1
00:00:00,238 --> 00:00:01,595
Αρκετά χρόνια προτού χαρακτηριστεί
από τους επικριτές της,

2
00:00:01,595 --> 00:00:03,575
ως η πιο επικίνδυνη γυναίκα στην Αμερική,


3
00:00:03,575 --> 00:00:05,170
μια νεαρή γυναίκα, ονόματι Έμμα Γκόλντμαν

4
00:00:05,170 --> 00:00:06,800
παράβρεθηκε σε ένα χορό.

5
00:00:06,910 --> 00:00:08,385
Αν και ήταν μια πολιτική ακτιβίστρια που παραβρέθηκε

6
00:00:08,385 --> 00:00:10,505
στην εκδήλωση για να υποστηρίξει τον σκοπό της,

7
00:00:10,505 --> 00:00:12,534
λάτρευε επίσης το χορό --

8
00:00:12,534 --> 00:00:14,854
τόσο πολύ, που ένας σύντροφός της
την πήρε κατά μέρος

9
00:00:14,854 --> 00:00:17,933
και της άσκησε κριτική για την επιπολαιότητα και την έλλειψη αυτοσεβασμού.

10
00:00:17,933 --> 00:00:19,595
Στο κάτω κάτω, έπρεπε ένα σοβαρός ακτιβιστής

11
00:00:19,595 --> 00:00:21,633
να το διασκεδάζει τόσο πολύ;

12
00:00:21,633 --> 00:00:23,016
Έξαλλη από την διακοπή,

13
00:00:23,016 --> 00:00:24,066
η Γκόλντμαν είπε στο νεαρό άντρα

14
00:00:24,066 --> 00:00:25,571
να κοιτάει τη δουλειά του,

15
00:00:25,571 --> 00:00:27,192
διότι η ελευθερία για την οποία αγωνιζόταν

16
00:00:27,192 --> 00:00:29,554
δεν είχε να κάνει με την "άρνηση της ζωής και της χαράς."

17
00:00:29,554 --> 00:00:30,423
Αντ' αυτού, είπε,

18
00:00:30,423 --> 00:00:31,461
"Θέλω ελευθερία,

19
00:00:31,461 --> 00:00:33,331
το δικαίωμα στην αυτο-έκφραση,

20
00:00:33,331 --> 00:00:35,985
το δικαίωμα καθενός σε όμορφα και ακτινοβόλα πράγματα."

21
00:00:35,985 --> 00:00:38,691
Για την Γκόλντμαν, μια επανάσταση χωρίς χορό

22
00:00:38,691 --> 00:00:41,063
δεν ήταν μια επανάσταση που άξιζε τον κόπο.

23
00:00:43,963 --> 00:00:46,416
Γεννημένη στα 1896 από γονείς εβραϊκής καταγωγής

24
00:00:46,416 --> 00:00:47,936
στην Ρώσικη αυτοκρατορία,
μεγάλωσε από μια απόμακρη μητέρα

25
00:00:47,936 --> 00:00:50,266
και έναν καταπιεστικό πατέρα, ο οποίος προσπάθησε

26
00:00:50,266 --> 00:00:52,668
να την εξαναγκάσει να παντρευτεί στα 15 της.

27
00:00:52,668 --> 00:00:54,401
Όταν αυτή αρνήθηκε, πέταξε το βιβλίο της γαλλικής

28
00:00:54,401 --> 00:00:55,851
γραμματικής στη φωτιά, λέγοντας:

29
00:00:55,851 --> 00:00:57,664
"Τα κορίτσια δεν χρειάζεται να μαθαίνουν τόσα πολλά!

30
00:00:57,664 --> 00:00:58,937
Ό,τι χρειάζεται να μάθει μια εβραία είναι

31
00:00:58,937 --> 00:01:00,726
πως να ετοιμάζει τον κυπρίνο,

32
00:01:00,726 --> 00:01:02,788
να ψιλοκόβει τα ζυμαρικά,

33
00:01:02,788 --> 00:01:04,085
και να χαρίζει στον άντρα πολλά παιδιά."

34
00:01:04,085 --> 00:01:06,400
Ήταν ελάχιστες οι γυναίκες που θα αμφισβητούσαν

35
00:01:06,400 --> 00:01:07,944
την ιδέα της γυναικείας θέσης

36
00:01:07,944 --> 00:01:09,425
σε τέτοιο βαθμό όπως η Έμμα Γκόλντμαν.

37
00:01:09,425 --> 00:01:10,893
Όταν ήταν 16, κατάφερε να ξεφύγει
από τα δεσμά του πατέρα της

38
00:01:10,893 --> 00:01:12,399
μεταναστεύοντας στις ΗΠΑ,

39
00:01:12,399 --> 00:01:14,441
όπου ανακάλυψε τον πραγματικό της εαυτό:

40
00:01:14,441 --> 00:01:17,420
επαναστάτρια και φλογερή ρήτορας,
η οποία θα περάσει τη ζωή της

41
00:01:17,420 --> 00:01:19,672
καλώντας για επανάσταση.

42
00:01:19,672 --> 00:01:21,287
Συγκλονισμένη από την τραγική ιστορία των αγωνιστών εργατών

43
00:01:21,287 --> 00:01:23,703
που εκτελέστηκαν στο Σικάγο,

44
00:01:23,703 --> 00:01:25,669
ενεπλάκη αρχικά στο εργατικό κίνημα

45
00:01:25,669 --> 00:01:27,945
και στη συνέχεια στο αναρχικό κίνημα.

46
00:01:27,945 --> 00:01:30,541
Αντίθετα από το τι υποδηλώνει η λέξη αυτή,

47
00:01:30,541 --> 00:01:32,204
η φιλοσοφία της Γκόλντμαν δεν είχε καμία σχέση

48
00:01:32,204 --> 00:01:33,665
με το χάος και την αταξία.

49
00:01:33,665 --> 00:01:34,969
Είχε να κάνει με την προσωπική ελευθερία

50
00:01:34,969 --> 00:01:36,979
και την αντίθεση σε καταπιεστικούς,
όπως πίστευε, θεσμούς:

51
00:01:36,979 --> 00:01:38,109
την κυβέρνηση, τη θρησκεία

52
00:01:38,109 --> 00:01:39,499
τον πόλεμο,

53
00:01:39,499 --> 00:01:40,807
τα επιχειρηματικά συμφέροντα,

54
00:01:40,807 --> 00:01:41,939
ακόμη και τον γάμο.

55
00:01:42,529 --> 00:01:44,041
Αν και παντρεύτηκε αρκετές φορές

56
00:01:44,041 --> 00:01:46,241
κυρίως για την απόκτηση της υπηκοότητας

57
00:01:46,241 --> 00:01:48,530
Η Γκόλντμαν απέρριπτε τις παραδοσιακές ιδέες περί γάμου

58
00:01:48,530 --> 00:01:50,848
και επέλεξε να μην κάνει ποτέ παιδιά.

59
00:01:50,848 --> 00:01:52,401
Πολύ γρήγορα, η Γκόλντμαν, εξελίχτηκε
σε μια από τις πιο φημισμένες

60
00:01:52,401 --> 00:01:54,617
ριζοσπαστικές φιγούρες της Αμερικής,

61
00:01:54,617 --> 00:01:55,910
με μια ρητορική δεινότητα, η οποία συχνά

62
00:01:55,910 --> 00:01:57,852
χαρακτηριζόταν ως "βαρειοπούλα".

63
00:01:57,852 --> 00:01:59,205
Διέσχισε την χώρα, δίνοντας τόσο παθιασμένες ομιλίες

64
00:01:59,205 --> 00:02:01,420
ώστε ο γνωστός δημοσιογράφος

65
00:02:01,420 --> 00:02:01,849
Nelie Bly,

66
00:02:01,849 --> 00:02:03,577
την αποκαλούσε "η μικρή Ιωάννα της Λωραίνης."

67
00:02:03,577 --> 00:02:05,606
Μέσα στα χρόνια, στάλθηκε αρκετές φορές

68
00:02:05,606 --> 00:02:07,441
στη φυλακή για τις ιδέες της,

69
00:02:07,441 --> 00:02:09,340
μια φορά για την προώθηση της αντισύλληψης,

70
00:02:09,340 --> 00:02:10,931
μια άλλη φορά γιατί προπαγάνδιζε την άρνηση της επιστράτευσης,

71
00:02:10,931 --> 00:02:12,566
και μια άλλη φορά,

72
00:02:12,566 --> 00:02:14,422
γιατί προέτρεπε τους άνεργους
να "πάρουν το ψωμί"

73
00:02:14,422 --> 00:02:16,040
από τους πλούσιους, εφόσον τους αρνούνταν

74
00:02:16,040 --> 00:02:17,769
το δικαίωμα στην εργασία και την τροφή.

75
00:02:17,769 --> 00:02:19,714
Παρότι υποστήριζε την ανεξαρτησία της γυναίκας

76
00:02:19,714 --> 00:02:21,781
βρέθηκε πολλές φορές
να διαφωνεί με τις σουφραζέτες

77
00:02:21,781 --> 00:02:24,051
διότι θεωρούσε σημαντικότερο να αγωνίζονται

78
00:02:24,051 --> 00:02:25,732
για την κατάργηση των καταπιεστικών συστημάτων

79
00:02:25,732 --> 00:02:27,418
παρά για το δικαίωμα ψήφου σε αυτά.

80
00:02:27,418 --> 00:02:30,436
Έλεγε, "το δικαίωμα στη ψήφο
ή τα ίσα πολιτικά δικαιώματα

81
00:02:30,436 --> 00:02:33,157
μπορεί να είναι δίκαια αιτήματα,
αλλά η πραγματική απελευθέρωση

82
00:02:33,157 --> 00:02:35,372
δεν αρχίζει ούτε από τις κάλπες,
ούτε από τα δικαστήρια."

83
00:02:35,372 --> 00:02:38,528
"Ξεκινάει από την ψυχή της γυναίκας."

84
00:02:38,528 --> 00:02:40,334
Πίστευε ότι οι γυναίκες, έπρεπε να απορρίψουν

85
00:02:40,334 --> 00:02:42,585


86
00:02:42,585 --> 00:02:43,918


87
00:02:43,918 --> 00:02:46,418


88
00:02:46,418 --> 00:02:48,057
Μόνο τότε, έλεγε η Γκόλντμαν,

89
00:02:48,057 --> 00:02:49,841
οι γυναίκες θα αποκτήσουν
πραγματικά την ελευθερία τους.

90
00:02:49,841 --> 00:02:50,897
Αν και ετεροσεξουαλική η ίδια,

91
00:02:50,897 --> 00:02:52,433
η Γκόλντμαν ήταν μια από τους πρώτους υπερασπιστές

92
00:02:52,433 --> 00:02:53,789
των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων,

93
00:02:53,819 --> 00:02:55,613
της αντισύλληψης,

94
00:02:55,613 --> 00:02:57,528
και της σεξουαλικής ελευθερίας των γυναικών.

95
00:02:57,528 --> 00:02:59,138
"Απαιτώ την ανεξαρτησία της γυναίκας,

96
00:02:59,358 --> 00:03:01,235
το δικαίωμά της στην εργασία,

97
00:03:01,235 --> 00:03:02,525
το δικαίωμά της στην αυτοδιάθεση,

98
00:03:02,525 --> 00:03:04,115
να αγαπάει όποιον θέλει,

99
00:03:04,115 --> 00:03:06,698
και όσους θέλει," έγραφε.

100
00:03:06,698 --> 00:03:08,500
"Διεκδικώ την ελευθερία και των δυο φύλων,

101
00:03:08,500 --> 00:03:10,984
την ελευθερία της δράσης, την ελευθερία του έρωτα

102
00:03:10,984 --> 00:03:12,827
και την ελευθερία της μητρότητας."

103
00:03:12,827 --> 00:03:15,616
Πολλές από τις ιδέες της για το φύλο, το σεξ
και την σεξουαλικότητα,

104
00:03:15,616 --> 00:03:17,658
θεωρούνται, ακόμη και σήμερα, επίμαχα ζητήματα --

105
00:03:17,658 --> 00:03:18,658
και στα τέλη του 19ου αιώνα,

106
00:03:18,658 --> 00:03:20,693
ήταν, προφανώς, για πολλούς σοκαριστικά.

107
00:03:20,693 --> 00:03:22,252
Η Γκόλντμαν, παρέμενε για πολλά χρόνια

108
00:03:22,252 --> 00:03:24,254
ένα αγκάθι για τις αρχές των Η.Π.Α.

109
00:03:24,254 --> 00:03:25,864
Τελικά, το 1919

110
00:03:25,864 --> 00:03:27,739
η αμερικανική υπηκοότητά της ακυρώθηκε,

111
00:03:27,739 --> 00:03:28,909
και απελάθηκε στη Ρωσία,

112
00:03:28,909 --> 00:03:30,258
στην οποία είχε μόλις προηγηθεί

113
00:03:30,258 --> 00:03:32,278
η επανάσταση.

114
00:03:32,278 --> 00:03:33,278
Αλλά αυτό που συνάντησε στην πορεία,

115
00:03:33,278 --> 00:03:34,865
δεν ήταν η ουτοπία που ονειρεύτηκε,

116
00:03:34,865 --> 00:03:36,819
αλλά ένα ακόμη καταπιεστικό καθεστώς

117
00:03:36,819 --> 00:03:39,249
έτοιμο να τσακίσει τα δικαιώματα των πολιτών του.

118
00:03:39,249 --> 00:03:41,236
Αφότου συναντήθηκε με τον ίδιο τον Λένιν,

119
00:03:41,236 --> 00:03:42,819
απομυθοποίησε, εντελώς

120
00:03:42,819 --> 00:03:44,772
το νέο κομμουνιστικό καθεστώς.

121
00:03:44,772 --> 00:03:46,740
Ταξίδεψε στο εξωτερικό, μιλώντας

122
00:03:46,740 --> 00:03:48,339
για την καταπίεση των Σοβιέτ.

123
00:03:48,339 --> 00:03:49,909
και αποξενώθηκε από πολλούς σύμμαχούς της

124
00:03:49,909 --> 00:03:51,289
οι οποίοι την απέκλεισαν

125
00:03:51,289 --> 00:03:52,731
από τη Σουηδία και τη Γερμανία.

126
00:03:52,731 --> 00:03:55,558
Όταν, τελικώς, επέστρεψε στην Αμερική το 1934

127
00:03:55,558 --> 00:03:55,988
(υπό την άδεια της κυβέρνησης

128
00:03:55,988 --> 00:03:57,220
Ρούζβελτ)

129
00:03:57,220 --> 00:03:59,773
Η Γκόλντμαν, ήταν, στα 60 της, μια γηραιά φιγούρα,

130
00:03:59,773 --> 00:04:02,216
πάντα όμως, πεισματάρα και ντόμπρα

131
00:04:02,216 --> 00:04:03,456
όπως ήταν πάντα.

132
00:04:03,456 --> 00:04:05,378
Στις τελευταίες ομιλίες της στις Η.Π.Α,

133
00:04:05,378 --> 00:04:06,486
καταφέρθηκε ενάντια στο ναζιστικό καθεστώς

134
00:04:06,486 --> 00:04:08,420
του Χίτλερ στη Γερμανία, 
καθώς και το κομμουνιστικό καθεστώς

135
00:04:08,425 --> 00:04:10,470
του Στάλιν στη Ρωσία,

136
00:04:10,470 --> 00:04:13,130
εξοργίζοντας τόσο τη δεξιά όσο και την αριστερά.

137
00:04:13,130 --> 00:04:14,253
Ακόμη και η προχωρημένη ηλικία,
δεν μπόρεσε να κάμψει

138
00:04:14,253 --> 00:04:16,055
το επαναστατικό της πνεύμα.

139
00:04:16,055 --> 00:04:18,205
Σε ηλικία 67 ετών, ταξίδεψε στην Βαρκελώνη

140
00:04:18,205 --> 00:04:19,122
για να υποστηρίξει τους εργάτες
και τους αναρχικούς

141
00:04:19,122 --> 00:04:21,206
που αγωνίζονταν ενάντια στο φασισμό

142
00:04:21,206 --> 00:04:22,761
κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου.

143
00:04:22,761 --> 00:04:24,154
Τους αποκαλούσε "ένα φωτεινό παράδειγμα"

144
00:04:24,154 --> 00:04:25,154
για τον υπόλοιπο κόσμο,

145
00:04:25,154 --> 00:04:27,629
και είπε σε ένα πλήθος 10,000:

146
00:04:27,629 --> 00:04:30,818
"Τα ιδανικά σας, είναι τα ιδανικά μου για 45 χρόνια,

147
00:04:30,818 --> 00:04:32,914
και θα παραμείνουν μέχρι
την τελευταία μου πνοή."

148
00:04:32,914 --> 00:04:34,023
Προς το τέλος της ζωής της,

149
00:04:34,023 --> 00:04:35,497
όταν οι στόχοι και τα ιδανικά της ζωής της,

150
00:04:35,497 --> 00:04:36,907
φάνταζαν όλο και λιγότερο δημοφιλή

151
00:04:36,907 --> 00:04:38,623
από ποτέ,

152
00:04:38,623 --> 00:04:40,630
η Γκόλντμαν δεν τα εγκατέλειψε ποτέ,

153
00:04:40,630 --> 00:04:42,482
ακόμα και υπό την απειλή της απέλασης,

154
00:04:42,482 --> 00:04:44,518
της βίας και της φυλάκισης.

155
00:04:44,518 --> 00:04:47,091
Έλπιζε πως το παράδειγμά της θα φωτίσει

156
00:04:47,091 --> 00:04:48,940
το δρόμο για τις μελλοντικές γενιές.

157
00:04:48,940 --> 00:04:50,911
Όπως, έγραψε κάποτε σε ένα φίλο,
και πρώην εραστή,

158
00:04:50,911 --> 00:04:52,719
χρόνια πριν το θάνατό της,

159
00:04:52,719 --> 00:04:55,301
"κάποια μέρα, αρκετά χρόνια
μετά το θάνατό μας,

160
00:04:55,301 --> 00:04:57,830
η ελευθερία μπορεί και πάλι
να ορθώσει το περήφανο ανάστημά της."

161
00:04:57,830 --> 00:04:59,629


162
00:04:59,629 --> 00:05:01,248


163
00:05:01,248 --> 00:05:03,268


164
00:05:03,268 --> 00:05:05,440


165
00:05:05,440 --> 00:05:07,403


166
00:05:07,403 --> 00:05:09,113


167
00:05:09,113 --> 00:05:11,730


168
00:05:11,730 --> 00:05:13,676


169
00:05:13,676 --> 00:05:14,661


170
00:05:14,661 --> 00:05:16,759


171
00:05:16,759 --> 00:05:18,740


172
00:05:18,740 --> 00:05:20,130


173
00:05:20,130 --> 00:05:21,137
Όπως είχε πει κάποτε

174
00:05:21,137 --> 00:05:23,247
(όταν ένας νεαρός προσπάθησε να την αποτρέψει από το χορό)

175
00:05:23,247 --> 00:05:25,049
δεν θα σταματούσε ποτέ να αγωνίζεται για έναν κόσμο

176
00:05:25,049 --> 00:05:26,431
όπου η ελευθερία θα είναι το ... δικαίωμα

177
00:05:26,431 --> 00:05:27,811
κάθε ανθρώπου,

178
00:05:27,811 --> 00:05:29,198
και που οι γυναίκες θα μπορούν

179
00:05:29,198 --> 00:05:30,614
να ζουν, να αγαπούν και να χορεύουν

180
00:05:30,614 --> 00:05:32,150
χωρίς κανένα περιορισμό.