Wederzijdse Hulp is de voornaamste factor
achter de anarchistische praktijk en...
een essentieel kader
voor het begrijpen van...
anarchistische opvattingen over
sociale organisatie in bredere zin.
Dus... wat is het precies?
In zijn eenvoudigste vorm is er wederzijdse
hulp in het spel als twee of meer...
mensen samenwerken om
een probleem op te lossen...
dat in het voordeel is
van alle betrokkenen.
Met andere woorden, het betekent samenwerking
omwille van het algemeen welzijn.
Zo bezien is wederzijdse hulp natuurlijk geen
nieuw idee, noch iets exclusief van anarchisten.
In feite beoefenden de vroegste menselijke
samenlevingen wederzijdse hulp om te overleven,
en heden ten dage zijn er vele voorbeelden van
deze logica te vinden in het planten- en dierenrijk.
Om de omarming van wederzijdse
hulp van anarchisten te begrijpen,
moeten we 100 jaar terug...
naar de geschriften van de beroemde
Russische anarchist Pjotr Kropotkin,
die behalve een van de meest
indrukwekkende baarden ooit tentoonstelde,
evengoed een talentvol zoöloog
en evolutiebioloog was.
In de periode van Kropotkin werd de evolutionaire
biologie sterk gedomineerd door de ideeën...
van sociaal Darwinisten
als Thomas H. Huxley.
Door de meedogenloze toepassing van Charles Darwins
beroemde uitspraak "survival of the fittest"...
op samenlevingen, concludeerde Huxley en consorten
dat de bestaande sociale hiërarchieën...
het gevolg waren van natuurlijke selectie,
of de concurrentie tussen vrije soevereine individuen,
en dus een belangrijke en onvermijdelijke
factor in de menselijke evolutie.
Niet al te verrassend waren deze ideeën
vooral populair bij rijke en politiek machtige...
witten, want het bood hen een pseudowetenschappelijke
rechtvaardiging voor hun bevoorrechte posities...
in de samenleving, naast het verstrekken van
een racistische rationalisering...
van de Europese kolonisatie
van Azië, Afrika en Amerika.
Kropotkin viel deze conventionele wijsheid aan,
toen hij in 1902 het boek...
Wederzijdse Hulp: Een factor in evolutie publiceerde
waarin hij bewees dat er meer was...
in de evolutie dan blinde,
individuele concurrentie.
Kropotkin toonde aan dat soorten die
samenwerken of symbiotische regelingen...
troffen met andere soorten op basis van
wederzijds voordeel, beter in staat...
waren zich aan te passen
aan hun omgeving...
en concurrentievoordeel hadden
ten opzichte van soorten...
die dat niet deden of konden.
In de hedendaagse grootstedelijke
samenleving zijn mensen gesocialiseerd...
om zichzelf te zien als onafhankelijke,
zelfvoorzienende personen, uitgerust met eigen
appartementen, bankrekeningen, smartphones...
en Facebook-profielen.
Echter, dit begrip van menselijke
onafhankelijkheid is een mythe,
gepromoot door bedrijven
en staten die...
proberen ons te kneden en te splitsen tot gemakkelijk
te beheersen consumenten die voornamelijk streven...
naar het eigen korte-termijn welzijn.
In werkelijkheid zijn mensen
ontzettend van elkaar afhankelijk.
In feite is het de sleutel
tot ons succes als soort.
Heb je wel eens stilgestaan bij de afkomst
van je voedsel of de kleren die je draagt?
Hoe zit het met het werk en de materialen die in
de bouw van je huis of je auto zijn gegaan?
Aan ons lot overgelaten, zonder het gemak
van de beschaving, zouden weinigen van ons...
een week overleven, laat staan in staat zijn
een fractie van de vele grondstoffen...
die we dagelijks consumeren
te produceren.
Van de grote piramides in opdracht van
de farao's in het oude Egypte...
tot aan de hedendaagse wereldwijde
productie en aanvoerketens,
is de primaire functie van
de heersende klasse altijd geweest...
de menselijke activiteit te organiseren.
En overal waar ze dat doen,
vertrouwen ze op dwang.
Het kapitalisme organiseert deze activiteit
door direct geweld of de geïnternaliseerde...
dreiging van honger door
een systeem op basis van...
privaat bezit van
rijkdom en eigendom.
Kapitalisme kan mensen inspireren
om vele verbazingwekkende...
dingen te doen, zolang
er winst te maken is.
Maar zonder een winstoogmerk zijn er
veel belangrijke taken...
die het nooit en te nimmer
zal kunnen volbrengen.
Van het uitroeien van wereldwijde armoede
en het voorkomen van ziekten...
tot het verwijderen van giftige
kunststoffen uit de oceanen.
Deze gigantische taken
vereisen een nieuwe...
ethos die ons aan elkaar verbindt
en aan de wereld die ons in stand houdt.
Een verschuiving van kapitalisme
naar wederzijdse hulp.
Glimpen van het anarchistische ideaal
van wederzijdse hulp kun je vinden...
in de gemeenschappen van open...
source software-ontwikkelaars en
programmeurs die...
nieuwe encryptievormen bedenken
om NSA-surveillance te dwarsbomen.
Ze kunnen worden gezien bij buren die
gezamenlijk een collectieve opvang organiseren...
en in de nasleep van rampen, zoals
bij de orkanen Katrina en Sandy, toen...
in de afwezigheid van de overheidsdiensten
volslagen vreemden elkaar te hulp schoten.
Het kan worden gezien in de moed van de
White Helmets van Aleppo, die hun leven riskeren...
om kinderen uit ingestorte gebouwen te halen die
zijn getroffen door Assads vaatbommen.
Stel een wereld voor waarin menselijke
activiteiten niet op basis van een onophoudelijke...
wedstrijd wordt georganiseerd rond
een kunstmatig gehouden schaarste,
maar rond het nastreven
van menselijke behoeften...
en je zal het wereldbeeld begrijpen
dat anarchisten proberen te creëren.