WEBVTT

00:00:00.891 --> 00:00:03.689
Đã bao giờ bạn được 
một người bạn gốc Hoa hỏi,

00:00:03.713 --> 00:00:05.658
"Bạn tuổi con gì?" chưa?

00:00:05.947 --> 00:00:08.432
Đừng cho rằng họ đang chào hỏi xã giao.

00:00:08.456 --> 00:00:10.383
Nếu bạn nói, "Tôi tuổi Thân,"

00:00:10.407 --> 00:00:11.766
họ sẽ biết ngay

00:00:11.790 --> 00:00:15.186
bạn 24, 36, 48 hoặc 60 tuổi.

NOTE Paragraph

00:00:15.210 --> 00:00:16.216
(Cười lớn)

00:00:16.216 --> 00:00:19.786
Hỏi con giáp của bạn chính là
cách hỏi tuổi lịch sự của họ.

NOTE Paragraph

00:00:20.366 --> 00:00:24.505
Khi bạn nói ra mình tuổi con gì,
họ sẽ bắt đầu đánh giá bạn.

00:00:24.529 --> 00:00:28.569
Họ sẽ đánh giá điềm may, rủi của bạn,

00:00:28.593 --> 00:00:30.971
tính cách, con đường sự nghiệp

00:00:30.995 --> 00:00:32.963
và vận hạn của bạn trong năm đó.

00:00:33.322 --> 00:00:36.218
Khi bạn tiết lộ tuổi 
của bạn và bạn đời mình,

00:00:36.242 --> 00:00:40.061
họ sẽ hình dung ra cả một bức tranh
về đời sống cá nhân của bạn.

00:00:40.725 --> 00:00:43.348
Có lẽ bạn không tin vào 12 con giáp.

00:00:43.372 --> 00:00:47.203
Nhưng vì 1/4 dân số thế giới chịu
ảnh hưởng từ nó,

00:00:47.227 --> 00:00:49.626
sẽ tốt hơn nếu bạn hiểu chút ít về nó.

NOTE Paragraph

00:00:50.406 --> 00:00:53.404
Vậy thật ra 12 con giáp là gì?

00:00:53.871 --> 00:00:57.247
Hầu hết người phương Tây nghĩ tới
các cung Hoàng đạo của Hy Lạp cổ đại,

00:00:57.247 --> 00:00:59.634
gồm có 12 ký hiệu đại diện cho 12 tháng.

00:00:59.973 --> 00:01:01.924
Hệ Can chi của Trung Hoa thì khác.

00:01:01.948 --> 00:01:05.080
Nó là một chu kỳ 12 năm, mỗi năm
có một loài vật đại diện,

00:01:05.080 --> 00:01:07.886
bắt đầu bằng năm Tý (chuột)
và kết thúc bằng năm Hợi (lợn),

00:01:07.886 --> 00:01:11.092
và không hề có liên hệ gì
với các chòm sao.

00:01:11.663 --> 00:01:16.512
Ví dụ, nếu bạn sinh năm 1975,
thì bạn cầm tinh con Thỏ (hoặc Mão).

00:01:17.273 --> 00:01:19.914
Bạn thấy con vật đại diện 
cho năm sinh của mình chưa?

00:01:20.139 --> 00:01:25.424
Tổ tiên người Hoa chúng tôi đã tạo ra 
một hệ thống vận hành rất công phu

00:01:25.448 --> 00:01:30.089
dựa trên thuyết âm-dương, ngũ hành,
và 12 con giáp.

00:01:30.486 --> 00:01:32.281
Trải qua hàng ngàn năm,

00:01:32.305 --> 00:01:36.777
nền văn hoá dân gian này có ảnh hưởng tới
những quyết định hệ trọng của con người,

00:01:36.801 --> 00:01:42.001
như đặt tên, cưới hỏi, sinh con, 
và cách đối đãi giữa người và người.

00:01:42.409 --> 00:01:45.279
Và trong đó có một số các ẩn ý khá thú vị.

NOTE Paragraph

00:01:46.248 --> 00:01:50.688
Người Hoa tin rằng có vài con giáp
vượt trội hơn so với số còn lại.

00:01:51.147 --> 00:01:55.841
Nên các bậc cha mẹ luôn chọn ra 
những năm thuận lợi để sinh con,

00:01:55.865 --> 00:02:00.787
vì họ tin rằng sự kết hợp giữa
các thành viên hợp tuổi nhau (Tam Hạp)

00:02:00.811 --> 00:02:03.348
sẽ mang phúc tới cho cả gia đình.

00:02:03.667 --> 00:02:08.179
Và ngay cả khi chọn người yêu, 
chúng tôi cũng để tâm đến con giáp.

00:02:08.630 --> 00:02:14.036
Tôi tuổi Hợi; tôi sẽ rất hợp với ai
tuổi Dần, Mùi và Mão.

00:02:15.425 --> 00:02:19.005
Người Hoa tin rằng có vài loài vật
vốn là kẻ thù không đội trời chung.

00:02:19.536 --> 00:02:22.737
Vì tôi tuổi Hợi, tôi phải
cẩn trọng với người tuổi Tỵ.

00:02:23.102 --> 00:02:24.910
Giơ tay lên nếu bạn tuổi Tỵ nào.

00:02:25.726 --> 00:02:27.259
Chút nữa chúng ta gặp riêng nhé.

NOTE Paragraph

00:02:27.283 --> 00:02:28.678
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:02:28.702 --> 00:02:31.945
Chúng tôi tin rằng có những con giáp
may mắn hơn những con còn lại,

00:02:31.969 --> 00:02:33.664
chẳng hạn như Rồng (tuổi Thìn).

00:02:33.688 --> 00:02:35.546
Khác với văn hoá phương Tây,

00:02:35.570 --> 00:02:40.164
người Hoa xem rồng là biểu tượng của
quyền lực, sức mạnh, thịnh vượng.

00:02:40.178 --> 00:02:43.001
Ai cũng mong muốn có được
một đứa con tuổi Rồng.

00:02:43.359 --> 00:02:46.279
Ba mẹ của Jack Ma hẳn rất tự hào.

00:02:46.279 --> 00:02:48.391
Và không chỉ mình họ sinh
được con tuổi Rồng.

00:02:48.391 --> 00:02:50.982
Năm 2012 là năm con Rồng,

00:02:51.006 --> 00:02:53.305
tỉ lệ sinh ở Trung Quốc,
Hồng Kông và Đài Loan

00:02:53.329 --> 00:02:55.016
tăng 5%.

00:02:55.596 --> 00:02:59.241
Có nghĩa là có thêm 1 triệu em bé ra đời.

00:03:00.497 --> 00:03:03.410
Với niềm tin cố hữu
muốn sinh quý tử,

00:03:03.434 --> 00:03:07.762
tỉ lệ bé trai - bé gái vào năm đó
là 120 - 100.

00:03:08.431 --> 00:03:10.195
Khi những cậu bé tuổi Rồng lớn lên,

00:03:10.219 --> 00:03:14.625
chúng sẽ phải cạnh tranh quyết liệt
trên đường sự nghiệp lẫn tình duyên.

NOTE Paragraph

00:03:15.669 --> 00:03:19.583
Theo thông cáo báo chí 
của đài BBC và chính phủ Trung Quốc,

00:03:19.607 --> 00:03:24.811
tháng 1/2015, số ca sinh mổ
chạm mốc cao nhất.

00:03:24.835 --> 00:03:26.004
Tại sao vậy?

00:03:26.726 --> 00:03:30.137
Vì đó là tháng cuối cùng của năm Ngọ
tính theo Âm Lịch.

00:03:30.161 --> 00:03:32.763
Không phải vì họ thèm khát có
đứa con tuổi Ngọ đâu,

00:03:32.787 --> 00:03:36.256
mà vì họ không muốn sinh con tuổi Mùi,
vốn là một con giáp xui xẻo.

NOTE Paragraph

00:03:36.280 --> 00:03:37.358
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:03:37.382 --> 00:03:40.161
Nếu bạn tuổi Mùi, đừng tủi thân nhé.

00:03:40.185 --> 00:03:41.915
Đây là những nhân vật sinh năm Mùi.

00:03:41.939 --> 00:03:44.049
Tôi chẳng thấy họ thất bại chỗ nào cả.

NOTE Paragraph

00:03:44.073 --> 00:03:45.238
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:03:45.262 --> 00:03:48.024
Tuổi Dần cũng không được yêu thích,

00:03:48.048 --> 00:03:49.856
vì loài cọp có tính khí thất thường.

00:03:50.337 --> 00:03:54.190
Tỉ lệ sinh ở nhiều vùng
của Trung Quốc giảm mạnh

00:03:54.214 --> 00:03:55.411
trong những năm Dần.

00:03:56.122 --> 00:03:59.792
Có lẽ ta nên xem xét hệ 12 con giáp
theo hướng ngược lại,

00:03:59.816 --> 00:04:04.020
vì những ai tuổi Dần và Mùi
sẽ ít gặp cạnh tranh hơn.

00:04:04.044 --> 00:04:05.766
Có lẽ họ mới là người may mắn.

00:04:08.055 --> 00:04:12.515
Tôi đã xem qua top 300 nhân vật
giàu nhất thế giới của tạp chí Forbes,

00:04:12.539 --> 00:04:14.572
và thấy khá thú vị

00:04:14.596 --> 00:04:18.174
vì những nhân vật mang hai con giáp
ít được yêu thích nhất là Dần và Mùi

00:04:18.198 --> 00:04:20.250
đều ở vị trí cao nhất của bảng xếp hạng,

00:04:20.544 --> 00:04:22.327
thậm chí còn cao hơn tuổi Rồng.

00:04:22.351 --> 00:04:24.471
Cho nên, có lẽ ta nên cân nhắc,

00:04:24.495 --> 00:04:27.648
cạnh tranh ít hơn sẽ tốt hơn nhiều.

NOTE Paragraph

00:04:28.384 --> 00:04:30.405
Một điều cuối cùng thú vị khác nữa:

00:04:30.429 --> 00:04:33.262
nhiều quyết định đầu tư của người Hoa

00:04:33.286 --> 00:04:35.603
dựa trên niềm tin vào
bảng thống kê 12 con giáp.

00:04:36.611 --> 00:04:40.276
Dù cho niềm tin và truyền thống
của hệ Can Chi

00:04:40.300 --> 00:04:42.138
đã tồn tại suốt hàng ngàn năm,

00:04:43.051 --> 00:04:46.345
xu hướng áp dụng nó
để quyết định những chuyện trọng đại

00:04:46.369 --> 00:04:49.550
chỉ thực sự nổ ra cách đây vài thập kỷ.

00:04:49.934 --> 00:04:54.330
Tổ tiên của chúng tôi ngày trước 
bận chống nghèo, chống hạn hán,

00:04:54.354 --> 00:04:58.004
cũng như nạn đói, bạo loạn, 
bệnh dịch và nội chiến.

00:04:58.028 --> 00:05:03.790
Và cuối cùng người Trung Hoa mới có
thời gian, tiền bạc và công nghệ

00:05:03.814 --> 00:05:06.763
để tạo ra một cuộc sống lý tưởng
mà họ hằng ước ao.

00:05:07.604 --> 00:05:11.251
Chính quyết định của một tập thể
gồm 1.3 tỷ người

00:05:11.275 --> 00:05:15.826
đã gây ra biến động kinh tế và nhu cầu
trong mọi phương diện,

00:05:15.850 --> 00:05:20.425
từ dịch vụ y tế và giáo dục
đến tài sản và tiêu thụ hàng hoá.

00:05:21.092 --> 00:05:26.066
Vì Trung Quốc giữ vai trò quan trọng với
kinh tế toàn cầu và địa chính trị,

00:05:26.090 --> 00:05:30.199
quyết định của họ khi coi trọng 
12 con giáp và những truyền thống khác

00:05:30.223 --> 00:05:33.693
rốt cuộc lại ảnh hưởng tới
mọi người trên toàn thế giới.

NOTE Paragraph

00:05:35.203 --> 00:05:36.663
Có ai ở đây tuổi Thân không?

00:05:38.030 --> 00:05:40.610
Năm 2016 là năm con Khỉ.

00:05:41.220 --> 00:05:46.929
Khỉ là loài thông minh, hay tò mò,
sáng tạo và nghịch ngợm.

NOTE Paragraph

00:05:46.953 --> 00:05:48.111
Xin cám ơn.

NOTE Paragraph

00:05:48.135 --> 00:05:49.551
(Vỗ tay)