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.79,Default,,0000,0000,0000,,O, əvvəlcə IV Amenhotep kimi \Ntanınırdı,
Dialogue: 0,0:08:55.79,0:08:58.79,Default,,0000,0000,0000,,daha sonra Misir tanrılarından biri olan
Dialogue: 0,0:08:58.79,0:09:01.75,Default,,0000,0000,0000,,Aton tanrısının şərəfinə
Dialogue: 0,0:09:01.75,0:09:04.92,Default,,0000,0000,0000,,özünü Exnaton adlandırdı.
Dialogue: 0,0:09:05.97,0:09:10.47,Default,,0000,0000,0000,,Onun adını dəyişməsi
Dialogue: 0,0:09:10.47,0:09:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Misirlilər çoxallahlı dinə
Dialogue: 0,0:09:13.24,0:09:15.40,Default,,0000,0000,0000,,mənsub idi.
Dialogue: 0,0:09:15.40,0:09:17.90,Default,,0000,0000,0000,,Onlardan bəziləri burada göstərilmişdir.
Dialogue: 0,0:09:17.90,0:09:21.86,Default,,0000,0000,0000,,Bu, Osirisdir. \NOsiris axirət dünyasının hökmdarı,
Dialogue: 0,0:09:21.86,0:09:25.36,Default,,0000,0000,0000,,dirçəlmə və münbitlik tanrısı hesab edilirdi.
Dialogue: 0,0:09:26.88,0:09:30.88,Default,,0000,0000,0000,,Amon tanrısı külək və bərəkət,
Dialogue: 0,0:09:30.88,0:09:33.13,Default,,0000,0000,0000,,məhsuldarlıq tanrısı idi.
Dialogue: 0,0:09:34.55,0:09:36.87,Default,,0000,0000,0000,,O, yunan tanrısı Zevslə bərabər mahiyyətli\Ntanrı hesab edilirdi.
Dialogue: 0,0:09:36.87,0:09:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Horus səma tanrısı hesab edilirdi.
Dialogue: 0,0:09:39.06,0:09:41.07,Default,,0000,0000,0000,,Dediyimiz kimi qədim Misirdə
Dialogue: 0,0:09:41.07,0:09:42.83,Default,,0000,0000,0000,,bir çox tanrıya ibadət edirdilər.
Dialogue: 0,0:09:42.83,0:09:45.93,Default,,0000,0000,0000,,Lakin IV Amenhotep və ya
Dialogue: 0,0:09:45.93,0:09:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Exanaton hakimiyyətə gəldikdə
Dialogue: 0,0:09:47.79,0:09:51.02,Default,,0000,0000,0000,,çoxallahlılığı bəyənmədiyini,
Dialogue: 0,0:09:51.02,0:09:54.35,Default,,0000,0000,0000,,politesitə dininə inanmadığını və
Dialogue: 0,0:09:55.84,0:09:57.51,Default,,0000,0000,0000,,sadəcə bir tanrıya ibadət etmək istədiyini\Nbildirdi.
Dialogue: 0,0:09:57.51,0:09:59.37,Default,,0000,0000,0000,,O, istəklərini tez zamanda həyata keçirdi və
Dialogue: 0,0:09:59.37,0:10:02.76,Default,,0000,0000,0000,,qədim Misirdə günəş tanrısı
Dialogue: 0,0:10:02.76,0:10:06.35,Default,,0000,0000,0000,,hesab edilən Aton tanrısına
Dialogue: 0,0:10:06.35,0:10:11.13,Default,,0000,0000,0000,,ibadət etməyə başladı, onun şərəfinə
Dialogue: 0,0:10:11.13,0:10:14.34,Default,,0000,0000,0000,,adını dəyişib, özünü Exanaton \Nadlandırdı.
Dialogue: 0,0:10:14.34,0:10:17.01,Default,,0000,0000,0000,,Bununla da o, digər tanrıların varlığından\Nqurtulmağa və
Dialogue: 0,0:10:17.01,0:10:21.48,Default,,0000,0000,0000,,onlara daha az ibadət edilməsinə \Nnail oldu.
Dialogue: 0,0:10:21.48,0:10:23.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunun diqqət çəkən məqam olmasının səbəbi odur ki,
Dialogue: 0,0:10:23.12,0:10:25.40,Default,,0000,0000,0000,,bu cəhd qədim Misir sivilizasiyasında
Dialogue: 0,0:10:25.40,0:10:27.58,Default,,0000,0000,0000,,monitizmə, yəni təktanrıçılığa keçidin
Dialogue: 0,0:10:27.58,0:10:32.57,Default,,0000,0000,0000,,ilk cəhdi hesab edilir.
Dialogue: 0,0:10:32.57,0:10:37.01,Default,,0000,0000,0000,,O, həmçinin öz yoldaşı
Dialogue: 0,0:10:37.01,0:10:38.89,Default,,0000,0000,0000,,Nefertitiyə
Dialogue: 0,0:10:38.89,0:10:41.89,Default,,0000,0000,0000,,ölkənin idarəetmə işlərində
Dialogue: 0,0:10:41.89,0:10:45.24,Default,,0000,0000,0000,,böyük səlahiyyətlər verməyi ilə\Ntanınırdı.
Dialogue: 0,0:10:45.24,0:10:47.98,Default,,0000,0000,0000,,Firon Exnatonun vəfatından sonra
Dialogue: 0,0:10:47.98,0:10:52.14,Default,,0000,0000,0000,,hakimiyyətə onun oğlu Tutanhamon gəlir.
Dialogue: 0,0:10:54.11,0:10:57.18,Default,,0000,0000,0000,,Onun məşhur olma səbəblərindən biri
Dialogue: 0,0:10:57.18,0:11:00.11,Default,,0000,0000,0000,,Tutanhamonun qəbrinin
Dialogue: 0,0:11:00.11,0:11:04.27,Default,,0000,0000,0000,,yaxşı vəziyyətdə tapılması idi, deməli, o,
Dialogue: 0,0:11:05.47,0:11:09.64,Default,,0000,0000,0000,,böyük nüfuzlu hökmdar idi.
Dialogue: 0,0:11:12.06,0:11:13.73,Default,,0000,0000,0000,,Onu uşaq firon da adlandırırdılar.
Dialogue: 0,0:11:13.73,0:11:15.41,Default,,0000,0000,0000,,Gənc yaşında hakimiyyətə gəlir,
Dialogue: 0,0:11:15.41,0:11:19.56,Default,,0000,0000,0000,,18 yaşında vəfat edir.
Dialogue: 0,0:11:19.56,0:11:23.02,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misirdəki bütün fironlar arasında
Dialogue: 0,0:11:23.02,0:11:24.99,Default,,0000,0000,0000,,ən görkəmli firon
Dialogue: 0,0:11:24.99,0:11:26.68,Default,,0000,0000,0000,,hesab edilən hökmdar,
Dialogue: 0,0:11:26.68,0:11:29.11,Default,,0000,0000,0000,,Tutanhamondan sonra hakimiyyətə gələn
Dialogue: 0,0:11:29.11,0:11:30.86,Default,,0000,0000,0000,,II Ramzesdir.
Dialogue: 0,0:11:31.70,0:11:35.87,Default,,0000,0000,0000,,Eradan əvvəl 13-cü əsrin çox hissəsində
Dialogue: 0,0:11:36.96,0:11:40.63,Default,,0000,0000,0000,,hakimiyyətdə olan II Ramzesin
Dialogue: 0,0:11:40.63,0:11:44.72,Default,,0000,0000,0000,,hakimiyyət dövrü Misirin
Dialogue: 0,0:11:44.72,0:11:46.55,Default,,0000,0000,0000,,çiçəklənmə dövrü hesab edilir.
Dialogue: 0,0:11:46.55,0:11:50.07,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin onun hakimiyyəti dövründə\NKadeş döyüşü baş vermişdi.
Dialogue: 0,0:11:50.07,0:11:52.66,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misirin döyüş taktikaları haqqında
Dialogue: 0,0:11:52.66,0:11:55.18,Default,,0000,0000,0000,,ilk dəfə geniş məlumat aldığımız bu döyüş
Dialogue: 0,0:11:55.18,0:11:59.14,Default,,0000,0000,0000,,Het imperiyası ilə
Dialogue: 0,0:11:59.14,0:12:03.31,Default,,0000,0000,0000,,e.ə 1274-cü ildə baş vermişdir.\NBu, Kadeş döyüşündən çox sonra
Dialogue: 0,0:12:04.55,0:12:05.90,Default,,0000,0000,0000,,çəkilmiş şəkildir.
Dialogue: 0,0:12:05.90,0:12:06.93,Default,,0000,0000,0000,,Həmin döyüş nəticəsində
Dialogue: 0,0:12:06.93,0:12:08.43,Default,,0000,0000,0000,,II Ramzes
Dialogue: 0,0:12:08.43,0:12:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Kadeşi işğal edə bilməsə də,
Dialogue: 0,0:12:10.86,0:12:13.84,Default,,0000,0000,0000,,bu döyüş əsasında \No dövrün hərbi taktikaları,
Dialogue: 0,0:12:13.84,0:12:15.92,Default,,0000,0000,0000,,strategiyaları haqqında bir çox\Nməlumat əldə edə bildik.
Dialogue: 0,0:12:15.92,0:12:18.33,Default,,0000,0000,0000,,Tarixçilər bu döyüşün ən böyük\Nat arabalı döyüşü olduğunu
Dialogue: 0,0:12:18.33,0:12:21.26,Default,,0000,0000,0000,,hesab edir.
Dialogue: 0,0:12:21.26,0:12:24.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu, o dövr üçün əhəmiyyətli bir hadisə idi.
Dialogue: 0,0:12:24.15,0:12:28.02,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:12:28.02,0:12:30.78,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:12:30.78,0:12:33.20,Default,,0000,0000,0000,,...
Dialogue: 0,0:12:33.20,0:12:35.15,Default,,0000,0000,0000,,Eradan əvvəl ikinci minilliyin sonlarında
Dialogue: 0,0:12:35.15,0:12:38.19,Default,,0000,0000,0000,,Misir parçalanır.
Dialogue: 0,0:12:38.19,0:12:41.79,Default,,0000,0000,0000,,Yuxarı Nil ərazisi Nubiya nəzarətinə keçir.
Dialogue: 0,0:12:41.79,0:12:45.72,Default,,0000,0000,0000,,Nubiyalılar burada məskunlaşmışdı.
Dialogue: 0,0:12:45.72,0:12:47.62,Default,,0000,0000,0000,,Onlar qısa müəddət hakimiyyətdə qaldılar.
Dialogue: 0,0:12:47.62,0:12:50.78,Default,,0000,0000,0000,,Mesopotamiya sivilizasiyalarından hesab edilən
Dialogue: 0,0:12:50.78,0:12:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Assuriyalılar da qısa müddət hökmranlıq etdilər.
Dialogue: 0,0:12:53.90,0:12:56.24,Default,,0000,0000,0000,,Sonda fars hökmdarı, böyük Osirisin oğlu
Dialogue: 0,0:12:56.24,0:12:59.54,Default,,0000,0000,0000,,Kambiz Misiri ələ keçiri və
Dialogue: 0,0:12:59.54,0:13:02.90,Default,,0000,0000,0000,,Makedoniyalı İsgəndərin fəthinə qədər
Dialogue: 0,0:13:02.90,0:13:06.34,Default,,0000,0000,0000,,Misir Əhəmənilər dövlətinin
Dialogue: 0,0:13:06.34,0:13:09.25,Default,,0000,0000,0000,,nəzarəti altında qalır.
Dialogue: 0,0:13:09.25,0:13:12.61,Default,,0000,0000,0000,,Makedoniyalı İsgəndərin
Dialogue: 0,0:13:12.61,0:13:14.35,Default,,0000,0000,0000,,vəfatından sonra
Dialogue: 0,0:13:14.35,0:13:16.99,Default,,0000,0000,0000,,Misirin nəzarəti onun generallarından
Dialogue: 0,0:13:16.99,0:13:20.03,Default,,0000,0000,0000,,birinə, Ptolemeylər sülaləsinə keçir. \NMisir bir müddət
Dialogue: 0,0:13:20.03,0:13:22.09,Default,,0000,0000,0000,,əcnəbilər tərəfindən idarə edilsə də,
Dialogue: 0,0:13:22.09,0:13:24.14,Default,,0000,0000,0000,,daha sonra Misirin nəzarəti
Dialogue: 0,0:13:24.14,0:13:25.72,Default,,0000,0000,0000,,məşhur Kleopatraya keçir.
Dialogue: 0,0:13:25.72,0:13:27.75,Default,,0000,0000,0000,,Misir fironu olsa da,
Dialogue: 0,0:13:27.75,0:13:29.61,Default,,0000,0000,0000,,əslində onun yunan olduğu hesab edilirdi.
Dialogue: 0,0:13:29.61,0:13:33.07,Default,,0000,0000,0000,,Yuli Sezarın köməyi ilə Misirə qayıtmış
Dialogue: 0,0:13:33.07,0:13:35.91,Default,,0000,0000,0000,,və Mark Antoni ilə evlənmişdir.
Dialogue: 0,0:13:35.91,0:13:38.42,Default,,0000,0000,0000,,Kleopatranın vəfatından sonra Misir
Dialogue: 0,0:13:38.42,0:13:42.27,Default,,0000,0000,0000,,Romanın bir hissəsinə çevrilir.
Dialogue: 0,0:13:42.27,0:13:44.98,Default,,0000,0000,0000,,Gördüyünüz kimi uzun bir dövrü
Dialogue: 0,0:13:44.98,0:13:46.90,Default,,0000,0000,0000,,əhatə edən və
Dialogue: 0,0:13:47.82,0:13:50.88,Default,,0000,0000,0000,,tarixin ən əhəmiyyətli, ən məşhur
Dialogue: 0,0:13:50.88,0:13:53.45,Default,,0000,0000,0000,,sivilizasiyalarından biri haqqında\Ndanışdıq.
Dialogue: 0,0:13:53.45,0:13:56.28,Default,,0000,0000,0000,,Onun məşur fironları, yəni hökmdarları haqqında
Dialogue: 0,0:13:56.28,0:13:57.79,Default,,0000,0000,0000,,məlumat əldə etdik.
Dialogue: 0,0:13:57.79,0:14:00.37,Default,,0000,0000,0000,,Qədim dünyanın bir neçə şəhərinə nəzər saldıq.
Dialogue: 0,0:14:00.37,0:14:01.92,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn, Fiv şəhəri,
Dialogue: 0,0:14:01.92,0:14:05.46,Default,,0000,0000,0000,,yeni və orta krallıq dövründə paytaxt şəhər\Nhesab edilirdi,
Dialogue: 0,0:14:05.46,0:14:07.64,Default,,0000,0000,0000,,Memfis də həmçinin qədim Misirin
Dialogue: 0,0:14:07.64,0:14:09.65,Default,,0000,0000,0000,,ən məşhur şəhərlərindəndir.
Dialogue: 0,0:14:09.65,0:14:11.91,Default,,0000,0000,0000,,O, köhnə krallığın paytaxtı idi.
Dialogue: 0,0:14:11.91,0:14:14.86,Default,,0000,0000,0000,,Qədim Misir haqqında çoxlu məlumat əldə etdik.