1
00:00:01,533 --> 00:00:04,479
Là nhà phát triển phần mềm
và kỹ sư công nghệ,

2
00:00:04,479 --> 00:00:07,126
tôi làm cho rất nhiều dự án
công nghệ dân sự

3
00:00:07,126 --> 00:00:08,472
trong nhiều năm qua.

4
00:00:08,472 --> 00:00:12,118
Công nghệ dân sự đôi khi
được gọi là kỹ thuật hàng hóa

5
00:00:12,118 --> 00:00:15,763
sử dụng công nghệ để giải quyết
các vấn đề nhân đạo.

6
00:00:15,763 --> 00:00:17,876
Vào năm 2010 tại Uganda,

7
00:00:17,876 --> 00:00:20,616
tôi làm cho một dự án cho phép
người dân địa phương

8
00:00:20,616 --> 00:00:24,099
ngăn chặn chính quyền theo dõi
các cuộc điện thoại của họ

9
00:00:24,099 --> 00:00:26,328
nhằm bày tỏ bất đồng quan điểm.

10
00:00:26,328 --> 00:00:29,216
Công nghệ tương tự đã được
khai thác sau đó ở Bắc Phi

11
00:00:29,216 --> 00:00:32,998
vì mục đích tương tự nhằm giúp
các nhà hoạt động giữ liên lạc

12
00:00:32,998 --> 00:00:36,149
khi chính phủ cố tình
chặn các kết nỗi

13
00:00:36,149 --> 00:00:38,225
như một biện pháp
kiểm soát người dân.

14
00:00:39,336 --> 00:00:42,522
Nhưng nhiều năm qua, tôi nghĩ
về những công nghệ này

15
00:00:42,522 --> 00:00:44,523
và những thứ tôi làm,

16
00:00:44,523 --> 00:00:47,542
một câu hỏi day dứt
trong đầu tôi, nó là

17
00:00:47,542 --> 00:00:50,267
điều gì xảy ra nếu chúng ta
nhầm về tác dụng của công nghệ

18
00:00:50,267 --> 00:00:52,519
và nếu nó gây tổn thương

19
00:00:52,519 --> 00:00:55,677
đến cộng đồng chúng ta
định giúp đỡ?

20
00:00:55,677 --> 00:00:59,456
Ngành công nghệ trên thế giới có xu hướng
hoạt động theo các giả định tương tự

21
00:00:59,456 --> 00:01:01,621
rằng nếu chúng ta làm nên
những điều to lớn,

22
00:01:01,621 --> 00:01:04,035
nó sẽ ảnh hưởng
tích cực đến mọi người.

23
00:01:04,035 --> 00:01:07,904
Rốt cuộc, những cải tiến này
sẽ ra đời và được người ta sử dụng.

24
00:01:07,904 --> 00:01:10,003
Nhưng không phải luôn luôn
là như vậy.

25
00:01:10,003 --> 00:01:15,784
Tôi thích gọi thứ công nghệ đấu tranh
mù quáng này là

26
00:01:15,784 --> 00:01:18,129
"kinh tế học công nghệ nhỏ giọt"
- từ mượn.

27
00:01:18,129 --> 00:01:21,045
Chúng ta thường nghĩ nếu
thiết kế những thứ này cho thiểu số

28
00:01:21,045 --> 00:01:23,447
cuối cùng đa số đều dùng được,

29
00:01:23,447 --> 00:01:25,002
không phải lúc nào cũng thế.

30
00:01:25,002 --> 00:01:30,018
Công nghệ và đổi mới
song hành như của cải và vốn.

31
00:01:30,018 --> 00:01:32,897
Chúng có xu hướng hợp nhất
trong tay một vài người,

32
00:01:32,897 --> 00:01:36,287
và đôi khi chúng tìm lối vào
trong tay nhiều người khác.

33
00:01:36,287 --> 00:01:41,488
Và như hầu hết các bạn không giữ
chế độ kiêng khem vào cuối tuần,

34
00:01:41,488 --> 00:01:45,714
nên tôi muốn nghĩ về một số ví dụ
có thể thiết thực hơn.

35
00:01:45,714 --> 00:01:50,066
Trong thế giới thiết bị đeo thông minh,
điện thoại thông minh và ứng dụng,

36
00:01:50,066 --> 00:01:53,329
có sự thay đổi lớn
trong việc theo dõi sức khỏe

37
00:01:53,329 --> 00:01:56,377
bằng các ứng dụng theo dõi
số lượng calo bạn dùng

38
00:01:56,401 --> 00:02:01,220
hoặc liệu bạn có ngồi quá lâu
hay đi bộ đủ chưa.

39
00:02:01,220 --> 00:02:07,561
Các công nghệ này giúp nhập hồ sơ bệnh án
ở các cơ sở y tế hiệu quả hơn rất nhiều,

40
00:02:07,561 --> 00:02:11,496
đổi lại, các cơ sở y tế này

41
00:02:11,496 --> 00:02:14,083
bắt đầu đặt yêu cầ
hiệu quả như thế.

42
00:02:14,083 --> 00:02:16,883
Khi các công cụ số
lan tràn vào phòng y tế,

43
00:02:16,883 --> 00:02:18,928
và số hóa sẵn sàng,

44
00:02:18,928 --> 00:02:21,297
điều gì xảy đến
với thế giới số vô hình?

45
00:02:21,297 --> 00:02:23,297
Hoạt động y tế sẽ ra sao

46
00:02:23,321 --> 00:02:26,655
nếu bệnh nhân không có
đồng hồ hay điện thoại $400

47
00:02:26,655 --> 00:02:28,448
để theo dõi mỗi thay đổi của họ?

48
00:02:28,448 --> 00:02:31,281
Giờ họ thành gánh nặng
trong hệ thống y tế phải không?

49
00:02:31,281 --> 00:02:34,079
Phương thức chữa bệnh
đã thay đổi?

50
00:02:34,079 --> 00:02:37,341
Trong thế giới tài chính,
Bitcoin và các loại tiền tệ số

51
00:02:37,341 --> 00:02:40,261
đang làm thay đổi cách
chuyển tiền trên toàn thế giới,

52
00:02:40,261 --> 00:02:42,658
nhưng thách thức cho
những công nghệ này

53
00:02:42,658 --> 00:02:45,247
là rào cản gia nhập rất lớn,
phải không?

54
00:02:45,247 --> 00:02:49,043
Bạn phải truy cập ở cùng loại
điện thoại, thiết bị, kết nối,

55
00:02:49,043 --> 00:02:52,178
và thậm chí nếu nơi bạn ở không có,
bạn phải tìm đại lý ủy quyền,

56
00:02:52,178 --> 00:02:57,217
thông thường còn mất
một khoản nhất định khi tham gia.

57
00:02:57,217 --> 00:03:02,000
Và câu hỏi tôi thắc mắc là điều gì
sẽ xảy đến với những người còn lại

58
00:03:02,000 --> 00:03:06,070
họ sử dụng tiền giấy trong khi phần
còn lại của thế giới dùng tiền tệ số?

59
00:03:08,260 --> 00:03:11,055
Một ví dụ nữa từ quê tôi
ở Philadelphia:

60
00:03:11,055 --> 00:03:13,220
gần đây tôi đến
thư viện công cộng,

61
00:03:13,220 --> 00:03:15,792
họ đang phải đối mặt
với sự sống còn.

62
00:03:15,792 --> 00:03:17,465
Nguồn quỹ công cộng
đang giảm xuống,

63
00:03:17,465 --> 00:03:22,641
họ phải giảm số lượng in ấn
để duy trì hoạt động,

64
00:03:22,641 --> 00:03:25,477
và một trong những cách
họ đang áp dụng là

65
00:03:25,477 --> 00:03:28,770
số hóa một số lượng lớn sách
và lưu trữ trên đám mây.

66
00:03:28,770 --> 00:03:30,745
Rất tuyệt cho trẻ em,
đúng không?

67
00:03:30,745 --> 00:03:32,598
Bạn có thể tìm sách ở nhà,

68
00:03:32,598 --> 00:03:35,147
tra cứu trên đường tới trường
hay tại ngay trường học,

69
00:03:35,147 --> 00:03:37,339
nhưng có 2 giả định ở đây,

70
00:03:37,339 --> 00:03:39,336
một, bạn truy cập ở nhà,

71
00:03:39,336 --> 00:03:41,936
và hai, bạn truy cập
trên thiết bị di động,

72
00:03:41,936 --> 00:03:44,812
Và ở Philadelphia, nhiều trẻ em
không có điều kiện đó

73
00:03:44,812 --> 00:03:47,671
Trải nghiệm giáo dục
sẽ như thế nào

74
00:03:47,671 --> 00:03:51,108
trong sự trỗi dậy của thư viện
hoàn toàn dựa trên đám mây,

75
00:03:51,108 --> 00:03:54,567
khi thư viện từng được coi là
thành phần quan trọng của giáo dục?

76
00:03:54,567 --> 00:03:56,556
Làm thế nào chúng trụ được?

77
00:03:57,566 --> 00:04:01,466
Ví dụ cuối cùng từ Đông Phi:

78
00:04:01,466 --> 00:04:06,782
có bước chuyển lớn trong việc
số hóa quyền sử dụng đất,

79
00:04:06,782 --> 00:04:08,383
vì rất nhiều lí do.

80
00:04:08,383 --> 00:04:11,285
Các cộng đồng nhập cư,
thế hệ già hơn chết đi,

81
00:04:11,285 --> 00:04:13,925
và cuối cùng
tình trạng nghèo đói

82
00:04:13,925 --> 00:04:17,392
dẫn tới tranh chấp
về chủ sở hữu.

83
00:04:17,392 --> 00:04:21,664
Vì thế một động thái lớn xảy ra
là công bố tất cả thông tin lên mạng,

84
00:04:21,664 --> 00:04:25,424
theo dõi tất cả quyền sở hữu
của các lô đất,

85
00:04:25,424 --> 00:04:28,119
đưa thông tin lên đám mây
và công bố cho mọi người.

86
00:04:28,119 --> 00:04:31,161
Nhưng thực tế, hậu quả
không lường trước được của việc này

87
00:04:31,161 --> 00:04:35,531
là các nhà đầu tư, đầu tư mạo hiểm,
nhà phát triển bất động sản,

88
00:04:35,584 --> 00:04:38,558
nhảy vào và họ bắt đầu
thu mua nhiều lô đất

89
00:04:38,647 --> 00:04:40,564
từ chính những cộng đồng này,

90
00:04:40,564 --> 00:04:42,700
bởi họ có thể truy cập
vào các công nghệ này

91
00:04:42,700 --> 00:04:46,137
và kết nối giúp họ
làm được điều đó.

92
00:04:46,137 --> 00:04:49,287
Thế nên một điểm chung
ở các ví dụ này là

93
00:04:49,287 --> 00:04:52,836
những công cụ, công nghệ chúng ta tạo nên
gây ra nhiều hậu quả khôn lường.

94
00:04:52,836 --> 00:04:55,801
Là kĩ sư kỹ thuật,
kỹ sư công nghệ,

95
00:04:55,801 --> 00:04:59,360
chúng tôi thích
hiệu quả hơn là kết quả.

96
00:04:59,360 --> 00:05:03,753
Chúng tôi quan tâm
về làm việc hơn là kết quả.

97
00:05:03,753 --> 00:05:05,220
Điều này cần thay đổi.

98
00:05:05,220 --> 00:05:09,251
Chúng ta có trách nhiệm nghĩ về hậu quả
của những công nghệ chúng ta tạo nên,

99
00:05:09,251 --> 00:05:12,734
đặc biệt khi chúng ngày càng
kiểm soát thế giới chúng ta sống.

100
00:05:12,734 --> 00:05:14,174
Cuối những năm 90,

101
00:05:14,174 --> 00:05:18,283
có sự thúc đẩy mạnh mẽ thực hành đạo đức
trong thế giới đầu tư và ngân hàng.

102
00:05:18,283 --> 00:05:22,091
Theo tôi đến năm 2014, chúng ta đã
quá trễ cho một động thái tương tự

103
00:05:22,091 --> 00:05:25,753
trong ngành kỹ thuật, công nghệ.

104
00:05:26,573 --> 00:05:30,535
Vì thế tôi khuyến nghị các bạn
vì điều lớn lao bạn đang nghĩ đến,

105
00:05:30,535 --> 00:05:35,907
như các doanh nhân,
CEO, kĩ sư, nhà sáng chế,

106
00:05:35,907 --> 00:05:39,784
hãy nghĩ đến hậu quả
không lường trước được

107
00:05:39,784 --> 00:05:41,944
của những thứ bạn đang tạo dựng,

108
00:05:41,944 --> 00:05:45,496
bởi đổi mới thực sự là tìm cách
dùng được cho tất cả mọi người.

109
00:05:45,496 --> 00:05:47,168
Cảm ơn.

110
00:05:47,168 --> 00:05:51,278
(Vỗ tay)