1
00:00:27,910 --> 00:00:30,435
KARŞILIKLI YARDIMLAŞMA

2
00:00:32,515 --> 00:00:37,550
Karşılıklı Yardımlaşma, anarşist pratiğin ardındaki temel faktörlerden birisidir ve anarşistlerin

3
00:00:37,550 --> 00:00:40,780
sosyal örgütlenmeye dair fikirlerinin geniş bir şekilde
anlaşılması için temel bir çerçevedir.

4
00:00:40,780 --> 00:00:43,250
Fakat... Karşılıklı Yardımlaşma 
tam olarak nedir?

5
00:00:43,250 --> 00:00:48,260
Peki... en basit biçimiyle, karşılıklı yardımlaşma, dahil olan herkesin paylaştığı ortak çıkarlar adına

6
00:00:48,260 --> 00:00:52,620
iki veya daha fazla insanın bir problemi çözmek için birlikte çalıştıkları bir oyun motivasyonudur.

7
00:00:52,620 --> 00:00:56,960
Diğer bir deyişle,
ortak fayda adına işbirliğidir.

8
00:00:56,960 --> 00:01:02,730
Bu şekilde anlaşıldığında, bunun yeni
veya anarşistlere özgü bir fikir olmadığı aşikardır.

9
00:01:02,730 --> 00:01:07,360
Aslında, ilk toplumlar hayatta kalmanın bir yolu olarak 
karşılıklı yardımlaşmayı uyguluyorlardı,

10
00:01:07,360 --> 00:01:12,940
ve bugüne kadar bu mantığın bitki ve hayvan
alemlerinde de sayısız örneği gözlemlenmiştir.

11
00:01:13,000 --> 00:01:17,700
Anarşistlerin karşılıklı yardımlaşmayı özellikle benimsemesini anlayabilmek için, 100 yıl öncesine geri dönmemiz gerekir:

12
00:01:17,700 --> 00:01:22,400
tüm zamanların en verimli sakallılarından
biri olmasının yanı sıra,

13
00:01:22,400 --> 00:01:26,160
başarılı bir zoolog
ve bir evrimci biyolog da olan

14
00:01:26,170 --> 00:01:29,850
ünlü Rus anarşisti 
Pyotr Kropotkin'in yazılarına.

15
00:01:31,530 --> 00:01:36,250
Kropotkin'in zamanında,
evrimci biyolojiye ağırlıklı olarak

16
00:01:36,250 --> 00:01:39,950
Thomas H. Huxley gibi
Sosyal Darwinistlerin fikirleri hakimdi.

17
00:01:39,950 --> 00:01:44,440
Huxley ve benzerleri Charles Darwin'in meşhur
"güçlü olanın hayatta kalması" görüşünü

18
00:01:44,450 --> 00:01:47,340
insan toplumlarına umarsızca uygulayarak
mevcut toplumsal hiyerarşilerin

19
00:01:47,340 --> 00:01:53,420
doğal seçilimin veya özgür egemen bireyler 
arasındaki rekabetin sonuçları olduğu ve bu nedenle,

20
00:01:53,420 --> 00:01:57,830
insan evriminde önemli ve kaçınılmaz
bir faktör olduğu sonucuna vardılar.

21
00:01:57,830 --> 00:02:02,380
Bu görüşler, toplumda kendi ayrıcalıklı konumları için
sahte bilimsel bir meşruiyet ve

22
00:02:02,380 --> 00:02:07,170
ayrıca Asya, Afrika ve Amerika kıtalarının
Avrupalılar tarafından sömürgeleştirilmesi için

23
00:02:07,170 --> 00:02:12,440
ırkçı birer rasyonellik sağladığından özellikle
zengin ve siyasi olarak güçlü beyaz erkekler arasında

24
00:02:12,440 --> 00:02:17,220
popüler olması pek de şaşırtıcı değildi.

25
00:02:17,220 --> 00:02:21,741
Kropotkin bu aklıselime karşı koydu ve 1902'de Karşılıklı Yardımlaşma: Evrimin Bir Faktörü adında

26
00:02:21,741 --> 00:02:26,730
bir kitap yazdı. Bu kitapta, evrimdeki
basiretsiz bireysel rekabetin ötesinde bir şey

27
00:02:26,730 --> 00:02:30,290
olduğunu kanıtladı.

28
00:02:31,550 --> 00:02:36,000
Kropotkin, birlikte çalışabilen veya diğer türlerle
karşılıklı faydaya dayalı

29
00:02:36,000 --> 00:02:40,750
ortak yaşama yönelik tertibatlar oluşturan türlerin, kendi çevrelerine daha iyi uyum sağladıklarını

30
00:02:40,750 --> 00:02:45,650
ve bunu yapmayan veya yapamayan
türlere göre rekabet avantajları olduğunu kanıtladı.

31
00:02:45,650 --> 00:02:50,110
Günümüzün metropol toplumlarında,
apartman daireleri, banka hesapları,

32
00:02:50,110 --> 00:02:54,660
akıllı telefonları ve facebook profilleri ile kuşanmış
insanlar kendilerini bağımsız ve kendi kendine yeten

33
00:02:54,660 --> 00:02:56,180
bireyler olarak
görmek için sosyalleşirler.

34
00:02:56,180 --> 00:03:01,489
Fakat, bu bağımsızlık görüşü, bizleri atomize edilmiş
ve kolaylıkla kontrol edilebilir müşterilere

35
00:03:01,489 --> 00:03:06,280
dönüştürmek, sadece bizim kısa vadeli tatminimizle
ilgilenen şirketler ve devletler tarafından

36
00:03:06,280 --> 00:03:08,560
yüceltilen bir efsanedir.

37
00:03:08,560 --> 00:03:12,060
Gerçek şu ki, insanlar inanılmaz bir biçimde
karşılıklı olarak birbirlerine bağlıdır.

38
00:03:12,060 --> 00:03:15,060
Bu aslında, bizim bir tür olarak
başarımızın anahtarı.

39
00:03:15,060 --> 00:03:19,090
Yediğin yemeğin ya da giydiğin kıyafetlerin
nereden geldiği hakkında

40
00:03:19,090 --> 00:03:20,250
hiç düşündün mü?

41
00:03:20,250 --> 00:03:24,260
Evini ya da arabanı yaratan
emeği ya da malzemeleri?

42
00:03:24,260 --> 00:03:28,829
Uygarlığın konforlarını bir kenara bırakarak başımızın çaresine bakalım, sadece birkaçımız bir hafta hayatta kalabilir.

43
00:03:28,829 --> 00:03:32,949
Her gün tükettiğimiz onbinlerce şeyin
ufak bir kısmını bile üretebilmek

44
00:03:32,949 --> 00:03:34,729
bir kenara dursun.

45
00:03:34,729 --> 00:03:39,109
Dev piramitlerin Eski Mısır'ın firavunları tarafından hizmete sokulmasından, bugünün küresel çaptaki

46
00:03:39,109 --> 00:03:43,200
üretim ve arz zincirlerine kadar, 
egemen sınıfın işlevi, daima

47
00:03:43,200 --> 00:03:44,979
insan faaliyetini düzenlemek oldu.

48
00:03:44,979 --> 00:03:48,590
Ve aynı şeyleri yaptıkları her yerde, 
zor kullanımına bel bağladılar.

49
00:03:48,590 --> 00:03:53,479
Kapitalizm koşullarında, bu faaliyet ya doğrudan şiddet ya da mülkün ve refahın özel mülkiyetine dayalı bir sistem

50
00:03:53,479 --> 00:03:58,870
tarafından yaratılan açlık tehdidi 
yoluyla düzenleniyor.

51
00:03:58,870 --> 00:04:02,989
Kapitalizm, kar amaçlı
olduğu sürece,

52
00:04:02,989 --> 00:04:03,989
insanlara pek şaşırtıcı şeyler 
yapmaları için ilham verebilir.

53
00:04:03,989 --> 00:04:06,830
Ama kar motivasyonunun 
yokluğunda, küresel yoksulluktan,

54
00:04:06,830 --> 00:04:12,960
hastalıkların önlenmesinden, zehirli plastiklerin
okyanuslardan temizlenmesine kadar

55
00:04:12,960 --> 00:04:14,930
asla başarılamayacak
pek çok önemli iş vardır.

56
00:04:14,930 --> 00:04:19,358
Bunları yerine getirmek için; bizim, 
bizi ayakta tutan dünyaya ve bizi birbirimize bağlayan

57
00:04:19,358 --> 00:04:22,040
değerler sisteminde 
bir değişikliğe ihtiyacımız var.

58
00:04:22,040 --> 00:04:24,560
Kapitalizmden bir uzaklaşma...


59
00:04:24,560 --> 00:04:26,380
karşılıklı yardımlaşmaya doğru.

60
00:04:26,380 --> 00:04:30,580
Anarşistlerin karşılıklı yardımlaşma
idealine bakışları, bugün açık kaynak geliştiricilerde

61
00:04:30,580 --> 00:04:34,979
ve Ulusal Güvenlik Ajansı'nın (NSA)
takibini engellemek için

62
00:04:34,979 --> 00:04:36,560
yeni şifreleme biçimleriyle ortaya çıkan
programcıların pratiklerinde görülebilir.

63
00:04:36,560 --> 00:04:41,009
Bir çocuk bakıcı kolektifinde bir araya gelmiş komşularda ve

64
00:04:41,009 --> 00:04:45,160
Katrina ve Sandy kasırgaları gibi felaketlerin sonucunda, 
devlet kurumlarının yokluğunda,

65
00:04:45,160 --> 00:04:49,180
bir diğerinin yardımına koşturan ve 
birbirlerini tanımayan harika insanlar

66
00:04:49,180 --> 00:04:52,939
kendi hayatlarını çocuklarını Esat’ın varil bombaları tarafından vurulan bina enkazlarından çıkarmak için riske atan

67
00:04:52,939 --> 00:04:57,270
Halepli Beyaz Miğferliler'in
cesurluğunda görülebilir.

68
00:04:57,270 --> 00:05:02,024
İnsan etkinliğinin yapay olarak kıtlaştırılan kaynaklar
üzerindeki sonu gelmeyen rekabet ilkelerini

69
00:05:02,074 --> 00:05:07,024
temel alarak örgütlenmediği, aksine insan ihtiyaçlarının karşılanması arayışında olduğu bir dünya hayal et.

70
00:05:07,374 --> 00:05:12,594
İşte o zaman, anarşistlerin yaratmayı amaçladığı
dünya görüşünü anlayacaksın.