1
00:00:11,293 --> 00:00:13,561
Lekki, jasny i pogodny.

2
00:00:13,561 --> 00:00:17,881
To jeden z najpopularniejszych
utworów muzycznych XVIII wieku.

3
00:00:17,881 --> 00:00:21,371
Pojawił się w niezliczonych filmach
i reklamach telewizyjnych.

4
00:00:21,371 --> 00:00:24,630
Co to za utwór i dlaczego tak brzmi?

5
00:00:24,630 --> 00:00:27,462
To początek "Wiosny" z "Czterech Pór Roku"

6
00:00:27,462 --> 00:00:30,803
włoskiego kompozytora Antonio Vivaldiego.

7
00:00:30,803 --> 00:00:35,031
To dzieło zasłynęło po części
dzięki przyjemnej dla ucha melodii.

8
00:00:35,031 --> 00:00:36,542
Co więcej,

9
00:00:36,542 --> 00:00:39,572
opowiada ono pewną historię.

10
00:00:39,572 --> 00:00:43,352
W momencie publikacji
w Amsterdamie w 1725 roku

11
00:00:43,352 --> 00:00:44,883
towarzyszyły mu wiersze

12
00:00:44,883 --> 00:00:47,522
opisujące dokładnie,
jakie elementy tej pory roku

13
00:00:47,522 --> 00:00:50,982
Vivaldi próbował zawrzeć w utworze.

14
00:00:50,982 --> 00:00:53,963
Dodając elementy fabuły
do muzyki instrumentalnej,

15
00:00:53,963 --> 00:00:57,877
Vivaldi wyprzedził swoją epokę.

16
00:00:57,877 --> 00:01:01,483
Gdyby ktoś przeczytał wiersz,
jednocześnie słuchając muzyki,

17
00:01:01,483 --> 00:01:03,773
zauważyłby, że sceny z poezji

18
00:01:03,773 --> 00:01:07,362
doskonale synchronizują się
z muzyczną interpretacją.

19
00:01:07,362 --> 00:01:11,142
Czytamy, że ptaki witają wiosnę
pieśnią szczęścia,

20
00:01:11,142 --> 00:01:15,962
i dokładnie to słyszymy.

21
00:01:15,962 --> 00:01:21,032
Wkrótce jednak rozpętuje się burza.

22
00:01:21,032 --> 00:01:23,393
Słyszymy nie tylko grzmoty i błyskawice.

23
00:01:23,393 --> 00:01:25,083
Jest też więcej ptaków,

24
00:01:25,083 --> 00:01:30,584
przemoczonych,
przestraszonych i nieszczęśliwych.

25
00:01:30,584 --> 00:01:39,413
W części "Lato" gołąb śpiewa "tortorellę",
czyli swoją nazwę po włosku,

26
00:01:39,413 --> 00:01:45,885
zanim gradobicie zniszczy plony.

27
00:01:45,885 --> 00:01:53,777
"Jesień" zbiera chętnych łowczych,
krążących w poszukiwaniu zdobyczy.

28
00:01:53,777 --> 00:02:00,504
"Zimę" rozpoczyna dźwięk,
jakby ktoś szczękał z zimna zębami,

29
00:02:00,504 --> 00:02:07,283
a potem schronił się przy kominku.

30
00:02:07,283 --> 00:02:09,264
Następnie utwór wraca do burzy.

31
00:02:09,264 --> 00:02:15,165
Słyszymy poślizgi i upadki na lodzie.

32
00:02:15,165 --> 00:02:18,315
W pierwszych tygodniach zimy
stary rok zbliża się do końca,

33
00:02:18,315 --> 00:02:23,175
tak jak i muzyczna eksploracja pór roku.

34
00:02:23,175 --> 00:02:24,905
Aż do początku XIX wieku

35
00:02:24,905 --> 00:02:28,305
taki rodzaj ekspresyjnej
muzyki instrumentalnej, choć znany,

36
00:02:28,305 --> 00:02:30,386
nie był zbyt popularny.

37
00:02:30,386 --> 00:02:33,305
Dominowały orkiestry,

38
00:02:33,305 --> 00:02:36,925
które w opowiadaniu historii
wspierały instrumenty dęte i perkusyjne.

39
00:02:36,925 --> 00:02:42,358
Vivaldi zrobił to za pomocą tylko
jednych skrzypiec, smyczków i klawesynu.

40
00:02:42,358 --> 00:02:44,186
Inaczej niż współczesny mu Bach,

41
00:02:44,186 --> 00:02:48,005
Vivaldi nie był zbyt zainteresowany
skomplikowanymi fugami.

42
00:02:48,005 --> 00:02:52,036
Wolał zapewnić słuchaczom
łatwo dostępną rozrywkę,

43
00:02:52,036 --> 00:02:54,512
której melodia powtarza się
w trakcie utworu,

44
00:02:54,512 --> 00:02:58,037
aby przypomnieć znajomy fragment.

45
00:02:58,037 --> 00:03:02,026
Pierwsze takty koncertu "Wiosna"
zaczynają się tematem wiosny

46
00:03:02,026 --> 00:03:06,906
i nim też się kończą,
choć brzmią nieco inaczej.

47
00:03:12,666 --> 00:03:15,466
Był to doskonały sposób
na przyciągnięcie uwagi słuchaczy.

48
00:03:15,466 --> 00:03:16,689
Vivaldi,

49
00:03:16,689 --> 00:03:20,976
uznawany za jednego z najwybitniejszych
skrzypków początku XVIII wieku,

50
00:03:20,976 --> 00:03:23,930
rozumiał znaczenie przyciągania publiki.

51
00:03:23,930 --> 00:03:27,639
Na takich koncertach mógł występować
jako główny skrzypek.

52
00:03:27,639 --> 00:03:30,150
Akompaniowali mu młodzi muzycy z Piety,

53
00:03:30,150 --> 00:03:34,480
weneckiej szkoły dla dziewcząt,
w której Vivaldi był maestro dei concerti.

54
00:03:34,480 --> 00:03:36,387
Większość z nich była sierotami.

55
00:03:36,387 --> 00:03:40,677
Lekcje z muzyki miały nie tylko uczyć
dziewcząt umiejętności społecznych,

56
00:03:40,677 --> 00:03:43,118
ale także dać możliwość kariery tym,

57
00:03:43,118 --> 00:03:46,498
którym nie uda się
zawrzeć dobrego małżeństwa.

58
00:03:46,498 --> 00:03:48,459
Nawet w czasach kompozytora

59
00:03:48,459 --> 00:03:50,919
muzyka Vivaldiego służyła
jako rozrywka dla każdego,

60
00:03:50,919 --> 00:03:53,708
nie tylko bogatych arystokratów.

61
00:03:53,708 --> 00:03:56,768
Choć minęło 300 lat, nic się nie zmieniło.

62
00:03:56,768 --> 00:04:00,328
Muzyka Vivaldiego wciąż brzmi tak,
jak kłusujące konie w ruchu.