WEBVTT

00:00:00.361 --> 00:00:02.076
Liệu bạn có đơn độc trong vũ trụ này không?

00:00:02.452 --> 00:00:04.478
Hay bạn có liên quan tới thứ nào đó?

00:00:05.048 --> 00:00:08.678
Trước hết, bạn là một phần của một nhóm động vật có vú vẫn còn rất trẻ,

00:00:08.678 --> 00:00:10.787
nhưng đã có thể làm video trên YouTube,

00:00:10.787 --> 00:00:12.747
và xây máy gia tốc hạt Large Hadron Colliders!

00:00:13.017 --> 00:00:15.888
Chúng ta đã phân tách được nguyên tử và phát minh ra Pokémon.

00:00:16.228 --> 00:00:17.983
Chúng ta khởi sinh từ một dạng sống cổ

00:00:17.983 --> 00:00:20.887
xuất hiện từ khoảng 3 tỉ rưỡi năm trước.

00:00:21.357 --> 00:00:24.475
Chúng ta cảm thấy như thể nắm trọn cả hành tinh này, nhưng thực ra là không.

00:00:25.115 --> 00:00:28.720
Một thiên thạch cỡ nhỏ hay một loài virus mới là đủ để

00:00:28.720 --> 00:00:30.034
giết chết toàn bộ chúng ta!

00:00:30.454 --> 00:00:33.936
Loài người tự cho mình có khả năng hủy diệt hành tinh này,

00:00:33.936 --> 00:00:36.127
nhưng thậm chí với tất cả những món đồ chơi hạt nhân của mình,

00:00:36.127 --> 00:00:39.530
chúng ta 'mới chỉ' gây ra một cuộc đại tuyệt chủng nếu ta chơi hết sức.

00:00:40.250 --> 00:00:43.457
Mà có lẽ chúng ta sẽ giết được khoảng 90% sinh vật sống trên hành tinh này.

00:00:43.817 --> 00:00:44.771
Làm như nhiều lắm ấy!

00:00:45.261 --> 00:00:48.641
Một vài triệu năm sau, sự sống sẽ trở lại ở khắp mọi nơi.

00:00:49.221 --> 00:00:52.034
Hầu hết các dạng sống vi mô và bên dưới lớp bề mặt

00:00:52.034 --> 00:00:54.357
sẽ chẳng bị ảnh hưởng nhiều đến thế, có thể thôi.

00:00:55.017 --> 00:00:57.970
Trên thang thời gian địa chất học, sự tác động của chúng ta trên Trái Đất

00:00:57.970 --> 00:00:59.404
thật nực cười.

00:00:59.924 --> 00:01:01.965
Chúng ta thật sự không hùng mạnh đến thế đâu.

00:01:02.605 --> 00:01:05.403
Chúng ta sống trên một hòn đá nhỏ bé ẩm ướt lướt đi trong không gian

00:01:05.403 --> 00:01:07.496
theo lực hút của một khối cầu plasma lớn đang rực cháy.

00:01:07.896 --> 00:01:10.511
Một ngày, quả cầu plasma này sẽ ngừng cháy

00:01:10.511 --> 00:01:13.124
và khả năng lớn là sẽ từ từ giết chết chúng ta.

00:01:13.634 --> 00:01:17.176
Nếu chúng ta sống sót qua cái chết của Mặt Trời và định cư ở khắp các thiên hà,

00:01:17.176 --> 00:01:19.315
về mặt lí thuyết, chúng ta có thể vẫn sống sót cho tới khi

00:01:19.315 --> 00:01:21.340
ngôi sao cuối cùng trong vũ trụ tàn lụi.

00:01:21.430 --> 00:01:24.090
Sau đó, sự sống tồn tại là điều gần như không thể.

00:01:24.530 --> 00:01:26.651
Okay, thế là mọi thứ đều có hồi kết.

00:01:27.061 --> 00:01:29.820
Với tư cách cá nhân thì điều này sẽ dẫn bạn đến đâu chứ?

00:01:37.097 --> 00:01:39.605
Vào một lúc nào đó, trong độ nửa giờ,

00:01:39.605 --> 00:01:42.886
bạn là một tế bào trong tử cung của mẹ.

00:01:43.136 --> 00:01:45.866
Một sinh vật sống có đường kính chỉ 0,1mm.

00:01:46.666 --> 00:01:49.952
Hôm nay, bạn có 50 nghìn tỉ (50x10^12) tế bào.

00:01:50.482 --> 00:01:53.897
50 nghìn tỉ cỗ máy sinh học cực kì nhỏ bé và phức tạp

00:01:53.897 --> 00:01:57.536
còn lớn hơn và phức tạp hơn nhiều một con vi khuẩn thông thường!

00:01:58.136 --> 00:02:00.381
Chúng tuân theo các định luật vật lí và hóa học

00:02:00.381 --> 00:02:04.362
và sử dụng các cỗ máy siêu nhỏ để sản xuất protein, tạo ra năng lượng hữu ích, tiêu hóa thức ăn,

00:02:04.362 --> 00:02:07.652
vận chuyển năng lượng, truyền thông tin, hay sinh sản.

00:02:08.172 --> 00:02:12.968
Chúng liên lạc, nhân đôi, tự sát, chiến đấu chống kẻ xâm nhập và làm trọn

00:02:12.968 --> 00:02:16.281
nhiệm vụ siêu-chuyên-biệt vì một mục đích cao cả hơn, đó là giữ bạn sống sót

00:02:16.281 --> 00:02:18.221
để bạn có thể có con.

00:02:18.681 --> 00:02:22.861
Nhưng đâu là phần "bạn" trong này, nếu bạn được tạo ra từ hàng nghìn tỉ thứ nhỏ bé kia?

00:02:23.481 --> 00:02:26.635
Thông tin cơ bản về "bạn" được lưu trữ trong DNA,

00:02:26.635 --> 00:02:29.262
một phân từ mã hóa các chỉ dẫn di truyền

00:02:29.262 --> 00:02:32.482
được sử dụng cho sự phát triển và hoạt động chức năng của tất cả các sinh vật sống đã biết.

00:02:32.892 --> 00:02:35.883
Nếu bạn định gỡ xoắn, nó sẽ dài tới 2m.

00:02:36.653 --> 00:02:39.827
Nếu bạn nối tất cả các chuỗi DNA nho nhỏ trong tất các tế bào của bạn,

00:02:39.827 --> 00:02:43.949
bạn sẽ có một sợi dây dài đến nỗi nó sẽ trải dài đến Diêm Vương Tinh rồi ngược về đến Trái Đất.

00:02:44.299 --> 00:02:45.721
Cực kì dài đấy chứ!

00:02:46.451 --> 00:02:51.522
Và DNA của bạn là kết nối trực tiếp tới tổ tiên sớm nhất của bạn.

00:02:52.262 --> 00:02:53.755
Cho bạn vài giây để nghĩ về điều này nhé:

00:02:54.405 --> 00:02:57.035
trong mỗi tế bào của cơ thể bạn, có một đoạn dây nho nhỏ

00:02:57.035 --> 00:03:01.082
đã ở đó trong nhiều dạng khác nhau trong 3.4 tỉ năm.

00:03:01.732 --> 00:03:05.946
Nó đã tiến hóa, nó đã đột biến, nó đã nhân đôi hàng nghìn tỉ lần,

00:03:05.946 --> 00:03:10.056
nhưng nó kết nối trực tiếp bạn với sinh vật sống đầu tiên trên hành tinh này.

00:03:10.716 --> 00:03:14.429
Chúng ta có thể nói rằng bạn đã "CHẠM" vào mọi sinh vật đã sống trước bạn

00:03:14.429 --> 00:03:15.838
với DNA của bạn.

00:03:16.988 --> 00:03:19.119
Nhưng bạn còn nhiều hơn kia mà.

00:03:19.639 --> 00:03:22.746
Cơ thể bạn được tạo ra bời 7 octillion nguyên tử. (7x10^27)

00:03:23.196 --> 00:03:26.707
Đó là 7 tỉ tỉ tỉ.

00:03:27.547 --> 00:03:32.143
Khoảng 93% khối lượng cơ thể con người chỉ được tạo nên bởi 3 nguyên tố:

00:03:32.143 --> 00:03:34.885
Oxi, Cacbon, và Hydro.

00:03:35.445 --> 00:03:38.801
Oxi và Hydro được tìm thấy nhiều nhất ở nước,

00:03:38.801 --> 00:03:41.897
tạo nên khoảng 60% khối lượng cơ thể.

00:03:42.447 --> 00:03:44.977
Cacbon, có lẽ, là nguyên tố quan trọng nhất cho sự sống.

00:03:45.477 --> 00:03:48.987
Nó có thể dễ dàng liên kết với những nguyên tử khác, cho phép cấu trúc nên

00:03:48.987 --> 00:03:52.762
những chuỗi phân tử dài và phức tạp, tạo ra phần rắn chắc cho cơ thể bạn.

00:03:53.182 --> 00:03:56.942
Còn lại 7% là một tour du lịch qua bảng tuần hoàn hóa học:

00:03:56.942 --> 00:04:01.266
Nitơ, Canxi, Phốt pho, Kali, Lưu huỳnh, Natri, Clo, Magiê,

00:04:01.266 --> 00:04:04.935
Sắt, Flo, Kẽm, Đồng, Iốt, Selen, Chrome, Mangan,

00:04:04.935 --> 00:04:08.400
Molyp, Coban, Liti, Stronti, Nhôm, Silic, Vanadi,

00:04:08.400 --> 00:04:10.997
Arsen, và Brom... phù!

00:04:11.497 --> 00:04:15.127
Nhân tiện thì điều này cũng có nghĩa là bạn có khoảng 0,5% là metal nhé,

00:04:15.127 --> 00:04:17.436
bất kể bạn thích dòng nhạc nào chăng nữa (;

00:04:18.006 --> 00:04:20.639
Dù sao đi nữa, những nguyên tố này thực hiện hàng loạt các chức năng như

00:04:20.639 --> 00:04:23.992
cho phép vận chuyển Oxi, xây dựng khung xương và cấu trúc tế bào,

00:04:23.992 --> 00:04:27.250
lan truyền các tín hiệu, xúc tác các phản ứng hóa học, và nhiều nhiều nữa.

00:04:27.650 --> 00:04:30.816
Cơ thể bạn là một trạng thái chuyển hóa ổn định.

00:04:31.626 --> 00:04:35.838
Cứ mỗi 16 ngày, 75% "bạn" lại được thay thế,

00:04:35.838 --> 00:04:40.941
vì trong khoảng thời gian đó, một người khỏe mạnh sẽ trao đổi được 100% lượng nước trong cơ thể.

00:04:41.531 --> 00:04:45.917
Mỗi năm, khoảng 98% số nguyên tử của bạn sẽ được thay mới hoàn toàn,

00:04:45.917 --> 00:04:50.277
và mỗi 5 năm, là gần như toàn bộ số nguyên tử tạo nên cơ thể bạn

00:04:50.277 --> 00:04:52.347
không còn giống như 5 năm trước nữa.

00:04:52.657 --> 00:04:56.180
Vì thế, bạn có thể gọi chính mình chỉ là một tập hợp tạm thời của các nguyên tử.

00:04:56.650 --> 00:04:58.907
Nhưng những nguyên tử này ở đâu ra nhỉ?

00:04:59.967 --> 00:05:03.731
Vào thuở ban đầu của vũ trụ, hầu hết toàn là Hydro và Heli.

00:05:04.301 --> 00:05:08.833
Những đám mây khí lớn hình thành qua hàng triệu năm và ngày càng đặc hơn,

00:05:08.833 --> 00:05:12.881
cho tới khi chúng suy sụp dưới trọng lực của chính mình, sinh ra những ngôi sao đầu tiên.

00:05:13.301 --> 00:05:14.753
Trong lõi các ngôi sao này,

00:05:14.753 --> 00:05:18.643
Hydro được chuyển hóa thành Heli trong những điều kiện khắc nghiệt.

00:05:19.133 --> 00:05:22.247
Sau hàng triệu năm, nguồn Hydro bắt đầu cạn kiệt,

00:05:22.247 --> 00:05:24.174
và các ngôi sao bắt đầu hấp hối.

00:05:24.844 --> 00:05:27.980
Dưới những điều kiện cực kì khắc nghiệt, tất cả những nguyên tố mà ta biết hiện nay

00:05:27.980 --> 00:05:33.525
đều được tạo ra trong một phần nhỏ của 1 giây trước khi chúng chết và nổ tung trong những vụ nổ Siêu tân tinh.

00:05:33.815 --> 00:05:35.973
Chúng bắn tung hầu hết mọi thứ trong mình ra ngoài không gian,

00:05:35.973 --> 00:05:38.681
trong khi phần lõi suy sụp và biến thành lỗ đen.

00:05:39.271 --> 00:05:42.146
Ai mà biết được tất cả các nguyên tố này đã du hành bao lâu trong không gian.

00:05:42.146 --> 00:05:45.851
Cho tới tận khi chúng tới được một đám mây khác đang dần dần hình thành nên một ngôi sao mới-

00:05:45.851 --> 00:05:46.880
Mặt Trời của chúng ta.

00:05:47.180 --> 00:05:49.783
Tất cả những nguyên tố này, đã từng ở bên trong một ngôi sao,

00:05:49.783 --> 00:05:52.458
hình thành nên các hành tinh và tìm đến với Trái Đất

00:05:52.458 --> 00:05:54.869
nơi chúng khiến sự sống bắt đầu thức giấc.

00:05:55.389 --> 00:05:59.619
Vì thế chúng ta có liên quan trực tiếp tới những ngôi sao đầu tiên được sinh ra trong vũ trụ.

00:05:59.619 --> 00:06:01.311
Chúng ta là một phần của vũ trụ.

00:06:01.541 --> 00:06:05.879
Ý tưởng về một phần cực kì nhỏ có liên hệ sâu đậm với một cấu trúc cực kì lớn

00:06:05.879 --> 00:06:07.681
là thật sự sững sờ đó chứ.

00:06:08.601 --> 00:06:12.732
Chúng ta không biết điều này có nghĩa là gì, hay liệu nó có nghĩa gì không.

00:06:13.162 --> 00:06:15.788
Chúng ta biết rằng chúng ta được tạo ra từ một phần nhỏ kết nối chúng ta

00:06:15.788 --> 00:06:19.136
với mọi thứ trong vũ trụ, từ thuở khởi sinh của vạn vật.

00:06:19.136 --> 00:06:21.216
Sau cùng thì đây đúng là một suy nghĩ tốt đẹp:

00:06:21.216 --> 00:06:25.969
bạn không đơn độc; chưa bao giờ và sẽ không bao giờ.