پخته یا سرخ شده،
آب پز و یا کباب شده،
چیپس یا سرخ کرده.
در مرحلهای از زندگیتان،
احتمالا سیب زمینی خوردهاید.
مطمئننا خوشمزه است،
اما در حقیقت سیبزمینی نقش بسیار
موثرتری در تاریخ ما ایفا کرده است
تا اینکه فقط بخشی از رژیم غذایی باشد
که میشناسیم و دوستش داریم.
بدون سیبزمینی،
شاید تمدن مدرن ما امروز اصلا وجود نداشت.
۸٫۰۰۰ سال پیش در آمریکای جنوبی،
در ارتفاعات کوههای آند،
مردم پرو نخستین کسانی بودند که
به کشت سیبزمینی اقدام کردند.
با داشتن میزان بالای پروتئینها
و کربوهیدراتها،
همچنین روغنهای ضروری،
ویتامینها و مواد معدنی،
سیبزمینی منبع غذایی بسیارخوبی برای تغذیه
گروه بزرگی از طبقه کارگر قبیله اینکا شد،
تا همانطورکه مزارع کرت بندی شدهشان
را بسازند و کشاورزی کنند،
در کوههای راکی معدن کاوی کرده،
و تمدن پیشرفتهای را در
امپراتوری بزرگ اینکا بنا کنند.
اما توجه به اینکه چقدر
برای مردم اینکا حیاتی بود،
هنگامی که ملوانان
اسپانیایی از اینکا برگشتند،
نخستینبار سیبزمینی را به اروپا آوردند،
سیب زمینی گس و بی طعم.
اروپاییها به آسانی نمیخواستند
چیزی را که انها فکر میکردند
گس و بی طعم و عجیب و غریب است و
از سرزمین های پیگانه نو آمده بود
و خیلی شبیه به گیاه
شابیزک بود را بخورند.
پس به جای خوردن،
از آن به عنوان گیاه تزئینی
استفاده کردند.
و بیش از ۲۰۰ سال گذشت
تا سیبزمینی به عنوان
یک منبع اصلی غذایی به
سراسر اروپا گسترش یابد،
حتی با وجود اینکه
عمدتا در طبقات پایینتر
اجتماعی خورده میشد.
با این حال، درحدود میانهی قرن هجدهم،
و حداقل به لطف
در دسترس بودن
سیب زمینی ارزان و مغذی،
دهقانان اروپایی
با امنیت غذایی بهتری که داشتند،
دیگر در معرض
خطر قحطی غلات قرار نگرفتند
و بنابراین جمعیت آنها افزایش یافت.
و نتیجه آن، امپراتوری انگلیس، هلند
و آلمان بود
که بر پایه رشد گروههای کشاورزان،
کارگران و سربازان گسترش یافت،
سپس باعث رشد غرب شد
تا جایی که بر جهان تسلط یافت.
لیکن امپراتوری در تمامی کشورهای
اروپایی جوانه نزد.
پس از اینکه مردم ایرلند
سیبزمینی را به عنوان غذا پذیرفتند،
جمعیت آنها بهطور چشمگیری افزایش یافت،
و به سیبزمینی به عنوان یک
منبع اصلی غذا وابسته شدند.
اما فاجعهای رخ داد.
از سال ۱۸۴۵ تا ۱۸۵۲،
بیماری قارچی سیبزمینی
بیشتر محصول سیبزمینی ایرلند را نابود کرد،
که منجر به قحطی سیبزمینی در ایرلند شد،
و یکی از مرگبارترین قحطیهای
تاریخ جهان را رقم زد.
و بیش از یک میلیون شهروند ایرلندی
از گرسنگی مردند،
و بیشتر از دو میلیون نفر
خانههای خود را ترک کردند.
البته، این پایان کار
برای سیبزمینی نبود.
در نهایت محصول بهبود یافت،
و جمعیت اروپا،
به ویژه طبقات کارگر،
دوباره رو به افزایش گذاشت.
با کمک هجوم مهاجران ایرلندی،
اروپا دارای جمعیتی بزرگ و پایدار شد
که به خوبی تغذیه میشدند
که قادر به نگهداری
کارخانههای در حال ظهور بودند
و جهان مدرن را از طریق
انقلاب صنعتی برای ما به ارمغان آوردند.
پس تقریبا غیر ممکن است که بتوان
جهان بدون سیبزمینی را تصور کرد.
آیا انقلاب صنعتی هرگز
(بدون سیبزمینی) اتفاق میافتاد؟
ایا جنگ جهانی دوم را متحدین
بدون این محصول که با رشد آسانش
نیروهای متفقین تغذیه میکرد میباختند؟
آیا (بدون سیبزمینی) حتی آنها
جنگ را شروع میکردند؟
هنگامی که اینگونه فکر میکنید،
بسیاری از نقاط عطف مهم در تاریخ جهان را
میتوان حداقل تا حدودی به سیبزمینی
نسبت داد که از فراز تپههای پرو آمده است.