0:00:00.385,0:00:01.557 Sonuncu videoda meyoz haqqında, 0:00:01.557,0:00:04.459 hətta daha dəqiq desək[br]I meyoz və I profaza haqqında 0:00:04.459,0:00:06.398 danışmağa başladıq. 0:00:06.398,0:00:08.964 I profaza barədə bir qədər[br]çox danışmış ola bilərik, 0:00:08.964,0:00:11.018 çünki burada çoxlu maraqlı şeylər 0:00:11.018,0:00:12.783 baş verir. 0:00:12.783,0:00:15.198 Mitozun profazasında olduğu kimi 0:00:15.198,0:00:19.226 nüvə qılafının itməsi və ya 0:00:19.226,0:00:23.022 itməyə başlaması, xromosomların[br]spirallaşıb yoğunlaşaraq 0:00:23.022,0:00:24.705 mikroskop altında görülə[br]bilən klassik formaya 0:00:24.705,0:00:26.505 keçməsi kimi maraqlı şeylər 0:00:26.505,0:00:29.395 baş verir, lakin xüsusilə I meyoz və[br]I profazada ən nadir 0:00:29.395,0:00:32.820 olan xromosom krossinqoveri adlı 0:00:32.820,0:00:35.479 prosesin həyata keçməsidir. 0:00:35.479,0:00:39.484 Bu I meyozda həyata keçən[br]olduqca adi bir prosesdir. 0:00:39.484,0:00:43.303 Homoloji cütlərin homoloji [br]hissələri arasında baş 0:00:43.303,0:00:47.238 verən krossinqover olduqca səliqəli 0:00:47.238,0:00:51.329 şəkildə baş verir, belə ki, 0:00:51.329,0:00:54.139 xromosomun bu hissələri[br]eyni genləri kodlaşdırır. 0:00:54.139,0:00:55.892 Onlar eyni genin[br]müxtəlif variantlarıdırlar. 0:00:55.892,0:00:57.343 Onlar müxtəlif alellərə sahib ola 0:00:57.343,0:00:59.653 bilərlər, bu isə cinsi [br]çoxalmada olduğuna 0:00:59.653,0:01:02.277 görə sadəcə müxtəlifliyi artırır və 0:01:02.277,0:01:04.970 bu səliqəli bir şəkildə baş verir. 0:01:04.970,0:01:07.036 Gəlin meyoz , xüsusilə də,[br]I meyoz barədə danışmağa 0:01:07.036,0:01:09.718 davam edək və növbəti fazanın 0:01:09.718,0:01:11.993 adını təxmin edə bilərsiniz. 0:01:11.993,0:01:16.993 Bu I metafazadır və o, mitozun 0:01:17.554,0:01:21.814 metafazası ilə bəzi oxşarlıqlara sahibdir. 0:01:21.814,0:01:24.943 İcazə verin hüceyrəni 0:01:25.727,0:01:30.231 çəkim, bu hüceyrə membranıdır. 0:01:30.231,0:01:32.413 Burada eyni zamanda bölünmədə[br]böyük 0:01:32.413,0:01:34.800 rol oynayan sentrosomlar var. 0:01:35.153,0:01:38.032 Nüvə qılafı yox olub və mitozun 0:01:38.032,0:01:41.527 metafazasında olduğu kimi 0:01:41.527,0:01:43.674 meyozun metafazasında da[br]xromosomlar 0:01:43.674,0:01:48.225 mərkəzdə bir xətt boyunca[br]düzülməyə başlayırlar. 0:01:48.225,0:01:49.595 Gəlin bunu çəkək. 0:01:49.595,0:01:52.956 Burada biri duracaq. 0:01:53.774,0:01:57.182 Bir xromosomda iki bacı[br]xromatid var və 0:01:57.245,0:01:58.905 xromosomda krossinqover gedir. 0:01:58.905,0:02:00.507 Buranı çəhrayı rəngdə edəcəm. 0:02:00.507,0:02:01.285 Tez-tez 0:02:01.285,0:02:03.189 rəngləri dəyişmək[br]vaxtımı aparacaq. 0:02:03.189,0:02:05.685 Sonra burada əksəriyyətini ananızdan 0:02:05.685,0:02:07.792 aldığınız daha bir xromosom var. 0:02:07.972,0:02:09.063 Bu hissədə də bir 0:02:09.063,0:02:12.134 qədər xromosom krossinqoveri baş verib. 0:02:12.290,0:02:14.096 İcazə verin 0:02:14.403,0:02:15.587 bunu çəkim. 0:02:15.587,0:02:17.004 Burda atanızdan aldığınız 0:02:17.004,0:02:19.082 başqa bir xromosoma 0:02:19.082,0:02:23.221 rast gəlirik. 0:02:23.621,0:02:26.692 İkiləşdiyi üçün onun[br]iki bacı xromatidi var. 0:02:26.720,0:02:27.661 Bu ananızdan 0:02:27.661,0:02:30.226 aldığınızdır, burada krossinqoveri [br]göstərməyəcəyəm, 0:02:30.226,0:02:32.171 o burada baş verməyə bilər. 0:02:32.525,0:02:34.818 Bəlkə də, burada homoloji[br]replikasiya yoxdur. 0:02:35.311,0:02:37.360 Deyək ki, bunlar qısadır. 0:02:38.248,0:02:40.379 İndi sentromerləri çəkim. 0:02:40.605,0:02:43.095 Sentromerləri göy rənglə[br]çəkəcəm. 0:02:43.449,0:02:47.442 Bir neçə sentromer çəkdikdən 0:02:47.442,0:02:48.824 sonra onları bir-birindən 0:02:48.824,0:02:51.262 itələyərək ayırmağa başlayan 0:02:51.262,0:02:54.303 mikroborucuqlar çəkəcəm. 0:02:54.303,0:02:58.529 Həmçinin, onlar kinetoxorlar[br]vasitəsilə xromosomlara 0:02:58.529,0:03:01.629 bu şəkildə birləşiblər. 0:03:01.629,0:03:05.146 Bunlar mikroborucuqlardır.[br]Siz insanların bunlar haqqında "bunlar 0:03:05.146,0:03:07.398 birləşir və beləliklə onlar hərəkət edə 0:03:07.398,0:03:08.223 bilirlər"- 0:03:08.223,0:03:10.579 - dediyini eşidə bilərsiniz, [br]lakin mən düşünürəm 0:03:10.579,0:03:13.447 ki, bu çox möhtəşəmdir. Sizin [br]kimyəvi və termodinamik 0:03:13.447,0:03:17.986 proseslər sayəsində xromosomu hüceyrənin 0:03:17.986,0:03:19.901 istənilən bir hissəsinə apara bilən və 0:03:19.901,0:03:24.684 bunun nəticəsində cinsi 0:03:24.684,0:03:27.401 çoxalmada iştirak edən qametlər əldə 0:03:27.401,0:03:30.965 edə biləcəyimiz zülallarınız var. 0:03:30.965,0:03:32.300 Bu möhtəşəmdir 0:03:32.300,0:03:37.300 və o, milyard il davam edən[br]təkamül prosesi nəticəsində 0:03:38.325,0:03:41.157 meydana gəlib, lakin onun[br]ağıla sığmaz mürəkkəbliyi 0:03:41.157,0:03:42.504 hələ də tam şəkildə 0:03:42.504,0:03:43.874 başa düşülməyib. 0:03:43.874,0:03:45.836 Xromosomları hərəkətə hərəki 0:03:45.836,0:03:50.836 zülallar var və mikroborucuqlar[br]maraqlı şəkildə 0:03:51.199,0:03:53.753 uzana və qısala bilir. 0:03:53.753,0:03:55.761 Həqiqətən də heyranedici prosesdir. 0:03:55.761,0:03:58.733 Hər nəysə bütün bunlar[br]I metafazada baş verir. 0:03:58.733,0:04:01.252 Sonra baş verənləri[br]təxmin edə bilərsiniz. 0:04:01.252,0:04:03.632 I anafazaya 0:04:03.632,0:04:06.581 keçid edirik. 0:04:06.581,0:04:08.004 Bunu yazım. 0:04:08.113,0:04:11.533 Mitozun anafazasında 0:04:12.014,0:04:14.881 olduğu kimi burda da xromosomlar 0:04:14.881,0:04:19.072 qütblərə çəkilir, lakin bir önəmli 0:04:19.072,0:04:21.893 fərq var ki, bunu mütləq 0:04:21.893,0:04:24.349 qeyd etməliyik. 0:04:24.378,0:04:29.378 Mitozda bacı xromatidlər[br]qütblərə çəkilir. 0:04:30.159,0:04:32.121 Bacı xromatidlər qütblərə çəkilir və 0:04:32.121,0:04:34.779 onlardan iki qız xromosom əmələ gəlir. 0:04:34.779,0:04:37.554 I anafazada isə bu belə olmur. 0:04:37.554,0:04:41.849 I anafazada bacı xromatidlər[br]bir yerdə qalır. 0:04:41.849,0:04:45.942 Homoloji cütlər qütblərə çəkilir. 0:04:45.970,0:04:47.370 Bunu çəkim. 0:04:47.549,0:04:49.952 Deməli, homoloji xromosomlar[br]qütblərə çəkilir. 0:04:49.952,0:04:52.959 İki bacı xromatid isə qütblərə çəkilmir. 0:04:52.959,0:04:56.901 Belə ki, xromosomun biri bu tərəfə, 0:04:57.533,0:05:00.017 digəri isə bu tərəfə çəkilir. 0:05:00.017,0:05:03.395 O, bir qədər ilkin materiala 0:05:03.395,0:05:06.037 sahibdir ki, onu burda çəkəcəm. 0:05:06.077,0:05:09.102 Digər hissəsi isə bu[br]tərəfə doğru dartılır. 0:05:09.548,0:05:14.517 Rənglərlə bacardığım kimi çəkəcəm 0:05:14.517,0:05:15.515 və təqribən buna bənzəyir. 0:05:15.515,0:05:17.628 Əslində belə xromosomlar[br]rəng dəyişdikləri üçün 0:05:17.628,0:05:19.787 onları saymaq daha asanddır. 0:05:19.787,0:05:22.824 O biri xromosom isə bu tərəfə dartılır. 0:05:23.375,0:05:25.035 Biri bu tərəfə çəkiləcək. 0:05:25.035,0:05:30.035 Nəhayət, digəri bu tərəfə doğru çəkilər. 0:05:32.372,0:05:34.728 İcazə verin sentrosomları çəkim. 0:05:34.728,0:05:37.410 Sentrosomlarım burdadır, 0:05:37.410,0:05:39.290 yadda saxlayın, o, xromosomları 0:05:39.290,0:05:41.844 dartır. Xromosomları hərəkət[br]etdiyini və bu strukturların 0:05:41.844,0:05:43.667 əks tərəflərə dartıldığını deyə bilərik. 0:05:43.667,0:05:45.072 İki sentrosom hüceyrənin[br]əks tərəflərinə getmək üçün 0:05:45.072,0:05:48.671 dartılmış ola bilərlər, lakin[br]onlar özləri ilə birlikdə 0:05:48.671,0:05:50.609 xromosomları da gətirirlər. 0:05:50.609,0:05:52.165 Bu çox maraqlı mexanizmdir, 0:05:52.165,0:05:54.313 Homoloji cütlər ayrılır və[br]mikroborucuqlar 0:05:54.313,0:05:56.530 tərəfindən xromosomlar 0:05:56.530,0:05:58.794 hüceyrənin əks qütblərinə çəkilirlər. 0:05:58.794,0:06:00.732 Onlar təsadüfi yolla ayrılırlar. 0:06:00.732,0:06:02.926 Əslində çəhrayı hissə sağda,[br]narıncı hissə isə sol tərəfdə 0:06:02.926,0:06:04.087 və ya əksinə ola bilərdi.[br]Bir daha qeyd etmək 0:06:04.087,0:06:05.388 istəyərdim ki, bu qametlər 0:06:05.388,0:06:10.388 arasında müxtəlifliyin yaranmasına 0:06:12.365,0:06:15.685 səbəb olur, yəni bölünmədən[br]sonra əmələ gələn qametlərin 0:06:15.685,0:06:19.423 hamısı müxtəlif genetik[br]informasiyaya sahib ola bilərlər. 0:06:19.423,0:06:20.932 Bu I anafazadır. 0:06:20.932,0:06:22.209 Bunu bir-birindən dartıb[br]ayırdıqdan sonra I telofazada 0:06:22.209,0:06:25.315 baş verəcəkləri təxmin edə bilərsiniz. 0:06:25.332,0:06:30.332 I telofazaya baxaq. 0:06:32.564,0:06:36.553 I telofazaya baxdıqda onun[br]mitozun telofazasına 0:06:36.553,0:06:39.502 oxşar olduğunu görə bilərik. 0:06:39.502,0:06:44.221 Artıq sitokinez başlayır,[br]hətta bir qədər tez başlamış 0:06:44.412,0:06:47.001 ola bilər. Mitozda adətən[br]sitokinez anafazanın 0:06:47.001,0:06:49.811 başlanğıcında başlayır. 0:06:49.811,0:06:51.540 Sitokinez başladıqdan sonra 0:06:51.540,0:06:53.119 bunları görə bilərik. 0:06:53.119,0:06:58.119 Homoloji cütlər əks[br]qütblərdə yerləşərək 0:06:58.378,0:06:59.794 bir-birilərindən tamamilə 0:06:59.794,0:07:03.451 ayrılırlar. Artıq onlar açılaraq 0:07:03.451,0:07:04.856 əvvəlki xromatin 0:07:04.856,0:07:09.856 vəziyyətlərini alırlar. 0:07:10.359,0:07:12.327 Onun üzərində bir qədər 0:07:12.390,0:07:16.877 moruğu rəng görə bilərik. 0:07:17.278,0:07:19.530 Bu da açılacaq. 0:07:19.530,0:07:22.177 O, bu şəkildə açılaraq 0:07:22.177,0:07:24.127 xromatin vəziyyətinə geri dönəcək. 0:07:24.127,0:07:28.376 İcazə verin digərlərini də çəkim. 0:07:28.376,0:07:32.207 Burada biri var. 0:07:32.207,0:07:34.686 O, açılmağa başlayır. 0:07:35.248,0:07:39.114 Burada olan da açılır. 0:07:39.114,0:07:41.384 Onun üzərində bir qədər 0:07:41.668,0:07:42.968 narıncı rəng var. 0:07:42.968,0:07:45.847 Nüvə qılafı yenidən 0:07:45.847,0:07:50.822 yaranmağa başlayır. 0:07:51.791,0:07:54.368 Bəzi hissələrdə I profazadakı 0:07:54.368,0:07:55.750 proseslərin əksi baş verir.[br]I profazada nüvə qılafı itmiş, 0:07:55.750,0:07:58.159 xromosomlar isə yoğunlaşmışdı. 0:07:58.524,0:08:03.522 Nüvə qılafından xaricdə 0:08:03.632,0:08:06.732 yerləşən sentrosomları çəkim. 0:08:06.732,0:08:09.664 Mikroborucuqlar da 0:08:09.866,0:08:11.747 həll olur. 0:08:11.747,0:08:14.591 Daha sonra sitokinez baş verir. 0:08:14.591,0:08:17.006 Sitokinez baş verdikdə bunlar ayrılır. 0:08:17.006,0:08:20.379 Bunlar iki hüceyrəyə ayrılır. 0:08:20.512,0:08:22.311 Meyozu ümumi nəzərdən[br]keçirdikdə onun ilk fazasında 0:08:22.311,0:08:26.406 hüceyrənin diploid xromosom[br]yığımından haploid 0:08:26.406,0:08:31.406 xromosom yığımına keçdiyini görürük. 0:08:32.250,0:08:35.283 Lakin bu hələ bizim son məhsulumuz deyil. 0:08:35.283,0:08:37.546 Haqqında danışdığımız bütün 0:08:37.546,0:08:39.323 bu birləşmələrin 0:08:39.323,0:08:42.608 hamısı I meyozda 0:08:42.608,0:08:44.268 baş verir. 0:08:44.268,0:08:48.482 Növbəti videoda II meyoza keçəcəyik. 0:08:48.482,0:08:50.775 Bunu etmək istəməmişdim. 0:08:51.141,0:08:56.141 Bunların hamısı I meyozdur. 0:08:56.620,0:08:59.610 İcazə verin bunu başqa[br]rənglə qalın hərflərlə yazım. 0:09:00.103,0:09:04.712 Bütün bunlar I meyozdur və 0:09:04.712,0:09:07.242 hər hüceyrənin haploid[br]xromosom yığımına sahib 0:09:07.242,0:09:08.740 olduğunu görə bilərsiniz. 0:09:08.740,0:09:13.186 Hər iki xromosomda 0:09:13.186,0:09:15.183 haploid xromosom yığımı var. 0:09:15.183,0:09:16.460 Hər iki xromosom iki bacı xromatidə 0:09:16.460,0:09:20.418 malikdir və II meyozda[br]xromosomlardakı 0:09:20.418,0:09:22.543 bacı xromatidlərin mitozda 0:09:22.543,0:09:24.598 olduğu kimi ayrılacağını 0:09:24.598,0:09:27.419 görəcəyik. Nəticədə iki 0:09:27.419,0:09:28.661 qız xromosom 0:09:28.661,0:09:32.120 meydana gələcək. 0:09:32.120,0:09:33.583 Bunu burda görəcəksiniz. 0:09:33.583,0:09:35.278 Burada iki haploid yığım var. 0:09:35.278,0:09:37.008 Burada və orada 0:09:37.008,0:09:38.517 iki xromosom var. 0:09:38.517,0:09:42.017 II meyozu növbəti videoda araşdıracağıq.