WEBVTT

00:00:06.908 --> 00:00:10.262
Hãy tưởng tượng
bạn đang ngủ say

00:00:10.262 --> 00:00:12.472
rồi đột nhiên thức giấc!

00:00:12.472 --> 00:00:14.480
Không phải do đồng hồ báo thức.

00:00:14.480 --> 00:00:17.518
Mắt bạn mở và có một con quỷ 
đang ngồi lên ngực bạn,

00:00:17.518 --> 00:00:19.373
đè bạn xuống.

00:00:19.373 --> 00:00:22.529
Bạn cố gắng mở miệng, hét lên,
nhưng không âm thanh nào phát ra.

00:00:22.529 --> 00:00:24.298
Bạn cố gắng đứng dậy và chạy,

00:00:24.298 --> 00:00:27.367
nhưng nhận ra mình đang
hoàn toàn bất động.

00:00:27.367 --> 00:00:29.561
Con quỷ đang cố gắng bóp nghẹt bạn,

00:00:29.561 --> 00:00:31.400
nhưng bạn không thể chống cự.

00:00:31.400 --> 00:00:33.949
Bạn đã bị đánh thức 
trong giấc mơ của mình,

00:00:33.949 --> 00:00:35.830
và đó là một cơn ác mộng.

00:00:35.830 --> 00:00:38.153
Nghe như phim của Stephen King,

00:00:38.153 --> 00:00:41.507
nhưng đó lại là một tình trạng bệnh lý
được gọi là bóng đè,

00:00:41.507 --> 00:00:43.077
và khoảng một nửa dân số

00:00:43.077 --> 00:00:46.676
đã trải qua hiện tượng kỳ lạ này
ít nhất một lần trong đời.

00:00:46.676 --> 00:00:48.865
Giai đoạn hoảng loạn cùng cực

00:00:48.865 --> 00:00:52.255
khi phải đối mặt với các sinh vật
từ những cơn ác mộng

00:00:52.255 --> 00:00:54.377
có thể kéo dài vài giây đến vài phút

00:00:54.377 --> 00:00:57.429
và có thể bao gồm cả ảo giác
thị giác hoặc thính giác

00:00:57.429 --> 00:01:01.697
về một linh hồn xấu xa
hoặc cảm giác lơ lửng thoát xác.

00:01:01.697 --> 00:01:05.267
Một số thậm chí còn nhầm lẫn bóng đè
với gặp ma

00:01:05.267 --> 00:01:08.065
hay bị người ngoài hành tinh bắt cóc.

00:01:08.065 --> 00:01:11.791
Năm 1867, bác sĩ Silas Weir Mitchell

00:01:11.791 --> 00:01:15.754
là chuyên gia y tế đầu tiên
nghiên cứu về hiện tượng bóng đè.

00:01:15.754 --> 00:01:19.284
"Chủ thể tỉnh dậy, ý thức được xung quanh

00:01:19.284 --> 00:01:21.801
nhưng không thể điều khiển cơ bắp.

00:01:21.801 --> 00:01:24.620
Chỉ có thể nằm nhìn những thứ đó hiện ra,

00:01:24.620 --> 00:01:29.974
anh ta cố gắng cử động trong hoảng loạn.

00:01:29.974 --> 00:01:32.080
Khi anh ta cử động được

00:01:32.080 --> 00:01:34.407
cũng là lúc lời nguyền biến mất."

00:01:34.407 --> 00:01:38.261
Dù bác sĩ Mitchell là người đầu tiên
quan sát bệnh nhân bị "bóng đè",

00:01:38.261 --> 00:01:41.241
tình trạng này phổ biến đến mức
mỗi nền văn hóa,

00:01:41.241 --> 00:01:45.025
theo thời gian, hình thành khá nhiều
lời giải thích siêu nhiên về nó.

00:01:45.025 --> 00:01:48.500
Vào thời trung cổ ở Châu Âu, 
bạn có thể nghĩ rằng Incubus,

00:01:48.500 --> 00:01:50.729
một con quỷ dâm đãng
trong lốt nam nhân,

00:01:50.729 --> 00:01:52.388
ghé thăm bạn vào ban đêm.

00:01:52.388 --> 00:01:55.781
Tại Scandinavia, Mare 
người đàn bà bị nguyền rủa,

00:01:55.781 --> 00:02:00.282
chịu tránh nhiệm ghé thăm
những kẻ say ngủ và ngồi lên lồng ngực họ.

00:02:00.282 --> 00:02:04.764
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Quỷ Jinn đè bạn xuống
và cố gắng siết cổ bạn.

00:02:04.764 --> 00:02:08.365
Tại Thái Lan, Phi Am gây ra những
vết thâm tím khi bạn ngủ.

00:02:08.366 --> 00:02:11.777
Ở miền Nam Hoa Kỳ, 
mụ phù thủy già Hag tìm đến.

00:02:11.777 --> 00:02:16.510
Tại Mexico, bạn đổ lỗi
cho người chết ngồi lên mình.

00:02:16.510 --> 00:02:18.701
Tại Hy Lạp, Mora ngồi lên ngực bạn,

00:02:18.701 --> 00:02:20.868
cố gắng làm bạn ngạt thở.

00:02:20.868 --> 00:02:25.220
Tại Nepal, con ma Khyaak
nằm dưới cầu thang.

00:02:25.220 --> 00:02:28.289
Thật dễ dàng để đổ lỗi 
cho ma quỷ về "bóng đè"

00:02:28.289 --> 00:02:32.210
vì những gì thực sự xảy ra trong não
thì khó để giải thích hơn.

00:02:32.210 --> 00:02:34.332
Các nhà khoa học hiện đại tin rằng

00:02:34.332 --> 00:02:36.657
"bóng đè" là do 
sự chồng chéo bất thường

00:02:36.657 --> 00:02:40.513
của REM (giai đoạn mắt chuyển động nhanh)
và giai đoạn thức của giấc ngủ.

00:02:40.513 --> 00:02:43.013
Trong một chu kỳ REM bình thường,

00:02:43.013 --> 00:02:46.760
bạn sẽ gặp một số kích thích giác quan
dưới dạng giấc mơ,

00:02:46.760 --> 00:02:49.913
và bộ não của bạn ở trạng thái
vô thức và ngủ hoàn toàn.

00:02:49.913 --> 00:02:53.505
Khi mơ, chất dẫn truyền thần kinh 
đặc biệt được tiết ra

00:02:53.505 --> 00:02:56.127
làm tê liệt gần như mọi cơ bắp,

00:02:56.127 --> 00:02:58.164
được gọi là REM atonia.

00:02:58.164 --> 00:03:02.270
Nó giữ cho bạn không chạy khỏi giường
khi bị đuổi trong mơ.

00:03:02.270 --> 00:03:07.502
Khi bị "bóng đè", bạn sẽ trải nghiệm 
các thành phần bình thường của REM.

00:03:07.502 --> 00:03:09.991
Bạn mơ và các cơ của bạn 
bị bất động,

00:03:09.991 --> 00:03:12.504
chỉ có não tỉnh giấc
và trở nên có ý thức.

00:03:12.504 --> 00:03:15.294
Đó là lí do bạn tưởng tượng
mình trạm chán

00:03:15.294 --> 00:03:17.090
với một mối đe dọa khủng khiếp.

00:03:17.090 --> 00:03:19.849
Điều này giải thích cho
hiện tượng ảo giác,

00:03:19.849 --> 00:03:21.671
nhưng còn cảm giác sợ hãi,

00:03:21.671 --> 00:03:22.586
bị bóp cổ,

00:03:22.586 --> 00:03:23.294
khó thở,

00:03:23.294 --> 00:03:24.162
nặng lồng ngực

00:03:24.162 --> 00:03:26.952
mà rất nhiều người miêu tả thì sao?

00:03:26.952 --> 00:03:31.772
Trong quá trình REM, chức năng giữ bạn
không bị mộng du,"REM atonia",

00:03:31.772 --> 00:03:34.962
cũng đồng thời loại bỏ
sự tự kiểm soát hơi thở của bạn.

00:03:34.971 --> 00:03:37.775
Bạn sẽ thở nông
và nhanh hơn.

00:03:37.775 --> 00:03:39.356
Bạn sẽ nhận nhiều
khí cacbonic

00:03:39.356 --> 00:03:42.219
và gặp phải sự tắc nghẽn nhỏ
trong đường hô hấp.

00:03:42.219 --> 00:03:46.742
Khi bị "bóng đè", sự kết hợp giữa 
phản ứng sợ hãi của cơ thể

00:03:46.742 --> 00:03:48.931
trước sự tấn công của
một sinh vật xấu xa

00:03:48.931 --> 00:03:50.740
và việc não bị đánh thức

00:03:50.740 --> 00:03:53.213
khi cơ thể ở trạng thái REM

00:03:53.213 --> 00:03:56.228
sẽ kích hoạt một phản ứng
đòi hỏi nhiều oxy hơn.

00:03:56.228 --> 00:03:59.728
Điều đó làm bạn thở gấp
để lấy không khí, nhưng không thể

00:03:59.728 --> 00:04:03.474
vì REM atonia khiến bạn
không thể điều khiển hô hấp.

00:04:03.474 --> 00:04:07.008
Đấu tranh để thở khi cơ thể đang ngủ
tạo cảm giác

00:04:07.008 --> 00:04:10.761
nặng lồng ngực hay bị nghẹt thở.

00:04:10.761 --> 00:04:15.500
Một vài người bị "bóng đè" thường xuyên
có thể bị rối loạn giấc ngủ

00:04:15.500 --> 00:04:17.087
chẳng hạn như chứng ngủ rũ,

00:04:17.087 --> 00:04:20.772
nhiều người lại bị "bóng đè"
cực kì ít

00:04:20.772 --> 00:04:23.254
có khi chỉ duy nhất một lần trong đời.

00:04:23.254 --> 00:04:24.884
Giờ thì bạn có thể thở phào

00:04:24.884 --> 00:04:27.378
khi biết rằng 
chẳng có ma quỷ nào cố gắng

00:04:27.378 --> 00:04:30.487
ám ảnh, quấy rối, bóp cổ
hay đè ngạt bạn cả.

00:04:30.487 --> 00:04:32.998
Hãy để dành chúng
cho những bộ phim kinh dị!