0:00:01.218,0:00:05.738
Hinding hindi ko makakalimutan ang[br]emosyon na aking naramdaman nang makita ko ang dagat

0:00:05.738,0:00:07.923
At nang maka-apak ako sa bangka[br]sa unang pagkakataon

0:00:07.923,0:00:09.829
Sa musmos na edad na apat na taong gulang,

0:00:09.829,0:00:12.781
ito ang pinakadakilang pakiramdam ng kalayaan[br]na naisip ko.

0:00:13.774,0:00:15.698
Naramdaman ko lang, alam mo, mula sa edad na iyon,

0:00:15.698,0:00:19.257
gustong gusto ko na isang araw,[br]kahit papaano, maglayag sa buong mundo.

0:00:27.524,0:00:29.196
Sa pag alis mo sa mga paglalakbay na iyon,

0:00:29.196,0:00:32.615
alam mo, dala-dala mo sa iyo[br]lahat ng kailangan mo para mabuhay ka.

0:00:32.925,0:00:34.680
Kung ano ang mayroon ka, yun na iyon.

0:00:34.680,0:00:36.666
Kailangan mong pamahalaan kung ano ang mayroon ka

0:00:36.666,0:00:39.339
hanggang sa huling patak ng diesel,[br]ang huling pakete ng pagkain.

0:00:39.339,0:00:41.677
Ito ay ganap na mahalaga,[br]kung hindi ay hindi ka makakarating.

0:00:41.757,0:00:44.704
At bigla kong napagtanto,[br]"Pero bakit iba ang mundo natin?"

0:00:44.704,0:00:46.732
Alam mo, mayroon tayong mga mapagkukunan,

0:00:46.732,0:00:49.447
magagamit sa amin minsan[br]sa kasaysayan ng sangkatauhan.

0:00:49.785,0:00:52.565
Alam mo, metal, plastik, pataba.

0:00:52.565,0:00:55.852
Hinuhukay namin ang lahat ng bagay na ito[br]mula sa lupa, at ginagamit namin ito.

0:00:56.347,0:00:58.366
Paano iyon gagana sa pangmatagalan?

0:00:59.154,0:01:02.296
Tiyak na may ibang paraan[br]maaari nating gamitin ang mga mapagkukunan sa buong mundo

0:01:02.296,0:01:04.088
na ginamit ang mga ito at hindi ginamit ang mga ito.

0:01:04.088,0:01:05.945
Yan ang tanong sa isip ko,

0:01:05.945,0:01:07.992
at natagalan ako[br]para makarating sa isang lugar

0:01:07.992,0:01:10.899
kung saan ko napagtanto na meron[br]ibang paraan kung paano tumakbo ang ekonomiya,

0:01:10.899,0:01:13.632
may ibang paraan[br]maaari tayong gumamit ng mga bagay, gumamit ng mga materyales.

0:01:13.867,0:01:15.795
At iyon ang magiging circular economy.

0:01:19.539,0:01:23.068
Ang paraan ng paggana ng ekonomiya[br]nakararami ngayon ay napaka-extractive.

0:01:23.068,0:01:24.069
Ito ay linear.

0:01:24.069,0:01:27.116
Kumuha kami ng isang bagay mula sa lupa,[br]gumawa kami ng isang bagay mula dito,

0:01:27.116,0:01:29.971
at sa katapusan ng buhay[br]ng produktong iyon, itinatapon namin ito.

0:01:30.240,0:01:31.746
Kahit gaano ka kahusay

0:01:31.746,0:01:33.927
kasama ang mga materyales[br]nagpapakain ka sa sistemang iyon,

0:01:33.927,0:01:35.332
kahit na gumawa ka ng produktong iyon

0:01:35.332,0:01:38.232
gumagamit ng kaunting enerhiya[br]at kaunting materyal,

0:01:38.232,0:01:40.188
mauubos ka pa rin sa huli.

0:01:40.460,0:01:43.190
Kung iikot mo iyon sa ulo nito[br]at tumingin sa isang pabilog na modelo,

0:01:43.190,0:01:45.100
kung saan kapag nagdisenyo ka ng isang produkto,

0:01:45.100,0:01:49.088
kumuha ka ng materyal mula sa lupa,[br]o kumuha ka ng recycle material, sa isip,

0:01:49.088,0:01:50.563
pinapakain mo iyan sa produkto,

0:01:50.563,0:01:51.852
ngunit ikaw ay nagdidisenyo ng mga produkto

0:01:51.852,0:01:55.358
para maibalik mo ang mga materyales[br]sa pamamagitan ng disenyo, mula sa simula.

0:01:55.500,0:01:57.577
Nagdidisenyo ka ng basura at polusyon.

0:01:57.577,0:02:00.671
Bakit ka lilikha ng alinman[br]sa isang mundo na may limitadong mapagkukunan?

0:02:00.671,0:02:02.500
Tungkol ito sa maikling disenyo.

0:02:03.298,0:02:05.010
Ngayon, kung bibili ka ng washing machine,

0:02:05.010,0:02:08.411
nagbabayad ka ng buwis kapag binili mo ito,[br]pagmamay-ari mo ang lahat ng mga materyales sa loob nito,

0:02:08.411,0:02:10.917
at pagkatapos ay kapag ito ay nasira,[br]gaya ng hindi nila maiiwasang gawin,

0:02:10.917,0:02:13.292
magbayad ka ulit ng buwis, landfill tax.

0:02:13.292,0:02:15.332
Sa loob ng isang pabilog na sistema,[br]lahat ng iyon ay nagbabago.

0:02:15.332,0:02:17.498
Hindi mo pagmamay-ari ang iyong makina,[br]magbabayad ka kada hugasan.

0:02:17.498,0:02:20.317
Ito ay aalagaan[br]ng tagagawa ng makina,

0:02:20.317,0:02:21.520
at sisiguraduhin nila

0:02:21.520,0:02:23.664
na minsan ang makina na iyon[br]darating sa katapusan ng kanyang buhay,

0:02:23.664,0:02:25.858
kinuha nila ito,[br]alam nila kung ano ang nasa loob nito,

0:02:25.858,0:02:27.861
at makakabawi sila[br]ang mga materyales mula dito.

0:02:27.861,0:02:30.053
Kaya nagtatapos ka sa isang pabilog[br]sistema ayon sa disenyo.

0:02:30.053,0:02:32.767
Nag-aral kami ng mahaba[br]ang mga numero sa likod nito,

0:02:32.767,0:02:34.018
alam mo, ang ekonomiya,

0:02:34.018,0:02:35.246
at ito ay mas mura.

0:02:35.246,0:02:39.683
Ito ay 12 US cents[br]kumpara sa 27 US cents bawat hugasan

0:02:39.683,0:02:41.420
upang magkaroon ng pabilog na makina na iyon.

0:02:42.595,0:02:44.773
Mabubuhay tayo sa loob ng isang sistemang gumagana.

0:02:44.773,0:02:47.163
Hindi tayo gagawa ng basura.

0:02:47.163,0:02:48.637
Magkakaroon tayo ng mas magandang serbisyo.

0:02:48.637,0:02:51.114
Mas magkakaroon tayo ng mas magandang access sa teknolohiya.

0:02:51.114,0:02:52.638
Sa lahat ng pag-aaral na aming ginawa,

0:02:52.638,0:02:55.453
dahil ang mga tagagawa[br]hindi lahat ng materyales ay binibili,

0:02:55.453,0:02:56.474
ibenta ang mga ito,

0:02:56.474,0:02:57.806
makakakuha tayo ng mas magandang presyo,

0:02:57.806,0:03:00.601
dahil sila ay garantisadong[br]kanilang daloy ng mga materyales

0:03:00.601,0:03:02.057
babalik sa sistema.

0:03:06.836,0:03:07.942
Ako ay lubos na maasahin sa mabuti

0:03:07.942,0:03:09.722
dahil kapag tiningnan mo ang mga numero,

0:03:09.722,0:03:11.722
kapag tiningnan mo[br]ekonomiya sa likod nito,

0:03:11.722,0:03:14.325
makatuwirang lumipat[br]sa isang pabilog na ekonomiya.

0:03:14.325,0:03:17.658
Mayroong higit na halaga sa isang pabilog na ekonomiya[br]kaysa sa isang linear na ekonomiya.

0:03:17.658,0:03:20.801
Talagang may halaga[br]sa paglipat para sa isang malaking organisasyon,

0:03:20.801,0:03:22.981
ngunit marahil kailangan mong tanungin ang iyong sarili[br]isa pang tanong:

0:03:22.981,0:03:24.470
Ano ang panganib sa linear?

0:03:24.470,0:03:26.138
Dahil sa akin, no-brainer iyon.

0:03:26.138,0:03:27.521
Mayroong malaking panganib sa linear.

0:03:27.777,0:03:31.636
Hindi ito basta basta ang hinaharap,[br]batay sa purong ekonomiya.

0:03:31.636,0:03:33.587
Kaya, sa totoo lang, saan mo ilalagay ang iyong oras?

0:03:33.587,0:03:34.968
Saan mo ilalagay ang iyong pagsisikap?

0:03:34.968,0:03:37.183
Pag-aralan natin kung anong circular[br]kamukha talaga

0:03:37.183,0:03:40.673
at subukan at ipinta ang pabilog na tapiserya[br]sa abot ng aming makakaya.

0:03:41.053,0:03:44.912