WEBVTT 00:00:13.570 --> 00:00:17.130 Πριν από λίγους μήνες σ' ένα δημοτικό σχολείο 00:00:17.489 --> 00:00:21.151 κάποιοι μαθητές σήκωσαν έναν συμμαθητή τους πάνω στην μπασκέτα 00:00:21.151 --> 00:00:23.424 για να ξεκολλήσει μια μπάλα που είχε σφηνωθεί. 00:00:23.424 --> 00:00:26.354 Αντί λοιπόν να τον βοηθήσουν να κατέβει κάτω μετά από λίγο, 00:00:26.354 --> 00:00:28.613 τον άφησαν πολύ ώρα κρεμασμένο. 00:00:28.613 --> 00:00:30.433 Το παιδί τρομοκρατήθηκε. 00:00:30.788 --> 00:00:33.421 Τους ζήτησε βοήθεια κι αυτοί δεν κάνανε τίποτα. 00:00:33.421 --> 00:00:34.729 Τον κορόιδευαν. 00:00:35.299 --> 00:00:40.008 Το αποτέλεσμα ήταν το παιδί να μείνει εκεί πάνω κρεμασμένο στο στεφάνι αρκετή ώρα, 00:00:40.008 --> 00:00:42.749 να μην μπορέσει να αντέξει, να πέσει στο τσιμέντο, 00:00:42.749 --> 00:00:44.888 και δυστυχώς να σπάσει και τα δύο του χέρια. 00:00:46.830 --> 00:00:51.211 Πριν από μερικά χρόνια, σ' ένα άλλο δημοτικό σχολείο, 00:00:51.251 --> 00:00:54.631 κάποιοι άλλοι μαθητές, δημοτικού επίσης, 00:00:54.760 --> 00:00:58.877 ασκούσαν συστηματικό εκφοβισμό σ' ένα παιδί της ίδιας ηλικίας. 00:00:59.531 --> 00:01:04.769 Φτάσαν στο σημείο, ένα κρύο βράδυ, να του στήσουν μια παγίδα. 00:01:04.939 --> 00:01:07.680 Να του βάλουνε τρικλοποδιά σε κάτι μαρμάρινα σκαλιά 00:01:07.940 --> 00:01:11.012 και το παιδί να πέσει, να χτυπήσει πολύ άσχημα και να σκοτωθεί. 00:01:12.522 --> 00:01:16.380 Εκείνη τη στιγμή αντί να ζητήσουν κάποια βοήθεια, 00:01:16.380 --> 00:01:21.651 αντί να παραδεχτούν το λάθος τους, έστω κι αυτή τη στιγμή, την τελευταία, 00:01:21.651 --> 00:01:26.070 αποφάσισαν να κρύψουν το πτώμα του άτυχου παιδιού, 00:01:26.310 --> 00:01:31.450 και μάλιστα, να ζητήσουν τη βοήθεια ενός ενήλικα συγγενή τους, 00:01:31.540 --> 00:01:34.362 για να εξαφανίσουν μια για πάντα το πτώμα. 00:01:36.512 --> 00:01:43.611 Είμαστε στο 2015 και δυστυχώς, τέτοια περιστατικά βίας και βαρβαρότητας, 00:01:43.701 --> 00:01:47.212 συνεχίζουν να συμβαίνουν και άνθρωποι σκοτώνονται. 00:01:49.022 --> 00:01:51.953 Όταν εγώ ήμουν μικρή, όταν εγώ πήγαινα σχολείο, 00:01:51.953 --> 00:01:57.229 τη λέξη «bullying», «σχολικός εκφοβισμός» δεν την πολυχρησιμοποιούσαμε. 00:01:58.622 --> 00:02:02.512 Φυσικά, σε άλλες χώρες ή και σε άλλα σχολεία, καλύτερα ίσως, 00:02:02.512 --> 00:02:05.933 είχανε προγράμματα για την αντιμετώπισή του. 00:02:06.103 --> 00:02:07.392 Εμείς τίποτα. 00:02:07.742 --> 00:02:12.174 Βέβαια στο σχολείο μας υπήρχε και η καζούρα και η πλάκα και το πείραγμα. 00:02:12.244 --> 00:02:15.976 Υπήρχε ο μαθητής ο νταής, ο ξύπνιος, 00:02:16.006 --> 00:02:19.622 αυτός ο οποίος έλεγε κάτι και τους τάπωνε όλους, 00:02:19.662 --> 00:02:22.703 αυτός ο οποίος κορόιδευε τους πάντες, ο ετοιμόλογος. 00:02:23.383 --> 00:02:28.122 Κι υπήρχε και το παιδί το ευάλωτο, το παράξενο, το λίγο αλλιώτικο. 00:02:28.252 --> 00:02:33.902 Το παιδί που μίλαγε διαφορετικά, ντυνόταν διαφορετικά, όπως η Βασιλική. 00:02:35.452 --> 00:02:38.812 Όμως, οι περισσότεροι μαθητές της τάξης, 00:02:38.832 --> 00:02:41.522 όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι στην κοινωνία γενικά, 00:02:42.321 --> 00:02:44.661 δεν ανήκουν σ' αυτούς τους δύο τύπους. 00:02:44.989 --> 00:02:49.011 Είναι κάποιοι άλλοι και γι' αυτούς θα σας μιλήσω σήμερα. 00:02:51.311 --> 00:02:54.491 Κάθε φορά που συμβαίνει ένα περιστατικό βίας, 00:02:54.661 --> 00:02:58.901 οι άνθρωποι αυτομάτως χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: 00:02:59.721 --> 00:03:02.572 Στους θύτες οι οποίοι ασκούν βία, 00:03:02.632 --> 00:03:07.152 στα θύματα ή στόχους, όπως καλύτερα είπε η Βασιλική πριν, 00:03:07.482 --> 00:03:10.992 και σ' αυτούς που κοιτούν, στους μάρτυρες. 00:03:13.050 --> 00:03:16.801 Έχει πει κάτι πάρα πολύ ωραίο ο Γκαίτε γι αυτό το θέμα, 00:03:16.851 --> 00:03:18.661 κι εγώ θα το παραφράσω λίγο. 00:03:18.691 --> 00:03:21.621 Έχει πει λοιπόν ότι όταν δύο άνθρωποι μαλώνουν 00:03:21.671 --> 00:03:25.383 αυτός ο οποίος φταίει περισσότερο είναι ο πιο έξυπνος. 00:03:25.643 --> 00:03:30.821 Δηλαδή, αυτός που με την εξυπνάδα του θα μπορούσε να αποτρέψει το κακό. 00:03:30.901 --> 00:03:33.002 Να μη συμβεί ποτέ ο καυγάς. 00:03:33.082 --> 00:03:36.593 Εγώ λοιπόν, θα το παραφράσω και θα πω «αυτός που έχει καθαρότερο μυαλό». 00:03:36.643 --> 00:03:40.271 Δηλαδή, αυτός που είναι πιο πολιτισμένος, ας πούμε. 00:03:41.883 --> 00:03:46.339 Στη δική μας περίπτωση, το θύμα δεν υπάρχει περίπτωση να έχει καθαρό μυαλό 00:03:46.339 --> 00:03:49.013 γιατί αν είχε, δε θα ήτανε σ' αυτή την κατάσταση. 00:03:49.123 --> 00:03:53.653 Όλοι καταλαβαίνουμε φυσικά ότι ο θύτης δεν είναι ο πολιτισμένος της υπόθεσης. 00:03:53.853 --> 00:03:56.022 Άρα λοιπόν, ποιος μένει; 00:03:56.352 --> 00:03:59.032 Αυτοί που είναι έξω απ' τον χορό, έξω από τον κύκλο. 00:03:59.142 --> 00:04:00.523 Αυτοί που κοιτούν. 00:04:00.763 --> 00:04:01.924 Όλοι εμείς. 00:04:03.244 --> 00:04:08.713 Οι περισσότεροι αναλυτές του ζητήματος, -γιατροί, ψυχολόγοι, δάσκαλοι- όλοι, 00:04:08.853 --> 00:04:10.944 συνήθως αναζητούν τα αίτια 00:04:10.984 --> 00:04:14.433 αυτών των συμπεριφορών, αυτού του φαινομένου 00:04:14.463 --> 00:04:17.643 και συνήθως προσπαθούν να εκριζώσουν το κακό 00:04:17.703 --> 00:04:19.563 και να το προβλέψουν, 00:04:19.623 --> 00:04:22.563 κι αυτό είναι πάρα πολύ καλό, είναι θεμιτό. 00:04:22.843 --> 00:04:25.532 Όμως, εγώ πιστεύω ότι το κλειδί βρίσκεται αλλού. 00:04:25.632 --> 00:04:29.196 Διότι, ό,τι και να κάνουμε σε θέμα πρόληψης, 00:04:29.446 --> 00:04:31.873 δυστυχώς, η βία θα συνεχίσει να υπάρχει. 00:04:33.897 --> 00:04:39.205 Ας δούμε, λοιπόν, κάποιους τρόπους αντιμετώπισης του γεγονότος, 00:04:39.205 --> 00:04:43.664 ενός εκφοβισμού, ενός περιστατικού βίας, 00:04:43.694 --> 00:04:47.664 όταν εμείς είμαστε αυτοί που κοιτάμε, αυτοί που παρατηρούμε. 00:04:48.234 --> 00:04:49.910 Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε; 00:04:50.825 --> 00:04:53.790 Κατ' αρχάς, να τσεκάρουμε σε ποιο στρατόπεδο βρισκόμαστε. 00:04:54.190 --> 00:04:56.480 Είμαστε με τους καλούς ή με τους κακούς; 00:04:56.560 --> 00:04:59.595 Μήπως είμαστε κι εμείς νταήδες και δεν το ξέρουμε; 00:04:59.835 --> 00:05:04.024 Μήπως κοροϊδεύουμε συστηματικά ένα παιδί και νομίζουμε ότι είναι παιχνίδι; 00:05:04.204 --> 00:05:09.784 Μήπως δεν έχουμε καταλάβει την επίδραση που έχουν τα λόγια μας πάνω του; 00:05:10.004 --> 00:05:12.027 Παρατηρούμε τη συμπεριφορά του; 00:05:12.297 --> 00:05:15.815 Γι' αυτό λοιπόν, κάθε φορά, πριν κοροϊδέψουμε κάποιον, 00:05:15.955 --> 00:05:17.156 ας σκεφτούμε καλύτερα, 00:05:17.186 --> 00:05:19.563 ας σκεφτούμε δύο φορές αυτό που πάμε να κάνουμε. 00:05:19.663 --> 00:05:22.886 Φυσικά, είναι απόλυτα φυσιολογικό, όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας, 00:05:22.906 --> 00:05:26.255 να υπήρξαμε νταήδες, να υπήρξαμε αυτοί που κοροϊδεύουν. 00:05:26.495 --> 00:05:29.658 Όμως, το κακό είναι να μην το παραδεχόμαστε, 00:05:29.718 --> 00:05:32.237 και να μην κάνουμε τα πάντα για να το αλλάξουμε. 00:05:33.745 --> 00:05:37.555 Ένα άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι συνήθως υποτιμούμε τα περιστατικά βίας. 00:05:37.945 --> 00:05:41.826 Περπατάμε στον δρόμο, ακούμε ουρλιαχτά από κάποιο παράθυρο, 00:05:41.826 --> 00:05:43.536 ή κάποιους να τσακώνονται, 00:05:43.536 --> 00:05:45.415 και το παραβλέπουμε, φεύγουμε. 00:05:46.065 --> 00:05:48.306 Και δεν μπορούμε να σκεφτούμε 00:05:48.306 --> 00:05:51.055 ότι αυτό που στα μάτια μας φαντάζει αμελητέο και μικρό, 00:05:51.165 --> 00:05:56.325 στα μάτια εκείνου που δέχεται την πίεση, τη βία, μπορεί να είναι η αρχή του τέλους. 00:05:56.585 --> 00:06:00.266 Κι εδώ θα σας αναφέρω ένα πείραμα, ένα κοινωνικό πείραμα 00:06:00.376 --> 00:06:04.976 που έκαναν κάποιες ομάδες σε μερικές πόλεις ανά τον κόσμο. 00:06:05.637 --> 00:06:06.766 Τι έκαναν λοιπόν... 00:06:06.876 --> 00:06:10.086 Πήραν ένα αυτοκίνητο, το καλύψανε με φιμέ τζάμια, 00:06:10.116 --> 00:06:12.506 για να μην μπορεί να δει κανείς τι γίνεται μέσα, 00:06:12.546 --> 00:06:18.757 και ηχογραφήσανε κραυγές πάλης, φωνές, χτυπήματα, ουρλιαχτά, 00:06:18.787 --> 00:06:20.457 ούτως ώστε όποιος περπάταγε δίπλα 00:06:20.457 --> 00:06:22.988 να αντιλαμβανόταν ότι κάτι περίεργο συμβαίνει εκεί, 00:06:22.988 --> 00:06:24.922 κάποιος υφίσταται βία. 00:06:25.717 --> 00:06:28.926 Έτσι λοιπόν, βιντεοσκόπησαν τις αντιδράσεις του κόσμου 00:06:28.956 --> 00:06:31.007 κι έβγαλαν κάποια συμπεράσματα. 00:06:31.177 --> 00:06:34.717 Δυστυχώς, το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων 00:06:34.757 --> 00:06:38.187 που περνούσαν δίπλα απ' το αυτοκίνητο, έφευγαν. 00:06:38.707 --> 00:06:40.207 Δεν έκαναν τίποτα. 00:06:40.677 --> 00:06:44.016 Ένα μικρότερο ποσοστό, πήγαιναν λίγο πιο πέρα 00:06:44.066 --> 00:06:46.955 και καλούσαν κάποιον σε βοήθεια, την αστυνομία, κάποιον. 00:06:47.215 --> 00:06:50.298 Κι ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό χτυπούσε το τζάμι, 00:06:50.328 --> 00:06:53.634 να δει τι γίνεται και να πάει να σώσει τον άνθρωπο εκείνη τη στιγμή. 00:06:53.844 --> 00:06:56.779 Φυσικά, αυτό το τελευταίο είναι λίγο ριψοκίνδυνο. 00:06:56.809 --> 00:07:00.217 Είναι δύσκολο να μπεις μέσα σ' έναν καυγά, ειδικά όταν είσαι μόνος σου. 00:07:00.247 --> 00:07:03.137 Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε μπορείς να καλέσεις βοήθεια. 00:07:03.327 --> 00:07:08.488 Έτσι λοιπόν, ας μη γινόμαστε με τη σιωπή μας συνένοχοι σ' ένα έγκλημα. 00:07:10.147 --> 00:07:11.978 Κάτι άλλο πολύ σημαντικό. 00:07:12.338 --> 00:07:14.610 Ας δούμε λίγο ποιοι είναι οι νταήδες. 00:07:14.680 --> 00:07:16.358 Συνήθως οι νταήδες είναι άνθρωποι 00:07:16.358 --> 00:07:19.105 οι οποίοι δεν αρκούνται στο να κάνουν το κακό, 00:07:19.125 --> 00:07:21.676 στο να βρίσουν κάποιον επειδή ντύνεται περίεργα, 00:07:21.706 --> 00:07:26.328 αλλά γυρνάνε το μάτι τους πίσω, για να κοιτάξουν τι κάνουν οι άλλοι. 00:07:26.699 --> 00:07:28.978 Με χειροκροτάνε; Γελάνε μαζί μου; 00:07:29.018 --> 00:07:31.098 Δώστου, κι άλλο. Θα συνεχίσω. 00:07:31.168 --> 00:07:33.127 Κι έτσι λοιπόν συνεχίζουν και συνεχίζουν. 00:07:33.137 --> 00:07:37.128 Όσο εσείς γίνεστε το ακροατήριό τους κι όσο εσείς τους ενθαρρύνετε, 00:07:37.148 --> 00:07:39.659 τόσο αυτοί κάνουν χειρότερα. 00:07:40.199 --> 00:07:43.410 Μπορείτε ακόμη και να τους πολεμήσετε με τα ίδια τους τα όπλα. 00:07:43.450 --> 00:07:47.549 Γιατί πολλές φορές, ποστάρουν ένα βίντεο εξευτελιστικό, 00:07:47.579 --> 00:07:51.919 μια φωτογραφία τραγική στο διαδίκτυο για να ρεζιλέψουν κάποιον. 00:07:52.019 --> 00:07:53.700 Τι κάνουμε; Πολλά. 00:07:53.770 --> 00:07:57.056 Μαζευόμαστε πολλοί και κάνουμε report στη φωτογραφία ή στο βίντεο 00:07:57.086 --> 00:07:58.847 Και μετά από λίγο θα κατέβει. 00:07:59.017 --> 00:08:01.129 Μπορούμε να το φτάσουμε ως το τέρμα, 00:08:01.159 --> 00:08:05.779 αν δε φοβόμαστε να πράξουμε, αν δε φοβόμαστε να δράσουμε. 00:08:06.449 --> 00:08:08.445 Φυσικά, ο φόβος είναι φυσιολογικός. 00:08:08.445 --> 00:08:10.060 Κι εγώ δε θέλω να μπλέκω. 00:08:10.060 --> 00:08:12.159 Δηλαδή όταν βλέπω κάποιους να τσακώνονται, 00:08:12.159 --> 00:08:13.929 πάω λίγο πιο 'κει, φοβάμαι. 00:08:13.969 --> 00:08:16.490 Αλλά όταν το ξανασκεφτώ, 00:08:17.160 --> 00:08:19.640 συνειδητοποιώ ότι κάτι μπορούσα να κάνω, 00:08:19.670 --> 00:08:20.880 και δεν το έκανα. 00:08:20.910 --> 00:08:23.339 Έτσι λοιπόν, μη φοβάστε να δράσετε. 00:08:24.139 --> 00:08:25.848 Η λύση είναι στα χέρια σας. 00:08:25.848 --> 00:08:29.210 Μπορείτε να το φτάσετε από το διευθυντή του σχολείου μέχρι τον υπουργό, 00:08:29.210 --> 00:08:31.030 κι απ' τον υπουργό μέχρι οπουδήποτε, 00:08:31.030 --> 00:08:32.409 να το δημοσιοποιήσετε. 00:08:32.809 --> 00:08:36.561 Με λίγα λόγια, να γίνετε οι ήρωες που θαυμάζετε. 00:08:36.921 --> 00:08:38.990 Και μια και μιλάμε για ήρωες, 00:08:39.280 --> 00:08:42.787 ας αναφερθούμε σε δύο χαρακτηριστικούς τύπους ηρώων. 00:08:43.067 --> 00:08:46.090 Ο ένας είναι ο Σούπερμαν - τον ξέρετε όλοι. 00:08:46.320 --> 00:08:47.757 Μόλις εμφανιστεί το πρόβλημα, 00:08:47.787 --> 00:08:51.216 βγάζει το κοστούμι του Κλαρκ Κεντ, του δημοσιογράφου, 00:08:51.226 --> 00:08:54.146 και πάει να πιάσει τον κακό απ' τον γιακά 00:08:54.156 --> 00:08:56.291 και να του πει «'Όπα, ως εδώ!». 00:08:56.771 --> 00:08:59.872 Υπάρχει όμως κι ένας άλλος τύπος ήρωα. 00:09:00.502 --> 00:09:03.742 Δεν ξέρω αν ξέρετε αυτόν τον σουπερήρωα. 00:09:03.972 --> 00:09:05.471 Λέγεται Νόρθσταρ, 00:09:05.531 --> 00:09:10.540 είναι μέλος της θρυλικής ομάδας Αlpha Flight, το Πολικό Αστέρι. 00:09:10.840 --> 00:09:15.567 Το Πολικό Αστέρι για την εποχή του έκανε κάτι τρομερά γενναίο. 00:09:15.787 --> 00:09:19.391 Βγήκε και παραδέχτηκε ότι ήταν ομοφυλόφιλος. 00:09:19.631 --> 00:09:21.992 Κάτι το οποίο σ' εκείνη την εποχή ήταν ανήκουστο. 00:09:22.762 --> 00:09:27.132 Υπάρχουν, λοιπόν, πάρα πολλοί τρόποι να δράσει κανείς. 00:09:27.272 --> 00:09:31.401 Ο Νόρθσταρ έγινε το παράδειγμα για χιλιάδες ανθρώπους 00:09:31.421 --> 00:09:34.452 που φοβόντουσαν να παραδεχτούν ποιοι είναι, 00:09:34.472 --> 00:09:37.021 ένιωθαν άσχημα για την ταυτότητά τους. 00:09:38.091 --> 00:09:41.397 Ένας διαφορετικός τρόπος να δράσουμε, 00:09:41.427 --> 00:09:44.452 είναι αυτός που έκανε η Αγγελική στο σχολείο της. 00:09:44.792 --> 00:09:48.471 Να οργανώσουμε μια ενημερωτική καμπάνια. 00:09:48.961 --> 00:09:54.172 Να σχεδιάσουμε αφίσες που πολύ έξυπνα κρατάνε τους νταήδες απ' έξω, 00:09:54.182 --> 00:09:56.570 τους λένε δεν είστε πια κουλ, δεν είστε πια μάγκες. 00:09:56.570 --> 00:09:57.539 Τελείωσε, ως εδώ. 00:09:57.539 --> 00:10:00.492 Δεν είστε καλοδεχούμενοι στο σχολείο μας. 00:10:00.692 --> 00:10:06.412 Επίσης, μπορείτε να κάνετε δράσεις, να οργανώσετε ένα σωρό πράγματα, 00:10:06.432 --> 00:10:09.981 τα οποία θα τα δημοσιοποιήσετε και θα ενημερώσετε τον κόσμο, 00:10:10.001 --> 00:10:12.023 τους φίλους σας, για όλα αυτά που κάνετε 00:10:12.033 --> 00:10:14.282 και για το ότι είστε εναντίον της βίας. 00:10:14.592 --> 00:10:17.500 Μπορείτε να ανεβάσετε θεατρικά έργα που θα μιλούν για τη βία, 00:10:17.500 --> 00:10:23.223 γιατί κάποιοι άνθρωποι ξυπνούν μόνο όταν βλέπουν τον εαυτό τους απέναντι, 00:10:23.223 --> 00:10:25.332 όταν βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη 00:10:25.342 --> 00:10:28.424 και το θέατρο λειτουργεί ως καθρέφτης πολλές φορές. 00:10:29.064 --> 00:10:31.993 Μπορείτε επίσης να οργανώσετε συναυλίες 00:10:32.003 --> 00:10:36.023 που τα χρήματα, ας πούμε, θα διατεθούν σε κάποιες ομάδες, 00:10:36.043 --> 00:10:38.853 οι οποίες υποστηρίζουν άτομα που έχουν υποστεί βία. 00:10:38.943 --> 00:10:43.354 Με λίγα λόγια, θα κάνετε αυτό που μπορείτε εκείνη τη στιγμή. 00:10:43.374 --> 00:10:44.564 Αυτό που σκέφτεστε. 00:10:44.574 --> 00:10:47.113 Δε θα περιμένετε τους άλλους να κάνουν το πρώτο βήμα. 00:10:47.353 --> 00:10:49.822 Προσπαθήστε να σκεφτείτε κάτι εσείς, 00:10:49.822 --> 00:10:53.024 κι αν δεν το'χει οργανώσει το σχολείο σας, οργανώστε το εσείς. 00:10:53.194 --> 00:10:54.773 Μη μένετε αμέτοχοι. 00:10:55.133 --> 00:10:58.863 Κι αυτό διότι βία δυστυχώς θα υπάρχει πάντα. 00:10:59.163 --> 00:11:01.364 Πάντα θα υπάρχει ο νταής και το θύμα. 00:11:01.394 --> 00:11:05.514 Όσο υπάρχουν άνθρωποι, θα υπάρχει η βία. 00:11:06.214 --> 00:11:09.837 Όμως, κάπου εκεί θα 'στε κι εσείς και θα κοιτάτε. 00:11:10.657 --> 00:11:12.035 Επιλέξτε λοιπόν. 00:11:12.295 --> 00:11:13.804 Τι θέλετε να είστε; 00:11:14.034 --> 00:11:18.475 Οι κομπάρσοι της ιστορίας ή μήπως οι ήρωες; 00:11:19.285 --> 00:11:21.818 Εσείς αποφασίζετε. (Χειροκρότημα) 00:11:21.998 --> 00:11:23.215 Ευχαριστώ πολύ. 00:11:23.234 --> 00:11:26.954 (Χειροκρότημα)