1
00:00:00,537 --> 00:00:04,067
Sonuncu videoda, ilk olaraq

2
00:00:04,067 --> 00:00:06,030
plastik torbaların

3
00:00:06,030 --> 00:00:07,803
mənfi təsirləri haqqında danışdıq.

4
00:00:07,803 --> 00:00:10,002
Onlar, zibil yaradır, bəzi hallarda

5
00:00:10,002 --> 00:00:11,714
heyvanlara, ətraf mühitə zərər vurur.

6
00:00:11,714 --> 00:00:14,275
O videoda,

7
00:00:14,275 --> 00:00:16,613
plastik torbaların faktiki

8
00:00:16,613 --> 00:00:19,282
xarici xərcini hesabladıq.

9
00:00:19,282 --> 00:00:21,692
Bu iki sent, bir torbanın,
ətraf mühitdəki zibil

10
00:00:21,692 --> 00:00:22,668
toplusuna təsiridir.

11
00:00:22,668 --> 00:00:24,268
Sonra anladıq ki,

12
00:00:24,268 --> 00:00:25,667
mövcud

13
00:00:25,667 --> 00:00:27,139
marjinal xərclərin

14
00:00:27,139 --> 00:00:28,710
əvəzinə,

15
00:00:28,710 --> 00:00:30,360
əgər bu marjinal xərc əyrisini

16
00:00:30,360 --> 00:00:32,139
xarici xərclərə əlavə etsək,

17
00:00:32,139 --> 00:00:33,959
istehsalçı üstəgəl xarici xərclər

18
00:00:33,959 --> 00:00:36,334
marjinal xərc əyrisini taparıq.

19
00:00:36,334 --> 00:00:38,049
Və sonra, əslində plastik torbaların

20
00:00:38,049 --> 00:00:42,111
ən uyğun qiymətini və
miqdarını əldə etdik.

21
00:00:42,111 --> 00:00:44,454
Bununla da torbaların,

22
00:00:44,454 --> 00:00:46,125
ümumi xərclərinin ümumi gəlirdən

23
00:00:46,125 --> 00:00:49,156
çox olduğunu və mənfi artımın

24
00:00:49,156 --> 00:00:50,210
əslində ümumi artımı

25
00:00:50,210 --> 00:00:52,134
azaltmış olduğunu öyrəndik.

26
00:00:52,134 --> 00:00:53,989
O videoda toxunmadığımız digər mövzu,

27
00:00:53,989 --> 00:00:56,042
bunun, əslində necə baş verdiyidir.

28
00:00:56,042 --> 00:00:59,216
Əgər bunları olduğu kimi saxlasaq,

29
00:00:59,216 --> 00:01:01,231
və sadəcə istehsalçıların marjinal

30
00:01:01,231 --> 00:01:02,538
xərc əyrisi və

31
00:01:02,538 --> 00:01:04,632
istehlakçıların tələb əyrisi
saxlasaq,

32
00:01:04,632 --> 00:01:06,717
bu halda, istehlakçılar supermarketdə idi,

33
00:01:06,717 --> 00:01:08,400
sonra tarazlıq qiyməti çatdırılacaq

34
00:01:08,400 --> 00:01:09,932
və burda olacaq.

35
00:01:09,932 --> 00:01:12,209
Çünki, baxmayaraq ki, burada,

36
00:01:12,209 --> 00:01:14,004
bu xərclərin olduğunu deyirik,

37
00:01:14,004 --> 00:01:17,544
bu xərclər bazarlara

38
00:01:17,544 --> 00:01:18,884
şamil edilməyəcək.

39
00:01:18,884 --> 00:01:21,135
Əgər bu cəmiyyətdə xeyirxah

40
00:01:21,135 --> 00:01:23,875
hökmdar olsaydınız, nə edərdiniz?

41
00:01:23,875 --> 00:01:26,298
Xarici xərcləri nəzərə almadıqda,

42
00:01:26,298 --> 00:01:28,550
tarazlıq kəmiyyətinin 
nə olacağı ilə müqayisədə,

43
00:01:28,550 --> 00:01:30,133
miqdarı bu nöqtəyə yaxınlaşdırmaq

44
00:01:30,133 --> 00:01:31,801
üçün

45
00:01:31,801 --> 00:01:33,009
nə edərdiniz?

46
00:01:33,009 --> 00:01:34,742
Burda seçimlər dəstəsi var.

47
00:01:34,742 --> 00:01:37,468
Sadəcə plastik torbaları
qadağan edə bilərdiniz.

48
00:01:37,468 --> 00:01:41,134
Plastik torbaları qadağan et,

49
00:01:41,134 --> 00:01:44,066
onların üzərinə
kvota qoy,

50
00:01:44,066 --> 00:01:47,883
yəni, belə deyək ki,

51
00:01:47,883 --> 00:01:50,467
müəyyən miqdardan çox torba

52
00:01:50,467 --> 00:01:52,404
istehsal edilməsin və ya

53
00:01:52,404 --> 00:01:54,468
plastik torbalara

54
00:01:54,468 --> 00:01:57,332
vergi qoya bilərsiniz.

55
00:01:57,332 --> 00:01:59,340
Bunlardan hansının məcmu olaraq

56
00:01:59,340 --> 00:02:01,596
cəmiyyətə ən çox gəlir, ən çox artım

57
00:02:01,596 --> 00:02:05,042
gətirəcəyi haqqında düşünək.

58
00:02:05,042 --> 00:02:06,963
Deyəcəyimiz bir əsas fərziyyə

59
00:02:06,963 --> 00:02:10,404
odur ki, bu, hər torbanın xarici xərcinin

60
00:02:10,404 --> 00:02:13,331
dəqiq qiymətləndirməsidir.

61
00:02:13,331 --> 00:02:15,403
Əgər bir xeyirxah hökmdar kimi,

62
00:02:15,403 --> 00:02:17,035
bəlkə də zahirən elə görünən və ya

63
00:02:17,035 --> 00:02:18,660
burdakı cəmiyyətin görmək istədiyi

64
00:02:18,660 --> 00:02:20,103
xeyirxah hökmdar kimi, sadəcə

65
00:02:20,103 --> 00:02:22,067
plastik torbaları qadağan etsəydiniz

66
00:02:22,067 --> 00:02:23,404
nə baş verərdi?

67
00:02:23,404 --> 00:02:25,598
Sadəcə bu bazar
mövcud olmayacaq.

68
00:02:25,598 --> 00:02:27,883
Ola biləcək bütün bu

69
00:02:27,883 --> 00:02:29,700
artıqlıqlar, artıq mövcud olmayacaqdı.

70
00:02:29,700 --> 00:02:32,130
Belə ki, həqiqətən artıqlığı
məhv edərdiniz.

71
00:02:32,130 --> 00:02:35,329
Deyə bilərdiniz, "Yox,
plastik torbalar dəhşətlidir.

72
00:02:35,329 --> 00:02:37,225
Onlar gərək birbaşa qadağan edilərdi.

73
00:02:37,225 --> 00:02:39,395
Plastik torbaların istifadə etməyin

74
00:02:39,395 --> 00:02:40,737
heç bir faydası yoxdur".

75
00:02:40,737 --> 00:02:42,124
Ancaq bu halda, əslində,

76
00:02:42,124 --> 00:02:43,711
bu nöqtədə mübahisə edirsiniz.

77
00:02:43,711 --> 00:02:45,209
Mübahisə edərdiniz ki,

78
00:02:45,209 --> 00:02:46,920
"bir torba 2 sent yox, 10 sentdir."

79
00:02:46,920 --> 00:02:50,281
mənfi xarici təsirdir və buna görə də

80
00:02:50,281 --> 00:02:52,949
daha çox yuxarı meyilli
əyriniz olardı,

81
00:02:52,949 --> 00:02:54,784
müsbət miqdar olmazdı

82
00:02:54,784 --> 00:02:56,611
və bəlkə də qadağa yaxşı olardı.

83
00:02:56,611 --> 00:02:58,922
Ancaq 2 sent xarici xərclərdirsə

84
00:02:58,922 --> 00:03:00,358
mənfi xarici xərclər,

85
00:03:00,358 --> 00:03:02,670
və əgər plastik torbaları
qadağan etsəydiniz

86
00:03:02,670 --> 00:03:04,324
sonra əslində,

87
00:03:04,324 --> 00:03:07,522
bu artıqlığı cəmiyyətdən 
çıxaracaqsınız.

88
00:03:07,522 --> 00:03:10,386
Bu, yaxşı seçim kimi görünmür.

89
00:03:10,386 --> 00:03:12,354
Bəs kvota?

90
00:03:12,354 --> 00:03:15,191
Buradakı işə baxırsınız

91
00:03:15,191 --> 00:03:17,917
və deyirsiniz, "plastik torbaların

92
00:03:17,917 --> 00:03:20,623
optimal miqdarı, hər həftə üçün
1.9 milyondur.

93
00:03:20,623 --> 00:03:22,802
Belə ki, mən sadəcə deyirəm ki,

94
00:03:22,802 --> 00:03:25,322
bu, bazarın istehsal edə biləcəyi 
ən yüksək miqdardır".

95
00:03:25,322 --> 00:03:27,377
Bunu söylədiyiniz zaman, 
qəbul edirsiniz ki,

96
00:03:27,377 --> 00:03:28,898
həqiqətən bu tələb əyrisinin

97
00:03:28,898 --> 00:03:30,476
necə göründüyünü başa düşürsünüz.

98
00:03:30,476 --> 00:03:31,603
Sadəcə sadəlik üçün

99
00:03:31,603 --> 00:03:32,747
burada düz xətt çəkdim və

100
00:03:32,747 --> 00:03:34,703
düşünək ki, marjinal xərc əyrisinin

101
00:03:34,703 --> 00:03:36,747
necə göründüyünü həqiqətən
başa düşmüsünüz.

102
00:03:36,747 --> 00:03:38,371
Bu pleylist boyunca,

103
00:03:38,371 --> 00:03:39,672
fərz etmişik ki,

104
00:03:39,672 --> 00:03:40,889
bunları başa düşürük,

105
00:03:40,889 --> 00:03:43,736
ancaq real həyatda, əyrinin marjinal

106
00:03:43,736 --> 00:03:45,533
dəyərinin necə göründüyünü dəqiqliklə

107
00:03:45,533 --> 00:03:46,925
bilmək

108
00:03:46,925 --> 00:03:48,648
və həmçinin marjinal fayda əyrisinin

109
00:03:48,648 --> 00:03:49,887
və ya tələb əyrisinin necə

110
00:03:49,887 --> 00:03:51,467
göründüyünü bilmək çətindir,

111
00:03:51,467 --> 00:03:53,470
xüsusən ona görə ki, onlar, həmişə dəyişir.

112
00:03:53,470 --> 00:03:54,536
Həmişə daha çox rəqib,

113
00:03:54,536 --> 00:03:56,591
daha az rəqib, daha çox
əvəzedici məhsullar,

114
00:03:56,591 --> 00:03:59,165
daha çox tədqiqat və inkişaf, 
daha çox səmərə verənlər

115
00:03:59,165 --> 00:04:00,851
daha az effektiv olanlar; buna görə

116
00:04:00,851 --> 00:04:02,335
düzgün tarazlıq miqdarının

117
00:04:02,335 --> 00:04:04,278
nə olacağını bilmək çətindir.

118
00:04:04,278 --> 00:04:07,951
Kvota çətindir.

119
00:04:07,951 --> 00:04:10,469
Bizim tamamilə doğru məlumatımız yoxdur.

120
00:04:10,469 --> 00:04:12,403
Vergi maraqlıdır.

121
00:04:12,403 --> 00:04:14,578
Vergi deyir: "baxın, 
marjinal xərc əyrisinin

122
00:04:14,578 --> 00:04:16,485
həqiqətən nə olduğundan asılı olmayaraq,

123
00:04:16,485 --> 00:04:19,286
sadəcə iki sent yuxarı 
hərəkət edəcəyik".

124
00:04:19,286 --> 00:04:21,933
İlk dəfə vergi haqqında danışanda 
bunu görmüşdük.

125
00:04:21,933 --> 00:04:24,534
Vergi haqqında danışanda,

126
00:04:24,534 --> 00:04:27,203
onların çəki itkisi təqdim etdikləri 
haqqında danışdıq

127
00:04:27,203 --> 00:04:29,084
çünki əks halda sahib olacağınız

128
00:04:29,084 --> 00:04:30,965
qədər və ya istehlak edilməyəcək qədər

129
00:04:30,965 --> 00:04:32,955
çox məhsul istehsal etmirsiniz.

130
00:04:32,955 --> 00:04:34,673
Ancaq burda, vergi həqiqətən çəki

131
00:04:34,673 --> 00:04:36,954
itkisinin qarşısını alır çünki əgər sizin

132
00:04:36,954 --> 00:04:40,394
burdakı istehsalçı xərclərinin yuxarısında

133
00:04:40,394 --> 00:04:43,067
əsasən mənfi xarici təsirlərin xərcinə

134
00:04:43,067 --> 00:04:46,136
vergi formasında əlavə olunan 2 sent
verginiz var,

135
00:04:46,136 --> 00:04:48,736
yaratmadığınız bütün

136
00:04:48,736 --> 00:04:51,367
bu mənfi artıqlıq miqdarında olmamaq üçün

137
00:04:51,367 --> 00:04:53,735
tarazlıq miqdarına səbəb olacaqsınız,

138
00:04:53,735 --> 00:04:56,202
və o sadəcə müsbət yan təsirdir,

139
00:04:56,202 --> 00:04:57,341
bir daha hamısı bunun

140
00:04:57,341 --> 00:04:58,848
doğru rəqəm olduğunu fərz edir,

141
00:04:58,848 --> 00:05:00,602
ancaq sizin həmçinin ölkə üçün

142
00:05:00,602 --> 00:05:02,289
bir qədər gəlir yaratmağınız,

143
00:05:02,289 --> 00:05:03,467
müsbət yan təsir olardı.

144
00:05:03,467 --> 00:05:05,803
Buradakı bu halda vergi haqqında yaxşısı
odur ki,

145
00:05:05,803 --> 00:05:07,866
siz bunun kimi marjinal xərc əyrisi və ya

146
00:05:07,866 --> 00:05:09,800
bunun kimi dələb əyrisi haqqında

147
00:05:09,800 --> 00:05:12,138
heç bir şey düşünmürsünüz.

148
00:05:12,138 --> 00:05:13,676
Bunun düzgün rəqəm olduğunu

149
00:05:13,676 --> 00:05:14,782
fərz etdiyiniz müddətcə

150
00:05:14,782 --> 00:05:18,070
marjinal xərc əyrisi nə olursa olsun

151
00:05:18,070 --> 00:05:19,537
vergi həmişə dəyişəcək.

152
00:05:19,537 --> 00:05:21,782
O həmişə tələb əyrisinin bizə
tarazlıq qiyməti

153
00:05:21,782 --> 00:05:26,372
və tarazlıq miqdarını verən

154
00:05:26,372 --> 00:05:28,243
bu bərabərlik nöqtəsinin olduğu yerdə

155
00:05:28,243 --> 00:05:29,534
kəsişməsi üçün onu doğru

156
00:05:29,534 --> 00:05:30,948
nöqtəyə keçirəcəkdir.

157
00:05:30,948 --> 00:05:32,618
Beləlikə əgər bu düzgün rəqəmdirsə

158
00:05:32,618 --> 00:05:34,854
və hər çanta üçün 2 sent
vergi qoyursunuzsa

159
00:05:34,854 --> 00:05:37,282
hər çanta üçün 2 sent vergi

160
00:05:37,282 --> 00:05:40,382
sonra bu ehtimal ki ümumi artığın 
optimallaşdırılması

161
00:05:40,382 --> 00:05:43,696
mövzusunda ən yaxşı seçim olacaq.