0:00:00.370,0:00:02.700
Nước là một chất[br]vô cùng quan trọng cho cuộc sống

0:00:02.700,0:00:05.320
cho trồng trọt, cho thức ăn[br]và cả cho tắm rửa.

0:00:05.892,0:00:07.832
Thông thường, [br]nước đến từ những vùng xa.

0:00:07.832,0:00:10.434
Ví dụ, hơn phân nửa nguồn nước[br]của phía nam California

0:00:10.434,0:00:12.276
đến từ con sông Colorado.

0:00:12.406,0:00:15.115
Nó được tiếp tục được vận chuyển lên[br]và qua một dãy núi

0:00:15.115,0:00:17.429
để được dùng[br]ở những thành phố và nông trại.

0:00:17.809,0:00:19.997
Nhưng khi mưa rơi[br]và nhiệt độ thay đổi,

0:00:19.997,0:00:21.621
các nhà khoa học [br]đang trông thấy một siêu hạn hán

0:00:21.621,0:00:23.242
nổi lên ở Tây Mỹ.

0:00:23.242,0:00:24.866
Và nhiều phần của cuộc[br]hạn hán dài đó

0:00:24.866,0:00:26.862
nằm ngay trên sông Colorado.

0:00:26.862,0:00:29.844
Điều đó có nghĩa là những thành phố lớn [br]như L.A và những vùng nông thôn

0:00:29.844,0:00:31.907
có thể sẽ thấy sự giảm sút[br]ở nguồn nước của họ.

0:00:32.047,0:00:34.680
Ở tập này, ta sẽ tìm hiểu tại sao[br]vụ hạn hán này lại tệ như vậy

0:00:34.680,0:00:36.451
và tìm ra những bài học[br]cho chúng ta

0:00:36.451,0:00:38.466
từ những người đã sống[br]ở vùng Tây Nam

0:00:38.466,0:00:39.854
trong hàng ngàn năm.

0:00:45.384,0:00:46.701
Lưu vực thoát nước[br]là một vùng

0:00:46.751,0:00:50.248
mà mưa đọng lại[br]và chảy xuống một vùng nước.

0:00:50.418,0:00:51.905
Lưu vực ở sông Colorado

0:00:51.905,0:00:54.281
trải qua bảy bang và hai quốc gia.

0:00:54.621,0:00:56.864
40 triệu người sống [br]dựa vào nguồn nước đó.

0:00:57.314,0:00:59.004
Nhưng chuyện gì xảy ra khi [br]sông khô cạn

0:00:59.004,0:01:01.370
và nước bạn đang sống dựa vào[br]không còn?

0:01:01.581,0:01:03.028
Để hiểu rõ hơn, tôi đã hỏi

0:01:03.028,0:01:05.988
một chuyên gia về nước và hạn hán,[br]Brad Udall, về chuyện đang xảy ra.

0:01:06.216,0:01:10.026
Ở năm 2000, một cuộc hán hán[br]xảy ra và 20 năm sau

0:01:10.026,0:01:11.925
nó đã trở thành cuộc hạn hán[br]tê nhất

0:01:11.925,0:01:17.240
từ khi những thiết bị đo lường được[br]lắp đặt trên sông ở năm 1906.

0:01:17.748,0:01:20.487
Dòng chảy đã chậm hơn khoảng 20%.

0:01:20.737,0:01:21.979
Hạn hán thường được nhận biết

0:01:21.979,0:01:24.164
là một khoảng thời gian với[br]mưa ít hơn thường

0:01:24.164,0:01:25.698
dẫn tới sự thiếu nước.

0:01:25.698,0:01:28.261
Nhưng Brad đã bảo chúng ta rằng[br]vụ hạn hán này có khác biệt.

0:01:28.261,0:01:30.266
Đó chính là do khi không mưa,

0:01:30.266,0:01:32.761
chúng không tính đến mực nước thấp.

0:01:32.972,0:01:35.262
Chúng ta có một cách gọi [br]cho hiện tượng này:

0:01:35.262,0:01:36.263
Hạn hán nóng.

0:01:36.263,0:01:39.436
Vậy, nhiệt độ cao hơn[br]làm khô đi Trái Đất.

0:01:39.551,0:01:41.889
Và những gì chúng ta tìm thấy là[br]nhiệt độ cao

0:01:41.889,0:01:45.140
dẫn tới nhiều sự bốc hơi hơn.

0:01:45.546,0:01:49.121
Và sự bốc hơi đó là nguyên do[br]của việc dòng chảy bị yếu đi.

0:01:49.121,0:01:51.503
Theo một cách nói khác, [br]khi nhiệt độ càng tăng,

0:01:51.503,0:01:54.077
sự bốc hơi càng lấy nhiều nước

0:01:54.077,0:01:56.471
từ sông, hồ và núi băng.

0:01:57.086,0:02:00.718
Điều đó giải thích tại sao dòng chảy[br]ở lưu vực Colorado giảm 20%

0:02:00.718,0:02:03.408
tuy số nước kết tủa lại chỉ giảm 5%.

0:02:04.099,0:02:05.444
Hạn hán sẽ đến lúc ngưng,

0:02:05.444,0:02:07.253
nhưng theo một số nhà khoa học,

0:02:07.253,0:02:10.113
chờ đợi mưa không phải[br]là ý tưởng tốt nhất.

0:02:10.605,0:02:12.035
"Hạn hán" có ngụ ý rằng

0:02:12.035,0:02:14.800
sự quay về bình thường[br]sẽ đến.

0:02:14.900,0:02:16.703
Hạn hán ý là tạm thời,

0:02:17.145,0:02:19.675
và nhiều nhà khoa học đang[br]bàn luận về

0:02:19.675,0:02:22.549
sự khô cằn đi của miền Tây,

0:02:22.651,0:02:26.638
nghĩa là một sự chuyển biến[br]vĩnh viễn tới một trạng thái khô hơn.

0:02:28.493,0:02:33.893
(tiếng động cơ xe)

0:02:34.795,0:02:36.843
Ít người hiểu được những[br]nguy cơ của hạn hán

0:02:36.843,0:02:38.262
hơn Nancy Caywood.

0:02:38.262,0:02:40.496
Cố ấy là một nông dân[br]thế hệ thứ năm ở Pinal County

0:02:40.496,0:02:42.739
nơi nước đến từ con sông Colorado

0:02:42.739,0:02:44.770
qua kênh của Dự Án Trung Tâm Arizona

0:02:44.770,0:02:47.379
hoặc từ những sông và kênh khác[br]thuộc lưu vực Colorado.

0:02:47.437,0:02:48.837
Chúng như vàng lỏng vậy.

0:02:48.837,0:02:50.665
Đây chính là nguồn nước của chúng tôi.

0:02:50.665,0:02:52.716
Chúng tôi lấy nó ra, [br]có một cái cổng ở kia,

0:02:52.716,0:02:54.574
và nó đi xuống một con kênh

0:02:54.574,0:02:56.101
dẫn thẳng tới trang trại.

0:02:56.101,0:02:57.468
Tôi sẽ mở cổng này ra.

0:02:57.468,0:02:58.839
ta có cánh cỏng mở,

0:02:59.069,0:03:01.861
chúng ta sẽ mở 4 cái, [br]để nước tràn vào.

0:03:04.221,0:03:07.007
Chúng tôi có khoảng[br]0.55 kilomet vuông trồng cỏ linh lăng.

0:03:07.499,0:03:09.840
Đây là một ví dụ của việc[br]tưới bằng lũ,

0:03:09.840,0:03:12.263
một trong những cách tưới [br]cổ và thông dụng nhất.

0:03:12.263,0:03:14.110
Tưới lũ phân phát nước vào đất

0:03:14.110,0:03:16.650
bằng cách cho nước chảy xuống dốc.

0:03:16.941,0:03:19.161
Cách tưới đó có một sự[br]đơn giản tuyệt đẹp,

0:03:19.161,0:03:22.051
nhưng nó là cách tưới[br]kém hiệu quả nhất

0:03:22.051,0:03:24.048
vì phần lớn nước sẽ bốc hơi đi

0:03:24.048,0:03:26.805
hoặc thấm vào trong đất[br]khỏi tầm của rễ cây.

0:03:27.118,0:03:29.986
Hơn nữa, cỏ linh lăng[br]tốn rất nhiều nước,

0:03:30.263,0:03:33.184
nên thịt bò từ gia súc ăn[br]cỏ linh lăng

0:03:33.184,0:03:35.607
là thức ăn dùng nhiều nước nhất[br]có sẵn.

0:03:35.607,0:03:38.455
Tưới nhỏ giọt và tưới bằng vòi phun nước[br]có thể hiệu quả hơn,

0:03:38.455,0:03:40.440
nhưng Nancy nói rằng cô ấy chưa thể

0:03:40.440,0:03:41.853
lấy giấy phép cần thiết

0:03:41.853,0:03:44.012
để đổi cách tưới ở trang trại.

0:03:44.086,0:03:46.483
Và những cánh đồng cỏ linh lăng[br]Caywood rất quan trong.

0:03:46.483,0:03:48.877
60% đất trồng ở lưu vực Colorado

0:03:48.932,0:03:50.415
được dùng để trồng thức ăn chăn nuôi.

0:03:50.415,0:03:53.227
Kết hợp tất cả nhu cầu đó lại [br]và ở hạt Pinal

0:03:53.227,0:03:55.000
chính là nơi bị hán hán.

0:03:55.427,0:03:58.602
Lần cuối hồ chứa đầy là ở 1992.

0:03:58.772,0:04:02.200
Có một năm, chúng tôi không trồng được[br]gì ở trang trại này cả.

0:04:02.284,0:04:04.136
Năm 2019, nước ở hồ Mead,

0:04:04.136,0:04:06.515
hồ chứa lớn nhất của USA,[br]ít tới mức

0:04:06.515,0:04:08.269
nó bắt buộc sự cắt giảm đầu tiên

0:04:08.269,0:04:10.440
về việc phân chia nước ở lưu vực.

0:04:10.653,0:04:12.407
Nông dân hạt Pinal là những người đầu

0:04:12.407,0:04:13.800
bị cắt giảm nước.

0:04:13.800,0:04:17.315
Đất bỏ trống, đã chuẩn bị và sẵn sàng,[br]nhưng không được trồng.

0:04:18.019,0:04:19.536
Đây là một khi đất bỏ hoang,

0:04:19.644,0:04:22.361
chúng tôi không có đủ nước để trồng.

0:04:22.361,0:04:24.795
Chúng tôi có[br]một nửa kilomet vuông đất bỏ hoang.

0:04:28.505,0:04:31.095
Tin tốt là từ khoảng năm 1980,

0:04:31.095,0:04:33.605
nhu cầu dùng nước của người Mỹ đã giảm.

0:04:33.605,0:04:37.614
Kẻ cả ở những thành phố đang phát triển[br]ở Tây Nam,

0:04:38.094,0:04:40.793
lượng nước sử dụng đã sụt giảm

0:04:40.793,0:04:43.624
cho dù lượng dân số gia tăng lớn.

0:04:43.624,0:04:46.232
Nhưng để tưới đất trồng trọt, thế giới

0:04:46.232,0:04:51.108
sử dụng đến 70% nước ở sông.

0:04:51.347,0:04:56.492
Những thành phố sử dụng ít hơn [br]rất nhiều, khoảng 20% hoặc ít hơn.

0:04:56.492,0:04:57.583
Một phần là do

0:04:57.583,0:04:59.512
nỗ lực tiết kiệm nước ở gia đình,

0:04:59.512,0:05:02.240
nhưng phần lớn là do cách[br]các thành phố sử dụng nước.

0:05:02.600,0:05:05.838
Khi bạn tắm, rửa bát,[br]hay kể cả xả bồn cầu,

0:05:05.838,0:05:08.754
nước đó sẽ được xử lý và được [br]đưa lên sử dụng tiếp

0:05:08.754,0:05:10.451
thay vì bị bốc hơi đi.

0:05:10.451,0:05:12.553
Nước sử dụng trong công nghiệp[br]cũng vậy.

0:05:12.703,0:05:14.783
Cơ hội và khó khăn lớn nhất

0:05:14.783,0:05:17.303
chính là giảm tiêu thụ nước[br]trong lĩnh vực trồng trọt.

0:05:17.303,0:05:19.084
Đó là vì nước dùng để trồng trọt

0:05:19.084,0:05:21.057
sẽ thành một phần của cây

0:05:21.057,0:05:22.737
hoặc bị bốc hơi đi,

0:05:22.737,0:05:25.221
nghĩa là nó sẽ không quay trở lại[br]vòng tuần hoàn nước

0:05:25.221,0:05:26.541
trong một thời gian dài.

0:05:28.239,0:05:30.866
Nhiều nhà khoa học nói đây[br]là vụ hạn hán tệ nhất trong 1200 năm,

0:05:30.866,0:05:32.779
nhưng người Hopi đã sống ở đây

0:05:32.779,0:05:35.869
hơn 2000 năm[br]và đã trồng thức ăn qua hết những năm đó.

0:05:35.947,0:05:38.897
Chúng ta gặp Max Taylor,[br]kí thuật viên quản tài nguyên nước Hopi

0:05:38.897,0:05:41.621
để tìm hiểu nếu những bài học[br]của cộng đồng lâu đời nhất

0:05:41.621,0:05:44.001
ở Mỹ có thể được áp dụng[br]vào cuộc sống hiện đại

0:05:44.001,0:05:45.851
ở lưu vực Colorado khô cằn.

0:05:46.067,0:05:49.978
Người Hopi được biết đến với việc[br]sử dụng nước ít

0:05:50.681,0:05:53.172
hơn tất cả mọi người ở Mỹ.

0:05:53.172,0:05:55.794
Vì chúng tôi sống ở sa mac,

0:05:55.794,0:05:57.855
chúng tôi để ý hơn về [br]việc sử dụng nước.

0:05:58.406,0:06:00.460
Vậy, lượng nước dùng rất ít.

0:06:00.860,0:06:02.361
Chúng ta đã xuống ruộng của tôi.

0:06:02.361,0:06:05.591
Đây là ngô lam, chúng được trồng ở đây

0:06:05.591,0:06:07.115
Tất cả đều được trồng khô.

0:06:07.115,0:06:08.911
Tôi không tưới chúng.

0:06:09.005,0:06:13.183
Cách thức của tôi là:[br]bạn làm thoáng một vùng,

0:06:16.658,0:06:19.602
bạn đào khoảng 20 - 30cm xuống,

0:06:19.720,0:06:22.197
lấy khoảng 8-10 hạt ngô

0:06:22.981,0:06:24.126
vào ném vào đó.

0:06:24.126,0:06:26.439
Độ ẩm bạn đã đưa lên,

0:06:26.439,0:06:28.009
bạn ấn chúng lại

0:06:28.450,0:06:30.190
rồi vùi xuống bằng đất khô.

0:06:30.190,0:06:31.600
Đó là trồng trọt khô.

0:06:31.600,0:06:33.752
Vườn của ông được trồng ở nơi đất thấp

0:06:33.752,0:06:36.274
để hứng lấy sự ẩm ướt hiếm có.

0:06:36.274,0:06:38.654
Cây trồng của ông[br]đã rất thích nghi với vùng.

0:06:38.654,0:06:41.374
Chúng được trông cách xa nhau [br]để tránh sự tranh nước,

0:06:41.374,0:06:44.163
và rễ của chúng cắm sâu vào đất[br]để tới chỗ nước ngầm.

0:06:44.209,0:06:46.664
Chúng ta đang giữa tháng 9.

0:06:46.870,0:06:49.710
Ta có thể cảm nhận được[br]một chút hơi ẩm ở đất,

0:06:49.710,0:06:50.850
thấy không?

0:06:52.053,0:06:56.053
Không nhiều, nhưng vừa đủ[br]để chúng sống tiếp.

0:06:56.140,0:06:58.866
Thật tuyệt vời khi thấy[br]Max sử dụng hạt giống

0:06:58.866,0:07:01.239
để trồng ra lương thực[br]trong đất không khác gì bụi

0:07:01.239,0:07:02.668
trong khi không tưới cây.

0:07:02.968,0:07:04.908
Ông chưa bao giờ tưới khu ruộng này.

0:07:06.529,0:07:09.922
Chúng tôi có hạt giống được truyền qua[br]các thế hệ.

0:07:09.922,0:07:13.012
Vậy chúng đã thích nghi[br]với môi trường khô này.

0:07:13.402,0:07:16.404
Ngô đã đi cùng người Hopi trong[br]ít nhất vài ngàn năm.

0:07:17.175,0:07:18.493
Tôi nghĩ bài học ở đây

0:07:18.493,0:07:20.793
là ta phải sống với[br]chính môi trường của ta.

0:07:20.793,0:07:23.744
Và đó chính là cách người bản địa[br]đã sống sót ở những vùng này

0:07:23.744,0:07:25.246
bởi vì họ sống bền vững.

0:07:25.246,0:07:27.225
Và chúng ra biết đất nước này.

0:07:31.017,0:07:32.857
Dần chuyển biến tới lương thực[br]phù hợp

0:07:32.857,0:07:34.462
với môi trường của họ

0:07:34.462,0:07:36.903
cho ta một cơ hội lớn[br]cho việc tiết kiệm nước.

0:07:36.993,0:07:39.048
Sự chuyển biến này có thể xảy ra[br]ở nông trại hay thành phố

0:07:39.048,0:07:41.716
khi ta ăn thức ăn mà [br]khi trồng tốn ít nước để nuôi.

0:07:41.716,0:07:44.769
Về lý thuyết, sự chuyển biến khỏi[br]thức ăn chăn nuôi và gia súc có lý.

0:07:44.769,0:07:46.240
Nhưng nếu ta muốn thích nghi

0:07:46.240,0:07:48.286
với khí hâu nóng dần[br]một cách công bằng,

0:07:48.286,0:07:50.820
ta không thể bỏ qua nông dân[br]như Nancy và những người

0:07:50.820,0:07:52.610
đã nuôi chúng ta trong hàng thế hệ.

0:07:52.620,0:07:54.472
Chúng tôi muốn tiếp tục trồng trọt.

0:07:54.591,0:07:56.454
Chúng tôi không muốn bỏ hoang nông trại.

0:07:56.454,0:07:58.684
Chúng tôi đang tìm những sự thay thế,

0:07:58.684,0:08:00.486
những lương thực thay thế,

0:08:00.493,0:08:03.716
những cách tiết kiệm nước[br]trong việc tưới cây.

0:08:03.716,0:08:07.442
Cỏ linh lăng cần mười ngàn[br]mét khối nước để trồng.

0:08:07.442,0:08:10.638
Ô-liu cần khoảng 1500 mét khối nước.

0:08:10.638,0:08:12.638
Nhưng nếu chúng ta bắt đầu trồng ô-liu,

0:08:12.638,0:08:14.454
nhiều sự chuẩn bị cho[br]đất trồng là cần thiết.

0:08:14.454,0:08:16.470
Vậy, chúng ta sẽ mất nhiều tiền[br]để bắt đầu.

0:08:16.470,0:08:19.046
Nhưng câu hỏi là liệu[br]chúng ta có thể hợp lại

0:08:19.046,0:08:21.242
để giảm tải sự căng thẳng

0:08:21.242,0:08:24.017
cho nguồn nước của chúng ta[br]trước khi sự thiếu hụt nữa xảy ra?

0:08:24.017,0:08:25.728
Chúng ta cần phải chuẩn bị

0:08:25.728,0:08:28.366
cho nhiều sự thay đổi lớn

0:08:28.366,0:08:31.026
mà có lẽ ngoài tầm hiểu biết của chúng ta.

0:08:31.026,0:08:35.496
Đây chính là cách chúng ta[br]vượt qua những sự khó khăn

0:08:35.496,0:08:37.482
và chung tay giúp sức

0:08:37.482,0:08:41.852
những người sẽ đối mặt với[br]sự thay đổi và khó khăn lớn nhất.

0:08:41.863,0:08:42.876
Và khi chúng ta tập trung

0:08:42.876,0:08:44.889
vào vùng Tây Bắc Mỹ ở tập này,

0:08:44.889,0:08:47.476
hạn hán ảnh hưởng tới[br]mọi nơi ở đất nước Mỹ.

0:08:47.476,0:08:49.269
Vậy tiết kiệm nước

0:08:49.269,0:08:51.616
trong cuộc sống hằng ngày[br]có thể giúp bạn chuẩn bị

0:08:51.616,0:08:53.854
khi nguồn nước nơi bạn ở[br]bị cạn đi.

0:08:53.854,0:08:56.223
Một vài thứ bạn có thể làm[br]ngay bây giờ

0:08:56.223,0:08:57.271
không quá khó.

0:08:57.271,0:09:00.432
Ví dụ, không bao giờ để vòi nước[br]chạy khi không dùng,

0:09:00.435,0:09:02.733
như khi vệ sinh răng miệng[br]hay rửa bát.

0:09:02.733,0:09:04.406
Bảo đảm sửa những[br]vòi nước rò rỉ

0:09:04.406,0:09:06.791
và chọn đồ dùng tiết kiêm[br]nước và điện.

0:09:06.791,0:09:08.357
Nếu bạn muốn đi thêm một bước,

0:09:08.357,0:09:10.107
bạn có thể để một cục gạch[br]vào bồn vệ sinh

0:09:10.107,0:09:11.964
để nó dùng ít nước hơn mỗi lần xả,

0:09:11.964,0:09:14.354
hay đổi vườn nhà bạn thành một[br]khu đất tuyệt đẹp

0:09:14.354,0:09:15.777
trong khi không cần tưới.

0:09:15.777,0:09:18.438
Bạn còn có thể lắp đặt[br]một hệ thống hứng nước mưa.

0:09:19.194,0:09:21.421
Tất nhiên, còn một thứ nữa[br]chúng ta có thể làm,

0:09:21.421,0:09:24.943
đó chính là giải quyết gốc rễ[br]của vấn để, biến đổi khí hậu.

0:09:24.943,0:09:26.852
Tương lai của vụ hạn hán này[br]chưa xác định,

0:09:26.852,0:09:28.720
và sự nóng lên ta tạo ra càng ít,

0:09:28.720,0:09:30.718
tương lai của chúng ta càng tươi sáng.

0:09:30.718,0:09:32.735
Nên hãy xem chương trình tuyệt vời[br]của chúng tôi, Hot Mess,

0:09:32.735,0:09:34.585
cho nhiều ý tưởng hơn nữa về[br]việc có thể làm.

0:09:34.585,0:09:36.160
Và tất nhiên, đăng kí

0:09:36.160,0:09:38.460
để bắt kịp với tất cả những[br]tập khác của Weathered.

0:09:38.460,0:09:45.034
(nhạc nhẹ)