WEBVTT

00:00:01.039 --> 00:00:05.325
Eğer biz maymunlardan evrildiysek
niçin hâlâ maymunlar var?

00:00:05.349 --> 00:00:06.728
(Kahkahalar)

00:00:06.752 --> 00:00:08.840
Çünkü biz maymun değiliz,

00:00:08.864 --> 00:00:10.014
biz balığız.

NOTE Paragraph

00:00:10.038 --> 00:00:11.077
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:00:11.101 --> 00:00:14.049
Maymun değil, balık olduğunuzu bilmek

00:00:14.073 --> 00:00:18.500
aslında tam olarak nereden geldiğimizi
anlamak için gerçekten önemli.

00:00:18.524 --> 00:00:22.261
ABD'de en büyük evrim biyolojisi
derslerinden birine giriyorum

00:00:22.285 --> 00:00:26.344
ve öğrencilerim onlara niçin
balık dediğimi en sonunda anladıklarında

00:00:26.368 --> 00:00:28.545
işimi başarıyla hallettiğimi görüyorum.

00:00:28.979 --> 00:00:33.613
Aslında ben her zaman derslerime yanlış
bilinenleri ortadan kaldırarak başlıyorum,

00:00:33.637 --> 00:00:37.684
çünkü bunları gerçekten bilmeden
çoğumuz evrimi yanlış öğrendik.

NOTE Paragraph

00:00:38.849 --> 00:00:42.277
Örneğin, bize ''evrim teorisi''
demek öğretildi.

00:00:42.944 --> 00:00:46.761
Aslında pek çok teori var
ve sürecin kendi de buna dâhil,

00:00:46.785 --> 00:00:50.539
Verilere en iyi şekilde uyan teoriler
günümüze kadar gelmiş olanlar.

00:00:51.241 --> 00:00:54.384
En iyi bildiğimiz teori ise
Darwin'in doğal seçilimi.

00:00:54.963 --> 00:00:58.923
Bu sürece göre, herhangi bir ortama
en iyi şekilde uyum sağlayan organizmalar

00:00:58.947 --> 00:01:01.167
hayatta kalır ve çoğalır,

00:01:01.191 --> 00:01:03.857
uyum sağlamayanlar da
yavaş yavaş yok olurlar.

00:01:04.698 --> 00:01:05.874
Hepsi bu.

00:01:05.898 --> 00:01:08.842
Evrim aslında bu kadar basit
ve bu tamamen gerçek.

NOTE Paragraph

00:01:09.785 --> 00:01:13.785
Evrim de tıpkı ''yer çekimi
teorisi'' kadar gerçek.

00:01:14.150 --> 00:01:16.181
Bunu bu kadar kolay kanıtlayabilirsiniz.

00:01:16.205 --> 00:01:18.108
Göbek deliğinize bakmanız yeterli,

00:01:18.108 --> 00:01:20.458
bu, diğer plasental
memelilerle ortak özelliğiniz

00:01:20.482 --> 00:01:23.502
veya diğer vertebralarla
paylaştığınız omurganıza

00:01:23.526 --> 00:01:26.917
ya da dünyadaki tüm diğer canlılarla
ortak olan DNA'nıza bakabilirsiniz.

00:01:27.441 --> 00:01:29.724
Bu özellikler insanlarda
birden ortaya çıkmadı.

00:01:29.748 --> 00:01:32.504
Farklı atalardan nesiller boyu aktarıldı,

00:01:32.528 --> 00:01:34.677
yalnızca bize değil.

NOTE Paragraph

00:01:35.619 --> 00:01:38.993
Ancak biz biyolojiyi bu şekilde
öğrenmiyoruz, değil mi?

00:01:39.017 --> 00:01:42.436
Bitkilerin ve bakterilerin
ilkel olduklarını öğreniyoruz,

00:01:42.460 --> 00:01:45.614
balıktan amfibiyanlar evrildi,
sonra sürüngen ve memeliler geldi,

00:01:45.638 --> 00:01:47.421
arkasından biz ortaya çıktık,

00:01:47.445 --> 00:01:50.143
sıranın sonunda bu kusursuzca
evrilmiş canlı var.

00:01:51.032 --> 00:01:53.766
Ancak yaşam bir sıra
takip ederek evrim geçirmez

00:01:53.790 --> 00:01:55.426
ve sıra bizimle sona ermez.

00:01:56.591 --> 00:02:00.051
Yine de bize evrimin her zaman
böyle bir şey olduğu gösteriliyor,

00:02:00.075 --> 00:02:02.463
bir maymun veya şempanze,

00:02:02.487 --> 00:02:03.723
nesli tükenmiş bir insan,

00:02:03.747 --> 00:02:06.999
sonunda bize dönüşen
bir düzlem üzerindeler.

00:02:07.621 --> 00:02:11.216
Ancak biz nasıl onlara dönüşmüyorsak
onlar da bize dönüşmüyor.

00:02:11.240 --> 00:02:13.641
Biz evrimin nihai amacı değiliz.

NOTE Paragraph

00:02:15.298 --> 00:02:16.799
Peki bunlar ne anlama geliyor?

00:02:16.823 --> 00:02:19.695
Niçin evrimi doğru şekilde anlamalıyız?

00:02:20.560 --> 00:02:24.108
Evrimi yanlış anlamak bugüne dek
pek çok soruna yol açtı,

00:02:24.132 --> 00:02:28.448
ancak asırlardır sorulan

00:02:28.472 --> 00:02:30.179
''Biz nereden geldik?'' sorusunu

00:02:30.203 --> 00:02:33.012
evrimi doğru şekilde
anlamadan soramazsınız.

00:02:33.036 --> 00:02:38.892
Bu yanlış anlama, dünyadaki
tüm diğer yaşama ilişkin

00:02:38.916 --> 00:02:41.963
ve pek çok anlaşılması güç ve yozlaşmış
bakış açısına sebep oldu,

00:02:41.987 --> 00:02:43.852
buna ırk ve cinsiyet konusunda

00:02:43.876 --> 00:02:45.822
birbirimize olan davranışımız da dâhil.

NOTE Paragraph

00:02:47.253 --> 00:02:50.260
O yüzden dört milyon yıl geriye gidelim.

00:02:50.927 --> 00:02:54.051
Bu hepimizin evrildiği
tek hücreli organizma.

00:02:54.075 --> 00:02:57.400
İlk önce diğer tek hücreli
yaşama olanak sağladı

00:02:57.424 --> 00:02:59.916
ama bunlar bugün hâlâ evrim geçiriyor

00:02:59.940 --> 00:03:02.130
ve kimileri bu grubun çoğunu oluşturan

00:03:02.154 --> 00:03:03.968
Arke ve bakterilerin

00:03:03.968 --> 00:03:06.151
gezegendeki en başarılı
tür olduğunu söylüyor.

00:03:06.175 --> 00:03:08.651
Bizden sonra yaşamaya
devam edecekleri kesin.

NOTE Paragraph

00:03:09.500 --> 00:03:13.180
Yaklaşık üç milyar yıl önce,
çok hücrelilik evrim geçirdi.

00:03:13.204 --> 00:03:16.315
Buna mantarlar, bitkiler
ve hayvanlar da dâhil.

00:03:17.021 --> 00:03:20.790
Omurgaya sahip ilk hayvanlar balıklardı.

00:03:21.385 --> 00:03:25.306
Yani teknik olarak
tüm vertebralar aslında balık,

00:03:25.330 --> 00:03:28.693
yani siz de balıksınız, ben de.

00:03:28.717 --> 00:03:30.415
Sizi uyarmadığımı söylemeyin.

NOTE Paragraph

00:03:31.526 --> 00:03:33.607
Bir balık türü karaya çıktı

00:03:33.631 --> 00:03:37.537
ve diğer tüm türlerin yanında
memeliler ve sürüngenlere imkân sağladı.

00:03:37.561 --> 00:03:41.885
Sürüngenlerin bir kısmı kuş oldu,
memelilerin bir kısmı da primat,

00:03:41.909 --> 00:03:44.670
primatların bir kısmı kuyruklu maymunlara,

00:03:44.694 --> 00:03:49.487
bir kısmı da bir dizi insan türünü
içine alan büyük apelere dönüştü.

00:03:49.511 --> 00:03:51.887
Anlayacağınız üzere
biz maymunlardan evrilmedik

00:03:51.911 --> 00:03:54.062
fakat onlarla ortak bir ata paylaşıyoruz.

NOTE Paragraph

00:03:54.824 --> 00:03:57.744
Bu esnada etrafımızdaki yaşam
evrim geçirmeye devam etti:

00:03:57.768 --> 00:04:01.710
daha fazla bakteri, daha fazla mantar
ve çok sayıda balık.

00:04:01.734 --> 00:04:04.321
Eğer hâlâ anlamadıysanız,
onlar benim en sevdiğim grup.

NOTE Paragraph

00:04:04.345 --> 00:04:05.346
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:04:05.370 --> 00:04:08.307
Yaşam evrim geçirirken,
bir yandan da nesiller tükeniyor.

00:04:08.331 --> 00:04:11.618
Türlerin çoğu yalnızca
birkaç milyon yıl hayatta kaldılar.

00:04:11.642 --> 00:04:14.395
Yani bugün çevremizde
gördüğümüz hayatın büyük kısmı

00:04:14.419 --> 00:04:16.614
bizim türümüzle aşağı yukarı aynı yaşta.

00:04:16.958 --> 00:04:20.260
Yani şöyle düşünmek aşırı kibirden ibaret:

00:04:20.284 --> 00:04:22.849
''Bitkiler ve bakteriler ilkel

00:04:22.849 --> 00:04:25.167
ve biz çok kısa bir zamandır buradayız,

00:04:25.167 --> 00:04:26.584
o hâlde biz özeliz.''

NOTE Paragraph

00:04:27.172 --> 00:04:31.489
Yaşamı henüz tamamlanmamış
bir kitap olarak düşünün.

00:04:32.085 --> 00:04:35.418
Biz sadece her bölümün
son birkaç sayfasını görüyoruz.

00:04:36.386 --> 00:04:38.648
Bu gezegeni birlikte paylaştığımız

00:04:38.672 --> 00:04:40.297
sekiz milyon türü araştıracaksanız

00:04:40.321 --> 00:04:44.839
her birinin dört milyar yıllık
bir evrim süreci olduğunu düşünün.

00:04:44.863 --> 00:04:46.582
Her biri bu sürecin bir ürünü.

00:04:47.386 --> 00:04:52.218
Hepimizi devasa eski bir ağacın
genç yaprakları olarak hayal edin,

00:04:52.242 --> 00:04:56.543
birbirine geçmiş, görünmeyen dallarla
yalnızca birbirimize değil,

00:04:56.567 --> 00:04:59.853
ayrıca nesli tükenmiş akrabalarımıza
ve evrimsel atalarımıza bağlıyız.

00:05:00.499 --> 00:05:03.856
Bir biyolog olarak başkalarıyla
hâlâ herkesin birbirleriyle

00:05:03.880 --> 00:05:07.075
nasıl akraba olduklarını
öğrenmeye çalışıyorum.

NOTE Paragraph

00:05:08.831 --> 00:05:11.109
Belki de hepimizi

00:05:11.133 --> 00:05:14.829
sudan çıkmış küçük bir balık
olarak düşünmek çok daha iyi.

00:05:14.853 --> 00:05:17.773
Yürümeyi ve konuşmayı öğrenmiş bir balık

00:05:17.797 --> 00:05:20.146
ama kim olduğu ve nereden geldiği hakkında

00:05:20.170 --> 00:05:22.841
hâlâ öğreneceği çok şey var.

NOTE Paragraph

00:05:23.348 --> 00:05:24.499
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:05:24.523 --> 00:05:28.501
(Alkışlar)