WEBVTT

00:00:00.539 --> 00:00:05.505
Nếu như ta tiến hóa từ khỉ,
tại sao loài khỉ vẫn tồn tại?

NOTE Paragraph

00:00:05.505 --> 00:00:06.768
(Cười)

NOTE Paragraph

00:00:06.768 --> 00:00:09.750
Bởi vì chúng ta không phải là khỉ
mà là cá.

NOTE Paragraph

00:00:09.750 --> 00:00:11.277
(Cười)

NOTE Paragraph

00:00:11.277 --> 00:00:14.279
Nhận thức được bạn là cá
chứ không phải khỉ

00:00:14.279 --> 00:00:18.494
thực sự rất quan trọng
nếu muốn hiểu về nguồn gốc của chúng ta.

00:00:18.494 --> 00:00:22.531
Tôi dạy về tiến hóa sinh học
ở một trong những lớp đông nhất tại Mĩ,

00:00:22.531 --> 00:00:26.504
và đến khi sinh viên hiểu được
tại sao tôi cứ bảo họ là cá suốt,

00:00:26.504 --> 00:00:28.975
tôi biết tôi đã làm tốt việc của mình.

00:00:28.979 --> 00:00:33.773
Nhưng tôi luôn phải bắt đầu tiết học
bằng cách xóa bỏ những lầm tưởng,

00:00:33.773 --> 00:00:38.769
vì ta không nhận thức được rằng
ta đã bị dạy sai về tiến hóa.

NOTE Paragraph

00:00:38.769 --> 00:00:42.967
Ví dụ, chúng ta được dạy là
"Thuyết tiến hóa."

00:00:42.967 --> 00:00:46.811
Thực tế, có rất nhiều học thuyết
và giống như quá trình của nó,

00:00:46.811 --> 00:00:51.279
những cái phù hợp với dữ liệu nhất
tồn tại đến tận bây giờ.

00:00:51.279 --> 00:00:55.004
Cái được biết đến nhiều nhất
là Chọn lọc Tự nhiên của Darwin.

00:00:55.004 --> 00:00:58.877
Đó là quá trình mà các sinh vật
thích hợp nhất với một môi trường

00:00:58.877 --> 00:01:01.247
sẽ tồn tại và sinh sản,

00:01:01.247 --> 00:01:04.767
còn các sinh vật không thích nghi được
sẽ chết dần.

00:01:04.767 --> 00:01:09.515
Chỉ có thế. Tiến hóa đơn giản như vậy,
và đó là sự thật.

NOTE Paragraph

00:01:09.515 --> 00:01:13.990
Tiến hóa là sự thật
giống như "Thuyết Hấp dẫn."

00:01:13.990 --> 00:01:16.241
Ta có thể dễ dàng chứng minh nó.

00:01:16.241 --> 00:01:20.198
Hãy nhìn vào rốn của mình,
động vật có vú có nhau thai đều có rốn.

00:01:20.198 --> 00:01:23.476
hay cột sống của bạn
cũng không khác với loài có xương sống

00:01:23.476 --> 00:01:27.527
hay như DNA,
toàn bộ sinh vật đều có.

00:01:27.527 --> 00:01:30.014
Những đặc điểm đó 
đâu tự nhiên có ở người.

00:01:30.014 --> 00:01:32.804
Chúng được di truyền
từ nhiều tổ tiên khác nhau

00:01:32.804 --> 00:01:35.767
đến toàn bộ thế hệ sau,
không chỉ đến mỗi ta.

NOTE Paragraph

00:01:35.767 --> 00:01:39.263
Nhưng ta đâu được học như vậy
ở môn sinh ngày trước đúng không?

00:01:39.263 --> 00:01:42.546
Ta học rằng thực vật và vi khuẩn
là những loài nguyên gốc,

00:01:42.546 --> 00:01:45.468
và cá thành lưỡng cư,
rồi thành bò sát và động vật có vú,

00:01:45.468 --> 00:01:47.541
và đến chúng ta,

00:01:47.541 --> 00:01:51.033
loài sinh vật đã tiến hóa hoàn hảo
đứng ở bậc cuối cùng.

00:01:51.033 --> 00:01:53.986
Nhưng sự sống 
không tiến hóa theo bậc,

00:01:53.986 --> 00:01:56.726
và chúng ta không đứng cuối.

00:01:56.726 --> 00:02:00.005
Nhưng chúng ta luôn được thấy
tiến hóa trông như thế này:

00:02:00.005 --> 00:02:03.813
một con khỉ và một con tinh tinh
vài con người tuyệt chủng,

00:02:03.813 --> 00:02:07.759
tất cả đều đặn tiến lên
để trở thành con người ngày nay.

00:02:07.759 --> 00:02:11.296
Nhưng chúng không trở thành ta
giống như ta không trở thành chúng.

00:02:11.296 --> 00:02:14.708
Chúng ta cũng không phải
cái đích của tiến hóa.

NOTE Paragraph

00:02:14.708 --> 00:02:17.009
Thế thì có gì quan trọng?

00:02:17.009 --> 00:02:20.490
Tại sao phải hiểu đúng
về tiến hóa?

00:02:20.490 --> 00:02:24.238
Nhiều vấn đề nảy sinh
do lầm tưởng về tiến hóa,

00:02:24.238 --> 00:02:28.518
bạn thậm chí 
không thể đặt câu hỏi cũ:

00:02:28.518 --> 00:02:30.269
"Chúng ta từ đâu mà có?"

00:02:30.269 --> 00:02:32.996
mà không hiểu đúng về tiến hóa.

00:02:32.996 --> 00:02:38.826
Hiểu sai về nó đã dẫn đến
những quan niệm sai lệch và rối rắm

00:02:38.826 --> 00:02:43.756
về cách chúng ta đối xử 
với các sinh vật khác

00:02:43.756 --> 00:02:47.292
và với nhau
về mặt chủng tộc và giới tính.

NOTE Paragraph

00:02:47.292 --> 00:02:50.510
Giờ cùng quay lại bốn tỷ năm trước.

00:02:50.510 --> 00:02:54.111
Đây là sinh vật đơn bào
nguồn gốc của tất cả chúng ta.

00:02:54.111 --> 00:02:57.500
Đầu tiên, nó sinh ra
các sinh vật đơn bào khác,

00:02:57.500 --> 00:02:59.986
nhưng chúng vẫn tiến hóa 
đến ngày nay,

00:02:59.986 --> 00:03:02.280
vài người sẽ nói
vi khuẩn cổ và vi khuẩn

00:03:02.280 --> 00:03:06.005
tạo nên hầu hết nhóm này
là sinh vật hiệu quả nhất hành tinh.

00:03:06.005 --> 00:03:09.511
Chúng hẳn sẽ tồn tại lâu,
hơn cả loài người chúng ta.


NOTE Paragraph

00:03:09.511 --> 00:03:13.270
Khoảng ba tỷ năm trước,
loài đa bào đã tiến hóa.

00:03:13.270 --> 00:03:17.025
Loài này bao gồm cả nấm,
thực vật và động vật ta biết.

00:03:17.025 --> 00:03:21.245
Động vật có xương sống 
đầu tiên là cá.

00:03:21.245 --> 00:03:25.260
Nên về lý thuyết,
cá là tất cả các loài có xương sống.

00:03:25.260 --> 00:03:28.963
nên về lý thuyết, 
bạn và tôi đều là cá.

00:03:28.963 --> 00:03:31.555
Đừng bảo tôi không nói trước.

NOTE Paragraph

00:03:31.555 --> 00:03:33.817
Dòng giống nhà cá đã lên bờ

00:03:33.817 --> 00:03:37.537
và sinh ra loài có vú, loài bò sát
cũng như các loài khác.

00:03:37.537 --> 00:03:42.001
Vài loài bò sát trở thành chim,
vài loài có vú thành loài linh trưởng,

00:03:42.001 --> 00:03:44.940
và linh trưởng thành khỉ có đuôi

00:03:44.940 --> 00:03:49.557
rồi chúng trở thành họ người,
bao gồm nhiều giống người.

00:03:49.557 --> 00:03:52.037
Bạn thấy đấy,
ta đâu phải tiến hóa từ khỉ,

00:03:52.037 --> 00:03:54.842
mà chỉ có chung
tổ tiên với chúng.

NOTE Paragraph

00:03:54.842 --> 00:03:57.794
Suốt từ đó, sự sống xung quanh ta
vẫn luôn luôn tiến hóa:

00:03:57.794 --> 00:04:00.920
nhiều vi khuẩn, nhiều nấm hơn,
nhiều cá, cá và cá.

00:04:00.920 --> 00:04:04.255
Nếu bạn không biết,
thì đúng, cá là loài yêu thích của tôi.

NOTE Paragraph

00:04:04.255 --> 00:04:05.486
(Cười)

NOTE Paragraph

00:04:05.486 --> 00:04:08.307
Khi tiến hóa, 
các loài cũng tuyệt chủng.

00:04:08.307 --> 00:04:11.784
Hầu hết các loài chỉ tồn tại
khoảng vài triệu năm.

00:04:11.784 --> 00:04:14.515
Nên có thể thấy, hầu hết sự sống
quanh ta ngày nay

00:04:14.515 --> 00:04:17.024
đều cùng tuổi với ta.

00:04:17.024 --> 00:04:20.310
Nên thật ngạo mạn
khi nghĩ rằng

00:04:20.310 --> 00:04:22.829
"Ồ, thực vật và vi khuẩn là thủy tổ,

00:04:22.829 --> 00:04:27.234
và chúng ta là bước ngoặt của tiến hóa
nên chúng ta thì đặc biệt."

NOTE Paragraph

00:04:27.234 --> 00:04:31.995
Tưởng tượng sự sống là quyển sách,
tất nhiên là còn đang dở.

00:04:31.995 --> 00:04:36.196
Chúng ta chỉ đang nhìn vào
vài trang cuối của từng chương.

00:04:36.196 --> 00:04:40.298
Khi nhìn vào tám triệu sinh vật
sống trên hành tinh này với ta,

00:04:40.298 --> 00:04:44.773
hãy hiểu rằng chúng đều đã
trải qua bốn tỷ năm tiến hóa.

00:04:44.773 --> 00:04:47.532
Tất cả đều là kết quả của tiến hóa.

00:04:47.532 --> 00:04:52.172
Hãy coi ta như lá non
trên cây đời cổ thụ khổng lồ,

00:04:52.172 --> 00:04:56.487
những cành cây vô hình nối chúng ta
không chỉ với nhau,

00:04:56.487 --> 00:05:00.523
mà còn với họ hàng đã tuyệt chủng
và với tổ tiên mình.

00:05:00.523 --> 00:05:03.986
Là một nhà sinh vật học,
tôi và những người khác vẫn đang

00:05:03.986 --> 00:05:08.721
tìm hiểu xem mọi người liên hệ với nhau 
thế nào và ai có liên hệ với ai.

NOTE Paragraph

00:05:08.721 --> 00:05:14.763
Có thể vẫn là tốt hơn nếu coi 
ta là một chú cá rời nước.

00:05:14.763 --> 00:05:19.880
Một người biết đi, biết nói,
nhưng vẫn cần học thêm rất nhiều,

00:05:19.880 --> 00:05:23.521
về ta là ai 
và ta từ đâu tới.

NOTE Paragraph

00:05:23.521 --> 00:05:25.239
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:05:25.239 --> 00:05:27.741
(Vỗ tay)