WEBVTT 00:00:07.123 --> 00:00:09.763 Một nhóm các nhà khảo cổ học đã tìm thấy gần đây 00:00:09.763 --> 00:00:13.003 những bộ hài cốt con người khoảng 15000 năm tuổi, 00:00:13.003 --> 00:00:15.293 họ đã có một khám phá thú vị. 00:00:15.293 --> 00:00:19.122 Răng của những người cổ đại này có nhiều lỗ hổng. 00:00:19.122 --> 00:00:20.942 Những lỗ sâu răng này hình thành bởi cùng nguyên nhân gây ra sâu răng ngày nay: 00:00:20.942 --> 00:00:23.942 những vi sinh vật bé nhỏ sống trong miệng của chúng ta 00:00:23.942 --> 00:00:27.394 .Những vi sinh vật này ở cùng với ta từ khi ta sinh ra. 00:00:27.394 --> 00:00:30.512 Chúng ta thừa hưởng chúng từ mẹ của mình từ khi chúng ta còn bé 00:00:30.512 --> 00:00:34.033 Khi răng chúng ta mọc, 00:00:34.033 --> 00:00:36.404 những vi sinh vật này bắt đầu tích tụ và hình thành những cộng đồng vi khuẩn. 00:00:36.404 --> 00:00:39.943 Tuỳ vào loại thực phẩm ta ăn, 00:00:39.943 --> 00:00:43.664 và đặc biệt là lượng đường tiêu thụ 00:00:43.664 --> 00:00:48.493 một số loại vi khuẩn nhất định sẽ chiếm đa số và gây ra sâu răng. 00:00:48.493 --> 00:00:52.343 Chế độ ăn nhiều đuờng tạo ra một sự gia tăng vi khuẩn 00:00:52.343 --> 00:00:55.994 gọi là vi khuẩn Streptococci mutans trong miệng. 00:00:55.994 --> 00:00:59.224 Giống như con người, những vi sinh vật này ưa chuộng đường, 00:00:59.224 --> 00:01:03.136 và đường được sử dụng làm nền tảng và nguồn năng lượng. 00:01:03.136 --> 00:01:05.963 Khi vi khuẩn tiêu thụ đường, chúng tạo ra sản phẩm phụ, 00:01:05.963 --> 00:01:08.894 dưới dạng axít, như axit lactic. 00:01:09.124 --> 00:01:13.144 Vi khuẩn Streptococci mutans có sức đề kháng đối với axit lactic 00:01:13.144 --> 00:01:16.314 nhưng không may là răng chúng ta thì không. 00:01:16.314 --> 00:01:19.994 Mỗi chiếc răng con người được bao phủ bởi một lớp men bảo vệ chắc chắn 00:01:19.994 --> 00:01:22.983 nhưng men răng không thể chống lại sự tấn công của axit. 00:01:22.983 --> 00:01:28.154 Điều này làm thoái hoá lớp bảo vệ, và làm mất dần lượng canxi. 00:01:28.154 --> 00:01:31.575 Dần dần, axit ăn mòn tạo ra con đường 00:01:31.575 --> 00:01:35.576 giúp vi khuẩn tấn công vào lớp thứ hai của răng, gọi là ngà răng. 00:01:35.576 --> 00:01:40.195 Bởi vì mạch máu và dây thần kinh được chứa đựng ở sâu trong răng 00:01:40.195 --> 00:01:43.475 nên ở bước này, sâu răng không gây đau đớn. 00:01:43.475 --> 00:01:46.045 Nhưng nếu sự hư hại lan ra quá lớp ngà răng, 00:01:46.045 --> 00:01:48.556 vi khuẩn sẽ tiếp tục tiến sâu vào trong răng 00:01:48.556 --> 00:01:52.466 gây ra đau đớn khi các dây thần kinh bị lộ ra. 00:01:52.466 --> 00:01:55.855 Nếu không được chữa, toàn bộ răng sẽ bị ảnh hưởng 00:01:55.855 --> 00:01:57.346 và cần được nhổ bỏ. 00:01:57.346 --> 00:02:00.586 Tất cả là vì những vi khuẩn thích đường. 00:02:00.586 --> 00:02:02.505 Lượng đường trong thức ăn càng cao, 00:02:02.505 --> 00:02:04.895 răng chúng ta càng gặp nhiều nguy hiểm. 00:02:04.895 --> 00:02:09.826 Tuy nhiên những người tiền sử không tiêu thụ nhiều thức ăn có đường 00:02:09.826 --> 00:02:11.977 vậy điều gì gây ra sâu răng cho họ? 00:02:11.977 --> 00:02:16.135 Trong chế độ ăn nhiều thịt, lẽ ra chúng ta ít có nguy cơ bị sâu răng 00:02:16.135 --> 00:02:19.256 bởi vì thịt thăn chứa rất ít đường 00:02:19.256 --> 00:02:22.285 nhưng đó không phải là tất cả những gì tổ tiên ta ăn. 00:02:22.285 --> 00:02:27.285 Người tiền sử có thể cũng đã ăn rễ cây, hạt, và ngũ cốc, 00:02:27.285 --> 00:02:29.830 những thứ chứa nhiều cacbon-hydrat. 00:02:29.830 --> 00:02:32.027 Khi gặp các enzyme trong nước bọt, 00:02:32.027 --> 00:02:35.645 cacbon-hydrate được chuyển thể thành các loại đường đơn giản, 00:02:35.645 --> 00:02:40.105 chúng có thể trở thành thức ăn cho các vi khuẩn trong miệng. 00:02:40.105 --> 00:02:44.376 Vậy nên dù cho người cổ đại ăn ít đường hơn chúng ta, 00:02:44.376 --> 00:02:47.392 răng của họ cũng tiếp xúc với đường. 00:02:47.392 --> 00:02:50.666 Điều đó không có nghĩa là họ không có khả năng chữa sâu răng. 00:02:50.666 --> 00:02:54.638 Các hài cốt cổ đại cho thấy khoảng 14000 năm trước, 00:02:54.638 --> 00:03:00.549 con người đã dùng vật cứng để loại đi các phần răng hỏng. 00:03:00.549 --> 00:03:02.917 Người cổ đại còn tạo ra những cái khoan thô sơ 00:03:02.917 --> 00:03:06.018 để làm phẳng những lỗ gồ ghề còn sót lại, 00:03:06.018 --> 00:03:10.369 và dùng sáp ong để bịt lỗ sâu, như những gì ta làm ngày nay. 00:03:10.369 --> 00:03:13.387 Ngày nay, chúng ta có các phương pháp và công cụ phức tạp hơn, 00:03:13.387 --> 00:03:16.917 Đây là điều may mắn bởi vì chúng ta cũng có nhiều 00:03:16.917 --> 00:03:20.180 nguy cơ sâu răng hơn với các thức ăn nhiều đường. 00:03:20.180 --> 00:03:24.559 Sau cuộc Cách mạng công nghiệp, tỉ lệ sâu răng ở người tăng cao 00:03:24.559 --> 00:03:27.308 bởi vì chúng ta có nhiều công nghệ tiên tiến 00:03:27.308 --> 00:03:31.209 làm cho đường trở nên rẻ và tiện lợi hơn. 00:03:31.209 --> 00:03:36.788 Hiện nay, một con số đáng kinh ngạc là 92% người Mỹ bị sâu răng 00:03:36.788 --> 00:03:39.947 Một số người còn dễ bị sâu răng hơn bởi vì gen di truyền 00:03:39.947 --> 00:03:42.998 gây ra nhiều điểm yếu ví dụ như men răng mềm hơn, 00:03:42.998 --> 00:03:46.928 nhưng đa số, sâu răng là do ăn quá nhiều đường. 00:03:46.928 --> 00:03:49.988 Tuy nhiên, chúng ta đã tìm ra cách để giảm sâu răng 00:03:49.988 --> 00:03:53.590 bên cạnh việc giảm lượng đường và tinh bột. 00:03:53.590 --> 00:03:56.630 Trong nhiều loại kem đánh răng và nhiều nguồn nước, 00:03:56.630 --> 00:03:59.328 ta sử dụng một lượng nhỏ flouride. 00:03:59.328 --> 00:04:03.029 Nó giúp làm răng khoẻ mạnh và đẩy mạnh sự phát triển của men thuỷ tinh 00:04:03.029 --> 00:04:06.000 giúp xây dựng cơ chế chống lại axit. 00:04:06.000 --> 00:04:09.220 Khi sâu răng phát triển, ta sử dụng vật liệu trám răng 00:04:09.220 --> 00:04:13.809 để lấp đầy những nơi bị ảnh hưởng, và ngăn chúng trở nên tệ hơn 00:04:13.989 --> 00:04:18.120 Cách tốt nhất để chống sâu răng là giảm lượng đường tiêu thụ 00:04:18.120 --> 00:04:20.151 và thực hành vệ sinh răng miệng sạch sẽ 00:04:20.151 --> 00:04:23.051 để loại bỏ vi khuẩn và nguồn thức ăn của chúng. 00:04:23.051 --> 00:04:25.160 Việc này bao gồm thường xuyên đánh răng, 00:04:25.160 --> 00:04:27.449 dùng chỉ nha khoa, và tránh những thực phẩm 00:04:27.449 --> 00:04:31.103 nhiều đường, nhiều tinh bột, và dễ dính vào răng. 00:04:31.551 --> 00:04:36.050 Dần dần, số lượng vi khuẩn thích ngọt trong miệng bạn sẽ giảm xuống. 00:04:36.050 --> 00:04:38.522 Không như người tiền sử của nhiều năm về trước, 00:04:38.522 --> 00:04:41.950 ngày nay chúng ta có kiến thức cần thiết để ngăn chặn sâu răng. 00:04:42.001 --> 00:04:44.041 Ta chỉ cần phải sử dụng nó thôi.