WEBVTT

00:00:06.915 --> 00:00:08.465
در سال ۱۹۵۶،

00:00:08.465 --> 00:00:10.185
معمار فرانک لوید رایت

00:00:10.185 --> 00:00:13.005
طرح آسمانخراشی با ارتفاع بیش از
۱/۶ کیلومتر را مطرح کرد.

00:00:13.005 --> 00:00:15.845
که قراربود بلندترین ساختمان دنیا شود،


00:00:15.845 --> 00:00:17.075
با اختلاف بسیار زیاد --

00:00:17.075 --> 00:00:20.325
پنج برابر ارتفاع برج ایفل.


00:00:20.325 --> 00:00:22.885
اما منتقدان بسیاری به این معمار خندیدند،


00:00:22.885 --> 00:00:26.215
و بر سر اینکه مردم باید مدت زیادی
برای آسانسور صبر کنند بحث کردند،

00:00:26.215 --> 00:00:30.575
یا حتی بدتر، ممکن است برج
با وزن خودش فرو بریزد.

00:00:30.575 --> 00:00:32.126
اکثر مهندسان موافقت کردند،

00:00:32.126 --> 00:00:34.506
و با وجود تبلیغات حول این طرح،

00:00:34.506 --> 00:00:37.756
برج تایتانیک هیچگاه ساخته نشد.

NOTE Paragraph

00:00:37.756 --> 00:00:38.576
اما امروز،


00:00:38.576 --> 00:00:41.956
ساختمانهای بزرگ و بزرگتر
در جای جای جهان ساخته شدهاند.

00:00:41.956 --> 00:00:46.706
شرکتها حتی آسمانخراشهایی که بیش از 
یک کیلومتر ارتفاع دارند را طراحی میکنند،

00:00:46.706 --> 00:00:48.516
مانند برج جده در عربستان سعودی،


00:00:48.516 --> 00:00:51.806
سه برابر اندازه برج ایفل.


00:00:51.806 --> 00:00:52.926
خیلی زود،


00:00:52.966 --> 00:00:56.376
ارتفاع ۱/۶ کیلومتری شگفت انگيز رایت 
ممکن است به واقعیت بپیوندد.

NOTE Paragraph

00:00:56.376 --> 00:00:58.256
پس دقیقا چه چیزی جلوی ما را 


00:00:58.256 --> 00:01:01.436
از ساختن این ابرسازهها
در ۷۰ سال پیش میگرفت،

00:01:01.436 --> 00:01:05.346
و چگونه امروز ما چیزی با ارتفاع
۱/۶ کیلومتر میسازیم؟

NOTE Paragraph

00:01:05.346 --> 00:01:06.956
در هر پروژه ساختمانی،


00:01:06.956 --> 00:01:11.616
هر اشکوب از سازه باید قادر به 
نگهداری اشکوب بالای خود باشد.

00:01:11.616 --> 00:01:12.726
هر چه بلندتر ساختهایم،

00:01:12.726 --> 00:01:17.556
فشار گرانش بیشتری از اشکوبهای
بالاتر به اشکوب پایینتر وارد میشود.

00:01:17.556 --> 00:01:20.753
این اصل مدتهای زیادی
شکل ساختمانها را به ما تحمیل کرده است،

00:01:20.753 --> 00:01:24.866
و باعث شده معماران برجسته باستان 
برای اهرام پیهای عریضی تعبیه کنند

00:01:24.866 --> 00:01:27.146
که سطوح کوچک بالایی را تحمل کند.

00:01:27.146 --> 00:01:30.966
اما این راهحل برای خط آسمان شهری
کاملاً بی معنی است -

00:01:30.966 --> 00:01:34.746
هرمی با آن ارتفاع تقریباً
۲ کیلومتر پهنا خواهد داشت،

00:01:34.746 --> 00:01:37.526
که به سختی میشود در مرکز شهر
آن را جای داد.

NOTE Paragraph

00:01:37.526 --> 00:01:42.846
خوشبختانه ،با مصالحی سخت مانند بتن
میتوان از فرمهای غیرکاربردی دوری کرد.


00:01:42.846 --> 00:01:47.951
و ترکیب بتن مدرن با فیبرهای-فولادی
استحکام آن را تقویت میکند

00:01:47.951 --> 00:01:51.781
و پلیمرهای کاهنده آب
از ترک خوردگی جلوگیری میکند.

00:01:51.781 --> 00:01:56.333
بتن موجود در بلندترین برج دنیا،
برج خلیفه دبی،

00:01:56.333 --> 00:02:00.673
میتواند فشاری حدود ۸٫۰۰۰ تن
بر هر مترمربع را تحمل کند --

00:02:00.673 --> 00:02:05.540
وزن بیش از ۱٫۲۰۰ فیل آفریقایی!

NOTE Paragraph

00:02:05.540 --> 00:02:07.990
البته، حتی اگر ساختمان بار خود را تحمل کند

00:02:07.990 --> 00:02:10.410
هنوز به تکیهگاه زمین نیاز دارد.

00:02:10.410 --> 00:02:11.650
بدون پی،

00:02:11.650 --> 00:02:15.650
ساختمانهایی با بار اینچنینی فروریخته،
ویران شده، یا خم خواهند شد.

00:02:15.650 --> 00:02:19.260
برای جلوگیری از فرورفتن تقریباً
نیمی از برج میلیون تنی،

00:02:19.260 --> 00:02:27.050
۱۹۲ نگهدارنده بتن و فولاد که شمع نامیده 
میشوند در عمق بیش از ۵۰ متری دفن شدهاند.

00:02:27.050 --> 00:02:29.570
اصطکاک بین شمع و زمین

00:02:29.570 --> 00:02:32.580
این سازه عظیم را حفظ میکند.


NOTE Paragraph

00:02:32.588 --> 00:02:34.098
گذشته از شکستدادن گرانش،

00:02:34.098 --> 00:02:35.778
که ساختمان را پایین میکشد،


00:02:35.778 --> 00:02:39.748
یک آسمانخراش همچنین
باید برباد پرفشار غلبه کند،

00:02:39.748 --> 00:02:41.923
که فشار جانبی وارد میکند.

00:02:41.923 --> 00:02:43.263
به طور متوسط در روز،


00:02:43.263 --> 00:02:49.973
باد قادربه وارد کردن نیرویی بالغ بر ۷ کیلوگرم
بر متر مربع در ساختمانهای بلندمرتبه است-

00:02:49.973 --> 00:02:52.200
به قدرت تندبادی از توپ بولینگ.

00:02:52.200 --> 00:02:54.710
طراحی آیرودینامیک سازهها،

00:02:54.710 --> 00:02:57.090
مانند برج صیقلی شانگهای درچین،

00:02:57.090 --> 00:02:59.740
میتواند این نیرو را تا یک چهارم کاهش دهد.

00:02:59.740 --> 00:03:03.460
قاب خمشی داخل یا خارج از ساختمان


00:03:03.460 --> 00:03:05.620
میتواند باقی نیروی باد را جذب کند.


00:03:05.620 --> 00:03:08.470
به مانند برج لاتی در سئول.

NOTE Paragraph

00:03:08.470 --> 00:03:10.540
اما با تمامی این اقدامات،


00:03:10.540 --> 00:03:13.560
شما هنوز هم میتوانید حرکت نوسانی
رو به عقب و جلو را حس کنید

00:03:13.560 --> 00:03:17.420
بیش از یک متر در
طبقات فوقانی در طی طوفان.

00:03:17.420 --> 00:03:20.260
برای جلوگیری از تکان بواسطه باد
در بالای برج،

00:03:20.260 --> 00:03:24.690
بسیاری از آسمانخراشها یک وزنه 
صد تنی تعادل به کار گرفتهاند

00:03:24.690 --> 00:03:28.127
به نام «میراگر جرمی تنظیمشونده.»

00:03:28.127 --> 00:03:30.151
برای مثال، در تایپه ۱۰۱

00:03:30.151 --> 00:03:34.811
یک گوی فلزی عظیم بالای
طبقه ۸۷ آویزان است.

00:03:34.811 --> 00:03:36.624
هنگامیکه باد ساختمان را تکان میدهد،

00:03:36.624 --> 00:03:38.774
این گوی کارش را آغاز میکند،

00:03:38.774 --> 00:03:41.634
و نیروی جنبشی ساختمان را جذب میکند.

00:03:41.634 --> 00:03:43.794
همانطور که حرکاتش برج را دنبال میکند،

00:03:43.794 --> 00:03:46.794
سیلندرهای هیدرولیکی بین گوی و ساختمان

00:03:46.794 --> 00:03:49.484
انرژی جنبشی را به گرما تبدیل میکند،

00:03:49.484 --> 00:03:52.384
و سازهٔ درحال نوسان را پایدار میکند.

NOTE Paragraph

00:03:52.386 --> 00:03:54.656
با تمام این فنآوریها موجود،


00:03:54.656 --> 00:03:58.226
سازههای عظیم ما میتوانند
ایستا و پایدار باشند.

00:03:58.226 --> 00:04:02.816
اما حرکت درون ساختمانهایی با این عظمت
به خودی خود چالش برانگیز است.

00:04:02.816 --> 00:04:03.994
در دوره رایت،


00:04:03.994 --> 00:04:08.264
سریعترین آسانسورها ۲۲ کیلومتر
در ساعت حرکت میکردند.خوشبختانه،

00:04:08.264 --> 00:04:13.849
آسانسورها امروز بسیارسریعترند و با سرعت 
بیش از ۷۰ کیلومتر درساعت حرکت میکنند

00:04:13.849 --> 00:04:17.694
با استفاده از نیروی بالقوه ریلهای 
مغناطیسی بدون اصطکاک در کابینهای آینده

00:04:17.694 --> 00:04:19.274
برای سرعتی به مراتب بیشتر.


00:04:19.274 --> 00:04:23.314
و الگوریتمهای مدیریت عبورومرور
مسافران را بر اساس مقصد گروهبندی میکنند

00:04:23.314 --> 00:04:27.914
تا مسافران و کابین خالی را
به جایی که باید باشند برسانند.

NOTE Paragraph

00:04:27.914 --> 00:04:32.728
آسمانخراشها از زمانیکه رایت طرح برج ۱/۶
کیلومتریاش را مطرح کرد راه طولانی آمدهاند.

00:04:32.728 --> 00:04:35.426
جایی که فکر میکردند ایدهای غیرممکن است

00:04:35.426 --> 00:04:38.076
به فرصتی معمارانه تبدیل شده است.


00:04:38.076 --> 00:04:40.356
امروز تنها مسئله باقیمانده زمان است

00:04:40.356 --> 00:04:44.356
تا یک ساختمان از ۱/۶ کیلومتر بلندتر شود.