1
00:00:01,039 --> 00:00:05,325
Jeśli pochodzimy od małp, 
to czemu małpy nadal istnieją?

2
00:00:05,349 --> 00:00:06,728
(Śmiech)

3
00:00:06,752 --> 00:00:09,570
Ponieważ nie jesteśmy małpami, a rybami.

4
00:00:09,570 --> 00:00:10,610
(Śmiech)

5
00:00:11,101 --> 00:00:13,073
Wiedząc, że ludzie to ryby, a nie małpy,

6
00:00:14,073 --> 00:00:18,500
rozwiążemy zagadkę pochodzenia ludzi.

7
00:00:18,524 --> 00:00:22,261
Nauczam biologii ewolucyjnej
w Stanach Zjednoczonych

8
00:00:22,285 --> 00:00:26,344
i kiedy studenci zrozumieją,
czemu nazywam ich rybami,

9
00:00:26,368 --> 00:00:28,545
wiem, że dobrze wykonuję pracę.

10
00:00:28,979 --> 00:00:33,613
Zajęcia zaczynam od rozwiania mitów,

11
00:00:33,637 --> 00:00:37,684
bo zostaliśmy źle nauczeni ewolucji.

12
00:00:38,849 --> 00:00:42,277
Nauczono nas mówić o "teorii ewolucji".

13
00:00:42,944 --> 00:00:46,761
Istnieje wiele teorii
i tak jak w samym procesie ewolucji,

14
00:00:46,785 --> 00:00:50,539
te najlepiej przystosowane przetrwały.

15
00:00:51,241 --> 00:00:54,384
Najbardziej znana jest 
teoria selekcji naturalnej Darwina.

16
00:00:54,963 --> 00:00:58,923
W tym procesie organizmy 
najlepiej dostosowane do środowiska

17
00:00:58,947 --> 00:01:01,167
przeżywają i rozmnażają się,

18
00:01:01,191 --> 00:01:03,857
a mniej dopasowane wymierają.

19
00:01:04,698 --> 00:01:05,874
To wszystko.

20
00:01:05,898 --> 00:01:08,842
Ewolucja jest prosta, to fakt.

21
00:01:09,785 --> 00:01:13,785
Ewolucja to fakt jak "teoria grawitacji".

22
00:01:14,150 --> 00:01:16,181
Równie łatwo ją udowodnić.

23
00:01:16,205 --> 00:01:18,268
Spójrzmy na swój pępek,

24
00:01:18,292 --> 00:01:20,458
taki jak u łożyskowców,

25
00:01:20,482 --> 00:01:23,502
na swój kręgosłup, taki jak u kręgowców,

26
00:01:23,526 --> 00:01:26,867
na swoje DNA, jak u żywych istot na Ziemi.

27
00:01:27,511 --> 00:01:29,724
Te cechy nie pojawiły się ot tak u ludzi.

28
00:01:29,748 --> 00:01:32,504
Różni przodkowie przekazali je

29
00:01:32,528 --> 00:01:34,677
wszystkim potomkom, nie tylko nam.

30
00:01:35,619 --> 00:01:38,993
Nie tak uczymy się 
biologii od podstaw, prawda?

31
00:01:39,017 --> 00:01:42,436
Słyszymy, że rośliny i bakterie są proste,

32
00:01:42,460 --> 00:01:45,614
ryby dały początek płazom, gadom i ssakom

33
00:01:45,638 --> 00:01:47,421
i później człowiekowi,

34
00:01:47,445 --> 00:01:50,143
doskonałej istocie na końcu procesu.

35
00:01:51,032 --> 00:01:53,766
Życie nie rozwija się liniowo,

36
00:01:53,790 --> 00:01:55,426
i nie kończy się na człowieku.

37
00:01:56,591 --> 00:02:00,051
Widzimy ewolucję w ten sposób,

38
00:02:00,075 --> 00:02:03,683
małpa i szympans, wymarłe człowiekowate,

39
00:02:03,747 --> 00:02:06,999
w powolnym procesie stawania się ludźmi.

40
00:02:07,621 --> 00:02:11,216
Lecz oni nie stali się nami, a my nimi.

41
00:02:11,240 --> 00:02:13,641
Nie jesteśmy celem ewolucji.

42
00:02:15,298 --> 00:02:16,799
Dlaczego ma to znaczenie?

43
00:02:16,823 --> 00:02:19,695
Czemu musimy właściwie zrozumieć ewolucję?

44
00:02:20,560 --> 00:02:24,108
Ponieważ niezrozumienie ewolucji
prowadziło do problemów,

45
00:02:24,132 --> 00:02:28,448
ale nie można zadać odwiecznego pytania

46
00:02:28,472 --> 00:02:30,179
"Skąd pochodzimy?"

47
00:02:30,203 --> 00:02:33,012
bez właściwego zrozumienia ewolucji.

48
00:02:33,036 --> 00:02:38,892
Niezrozumienie zrodziło 
dziwne i niemoralne poglądy

49
00:02:38,916 --> 00:02:43,793
dotyczące sposobu
traktowania życia na Ziemi i ludzi

50
00:02:43,876 --> 00:02:45,542
w kwestii rasy i płci.

51
00:02:47,253 --> 00:02:50,260
Cofnijmy się o cztery miliardy lat.

52
00:02:50,927 --> 00:02:54,051
Ten jednokomórkowy organizm 
dał początek wszystkiemu.

53
00:02:54,075 --> 00:02:57,400
Najpierw jednokomórkowemu życiu,

54
00:02:57,424 --> 00:02:59,916
które nadal ewoluuje,

55
00:02:59,940 --> 00:03:02,130
ponoć archeony i bakterie,

56
00:03:02,154 --> 00:03:04,004
które tworzą większość tej grupy,

57
00:03:04,028 --> 00:03:06,151
najlepiej radzą sobie na Ziemi.

58
00:03:06,175 --> 00:03:08,651
Zostaną tutaj kiedy my wymrzemy.

59
00:03:09,500 --> 00:03:13,180
Trzy miliardy lat temu 
rozwinęła się wielokomórkowość.

60
00:03:13,204 --> 00:03:16,315
Obejmuje ona grzyby, rośliny i zwierzęta.

61
00:03:17,021 --> 00:03:20,790
Ryby jako pierwsze wykształciły kręgosłup.

62
00:03:21,385 --> 00:03:25,306
Skoro wszystkie kręgowce to ryby,

63
00:03:25,330 --> 00:03:28,693
to jesteśmy rybami.

64
00:03:28,717 --> 00:03:30,415
Nie mówcie, że nie ostrzegałem was.

65
00:03:31,526 --> 00:03:33,607
Jak tylko potomstwo ryb zeszło na ląd,

66
00:03:33,631 --> 00:03:37,537
dało początek ssakom i gadom.

67
00:03:37,561 --> 00:03:41,885
Część gadów staje się ptakami,
a część ssaków naczelnymi,

68
00:03:41,909 --> 00:03:44,670
inne naczelne stają się małpami z ogonami,

69
00:03:44,694 --> 00:03:49,487
reszta zostaje małpami człekokształtnymi,
wliczając w to różne gatunki ludzi.

70
00:03:49,511 --> 00:03:51,887
Nie pochodzimy od małp,

71
00:03:51,911 --> 00:03:54,062
ale dzielimy z nimi wspólnego przodka.

72
00:03:54,824 --> 00:03:57,744
Życie dookoła nas ciągle ewoluuje:

73
00:03:57,768 --> 00:04:01,710
więcej bakterii, grzybów i ryb, ryb, ryb.

74
00:04:01,734 --> 00:04:04,321
Tak, to moja ulubiona grupa.

75
00:04:04,345 --> 00:04:05,346
(Śmiech)

76
00:04:05,370 --> 00:04:08,307
Życie ewoluuje i wymiera.

77
00:04:08,331 --> 00:04:11,618
Większość gatunków przetrwa 
zaledwie kilka milionów lat.

78
00:04:11,642 --> 00:04:14,395
Większość gatunków dookoła nas

79
00:04:14,419 --> 00:04:16,614
jest tak starych jak gatunek ludzki.

80
00:04:16,958 --> 00:04:20,260
To więc egocentryczne, żeby myśleć,

81
00:04:20,284 --> 00:04:22,855
"Rośliny i bakterie są prymitywne,

82
00:04:22,879 --> 00:04:27,127
ludzie są tutaj długo, więc są wyjątkowi".

83
00:04:27,172 --> 00:04:31,489
Życie jest jak niedokończona książka.

84
00:04:32,085 --> 00:04:35,418
Widzimy ostatnie strony każdego rozdziału.

85
00:04:36,386 --> 00:04:38,648
Spójrzmy na osiem milionów gatunków,

86
00:04:38,672 --> 00:04:40,297
z którymi mieszkamy na Ziemi,

87
00:04:40,321 --> 00:04:44,839
i pomyślmy o nich
jak o czterech miliardach lat ewolucji.

88
00:04:44,863 --> 00:04:46,582
Wszystkie są jej produktem.

89
00:04:47,386 --> 00:04:52,218
Jesteśmy jak młode liście
starego i wielkiego drzewa życia,

90
00:04:52,242 --> 00:04:56,543
połączone niewidzialnymi gałęźmi
nie tylko ze sobą,

91
00:04:56,567 --> 00:04:59,853
ale także z wymarłymi krewnymi
i ewolucyjnymi przodkami.

92
00:05:00,499 --> 00:05:03,856
My biolodzy nadal uczymy się tego,

93
00:05:03,880 --> 00:05:07,075
jak wszyscy są ze sobą połączeni,
kto z kim jest związany.

94
00:05:08,831 --> 00:05:14,769
Może lepiej myśleć o nas jak o rybach,

95
00:05:14,853 --> 00:05:17,773
które nauczyły się chodzić i mówić,

96
00:05:17,797 --> 00:05:20,146
ale nadal muszą wiele się nauczyć,

97
00:05:20,170 --> 00:05:22,841
o tym kim są i skąd pochodzą.

98
00:05:23,348 --> 00:05:24,499
Dziękuję.

99
00:05:24,523 --> 00:05:28,501
(Brawa)