0:00:13.570,0:00:17.130
Πριν από λίγους μήνες[br]σ' ένα δημοτικό σχολείο

0:00:17.489,0:00:21.151
κάποιοι μαθητές σήκωσαν [br]έναν συμμαθητή τους πάνω στην μπασκέτα

0:00:21.151,0:00:23.424
για να ξεκολλήσει μια μπάλα[br]που είχε σφηνωθεί.

0:00:23.424,0:00:26.354
Αντί λοιπόν να τον βοηθήσουν[br]να κατέβει κάτω μετά από λίγο,

0:00:26.354,0:00:28.613
τον άφησαν πολύ ώρα κρεμασμένο.

0:00:28.613,0:00:30.433
Το παιδί τρομοκρατήθηκε.

0:00:30.788,0:00:33.421
Τους ζήτησε βοήθεια[br]κι αυτοί δεν κάνανε τίποτα.

0:00:33.421,0:00:34.729
Τον κορόιδευαν.

0:00:35.299,0:00:40.008
Το αποτέλεσμα ήταν το παιδί να μείνει εκεί[br]πάνω κρεμασμένο στο στεφάνι αρκετή ώρα,

0:00:40.008,0:00:42.749
να μην μπορέσει να αντέξει,[br]να πέσει στο τσιμέντο,

0:00:42.749,0:00:44.888
και δυστυχώς να σπάσει[br]και τα δύο του χέρια.

0:00:46.830,0:00:51.211
Πριν από μερικά χρόνια,[br]σ' ένα άλλο δημοτικό σχολείο,

0:00:51.251,0:00:54.631
κάποιοι άλλοι μαθητές, δημοτικού επίσης,

0:00:54.760,0:00:58.877
ασκούσαν συστηματικό εκφοβισμό[br]σ' ένα παιδί της ίδιας ηλικίας.

0:00:59.531,0:01:04.769
Φτάσαν στο σημείο, ένα κρύο βράδυ,[br]να του στήσουν μια παγίδα.

0:01:04.939,0:01:07.680
Να του βάλουνε τρικλοποδιά[br]σε κάτι μαρμάρινα σκαλιά

0:01:07.940,0:01:11.012
και το παιδί να πέσει,[br]να χτυπήσει πολύ άσχημα και να σκοτωθεί.

0:01:12.522,0:01:16.380
Εκείνη τη στιγμή[br]αντί να ζητήσουν κάποια βοήθεια,

0:01:16.380,0:01:21.651
αντί να παραδεχτούν το λάθος τους,[br]έστω κι αυτή τη στιγμή, την τελευταία,

0:01:21.651,0:01:26.070
αποφάσισαν να κρύψουν [br]το πτώμα του άτυχου παιδιού,

0:01:26.310,0:01:31.450
και μάλιστα, να ζητήσουν τη βοήθεια[br]ενός ενήλικα συγγενή τους,

0:01:31.540,0:01:34.362
για να εξαφανίσουν μια για πάντα το πτώμα.

0:01:36.512,0:01:43.611
Είμαστε στο 2015 και δυστυχώς,[br]τέτοια περιστατικά βίας και βαρβαρότητας,

0:01:43.701,0:01:47.212
συνεχίζουν να συμβαίνουν[br]και άνθρωποι σκοτώνονται.

0:01:49.022,0:01:51.953
Όταν εγώ ήμουν μικρή,[br]όταν εγώ πήγαινα σχολείο,

0:01:51.953,0:01:57.229
τη λέξη «bullying», «σχολικός εκφοβισμός»[br]δεν την πολυχρησιμοποιούσαμε.

0:01:58.622,0:02:02.512
Φυσικά, σε άλλες χώρες [br]ή και σε άλλα σχολεία, καλύτερα ίσως,

0:02:02.512,0:02:05.933
είχανε προγράμματα [br]για την αντιμετώπισή του.

0:02:06.103,0:02:07.392
Εμείς τίποτα.

0:02:07.742,0:02:12.174
Βέβαια στο σχολείο μας υπήρχε [br]και η καζούρα και η πλάκα και το πείραγμα.

0:02:12.244,0:02:15.976
Υπήρχε ο μαθητής ο νταής, ο ξύπνιος,

0:02:16.006,0:02:19.622
αυτός ο οποίος έλεγε κάτι [br]και τους τάπωνε όλους,

0:02:19.662,0:02:22.703
αυτός ο οποίος κορόιδευε [br]τους πάντες, ο ετοιμόλογος.

0:02:23.383,0:02:28.122
Κι υπήρχε και το παιδί το ευάλωτο,[br]το παράξενο, το λίγο αλλιώτικο.

0:02:28.252,0:02:33.902
Το παιδί που μίλαγε διαφορετικά,[br]ντυνόταν διαφορετικά, όπως η Βασιλική.

0:02:35.452,0:02:38.812
Όμως, οι περισσότεροι μαθητές της τάξης,

0:02:38.832,0:02:41.522
όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι[br]στην κοινωνία γενικά,

0:02:42.321,0:02:44.661
δεν ανήκουν σ' αυτούς τους δύο τύπους.

0:02:44.989,0:02:49.011
Είναι κάποιοι άλλοι[br]και γι' αυτούς θα σας μιλήσω σήμερα.

0:02:51.311,0:02:54.491
Κάθε φορά που συμβαίνει[br]ένα περιστατικό βίας,

0:02:54.661,0:02:58.901
οι άνθρωποι αυτομάτως [br]χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

0:02:59.721,0:03:02.572
Στους θύτες οι οποίοι ασκούν βία,

0:03:02.632,0:03:07.152
στα θύματα ή στόχους,[br]όπως καλύτερα είπε η Βασιλική πριν,

0:03:07.482,0:03:10.992
και σ' αυτούς που κοιτούν, στους μάρτυρες.

0:03:13.050,0:03:16.801
Έχει πει κάτι πάρα πολύ ωραίο[br]ο Γκαίτε γι αυτό το θέμα,

0:03:16.851,0:03:18.661
κι εγώ θα το παραφράσω λίγο.

0:03:18.691,0:03:21.621
Έχει πει λοιπόν [br]ότι όταν δύο άνθρωποι μαλώνουν

0:03:21.671,0:03:25.383
αυτός ο οποίος φταίει περισσότερο[br]είναι ο πιο έξυπνος.

0:03:25.643,0:03:30.821
Δηλαδή, αυτός που με την εξυπνάδα του[br]θα μπορούσε να αποτρέψει το κακό.

0:03:30.901,0:03:33.002
Να μη συμβεί ποτέ ο καυγάς.

0:03:33.082,0:03:36.593
Εγώ λοιπόν, θα το παραφράσω και θα πω [br]«αυτός που έχει καθαρότερο μυαλό».

0:03:36.643,0:03:40.271
Δηλαδή, αυτός που είναι[br]πιο πολιτισμένος, ας πούμε.

0:03:41.883,0:03:46.339
Στη δική μας περίπτωση, το θύμα [br]δεν υπάρχει περίπτωση να έχει καθαρό μυαλό

0:03:46.339,0:03:49.013
γιατί αν είχε, δε θα ήτανε[br]σ' αυτή την κατάσταση.

0:03:49.123,0:03:53.653
Όλοι καταλαβαίνουμε φυσικά ότι ο θύτης [br]δεν είναι ο πολιτισμένος της υπόθεσης.

0:03:53.853,0:03:56.022
Άρα λοιπόν, ποιος μένει;

0:03:56.352,0:03:59.032
Αυτοί που είναι έξω απ' τον χορό,[br]έξω από τον κύκλο.

0:03:59.142,0:04:00.523
Αυτοί που κοιτούν.

0:04:00.763,0:04:01.924
Όλοι εμείς.

0:04:03.244,0:04:08.713
Οι περισσότεροι αναλυτές του ζητήματος,[br]-γιατροί, ψυχολόγοι, δάσκαλοι- όλοι,

0:04:08.853,0:04:10.944
συνήθως αναζητούν τα αίτια

0:04:10.984,0:04:14.433
αυτών των συμπεριφορών, [br]αυτού του φαινομένου

0:04:14.463,0:04:17.643
και συνήθως προσπαθούν[br]να εκριζώσουν το κακό

0:04:17.703,0:04:19.563
και να το προβλέψουν,

0:04:19.623,0:04:22.563
κι αυτό είναι πάρα πολύ καλό,[br]είναι θεμιτό.

0:04:22.843,0:04:25.532
Όμως, εγώ πιστεύω[br]ότι το κλειδί βρίσκεται αλλού.

0:04:25.632,0:04:29.196
Διότι, ό,τι και να κάνουμε[br]σε θέμα πρόληψης,

0:04:29.446,0:04:31.873
δυστυχώς, η βία θα συνεχίσει να υπάρχει.

0:04:33.897,0:04:39.205
Ας δούμε, λοιπόν, κάποιους τρόπους[br]αντιμετώπισης του γεγονότος,

0:04:39.205,0:04:43.664
ενός εκφοβισμού, ενός περιστατικού βίας,

0:04:43.694,0:04:47.664
όταν εμείς είμαστε αυτοί που κοιτάμε,[br]αυτοί που παρατηρούμε.

0:04:48.234,0:04:49.910
Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε;

0:04:50.825,0:04:53.790
Κατ' αρχάς, να τσεκάρουμε[br]σε ποιο στρατόπεδο βρισκόμαστε.

0:04:54.190,0:04:56.480
Είμαστε με τους καλούς ή με τους κακούς;

0:04:56.560,0:04:59.595
Μήπως είμαστε κι εμείς νταήδες[br]και δεν το ξέρουμε;

0:04:59.835,0:05:04.024
Μήπως κοροϊδεύουμε συστηματικά ένα παιδί[br]και νομίζουμε ότι είναι παιχνίδι;

0:05:04.204,0:05:09.784
Μήπως δεν έχουμε καταλάβει την επίδραση [br]που έχουν τα λόγια μας πάνω του;

0:05:10.004,0:05:12.027
Παρατηρούμε τη συμπεριφορά του;

0:05:12.297,0:05:15.815
Γι' αυτό λοιπόν, κάθε φορά,[br]πριν κοροϊδέψουμε κάποιον,

0:05:15.955,0:05:17.156
ας σκεφτούμε καλύτερα,

0:05:17.186,0:05:19.563
ας σκεφτούμε δύο φορές[br]αυτό που πάμε να κάνουμε.

0:05:19.663,0:05:22.886
Φυσικά, είναι απόλυτα φυσιολογικό,[br]όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας,

0:05:22.906,0:05:26.255
να υπήρξαμε νταήδες,[br]να υπήρξαμε αυτοί που κοροϊδεύουν.

0:05:26.495,0:05:29.658
Όμως, το κακό είναι [br]να μην το παραδεχόμαστε,

0:05:29.718,0:05:32.237
και να μην κάνουμε [br]τα πάντα για να το αλλάξουμε.

0:05:33.745,0:05:37.555
Ένα άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι[br]συνήθως υποτιμούμε τα περιστατικά βίας.

0:05:37.945,0:05:41.826
Περπατάμε στον δρόμο,[br]ακούμε ουρλιαχτά από κάποιο παράθυρο,

0:05:41.826,0:05:43.536
ή κάποιους να τσακώνονται,

0:05:43.536,0:05:45.415
και το παραβλέπουμε, φεύγουμε.

0:05:46.065,0:05:48.306
Και δεν μπορούμε να σκεφτούμε[br]

0:05:48.306,0:05:51.055
ότι αυτό που στα μάτια μας[br]φαντάζει αμελητέο και μικρό,

0:05:51.165,0:05:56.325
στα μάτια εκείνου που δέχεται την πίεση,[br]τη βία, μπορεί να είναι η αρχή του τέλους.

0:05:56.585,0:06:00.266
Κι εδώ θα σας αναφέρω ένα πείραμα,[br]ένα κοινωνικό πείραμα

0:06:00.376,0:06:04.976
που έκαναν κάποιες ομάδες [br]σε μερικές πόλεις ανά τον κόσμο.

0:06:05.637,0:06:06.766
Τι έκαναν λοιπόν...

0:06:06.876,0:06:10.086
Πήραν ένα αυτοκίνητο,[br]το καλύψανε με φιμέ τζάμια,

0:06:10.116,0:06:12.506
για να μην μπορεί να δει κανείς[br]τι γίνεται μέσα,

0:06:12.546,0:06:18.757
και ηχογραφήσανε κραυγές πάλης,[br]φωνές, χτυπήματα, ουρλιαχτά,

0:06:18.787,0:06:20.457
ούτως ώστε όποιος περπάταγε δίπλα

0:06:20.457,0:06:22.988
να αντιλαμβανόταν[br]ότι κάτι περίεργο συμβαίνει εκεί,

0:06:22.988,0:06:24.922
κάποιος υφίσταται βία.

0:06:25.717,0:06:28.926
Έτσι λοιπόν, βιντεοσκόπησαν[br]τις αντιδράσεις του κόσμου

0:06:28.956,0:06:31.007
κι έβγαλαν κάποια συμπεράσματα.

0:06:31.177,0:06:34.717
Δυστυχώς, το μεγαλύτερο [br]ποσοστό των ανθρώπων

0:06:34.757,0:06:38.187
που περνούσαν δίπλα [br]απ' το αυτοκίνητο, έφευγαν.

0:06:38.707,0:06:40.207
Δεν έκαναν τίποτα.

0:06:40.677,0:06:44.016
Ένα μικρότερο ποσοστό,[br]πήγαιναν λίγο πιο πέρα

0:06:44.066,0:06:46.955
και καλούσαν κάποιον σε βοήθεια,[br]την αστυνομία, κάποιον.

0:06:47.215,0:06:50.298
Κι ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό[br]χτυπούσε το τζάμι,

0:06:50.328,0:06:53.634
να δει τι γίνεται και να πάει [br]να σώσει τον άνθρωπο εκείνη τη στιγμή.

0:06:53.844,0:06:56.779
Φυσικά, αυτό το τελευταίο [br]είναι λίγο ριψοκίνδυνο.

0:06:56.809,0:07:00.217
Είναι δύσκολο να μπεις μέσα σ' έναν καυγά,[br]ειδικά όταν είσαι μόνος σου.

0:07:00.247,0:07:03.137
Αυτό όμως δε σημαίνει[br]ότι δε μπορείς να καλέσεις βοήθεια.

0:07:03.327,0:07:08.488
Έτσι λοιπόν, ας μη γινόμαστε[br]με τη σιωπή μας συνένοχοι σ' ένα έγκλημα.

0:07:10.147,0:07:11.978
Κάτι άλλο πολύ σημαντικό.

0:07:12.338,0:07:14.610
Ας δούμε λίγο ποιοι είναι οι νταήδες.

0:07:14.680,0:07:16.358
Συνήθως οι νταήδες είναι άνθρωποι

0:07:16.358,0:07:19.105
οι οποίοι δεν αρκούνται [br]στο να κάνουν το κακό,

0:07:19.125,0:07:21.676
στο να βρίσουν κάποιον[br]επειδή ντύνεται περίεργα,

0:07:21.706,0:07:26.328
αλλά γυρνάνε το μάτι τους πίσω,[br]για να κοιτάξουν τι κάνουν οι άλλοι.

0:07:26.699,0:07:28.978
Με χειροκροτάνε; Γελάνε μαζί μου;

0:07:29.018,0:07:31.098
Δώστου, κι άλλο. Θα συνεχίσω.

0:07:31.168,0:07:33.127
Κι έτσι λοιπόν συνεχίζουν και συνεχίζουν.

0:07:33.137,0:07:37.128
Όσο εσείς γίνεστε το ακροατήριό τους[br]κι όσο εσείς τους ενθαρρύνετε,

0:07:37.148,0:07:39.659
τόσο αυτοί κάνουν χειρότερα.

0:07:40.199,0:07:43.410
Μπορείτε ακόμη και να τους πολεμήσετε[br]με τα ίδια τους τα όπλα.

0:07:43.450,0:07:47.549
Γιατί πολλές φορές, ποστάρουν[br]ένα βίντεο εξευτελιστικό,

0:07:47.579,0:07:51.919
μια φωτογραφία τραγική στο διαδίκτυο[br]για να ρεζιλέψουν κάποιον.

0:07:52.019,0:07:53.700
Τι κάνουμε; Πολλά.

0:07:53.770,0:07:57.056
Μαζευόμαστε πολλοί και κάνουμε [br]report στη φωτογραφία ή στο βίντεο

0:07:57.086,0:07:58.847
Και μετά από λίγο θα κατέβει.

0:07:59.017,0:08:01.129
Μπορούμε να το φτάσουμε ως το τέρμα,

0:08:01.159,0:08:05.779
αν δε φοβόμαστε να πράξουμε,[br]αν δε φοβόμαστε να δράσουμε.

0:08:06.449,0:08:08.445
Φυσικά, ο φόβος είναι φυσιολογικός.

0:08:08.445,0:08:10.060
Κι εγώ δε θέλω να μπλέκω.

0:08:10.060,0:08:12.159
Δηλαδή όταν βλέπω [br]κάποιους να τσακώνονται,

0:08:12.159,0:08:13.929
πάω λίγο πιο 'κει, φοβάμαι.

0:08:13.969,0:08:16.490
Αλλά όταν το ξανασκεφτώ,

0:08:17.160,0:08:19.640
συνειδητοποιώ ότι κάτι μπορούσα να κάνω,

0:08:19.670,0:08:20.880
και δεν το έκανα.

0:08:20.910,0:08:23.339
Έτσι λοιπόν, μη φοβάστε να δράσετε.

0:08:24.139,0:08:25.848
Η λύση είναι στα χέρια σας.[br]

0:08:25.848,0:08:29.210
Μπορείτε να το φτάσετε από το διευθυντή[br]του σχολείου μέχρι τον υπουργό,

0:08:29.210,0:08:31.030
κι απ' τον υπουργό μέχρι οπουδήποτε,

0:08:31.030,0:08:32.409
να το δημοσιοποιήσετε.

0:08:32.809,0:08:36.561
Με λίγα λόγια, να γίνετε [br]οι ήρωες που θαυμάζετε.

0:08:36.921,0:08:38.990
Και μια και μιλάμε για ήρωες,

0:08:39.280,0:08:42.787
ας αναφερθούμε σε δύο [br]χαρακτηριστικούς τύπους ηρώων.

0:08:43.067,0:08:46.090
Ο ένας είναι ο Σούπερμαν -[br]τον ξέρετε όλοι.

0:08:46.320,0:08:47.757
Μόλις εμφανιστεί το πρόβλημα,[br]

0:08:47.787,0:08:51.216
βγάζει το κοστούμι του Κλαρκ Κεντ,[br]του δημοσιογράφου,

0:08:51.226,0:08:54.146
και πάει να πιάσει τον κακό απ' τον γιακά

0:08:54.156,0:08:56.291
και να του πει «'Όπα, ως εδώ!».

0:08:56.771,0:08:59.872
Υπάρχει όμως κι ένας άλλος τύπος ήρωα.

0:09:00.502,0:09:03.742
Δεν ξέρω αν ξέρετε αυτόν τον σουπερήρωα.

0:09:03.972,0:09:05.471
Λέγεται Νόρθσταρ,

0:09:05.531,0:09:10.540
είναι μέλος της θρυλικής ομάδας [br]Αlpha Flight, το Πολικό Αστέρι.

0:09:10.840,0:09:15.567
Το Πολικό Αστέρι για την εποχή του[br]έκανε κάτι τρομερά γενναίο.

0:09:15.787,0:09:19.391
Βγήκε και παραδέχτηκε[br]ότι ήταν ομοφυλόφιλος.

0:09:19.631,0:09:21.992
Κάτι το οποίο σ' εκείνη[br]την εποχή ήταν ανήκουστο.

0:09:22.762,0:09:27.132
Υπάρχουν, λοιπόν, [br]πάρα πολλοί τρόποι να δράσει κανείς.

0:09:27.272,0:09:31.401
Ο Νόρθσταρ έγινε το παράδειγμα[br]για χιλιάδες ανθρώπους

0:09:31.421,0:09:34.452
που φοβόντουσαν [br]να παραδεχτούν ποιοι είναι,

0:09:34.472,0:09:37.021
ένιωθαν άσχημα για την ταυτότητά τους.

0:09:38.091,0:09:41.397
Ένας διαφορετικός τρόπος να δράσουμε,

0:09:41.427,0:09:44.452
είναι αυτός που έκανε[br]η Αγγελική στο σχολείο της.

0:09:44.792,0:09:48.471
Να οργανώσουμε μια ενημερωτική καμπάνια.

0:09:48.961,0:09:54.172
Να σχεδιάσουμε αφίσες που πολύ έξυπνα [br]κρατάνε τους νταήδες απ' έξω,

0:09:54.182,0:09:56.570
τους λένε δεν είστε πια κουλ,[br]δεν είστε πια μάγκες.

0:09:56.570,0:09:57.539
Τελείωσε, ως εδώ.

0:09:57.539,0:10:00.492
Δεν είστε καλοδεχούμενοι στο σχολείο μας.

0:10:00.692,0:10:06.412
Επίσης, μπορείτε να κάνετε δράσεις,[br]να οργανώσετε ένα σωρό πράγματα,

0:10:06.432,0:10:09.981
τα οποία θα τα δημοσιοποιήσετε[br]και θα ενημερώσετε τον κόσμο,

0:10:10.001,0:10:12.023
τους φίλους σας, για όλα αυτά που κάνετε

0:10:12.033,0:10:14.282
και για το ότι είστε εναντίον της βίας.

0:10:14.592,0:10:17.500
Μπορείτε να ανεβάσετε θεατρικά έργα[br]που θα μιλούν για τη βία,

0:10:17.500,0:10:23.223
γιατί κάποιοι άνθρωποι ξυπνούν[br]μόνο όταν βλέπουν τον εαυτό τους απέναντι,

0:10:23.223,0:10:25.332
όταν βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη

0:10:25.342,0:10:28.424
και το θέατρο λειτουργεί [br]ως καθρέφτης πολλές φορές.

0:10:29.064,0:10:31.993
Μπορείτε επίσης να οργανώσετε συναυλίες

0:10:32.003,0:10:36.023
που τα χρήματα, ας πούμε,[br]θα διατεθούν σε κάποιες ομάδες,

0:10:36.043,0:10:38.853
οι οποίες υποστηρίζουν άτομα[br]που έχουν υποστεί βία.

0:10:38.943,0:10:43.354
Με λίγα λόγια, θα κάνετε αυτό[br]που μπορείτε εκείνη τη στιγμή.

0:10:43.374,0:10:44.564
Αυτό που σκέφτεστε.

0:10:44.574,0:10:47.113
Δε θα περιμένετε τους άλλους[br]να κάνουν το πρώτο βήμα.

0:10:47.353,0:10:49.822
Προσπαθήστε να σκεφτείτε κάτι εσείς,

0:10:49.822,0:10:53.024
κι αν δεν το'χει οργανώσει[br]το σχολείο σας, οργανώστε το εσείς.

0:10:53.194,0:10:54.773
Μη μένετε αμέτοχοι.

0:10:55.133,0:10:58.863
Κι αυτό διότι βία [br]δυστυχώς θα υπάρχει πάντα.

0:10:59.163,0:11:01.364
Πάντα θα υπάρχει ο νταής και το θύμα.

0:11:01.394,0:11:05.514
Όσο υπάρχουν άνθρωποι, θα υπάρχει η βία.

0:11:06.214,0:11:09.837
Όμως, κάπου εκεί[br]θα 'στε κι εσείς και θα κοιτάτε.

0:11:10.657,0:11:12.035
Επιλέξτε λοιπόν.

0:11:12.295,0:11:13.804
Τι θέλετε να είστε;

0:11:14.034,0:11:18.475
Οι κομπάρσοι της ιστορίας[br]ή μήπως οι ήρωες;

0:11:19.285,0:11:21.818
Εσείς αποφασίζετε.[br](Χειροκρότημα)

0:11:21.998,0:11:23.215
Ευχαριστώ πολύ.

0:11:23.234,0:11:26.954
(Χειροκρότημα)