[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.91,0:00:11.53,Default,,0000,0000,0000,,Một loại vitamin có thể \Nlàm giảm nguy cơ bệnh tim mạch.
Dialogue: 0,0:00:11.53,0:00:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Ăn sô-cô-la \Nlàm giảm căng thẳng ở sinh viên.
Dialogue: 0,0:00:15.52,0:00:20.22,Default,,0000,0000,0000,,Loại thuốc mới kéo dài tuổi thọ\Nnhững bệnh nhân mắc bệnh hiếm gặp.
Dialogue: 0,0:00:20.22,0:00:23.19,Default,,0000,0000,0000,,Những tít báo về sức khỏe như thế này\Nđược đăng tải mỗi ngày,
Dialogue: 0,0:00:23.19,0:00:26.31,Default,,0000,0000,0000,,và đôi khi đưa những tuyên bố \Ntrái ngược nhau.
Dialogue: 0,0:00:26.31,0:00:28.89,Default,,0000,0000,0000,,Có thể có sự sai lệch\Ngiữa những tít báo bao quát
Dialogue: 0,0:00:28.89,0:00:31.54,Default,,0000,0000,0000,,thu hút sự chú ý \Nvà những kết quả cụ thể
Dialogue: 0,0:00:31.54,0:00:34.98,Default,,0000,0000,0000,,của nghiên cứu khoa học \Nđược đề cập.
Dialogue: 0,0:00:34.98,0:00:39.36,Default,,0000,0000,0000,,Vậy làm thế nào để tránh bị \Nnhững tiêu đề hào nhoáng này đánh lừa?
Dialogue: 0,0:00:39.36,0:00:42.47,Default,,0000,0000,0000,,Cách tốt nhất để đánh giá \Nđộ tin cậy của một tiêu đề
Dialogue: 0,0:00:42.47,0:00:45.81,Default,,0000,0000,0000,,là nhìn qua nghiên cứu \Nmà chúng đề cập.
Dialogue: 0,0:00:45.81,0:00:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đưa ra \Nnhững tình huống nghiên cứu giả tưởng
Dialogue: 0,0:00:48.38,0:00:50.51,Default,,0000,0000,0000,,cho ba tiêu đề sau.
Dialogue: 0,0:00:50.51,0:00:53.36,Default,,0000,0000,0000,,Tiếp tục theo dõi lời giải thích\Ncho ví dụ đầu tiên;
Dialogue: 0,0:00:53.36,0:00:56.45,Default,,0000,0000,0000,,sau đó dừng lại tại tiêu đề\Nđể trả lời câu hỏi.
Dialogue: 0,0:00:56.45,0:00:58.52,Default,,0000,0000,0000,,Đây là những tình huống đơn giản.
Dialogue: 0,0:00:58.52,0:01:02.83,Default,,0000,0000,0000,,Một nghiên cứu thực tế sẽ đi chi tiết\Ngiải thích từng yếu tố
Dialogue: 0,0:01:02.83,0:01:05.44,Default,,0000,0000,0000,,nhưng với bài tập này,
Dialogue: 0,0:01:05.44,0:01:11.09,Default,,0000,0000,0000,,hãy giả sử tất cả các thông tin cần \Nđể tìm ra lỗi đều có đủ.
Dialogue: 0,0:01:11.09,0:01:14.10,Default,,0000,0000,0000,,Hãy bắt đầu bằng việc xem xét\Nhiệu quả lên tim mạch
Dialogue: 0,0:01:14.10,0:01:17.07,Default,,0000,0000,0000,,của loại vitamin cụ thể sau, \NHealthium.
Dialogue: 0,0:01:17.07,0:01:19.87,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu phát hiện ra\Nnhững người tham gia dùng Healthium
Dialogue: 0,0:01:19.87,0:01:24.08,Default,,0000,0000,0000,,có mức cholesterol khỏe mạnh \Ncao hơn nhóm dùng giả dược,
Dialogue: 0,0:01:24.08,0:01:28.04,Default,,0000,0000,0000,,tương đương với người \Ncó mức cholesterol khỏe mạnh
Dialogue: 0,0:01:28.04,0:01:29.94,Default,,0000,0000,0000,,cao tự nhiên.
Dialogue: 0,0:01:29.94,0:01:31.92,Default,,0000,0000,0000,,Những nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng
Dialogue: 0,0:01:31.92,0:01:34.16,Default,,0000,0000,0000,,người có mức cholesterol khỏe mạnh \Ncao tự nhiên
Dialogue: 0,0:01:34.16,0:01:37.49,Default,,0000,0000,0000,,có nguy cơ mắc bệnh tim mạch \Nrất thấp.
Dialogue: 0,0:01:37.49,0:01:39.99,Default,,0000,0000,0000,,Vậy điều gì \Nkhiến tiêu đề này bị sai lệch:
Dialogue: 0,0:01:39.99,0:01:44.31,Default,,0000,0000,0000,,“Healthium làm giảm \Nnguy cơ mắc bệnh tim mạch.”
Dialogue: 0,0:01:44.31,0:01:48.79,Default,,0000,0000,0000,,Vấn đề chính là \Nnghiên cứu đã không thực sự điều tra
Dialogue: 0,0:01:48.79,0:01:51.56,Default,,0000,0000,0000,,liệu Healthium \Ncó làm giảm bệnh tim mạch hay không.
Dialogue: 0,0:01:51.56,0:01:53.65,Default,,0000,0000,0000,,Nó chỉ đo tác động của Healthium
Dialogue: 0,0:01:53.65,0:01:56.79,Default,,0000,0000,0000,,lên một loại cholesterol cụ thể.
Dialogue: 0,0:01:56.79,0:01:59.93,Default,,0000,0000,0000,,Sự thật là người \Ncó mức cholesterol này cao tự nhiên
Dialogue: 0,0:01:59.93,0:02:01.95,Default,,0000,0000,0000,,có nguy cơ bị bệnh tim mạch\Nthấp hơn
Dialogue: 0,0:02:01.95,0:02:04.79,Default,,0000,0000,0000,,không có nghĩa là \Nnó sẽ có kết quả tương tự
Dialogue: 0,0:02:04.79,0:02:07.86,Default,,0000,0000,0000,,với người nâng cao mức cholesterol\Nbằng cách sử dụng Healthium.
Dialogue: 0,0:02:07.86,0:02:10.14,Default,,0000,0000,0000,,Bạn đã vạch trần \Nviệc "giật" tít về Healthium,
Dialogue: 0,0:02:10.14,0:02:13.58,Default,,0000,0000,0000,,hãy thử giải tiếp\Ntiêu đề đầy lôi cuốn sau:
Dialogue: 0,0:02:13.58,0:02:17.32,Default,,0000,0000,0000,,mối quan hệ \Ngiữa việc ăn sô-cô-la và căng thẳng.
Dialogue: 0,0:02:17.32,0:02:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu giả tưởng này \Nchiêu mộ mười sinh viên.
Dialogue: 0,0:02:20.28,0:02:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Một nửa bắt đầu ăn\Nmột lượng sô-cô-la mỗi ngày
Dialogue: 0,0:02:23.53,0:02:25.50,Default,,0000,0000,0000,,trong khi nhóm còn lại tránh ăn sô-cô-la.
Dialogue: 0,0:02:25.50,0:02:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Là bạn cùng lớp, \Nhọ có chung thời khoá biểu.
Dialogue: 0,0:02:28.69,0:02:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Vào cuối nghiên cứu, \Nsinh viên ăn sô-cô-là ít bị căng thẳng hơn
Dialogue: 0,0:02:32.48,0:02:35.45,Default,,0000,0000,0000,,những người bạn \Nkhông ăn sô-cô-la.
Dialogue: 0,0:02:35.45,0:02:37.78,Default,,0000,0000,0000,,Vậy có gì sai ở tiêu đề này:
Dialogue: 0,0:02:37.78,0:02:42.93,Default,,0000,0000,0000,,“Ăn sô-cô-la \Nlàm giảm căng thẳng ở sinh viên.”
Dialogue: 0,0:02:42.93,0:02:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Nó suy diễn kết luận tổng thể\Ntừ một mẫu nghiên cứu chỉ mười người,
Dialogue: 0,0:02:48.64,0:02:52.02,Default,,0000,0000,0000,,vì càng ít người tham gia\Ntrong mẫu ngẫu nhiên,
Dialogue: 0,0:02:52.02,0:02:57.02,Default,,0000,0000,0000,,càng ít có khả năng \Nnó đại diện chính xác cho toàn thể.
Dialogue: 0,0:02:57.02,0:03:02.23,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, trong một nhóm sinh viên rất đông \Nmột nửa là nam, một nửa là nữ,
Dialogue: 0,0:03:02.23,0:03:04.78,Default,,0000,0000,0000,,chọn ra ngẫu nhiên \Nmười sinh viên
Dialogue: 0,0:03:04.78,0:03:10.14,Default,,0000,0000,0000,,với 70% là nam, 30% là nữ,\Nxác suất của tỷ lệ sai lệch là 12%.
Dialogue: 0,0:03:10.14,0:03:15.69,Default,,0000,0000,0000,,Với mẫu 100 người (70:30),\Nxác suất này nhỏ hơn 0.0025％
Dialogue: 0,0:03:15.69,0:03:17.52,Default,,0000,0000,0000,,và với mẫu 1.000 người,
Dialogue: 0,0:03:17.52,0:03:22.80,Default,,0000,0000,0000,,tỷ lệ này là nhỏ hơn 6 x 10^-36.
Dialogue: 0,0:03:22.80,0:03:25.14,Default,,0000,0000,0000,,Tương tự, người tham gia càng ít,
Dialogue: 0,0:03:25.14,0:03:29.34,Default,,0000,0000,0000,,mỗi kết quả cá nhân \Ncàng có ảnh hưởng lên kết quả tổng thể
Dialogue: 0,0:03:29.34,0:03:32.55,Default,,0000,0000,0000,,và có thể làm sai lệch\Nkết quả tổng quan.
Dialogue: 0,0:03:32.55,0:03:34.20,Default,,0000,0000,0000,,Tuy vậy, vẫn có nhiều lý do
Dialogue: 0,0:03:34.20,0:03:37.12,Default,,0000,0000,0000,,các nhà khoa học\Nthực hiện những nghiên cứu nhỏ.
Dialogue: 0,0:03:37.12,0:03:39.27,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách bắt đầu với một nhóm nhỏ,
Dialogue: 0,0:03:39.27,0:03:42.04,Default,,0000,0000,0000,,họ có thể đánh giá \Nliệu kết quả có đủ hứa hẹn
Dialogue: 0,0:03:42.04,0:03:45.14,Default,,0000,0000,0000,,để tiếp tục thực hiện\Nmột nghiên cứu đắt giá, toàn diện hơn.
Dialogue: 0,0:03:45.14,0:03:48.61,Default,,0000,0000,0000,,Và vài nghiên cứu \Ncần những người tham gia rất đặc trưng
Dialogue: 0,0:03:48.61,0:03:51.100,Default,,0000,0000,0000,,khó thể\Nchiêu mộ với số lượng lớn.
Dialogue: 0,0:03:51.100,0:03:54.33,Default,,0000,0000,0000,,Chìa khóa ở đây chính là độ tin cậy—
Dialogue: 0,0:03:54.33,0:03:57.63,Default,,0000,0000,0000,,nếu một bài báo đưa ra kết luận \Ntừ một nghiên cứu nhỏ,
Dialogue: 0,0:03:57.63,0:03:59.65,Default,,0000,0000,0000,,kết luận đó có thể không đáng tin —
Dialogue: 0,0:03:59.65,0:04:01.69,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sẽ đáng tin cậy hơn
Dialogue: 0,0:04:01.69,0:04:04.70,Default,,0000,0000,0000,,nếu dựa trên nhiều nghiên cứu \Nđã cho ra kết quả tương tự.
Dialogue: 0,0:04:04.70,0:04:07.09,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta vẫn còn một tiêu đề nữa.
Dialogue: 0,0:04:07.09,0:04:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Ở tình huống này, nghiên cứu thử nghiệm \Nthuốc mới cho bệnh hiếm gặp, chết người.
Dialogue: 0,0:04:11.90,0:04:14.16,Default,,0000,0000,0000,,Mẫu gồm 2.000 bệnh nhân,
Dialogue: 0,0:04:14.16,0:04:17.64,Default,,0000,0000,0000,,những người bắt đầu dùng thuốc \Nsau khi được chẩn đoán
Dialogue: 0,0:04:17.64,0:04:21.05,Default,,0000,0000,0000,,sống lâu hơn \Nnhững người dùng giả dược.
Dialogue: 0,0:04:21.05,0:04:23.64,Default,,0000,0000,0000,,Lần này, câu hỏi hơi khác một chút.
Dialogue: 0,0:04:23.64,0:04:28.01,Default,,0000,0000,0000,,Thêm một điều mà bạn nên biết, trước khi\Nđánh giá liệu tiêu đề này có hợp lý?
Dialogue: 0,0:04:28.01,0:04:34.42,Default,,0000,0000,0000,,“Loại thuốc mới có thể kéo dài sự sống \Ncủa các bệnh nhân mắc bệnh hiếm gặp.”
Dialogue: 0,0:04:34.42,0:04:36.47,Default,,0000,0000,0000,,Trước khi ra đưa ra kết luận,
Dialogue: 0,0:04:36.47,0:04:40.79,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ muốn biết loại thuốc này \Nkéo dài sự sống thêm bao lâu.
Dialogue: 0,0:04:40.79,0:04:43.16,Default,,0000,0000,0000,,Đôi khi, một nghiên cứu \Ncho ra kết quả,
Dialogue: 0,0:04:43.16,0:04:48.24,Default,,0000,0000,0000,,có giá trị khoa học, \Nkhông mấy liên quan đến thực tế.
Dialogue: 0,0:04:48.24,0:04:52.94,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, một thử nghiệm lâm sàng\Nvề loại thuốc điều trị ung thư tuyến tụy
Dialogue: 0,0:04:52.94,0:04:57.46,Default,,0000,0000,0000,,cho thấy, trên thực tế, nó giúp \Nkéo dài sự sống thêm mười ngày.
Dialogue: 0,0:04:57.46,0:05:00.71,Default,,0000,0000,0000,,Lần tới, khi tìm thấy \Ntiêu đề về nghiên cứu y học đáng kinh ngạc
Dialogue: 0,0:05:00.71,0:05:04.03,Default,,0000,0000,0000,,hãy nhìn vào \Nkết quả khoa học mà nó đề cập.
Dialogue: 0,0:05:04.03,0:05:06.96,Default,,0000,0000,0000,,Dù các báo cáo khoa học\Nkhông phải lúc nào cũng miễn phí,
Dialogue: 0,0:05:06.96,0:05:10.27,Default,,0000,0000,0000,,bạn vẫn có thể dễ dàng tìm ra\Nnội dung tóm lược và kết quả thí nghiệm
Dialogue: 0,0:05:10.27,0:05:13.18,Default,,0000,0000,0000,,trong bản tóm tắt miễn phí trên mạng,
Dialogue: 0,0:05:13.18,0:05:16.36,Default,,0000,0000,0000,,hoặc ngay trong bài báo.
Dialogue: 0,0:05:16.36,0:05:19.67,Default,,0000,0000,0000,,Thật hào hứng khi đọc được\Ncác tít báo về nghiên cứu khoa học
Dialogue: 0,0:05:19.67,0:05:24.46,Default,,0000,0000,0000,,nhưng việc hiểu được những kết quả \Nnghiên cứu đó cũng rất quan trọng.