WEBVTT

00:00:01.339 --> 00:00:05.991
Włóż ręce w ziemie, i posłuchaj mojej opowieści,

00:00:05.991 --> 00:00:11.792
poczuj bawełnę, pszenicę i kukurydzę, bogactwa i chwałę,

00:00:11.792 --> 00:00:15.944
poczuj pot i trud tych, którzy pracowali przede mną,

00:00:15.944 --> 00:00:19.937
włóż swoją rękę w ziemie.

00:00:26.490 --> 00:00:32.924
[Jeremy Irons] Światowe rolnictwo zmieniło się bardziej w ciągu naszego życia niż w ostatnich 10,000 lat.

00:00:33.570 --> 00:00:38.179
Ale jak z każdą zmianą, pojawiły się konflikty interesów

00:00:38.871 --> 00:00:43.674
NIgdzie ten konfikt nie jest bardziej przejmujący niż w historii nasion.

00:00:44.305 --> 00:00:49.119
W tym filmie pokażemy jak nasiono zmieniło się w rolnictwie i w naszej kulturze,

00:00:49.119 --> 00:00:57.678
ze świętej cząstki, i dawcy życia; do potężnego towaru, wykorzystanego w celu zmonopolizywonia globalnego systemu produkcji żywności.

00:00:58.540 --> 00:01:02.893
Ten konfilkt pomiędzy rolnictwem a biznesem, pomiędzy wiedzą a kontrolą,

00:01:02.893 --> 00:01:10.066
prawdą a propagandą, jest kluczowy w opowieści o nasionach.

00:01:10.912 --> 00:01:15.067
[Vandana Shiva] Kiedy korporacja zaczyna zbierać tantiemy za każde nasiono

00:01:15.067 --> 00:01:21.906
narzuca też rośliny modyfikowane genetycznie, zastępując rodzime gatunki , które rolnicy i chłopi uprawiali przez tysiąclecia.

00:01:21.906 --> 00:01:24.489
[Melaku Worede] Nie wiemy co jest w ich ekosystemie.

00:01:24.489 --> 00:01:27.019
Nie wiemy co się w nim znajduje.

00:01:27.019 --> 00:01:28.711
[Zac Goldmsith] Nie ma to nic wspólnego z wyżywieniem ludzkości.

00:01:28.711 --> 00:01:32.130
Nie ma też nic wspólnego z rozwiązywaniem niektórych z tych ogromnych problemów, przed którymi dziś stoimy.

00:01:32.130 --> 00:01:35.066
Chodzi o kontrolę sektora spożywczego - gospodarki żywnościowej.

00:01:37.897 --> 00:01:45.680
[NASIONA WOLNOŚCI]

00:02:03.372 --> 00:02:09.732
[EWOLUCJA RÓŻNORODNOŚCI]

00:02:14.978 --> 00:02:17.768
[Jeremy] Rozpoczynamy historię nasion, tysiące lat temu,

00:02:17.768 --> 00:02:23.980
w czasie, gdy Ziemia była pokryta odmiennymi wspólnotami, odizolowanymi przez góry, morza i pustynie.

00:02:24.826 --> 00:02:30.363
Olbrzymia różnorodność kultur, tradycji i języków rozwinęła się na naszej planecie,

00:02:30.363 --> 00:02:33.675
adaptując się do wielu różnych klimatów i ekosystemów.

00:02:34.921 --> 00:02:39.072
Przez tysiąclecia poszczególne społeczeństwa wypracowały różne idee,

00:02:39.072 --> 00:02:45.164
kosmologie, zwyczaje i rytuały; tworząc rozległe fundamenty bioróżnorodności.

00:02:46.610 --> 00:02:52.447
Dziś nadal istnieją społeczności na świecie, które dają nam wgląd w praojcowska przeszłość.

00:02:53.847 --> 00:02:58.447
[Vandana Shiva] Wszystkie tradycyjne kultury są oparte na

00:02:58.447 --> 00:03:02.050
zrozumieniu, że najważniejszym powodem dla którego jesteśmy tu, na ZIemi,

00:03:02.050 --> 00:03:05.593
jest by odegrać rolę w utrzymaniu życia w różnorodności.

00:03:06.731 --> 00:03:09.469
Ponieważ nasiona zawierą życie,

00:03:10.377 --> 00:03:16.176
są kluczowym elementem reprodukcji życia.

00:03:16.976 --> 00:03:22.025
więc jeśli przyjrzysz sie rytuałom w Indiach, w Afryce, w Ameryce Łacińskiej,

00:03:22.533 --> 00:03:24.588
nasiona są w ich centrum.

00:03:26.050 --> 00:03:28.463
[Muhammed & Alyalnesh] Nasiona są naszym życiem...

00:03:30.970 --> 00:03:35.220
Nasze utrzymanie od nich zależy...

00:03:36.236 --> 00:03:44.885
[Chief of Vhutanda] Sadzimy nasiona by przywitać nowe życie.

00:03:44.885 --> 00:03:48.885
Kiedy chłopiec staje się mężczyzną, obsypujemy go ziarnem.

00:03:49.561 --> 00:03:54.907
I kiedy ktoś umiera, sadzimy nasiona na ich grobach.

00:03:56.168 --> 00:04:01.014
[Kaguna] Nasiona nie są tylko dla jedzenia...

00:04:02.999 --> 00:04:06.510
Mają duchowe znaczenie...

00:04:06.556 --> 00:04:12.546
Używamy ich podczas rytuałów.

00:04:25.854 --> 00:04:31.083
[Jeremy Irons] Gdy nasi przodkowie urozmaicali swoją kulturę, w ten sam sposób zróżnicowali swoje nasiona, a więc i ich uprawy.

00:04:31.729 --> 00:04:36.388
Długo przedtym jak Darwin opisał teorię ewolucji przez naturalną selekcję,

00:04:36.388 --> 00:04:40.119
mężczyźni i kobiety na całym swiecie stosowali ten sam proces:

00:04:40.734 --> 00:04:44.805
wysiewając nasiona najlepiej przystosowane do konkretnego środowiska

00:04:44.805 --> 00:04:49.004
i w ten sposób stając się częścią procesu ewolucyjnej zmiany.

00:04:49.512 --> 00:04:52.617
W centrum tej zmiany było nasiono

00:04:52.848 --> 00:04:55.890
które każdego roku mogło być ponownie zebrane,

00:04:55.890 --> 00:04:59.196
przechowane, udostępnione i skrzyżowane.

00:04:59.673 --> 00:05:04.330
Jesteśmy spadkobiercami bogatej globalnej bioróżnorodności.

00:05:05.238 --> 00:05:12.857
[Vandhana Shiva] Im bliżej poznajemy nasiona i bioróżnorodność, tym bardziej zdajemy sobie sprawę, że poziom inteligencji - w samym ziarnie -

00:05:12.857 --> 00:05:16.710
i w hodowli, wykonywanej przez farmerów we współpracy z nasionami,

00:05:16.710 --> 00:05:20.424
dały nam nie tylko najwyższy poziom bioróżnorodności,

00:05:20.424 --> 00:05:23.381
ale również najlepszą jakość jedzenia.

00:05:23.381 --> 00:05:25.277
Najwyższy poziom odżywienia.

00:05:26.938 --> 00:05:30.122
[Muhammed] Jedna odmiana to dla nas za mało.

00:05:30.830 --> 00:05:33.652
Jeśli stracimy bioróżnorodnością, jesteśmy zgubieni.

00:05:34.313 --> 00:05:36.959
Rolnicy rozmnażają nasiona dla żywotności.

00:05:36.959 --> 00:05:40.345
A zatem robią to dla kooperacji i porozumień.

00:05:40.345 --> 00:05:41.906
Nie uprawiają jednej rośliny.

00:05:42.568 --> 00:05:45.496
Wiedzą, że muszą mieć różne rośliny ponieważ klimat się zmienia.

00:05:45.496 --> 00:05:49.321
Ponieważ potrzeby żywieniowe są rozmaite.

00:05:51.398 --> 00:05:55.361
[Liz Hosken] Produkcja jedzenia w rdzennych kulturach, przez większość historii człowieka,

00:05:55.361 --> 00:06:00.165
była skupiona na pogłębianiu różnorodności biologicznej.

00:06:20.580 --> 00:06:27.198
[DROGA DO PRZEMYSŁU]

00:06:34.275 --> 00:06:38.919
Na przełomie XX wieku, rolnictwo zaczęło polegać na technologii

00:06:39.411 --> 00:06:42.835
zmuszając ludzi do emigrowania do miast,

00:06:42.835 --> 00:06:47.634
ponieważ tradycyjne umiejętności i praca były stopniowo zastępowane przez nowoczesne maszyny.

00:06:48.126 --> 00:06:51.211
Ale kiedy Europa była uwikłana w 2 wojny światowe,

00:06:51.211 --> 00:06:55.963
chemikalia produkowane dla działań wojennych miały na zawsze zmienić oblicze rolnictwa.

00:06:57.301 --> 00:07:02.892
Kiedy świat był pogrążony w konflikcie, nowe chemikalia zaczęły być produkowane w dużych ilościach.

00:07:03.492 --> 00:07:07.343
I gdy pokój powrócił, firmy produkujące te substancje chemiczne

00:07:07.343 --> 00:07:11.031
potrzebowały utworzyć alternatywne rynki zbytu dla swoich produktów.

00:07:11.969 --> 00:07:20.018
Dokonując drobnych zmian, materiały wybuchowe oraz środki paralityczno-nerwowe zostały wpisane jako nawozy i pestycydy,

00:07:20.803 --> 00:07:25.053
i rolnictwo agrochemiczne zaczęło być stosowane na całym świecie

00:07:26.084 --> 00:07:30.738
[Muhammed i żona] Dziś wszystko się zmieniło...

00:07:32.723 --> 00:07:35.500
Nasza gleba wymaga żywności...

00:07:35.500 --> 00:07:40.708
Potrzebuje szeregu różnych produktów spożywczych.

00:07:40.708 --> 00:07:44.578
Nasi przodkowie nigdy nie potrzebowali tych substancji chemicznych.

00:07:45.840 --> 00:07:48.425
[Malaku Worede] Teraz importuje się wiele tych substancji

00:07:48.779 --> 00:07:53.331
a potrzeby wciąż rosną – to nie jest statyczne,

00:07:53.946 --> 00:07:55.974
i te potrzeby nigdy się nie kończą.

00:07:55.974 --> 00:08:01.818
W pewnym momencie gleba zaczęła erodować, zużywać się...

00:08:02.033 --> 00:08:05.085
Mówimy, że stały się one "uzależnione od narkotyków".

00:08:05.639 --> 00:08:08.658
Stały się zależne od tych nawozów.

00:08:09.227 --> 00:08:12.434
Jeśli zdecydujesz użyć nawozów jeden sezon...

00:08:13.526 --> 00:08:18.320
W następnym, musisz ponownie użyc tego nawozu. Nie ma już wyboru.

00:08:33.443 --> 00:08:36.633
[Jeremy Irons] Kiedy gospodarstwa rolne się zmechanizowały i zużycie nawozów wzrosło,

00:08:37.202 --> 00:08:40.459
historia nasion miała również się zmienić.

00:08:41.567 --> 00:08:44.756
Naturalny cykl zachowywania i udostępniania nasion,

00:08:44.756 --> 00:08:47.169
który trzymał sprawy czysto biznesowe na odległość,

00:08:47.169 --> 00:08:50.839
został zakwestionowany, przez przełom w hodowli nasion:

00:08:50.839 --> 00:08:52.707
Nowe nasiona hybrydowe

00:08:53.138 --> 00:09:00.088
krzyżówki dwóch roślin; wyprodukowały genetycznie bogate nasiona w pierwszej generacji

00:09:00.765 --> 00:09:05.539
które szybko tracą witalność w drugim i trzecim sezonie.

00:09:05.877 --> 00:09:09.437
Ten naturalny proces rozpadu hybryd,

00:09:09.437 --> 00:09:13.747
oznacza, że rolnikom nie opłaca się ponownie wysiewać kolejnych nasion.

00:09:14.316 --> 00:09:17.331
Zamiast tego muszą kupić nowe nasiona każdego sezonu.

00:09:17.869 --> 00:09:23.274
Pozwoliło to międzynarodowym korporacjom na prywatyzację i kontrole zysków z nasion.

00:09:23.997 --> 00:09:29.872
W latach 60tych te korporacje zaczęły upowszechniać swoje nasiona na całym swiecie,

00:09:30.410 --> 00:09:35.948
widząc globalne rolnictwo jako nienaruszony i niezwykle zyskowny rynek,

00:09:35.948 --> 00:09:40.952
rozpoczęli, w efekcie, prywatyzować światowy system żywności.

00:09:41.475 --> 00:09:45.912
Rolnicy z całego świata zaczęli masowo porzucać tradycyjne metody upraw,

00:09:46.174 --> 00:09:51.526
wkupując się w marzenie o większej wydajności, mniejszym nakładzie pracy i większych zyskach.

00:09:52.172 --> 00:09:56.798
Uprawy monokulturowe na przykład kawy i herbaty zaczęły wypierać rodzime gatunki roślin,

00:09:57.260 --> 00:10:01.207
a produkcja na własne potrzeby - na której bazowało przetrwanie lokalnych spolecznosci,

00:10:01.592 --> 00:10:06.495
zostały zastąpione przez uprawy monokulturowe hodowane na eksport.

00:10:08.680 --> 00:10:13.927
W czasie gdy globalna produkcja żywności wzrastała, rolnicy tradycyjni zostali uwiedzeni przez nowy system.

00:10:14.804 --> 00:10:18.356
Pomimo dramatycznego wzrostu w kosztach produkcji,

00:10:18.787 --> 00:10:24.860
wynikających z kosztu nasion, nawozów i pestycydów, które trzeba na nowo wykupić na każdy sezon;

00:10:25.460 --> 00:10:30.583
odkryli, że ich nowe uprawy podlegają kaprysom nieprzewidywalnych międzynarodowych rynków.

00:10:31.445 --> 00:10:37.206
Rolnicy ci wstąpili w system, który okazał się być mniej elastyczny,

00:10:37.206 --> 00:10:40.887
mniej zrównoważony, droższy

00:10:40.887 --> 00:10:44.491
i ostatecznie szkodliwy dla ich przetrwania.

00:10:45.122 --> 00:10:49.173
[Agnes, Kivaa] Kiedy sadzimy te nowe nasiona...

00:10:49.173 --> 00:10:54.585
Możemy je sadzić tylko na jeden sezon.

00:10:54.585 --> 00:10:58.504
W następnym sezonie są bezużyteczne.

00:10:58.504 --> 00:11:04.955
Nasze tradycyjne uprawy są dobre do jedzenia.

00:11:04.955 --> 00:11:08.817
Podczas gdy nowoczesne uprawy mogą być eksportowane.

00:11:08.817 --> 00:11:12.574
Ale nie możemy jeść kawy.

00:11:13.405 --> 00:11:20.810
[Gathuru Mburu] Jakie mogą być skutki zastąpienia wielu rożnorodnych upraw żwnościowych,

00:11:20.810 --> 00:11:25.105
przez uprawę jednej rośliny, której nie można zjeść?

00:11:26.259 --> 00:11:31.753
[Caroline Lucas] Myślę, że poważnym zmartwieniem jest zwiększanie wpływu korporacji na łańcuch nasienniczy.

00:11:31.753 --> 00:11:35.589
Coraz częściej oznacza to, ze wąskie grono osób

00:11:35.589 --> 00:11:39.783
ma ogromny wpływ na sposób, w jaki rolnicy uprawiają swoją ziemie.

00:11:40.183 --> 00:11:46.076
Tradycyjne praktyki przechowywania nasion są zagrożone, a efektem tego jest

00:11:46.076 --> 00:11:51.424
przedkładanie zysków korporacji nad zdolność rolnika do wyżywienia siebie i swojej społeczności.

00:11:52.116 --> 00:11:59.530
[Wódz Vhutanda] Są złe konsekwencje tych nowych nasion.

00:11:59.530 --> 00:12:05.060
Musisz je kupić...

00:12:05.060 --> 00:12:11.955
I nie możesz ich przechować, bo zgniją.

00:12:11.955 --> 00:12:15.818
Zaoszczędzilibyśmy pieniądze wracając do dawnych nasion.

00:12:21.849 --> 00:12:26.717
[Narrator] Elementy łączą się w dwa przeplatające się łańcuchy,

00:12:26.717 --> 00:12:30.736
tworząc strukturę, jak długie, spiralne schody.

00:12:31.182 --> 00:12:35.056
I w tej cząsteczce zawarta jest zasadnicza cecha istot żywych.

00:12:35.441 --> 00:12:39.193
Zdolność do reprodukcji, tworzenia kopii samego siebie.

00:12:39.516 --> 00:12:42.063
I spośród wszystkich cząsteczek znanych chemii,

00:12:42.063 --> 00:12:45.872
tylko DNA i jego krewni posiadają tą umiejętność.

00:12:45.872 --> 00:12:48.573
[KONTROLA NASION]

00:12:48.789 --> 00:12:53.867
[Jeremy Irons] W 1953 roku Watson i Crick odkryli strukturę podwojonej spirali DNA,

00:12:53.867 --> 00:12:57.825
otwierając tym samym wrota jednego z najbardziej gwałtownych naukowych postępów.

00:12:58.071 --> 00:13:00.156
Inżynierii Genetycznej.

00:13:00.156 --> 00:13:05.720
Możliwość przenoszenia genów pomiędzy komórkami, organizmami i gatunkami,

00:13:06.166 --> 00:13:07.992
wkrótce okazała się wykonalna.

00:13:08.577 --> 00:13:12.766
Zastosowania takiej inżynierii w rolnictwie wydawały się nieograniczone.

00:13:12.766 --> 00:13:19.995
Większe plony, większa odporność na susze, lepszy smak i szybsze dojrzewanie.

00:13:20.488 --> 00:13:26.836
Ale w czasie rozwijania się tej technologii pojawiła się zacięta debata odnośnie jej etyki.

00:13:27.313 --> 00:13:31.746
Tymczasem najbardziej znacząca rola tej nowej technologii

00:13:31.746 --> 00:13:36.339
została zadecydowana nie na polu, lecz w sali sądowej.

00:13:37.124 --> 00:13:42.411
[Archiwum] "Konstytucja Stanów Zjednoczonych daje Kongresowi moc uchwalania praw odnoszących się do patentów,

00:13:42.411 --> 00:13:45.412
co daje właścicielowi pewne prawa odnośnie ich wynalazków.

00:13:45.889 --> 00:13:56.110
Obejmują one prawo do uniemożliwienia osobom postronnym produkcji, używania, sprzedaży lub oferowanie na sprzedaż wynalazku opisanego w patencie."

00:13:56.110 --> 00:14:02.791
Prawa własności intelektualnej od dawna zapewniały możliwość składania patentów na nowe i sprawdzone technologie.

00:14:03.529 --> 00:14:10.278
Ale w 1995 roku Światowa Organizacja Handlu zaproponowała radykalną zmianę prawa.

00:14:10.509 --> 00:14:18.129
Pod naciskiem globalnych korporacji zarządzili, że mikro-organizmy i procesy mikrobiologiczne

00:14:18.129 --> 00:14:21.852
już istniejące w przyrodzie mogą zostać opatentowane.

00:14:22.606 --> 00:14:28.294
Pod nowym prawem, nasienie mogło zostać zmodyfikowane genetycznie by zawierać konkretne geny,

00:14:28.294 --> 00:14:32.615
które mogłyby zostać opatentowane i stać się własnością prywatną.

00:14:33.200 --> 00:14:40.658
[Vandana Shiva] Jeśli chodzi o nasiona, ta zmiana, prawa własności samego życia,

00:14:40.658 --> 00:14:43.011
to najbardziej poważne zagrożenie

00:14:43.626 --> 00:14:48.664
różnorodności nasion, nasion wolności, które są w rękach rolników.

00:14:49.449 --> 00:14:55.916
[Jeremy Irons] Rok później agro-chemiczny gigant Monstanto stworzył pierwsze uprawy GM w Ameryce:

00:14:56.485 --> 00:15:02.115
soi "RoundUp Ready" , po której szybko pojawiły się GM kukurydza i rzepak.

00:15:02.977 --> 00:15:07.491
Zmodyfikowane nasiona zawierały pojedynczą szlachetną cechę,

00:15:08.075 --> 00:15:14.156
zostały zaprojektowane, by być odporne na efekty herbicydu RoundUp,

00:15:14.709 --> 00:15:18.538
Najlepiej sprzedającego się herbicydu Monstanto od lat 80-tych.

00:15:19.014 --> 00:15:22.919
[Vandana Shiva] Umieszczenie genu odporności na herbicyd

00:15:22.919 --> 00:15:29.102
to stworzenie monopolu na ten środek, tak jak na nasienie, które jest od niego zależne.

00:15:29.102 --> 00:15:32.210
[John Vidal] To są przede wszystkim firmy chemiczne, a później dopiero firmy nasiennicze.

00:15:32.210 --> 00:15:37.120
To jest ich... Jeśli możesz kontrolować nasiona, kontrolujesz zyski z uprawy żywności.

00:15:37.751 --> 00:15:40.521
[Zac Goldsmith] Tworzysz monopol, gdzie dostarczasz nasiona,

00:15:40.521 --> 00:15:44.605
które są zaprojektowane, by być odporne na pestycydy które są używane na tych nasionach.

00:15:44.605 --> 00:15:48.345
Efektem końcowym jest widoczny dramatyczny wzrost zużycia pestycydów,

00:15:48.345 --> 00:15:50.801
co jest jednym z problemów, które GM miało rozwiązać.

00:15:51.463 --> 00:15:57.781
[Jeremy Irons] Dwadzieścia lat po wprowadzeniu GM na rynek obietnice dawnych badań pozostają niespełnione.

00:15:58.150 --> 00:16:02.565
Technologia RoundUp Ready dominuje na rynku GM Ameryki.

00:16:02.780 --> 00:16:06.166
A teraz historia nasienia powraca do sali sądowej

00:16:06.412 --> 00:16:10.486
w momencie gdy konsekwencje prawa patentowego stają się jasne dla świata.

00:16:12.594 --> 00:16:17.325
[Percy Schmeiser] I nigdy nie zapomnę, kiedy wyszliśmy z moją żoną przez frontowe drzwi,

00:16:17.325 --> 00:16:25.791
odwróciła się i powiedziała "Boga proszę, żebyśmy mieli dach nad głową gdy dzisiaj wrócimy do domu"

00:16:25.791 --> 00:16:28.541
Tak blisko byliśmy utraty wszystkiego.

00:16:28.541 --> 00:16:30.292
Musieliśmy zaryzykować wszystko

00:16:31.323 --> 00:16:34.933
i żal mi rolników, którzy nie mieli takiej możliwości

00:16:34.933 --> 00:16:37.928
a którzy stracili swoje gospodarstwa.

00:16:38.681 --> 00:16:45.758
[Jeremy Irons] Kanadyjski rolnik Percy Schmeiser uprawiał, rozmnażał i zachowywał nasiona rzepaku przez 50 lat.

00:16:46.112 --> 00:16:51.931
Jednak w 1998 roku, odkryto, że niektóre z jego nasion zawierają opatentowany gen typu RoundUp.

00:16:52.700 --> 00:16:57.953
[Percy Schmeiser] Czy to nasiona przywiane wiatrem, czy pyłki niesione przez wiatr, czy pszczoły,

00:16:58.307 --> 00:17:02.060
Jeśli to się tobie stanie, nie jesteś już właścicielem swoich nasion, swoich roślin

00:17:02.060 --> 00:17:06.013
natychmiast, zgodnie z prawem patentowym, stają się własnością korporacji.

00:17:06.905 --> 00:17:10.762
[Jeremy Irons] Percy został postawiony przed Kanadyjskim Sądem Federalnym za naruszenie praw patentowych.

00:17:11.377 --> 00:17:15.105
W swojej obronie twierdził, że obecność GM była przypadkowa

00:17:15.105 --> 00:17:20.007
co zostało odrzucone przez sąd i w 2000 roku został uznany za winnego.

00:17:20.576 --> 00:17:24.837
[Percy Schmeiser] Nie mieli dowodu, że kiedykolwiek pozyskaliśmy lub zakupiliśmy ich nasiona.

00:17:24.837 --> 00:17:28.760
Ale mówili, że ponieważ nasz sąsiad je uprawiał i skaził nasze pola -

00:17:28.760 --> 00:17:30.385
nie powinniśmy używać ich nasion.

00:17:30.385 --> 00:17:31.562
Powinniśmy zdawać sobie sprawę.

00:17:31.713 --> 00:17:35.126
Tylko, że to jest całkowicie niemożliwe.

00:17:35.126 --> 00:17:38.676
Nasiono rzepaku czy jest genetycznie zmienione czy tradycyjne

00:17:38.676 --> 00:17:41.775
wygląda identycznie, chyba że zrobisz badania DNA.

00:17:42.513 --> 00:17:49.832
[Jeremy Irons] Do tej pory ponad 140 rolników USA było ściganych za naruszenie praw własności intelektualnej.

00:17:51.032 --> 00:17:55.401
Tysiące innych było przedmiotem śledztw tropiących tzw. "piractwo nasienne".

00:17:56.170 --> 00:17:57.834
[Henk] Co niby mamy zrobić z nasionami?

00:17:57.834 --> 00:18:02.884
Nasiona powinny być sadzone, mnożone, używane, dalej dostosowywane, itp itd.

00:18:02.884 --> 00:18:05.966
Z punktu widzenia korporacji, to jest dokładnie to, co jest zabronione.

00:18:05.966 --> 00:18:08.732
Korporacje sprzedają nam nasiona albo wydają licencję

00:18:08.732 --> 00:18:12.554
aby używać nasion w określony sposób. Taki, jaki im pasuje. I kropka.

00:18:12.554 --> 00:18:15.477
[Liz Hosken] Kontrolując nasiona można kontrolować rolnika.

00:18:15.477 --> 00:18:19.254
A kontrolując rolnika możesz kontrolować cały system żywności.

00:18:19.639 --> 00:18:22.401
I to jest dziedzictwo genetyki w rolnictwie.

00:18:23.263 --> 00:18:26.856
[Jeremy Irons] Dzisiejszy rynek GM rozprzestrzenił się poza Amerykę Północną.

00:18:26.856 --> 00:18:32.915
Ugruntował się w Argentynie, Paragwaju, Brazylii a także w Indiach.

00:18:33.899 --> 00:18:39.072
Podczas gdy przemysł biotechnologiczny twierdzi, że zwiększa wydajność plonów i służy poprawie życia,

00:18:39.364 --> 00:18:44.286
coraz więcej rolników napotyka nowe i nieoczekiwane problemy.

00:18:44.994 --> 00:18:48.914
W Indiach, w stanie Gujarat, setki tysięcy rolników,

00:18:48.914 --> 00:18:51.831
namówionych do uprawy genetycznie zmodyfikowanej bawełny BT

00:18:51.831 --> 00:18:55.086
-rośliny, która produkuje swoje własne pestycydy -

00:18:55.086 --> 00:19:00.446
odkryło, że po pewnym czasie szkodniki rozwinęły własną odporność na uprawy.

00:19:01.384 --> 00:19:07.364
Powstanie tych "super szkodników" zmusiło rolników do korzystania z coraz silniejszych pestycydów.

00:19:08.010 --> 00:19:14.483
[Vandana Shiva] Zamiast zwalczania szkodników i kontrolowania chwastów, otrzymujesz super szkodniki i super chwasty.

00:19:14.483 --> 00:19:20.591
Tak więc nawet w wąskim zakresie zwalczania chwastów i szkodników ta technologia zawodzi.

00:19:21.806 --> 00:19:26.229
[Jeremy Irons] Przez rosnące koszty nasion, nawozów i pestycydów,

00:19:26.813 --> 00:19:30.250
wielu rolników zostało wpędzonych w spiralę zadłużenia.

00:19:30.742 --> 00:19:36.530
a rozprzestrzeniania się bawełny GMO jest niekiedy wiązane z tragicznym wzrostem samobójstw wśród indyjskich rolników.

00:19:41.453 --> 00:19:46.360
W Argentynie tysiące drobnych rolników zostało zmuszonych do opuszczenia swojej ziemi,

00:19:46.945 --> 00:19:51.669
nie będąc w stanie konkurować ekonomicznie z wysoko zmechanizowanymi gospodarstwami monokulturowymi.

00:19:52.961 --> 00:19:59.185
Wielu ekologicznych rolników odkryło, że niemożliwe jest uniknąć herbicydów RoundUp wwiewanego z sąsiednich pól.

00:19:59.739 --> 00:20:03.872
w konsekwencji ich uprawy i środki do życia przepadły.

00:20:04.426 --> 00:20:11.369
W związku z masowym exodusem rolników z ich ziem, bioróżnorodność gospodarstw zmniejszyła się jeszcze bardziej.

00:20:11.861 --> 00:20:18.360
Tradycyjne uprawy zostały zastąpione. Użycie herbicydów dramatycznie wzrosło.

00:20:18.360 --> 00:20:24.515
I trudno zdobyta wiedza i praktyki rolnicze są coraz częściej usuwane do lamusa.

00:20:24.515 --> 00:20:27.242
[Melaku Worede] Z utratą różnorodności tracisz bezpieczeństwo.

00:20:27.657 --> 00:20:34.837
Bo różnorodność jest synonimem bezpieczeństwa. Oznacza to również poprawę środków do życia.

00:20:35.022 --> 00:20:39.435
Poprawę odżywienia oraz poprawę podziału pracy.

00:20:39.681 --> 00:20:42.048
Wszystko to przepadłoby na rzecz jednej rośliny.

00:20:43.125 --> 00:20:47.130
[Henk Hobbelink] Musimy zdać sobie sprawę, że różnorodność oznacza przetrwanie.

00:20:47.560 --> 00:20:50.748
Różnorodność oznacza, że jest się w stanie kontynuować uprawy.

00:20:51.410 --> 00:20:53.223
Być w dalszym ciągu rolnikiem.

00:20:54.238 --> 00:20:59.677
Myślę, że bardzo ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że bez tego nie będziemy po prostu mogli

00:20:59.677 --> 00:21:04.818
produkować żywności, która jest nam potrzebna, jeśli pozwolimy, że tego rodzaju różnorodność będzie wciąż niszczona.

00:21:16.249 --> 00:21:22.549
[Jeremy Irons] Za globalnym naciskiem w stronę GMO, i jego pojawieniem się w nowych krajach w Afryce, Azji i Ameryce Południowej,

00:21:23.334 --> 00:21:26.434
stoi jedna wiadomość, która wsparła ten postęp.

00:21:27.480 --> 00:21:34.337
Że kraje rozwijające się są ubogie i muszą walczyć o to, by się wyżywić,

00:21:34.875 --> 00:21:39.220
a GM może zmienić ich unękany los.

00:21:39.959 --> 00:21:43.995
[Henk Hobbelink] Ci biedni rolnicy, nie są naprawdę wydajni i mają te stare nasiona

00:21:43.995 --> 00:21:49.769
i muszą stać się bardziej wydajnymi, i wtedy rozwiąże się problem głodu na świecie.

00:21:50.492 --> 00:21:54.207
Ta wiadomość zupełnie nie jest oparta na faktach.

00:21:54.637 --> 00:21:57.326
[Kumi Naidoo] Jesteśmy zaniepokojeni głodującymi ludźmi w Afryce.

00:21:57.818 --> 00:21:59.854
Jesteśmy zaniepokojeni głodującymi w Azji.

00:21:59.854 --> 00:22:01.648
Powiedzmy wprost:

00:22:02.340 --> 00:22:08.783
Jest to napędzane przez interesy finansowawe, czystą chęć zysku tych firm.

00:22:09.091 --> 00:22:14.559
Nie jest to spowodowane żadnym społecznie natchnionym celem.

00:22:15.867 --> 00:22:17.297
[Zac Goldmsith] Więc to nie ma nic wspólnego z wyżywieniem ludzkości.

00:22:17.297 --> 00:22:20.740
Nie ma to też nic wspólnego z rozwiązaniem niektórych z tych ogromnych problemów, z którymi mamy dziś do czynienia.

00:22:20.740 --> 00:22:23.929
Chodzi o kontrolę sektora żywności, gospodarki żywnościowej.

00:22:24.698 --> 00:22:30.427
[Ramon Herrera] W rzeczywistości chodzi tylko o kontrolę: powstrzymanie rolników

00:22:30.427 --> 00:22:33.392
od posiadania własnych nasion

00:22:33.392 --> 00:22:35.743
a jednocześnie...

00:22:35.743 --> 00:22:39.767
... zwalczanie niezależnych produkcji żywności.

00:22:39.767 --> 00:22:44.584
Korporacje chcą kontroli produkcji żywności...

00:22:44.584 --> 00:22:47.153
.. .w rękach bardzo wąskiego grona.

00:22:48.461 --> 00:22:55.127
[Vandana Shiva] To dlatego, że inżynieria genetyczna weszła do nas przez dawny przemysł agrochemiczny,

00:22:55.589 --> 00:23:00.263
który jest zainteresowany utrzymaniem sprzedazy swoich herbicydów i pestycydów

00:23:00.355 --> 00:23:04.555
ustanawiając jednocześnie monopol na kontrolę nasion

00:23:04.555 --> 00:23:10.918
Więc o ile chodzi o rolnictwo, inżynieria genetyczna poszła w zupełnie złym kierunku.

00:23:14.210 --> 00:23:21.020
[Jeremy Irons] Dzisiaj przemysł nasienniczy i agrochemiczny jest pod kontrolą zaledwie kilku kluczowych firm:

00:23:21.666 --> 00:23:25.821
Korporacji nasion hybrydowych, takich jak Dupont, Syngenta;

00:23:26.683 --> 00:23:30.351
firm agrochemicznych takich jak Bayer i BASF;

00:23:31.336 --> 00:23:33.710
i giganta GMO - Monsanto.

00:23:34.372 --> 00:23:41.430
W ramach tego skoncentrowanego ośrodka władzy leżą nie tylko ogromne zyski z produkcji nasion,

00:23:41.984 --> 00:23:45.013
ale też podejmowania decyzji i ustalanie agend

00:23:45.444 --> 00:23:50.778
które to ostatecznie ustanowią o dziedzictwie naszego globalnego systemu rolnictwa.

00:23:51.501 --> 00:23:58.604
W tej przyszłości, uprawy i różnorodność nasion zostaną wysłane na śmietnik historii

00:23:59.650 --> 00:24:03.781
Zą cenie, którą dopiero co zaczynamy pojmować

00:24:06.735 --> 00:24:09.508
[Piosenki] Włóż dłonie w ziemię

00:24:09.508 --> 00:24:11.658
poczuj trud i smutek

00:24:11.658 --> 00:24:14.844
w glebie, gdzie zielone chwasty nigdy nie rosną

00:24:14.844 --> 00:24:16.785
na co pożyczyłem.

00:24:16.785 --> 00:24:20.653
Kop dalej i powiedz mi gdzie jest moje nasiono na jutro.

00:24:20.653 --> 00:24:25.069
Włóż dłonie w ziemie

00:24:25.330 --> 00:24:27.312
[NASIONA NADZIEI]

00:24:29.635 --> 00:24:34.208
[Jeremy Irons] Przemysł agrochemiczny i biotechnologiczny twierdzi, że ekologiczne rolnictwo na małą skalę,

00:24:34.208 --> 00:24:39.006
jest zacofane i nieefektywne.

00:24:40.391 --> 00:24:45.156
Ale rzeczywistość jest taka, że pomimo bezlitosnej presji

00:24:45.541 --> 00:24:50.688
to ci rolnicy zasilają 70% ludności na świecie.

00:24:52.011 --> 00:24:59.076
Tradycyjne rolnictwo używa mniej ziemi, mniej wody i mniej zasobów.

00:24:59.568 --> 00:25:05.216
Uprawiają zdrowe, odżywcze jedzenie i pielęgnują większą różnorodności upraw.

00:25:06.278 --> 00:25:10.183
Chronią gleby, wodę i ekosystemy.

00:25:10.445 --> 00:25:14.654
I to oni okazują się bardziej elastyczni w obliczu zmian klimatycznych.

00:25:15.485 --> 00:25:21.582
To te metody rolnictwa mogą pokazać nam drogę do prawdziwego bezpieczeństwa żywieniowego.

00:25:23.012 --> 00:25:29.522
[Vandana Shiva] Ekologiczne systemy: miejscowe, bioróżnorodności, są tymi, które naprawdę dostarczają

00:25:29.522 --> 00:25:34.756
żywności, zdrowia i radości z jedzenia dla lokalnych społeczności.

00:25:34.756 --> 00:25:37.710
Musimy zdecentralizować nasz system żywności,

00:25:37.710 --> 00:25:43.011
i jeśli musimy zdecentralizować nasz system żywności, decentralizacja zaopatrzenia w nasiona jest sprawą kluczową.

00:25:43.011 --> 00:25:47.618
Suwerenność nasion musi stać się kluczowa dla suwerenności żywnościowej.

00:25:48.002 --> 00:25:51.172
[Norman, Karima] Nie straciliśmy naszych nasion.

00:25:51.172 --> 00:25:55.719
Problem z którym mamy do czynienia polega na tym, że ich ilość maleje.

00:25:55.719 --> 00:26:00.183
Nadal możemy je odzyskać.

00:26:00.183 --> 00:26:02.757
One nadal tutaj są.

00:26:02.757 --> 00:26:09.197
[Mpathe] Jeżeli nie skorzystamy z tego teraz, bezpowrotnie stracimy nasiona i stracimy przyszłość.

00:26:09.889 --> 00:26:12.802
Przyszłość wszystkich, przyszłość naszych dzieci.

00:26:13.710 --> 00:26:18.536
[Liz Hosken] Więc rolnicy na całym świecie łączą się i pracują w imię suwerenności żywieniowej,

00:26:18.936 --> 00:26:22.296
ludzkiego prawa do produkcji własnej kultury żywienia.

00:26:22.619 --> 00:26:31.393
[Agnes Kivaa] Kiedy uprawiam moje miejscowe jedzenie...

00:26:31.393 --> 00:26:36.070
Wiem na pewno, że dokonam zbiorów.

00:26:36.070 --> 00:26:40.333
I tak, wiem, że moje dzieci będą jadły.

00:26:43.318 --> 00:26:50.330
[Caroline Lucas] Sądzę, że społeczeństwo nie powinno lekceważyć potencjalnej siły, którą dysponuje, jeśli zdecyduje się jej użyć.

00:26:50.623 --> 00:26:54.903
Kto by pomyślał że Murdoch i News Corp mogły zostać upokorzone,

00:26:54.903 --> 00:26:57.457
właściwie przez poczucie oburzenia.

00:26:58.934 --> 00:27:03.087
Myślę, że jeśli będziemy mieć dużo większą debatę publiczną o tym rodzaju rolnictwa jaki chcemy mieć

00:27:03.087 --> 00:27:07.450
o praktykach i technikach niektórych z tych dużych korporacji nasienniczych,

00:27:07.450 --> 00:27:12.004
będziemy mogli osiągnąć ten sam stopień oburzenia i mam nadzieję, w perspektywie długoterminowej,

00:27:12.004 --> 00:27:14.677
system, który jest lepszy dla ludzi i planety.

00:27:16.954 --> 00:27:21.350
[Mpathe] Następnie, jeśli spojrzymy na sposób przodków.

00:27:21.350 --> 00:27:27.282
Znajdziemy rozwiązanie, aby odbudować to, co zostało zniszczone.

00:27:44.420 --> 00:27:49.224
Narracja: Jeremy Irons ( ͡° ͜ʖ ͡°)

00:27:49.224 --> 00:27:52.420
Pamiętaj, że oddajesz głos na system żywności za każdym razem, kiedy robisz zakupy

00:27:52.420 --> 00:27:57.759
Kupuj lokalne, ekologiczne i sezonowe jedzenie i wspieraj lokalnych rolników, targi i niezależne sklepy.

00:27:58.067 --> 00:28:02.440
Dowiedz się więcej o suwerenności żywnościowej, ruchach i kampaniach do których możesz dołączyć i wesprzeć odwiedzając

00:28:02.440 --> 00:28:04.484
www.seedsoffreedom.info

00:28:05.040 --> 00:28:08.740
Na koniec dziękuję za poświęcenie czasu, aby obejrzeć "Nasiona wolności"

00:28:08.740 --> 00:28:13.934
Teraz proszę o pomoc w sianiu nasion zmian poprzez dzielenie się tym filmem ;) Like now!

00:28:13.934 --> 00:28:19.079
Film: The Gaia Foundation & The Afrivan biodiversity network (ABN)

00:28:19.079 --> 00:28:20.716
We współpracy z:

00:28:20.716 --> 00:28:25.421
MELCA Etiopii, GRAIN International & Navdanya International

00:28:25.606 --> 00:28:29.047
Specjalne podziękowania dla:

00:28:29.047 --> 00:28:38.058
Dr Melaku Worrede, Dr Vandana Shiva, Coraline Lucas MO, Zac Goldsmith MP, John Vidal, Ramon Herrera, Henk Hobbelink, Liz Hosken, Kumi Naidoo, Percy Schmeiser, Gathuru Mburu, Mpatheleni Makaulule, The Gaia Foundation Team, Florina Tudose, Jason Taylor and the Source Project

00:28:38.089 --> 00:28:43.248
I specjalne podziękowania dla społeczności rolniczej, która ożywia różnorodność nasion i tradycje by wspomóc bioróżnorodność suwerenność żywnościową

00:28:43.248 --> 00:28:51.111
wspólnotom Wollo w Etiopii, a szczególnie Mahammed i Ayalnesh, wodzowi Vhutanda Venda Południowej Afryki, Norman z Karimy w Kenii, Józefowi z Kivaa w Kenii, Agnes z Kivaa w Kenii.

00:28:51.111 --> 00:28:52.584
Dzięki wsparciu:

00:28:52.615 --> 00:28:57.821
Fundacja Roddick, Funduszu Christensen, Fundacji Swift, Swedbio, Norad

00:28:57.821 --> 00:28:58.866
Materiały archiwalne:

00:28:58.866 --> 00:29:04.381
Greenpeace International, Technical Center for Agricultural and Rural Cooperation ACP-EU (CTA), Friends of The Earth International, Prelinger Archive

00:29:04.381 --> 00:29:09.516
Kamera: Jess Phillimore, Jason Taylor, Damian Prestidge

00:29:09.516 --> 00:29:14.328
Dodatkowe kamery: Richard Decaillet, Joshua Baker, Jose Maria Noriega

00:29:14.328 --> 00:29:19.417
Projekt graficzny: Camila Cardenosa

00:29:19.417 --> 00:29:24.357
Dźwięk: Jay Harris

00:29:24.357 --> 00:29:28.552
Film: Jess Phillimore

00:29:29.312 --> 00:29:33.202
Jose Lutzenberger: 1926-2002

00:29:34.018 --> 00:29:42.153
To już dziesięć lat od kiedy zmarł Jose Lutzenberger, czule znany jako ojciec brazylijskiego ruchu ekologicznego.

00:29:42.153 --> 00:29:52.161
Dedykujemy ten film dla niekończącej się pasji i determinacji dowiedzenia jak społeczna sprawiedliwość i ekologiczny rozsądek to dwie strony tego samego medalu.

00:29:55.269 --> 00:30:02.494
"Zdrową cywilizacją może być tylko taka, który harmonizuje i integruje się w całość życia poprawiając ją a nie niszcząc"

00:30:02.494 --> 00:30:06.906
Jose Lutzenberger

00:30:06.906 --> 00:30:13.000
2012