0:00:00.385,0:00:01.557
Sonuncu videoda meyoz haqqında,

0:00:01.557,0:00:04.459
hətta daha dəqiq desək[br]I meyoz və I profaza haqqında

0:00:04.459,0:00:06.398
danışmağa başladıq.

0:00:06.398,0:00:08.964
I profaza barədə bir qədər[br]çox danışmış ola bilərik,

0:00:08.964,0:00:11.018
çünki burada çoxlu maraqlı şeylər

0:00:11.018,0:00:12.783
baş verir.

0:00:12.783,0:00:15.198
Mitozun profazasında olduğu[br]kimi maraqlı şeylərlə rastladıq.

0:00:15.198,0:00:19.226
Məsələn nüvə qılafının itməsi və ya

0:00:19.226,0:00:23.022
itməyə başlaması, xromosomların[br]spirallaşıb yoğunlaşaraq

0:00:23.022,0:00:24.705
mikroskop altında görülə[br]bilən klassik formaya

0:00:24.705,0:00:26.505
keçməsi kimi maraqlı şeylər[br]baş verir.

0:00:26.505,0:00:29.395
Lakin xüsusilə I meyoz və[br]I profazada baş verən ən nadir

0:00:29.395,0:00:32.820
hadisələrdən biri xromosom[br]krossinqoveri adlı

0:00:32.820,0:00:35.479
prosesin həyata keçməsidir.

0:00:35.479,0:00:39.484
Bu I meyozda həyata keçən[br]olduqca adi bir prosesdir.

0:00:39.484,0:00:43.303
Proses səliqəli şəkildə gedir,[br]yəni homoloji cütlərin

0:00:43.303,0:00:47.238
homoloji hissələri arasında

0:00:47.238,0:00:51.329
krossinqover gedir və

0:00:51.329,0:00:54.139
xromosomun bu hissələri[br]eyni genləri kodlaşdırır.

0:00:54.139,0:00:55.892
Onlar eyni genin[br]müxtəlif variantlarıdırlar.

0:00:55.892,0:00:57.343
Müxtəlif alellərə sahib ola bilərlər.

0:00:57.343,0:00:59.653
Bir daha onu qeyd edək ki,

0:00:59.653,0:01:02.277
cinsi çoxlama müxtəlifliyi artırır və

0:01:02.277,0:01:04.970
bu səliqəli bir şəkildə baş verir.

0:01:04.970,0:01:07.036
Gəlin meyoz , xüsusilə də,[br]I meyoz barədə danışmağa

0:01:07.036,0:01:09.718
davam edək və növbəti fazanın

0:01:09.718,0:01:11.993
adını təxmin edə bilərsiniz.

0:01:11.993,0:01:16.993
Bu I metafazadır. O, mitozun

0:01:17.554,0:01:21.814
metafazası ilə bəzi oxşarlıqlara sahibdir.

0:01:21.814,0:01:24.943
I metafazada, icazə verin hüceyrəni

0:01:25.727,0:01:30.231
çəkim. Bu hüceyrə qılafıdır.

0:01:30.231,0:01:32.413
Burda eyni zamanda bölünmədə[br]böyük

0:01:32.413,0:01:34.800
rol oynayan sentrosomlar var.

0:01:35.153,0:01:38.032
Nüvə qılafı yox olub. Mitozun

0:01:38.032,0:01:41.527
metafazasında olduğu kimi

0:01:41.527,0:01:43.674
meyozun metafazasında da[br]xromosomlar

0:01:43.674,0:01:48.225
mərkəzdə bir xətt boyunca[br]düzülməyə başlayırlar.

0:01:48.225,0:01:49.595
Gəlin bunu çəkək.

0:01:49.595,0:01:52.956
Burada biri duracaq.

0:01:53.774,0:01:57.182
Bir xromosomda iki bacı[br]xromatid var və

0:01:57.245,0:01:58.905
xromosomda krossinqover gedir.

0:01:58.905,0:02:00.507
Buranı çəhrayı rəngdə edəcəm.

0:02:00.507,0:02:01.285
Tez-tez rəngləri dəyişmək

0:02:01.285,0:02:03.189
bir qədər vaxtımı aparacaq.

0:02:03.189,0:02:05.685
Sonra burda daha bir[br]xromosom var. Onların

0:02:05.685,0:02:07.792
əksəriyyətini ananızdan[br]alırsınız.

0:02:07.972,0:02:09.063
Bu hissədə bir balaca

0:02:09.063,0:02:12.134
xromosom krossinqoveri baş verib.

0:02:12.290,0:02:14.096
İcazə verin

0:02:14.403,0:02:15.587
bunu çəkim.

0:02:15.587,0:02:17.004
Burda atanızdan aldığınız

0:02:17.004,0:02:19.082
başqa bir xromosoma

0:02:19.082,0:02:23.221
rast gəlirik.

0:02:23.621,0:02:26.692
İkiləşdiyi üçün onun[br]iki bacı xromatidi var.

0:02:26.720,0:02:27.661
Ananızdan aldığınız buradadır.

0:02:27.661,0:02:30.226
Xromosomların arasında gedən[br]krossinqoveri sizə göstərəcəyəm.

0:02:30.226,0:02:32.171
Burda baş verməyə bilər.

0:02:32.525,0:02:34.818
Bəlkə də, burada homoloji[br]xromosom yoxdur.

0:02:35.311,0:02:37.360
Deyək ki, bunlar qısadır.

0:02:38.248,0:02:40.379
Gəlin sentromerləri çəkim.

0:02:40.605,0:02:43.095
Sentromerləri göy rənglə[br]çəkəcəm.

0:02:43.449,0:02:47.442
Bir neçə sentromer çəkdikdən

0:02:47.442,0:02:48.824
sonra onları bir-birindən

0:02:48.824,0:02:51.262
itələyərək ayırmağa başlayan

0:02:51.262,0:02:54.303
mikroborucuq çəkəcəm.

0:02:54.303,0:02:58.529
Həmçinin, onlar kinetoxorlar[br]vasitəsilə xromosomlara

0:02:58.529,0:03:01.629
bu şəkildə birləşə bilirlər.

0:03:01.629,0:03:05.146
Bunlar mikroborucuqdur.[br]İnsanlar bu birləşmə barədə

0:03:05.146,0:03:07.398
çox danışacaqlar. Onlar ətrafdakı[br]strukturları hərəkət etdirə bilirlər.

0:03:07.398,0:03:08.223
Lakin mən bunun möhtəşəm

0:03:08.223,0:03:10.579
olduğunu düşünürəm.[br]Baxın siz müxtəlif kimyəvi və

0:03:10.579,0:03:13.447
termodinamiki proseslər[br]sayəsində xromosomu hüceyrənin

0:03:13.447,0:03:17.986
istənilən bir hissəsinə

0:03:17.986,0:03:19.901
apara bilən çoxlu zülal[br]sintez edirsiniz.

0:03:19.901,0:03:24.684
Yəni demək istədiyim odur ki,

0:03:24.684,0:03:27.401
belə zülallar cinsi çoxalmada[br]iştirak edən

0:03:27.401,0:03:30.965
qametləri də hərəkətə gətirə bilərlər.

0:03:30.965,0:03:32.300
Bu möhtəşəmdir

0:03:32.300,0:03:37.300
və o, milyard il davam edən[br]təkamül prosesi nəticəsində

0:03:38.325,0:03:41.157
meydana çıxıb. Lakin onun[br]ağıla sığmaz mürəkkəbliyi

0:03:41.157,0:03:42.504
hələ də, tam şəkildə

0:03:42.504,0:03:43.874
dərk olunmayıb.

0:03:43.874,0:03:45.836
Xromosomları hərəkətə[br]gətirən hərəki zülallara

0:03:45.836,0:03:50.836
sahibsiniz və mikroborucuqlar[br]maraqlı yolla

0:03:51.199,0:03:53.753
uzana və qısala bilir.

0:03:53.753,0:03:55.761
Həqiqətən də, valehedici proseslərdir.

0:03:55.761,0:03:58.733
Hər nəysə bütün bunlar[br]I metafazada baş verir.

0:03:58.733,0:04:01.252
Sonra baş verənləri[br]təxmin edə bilərsiniz.

0:04:01.252,0:04:03.632
I anafazaya

0:04:03.632,0:04:06.581
keçid edirik.

0:04:06.581,0:04:08.004
Bunu yazım.

0:04:08.113,0:04:11.533
Mitozun anafazasında

0:04:12.014,0:04:14.881
olduğu kimi burda da xromosomlar

0:04:14.881,0:04:19.072
qütblərə çəkilir, lakin bir[br]vacib

0:04:19.072,0:04:21.893
fərq var ki, bunu mütləq

0:04:21.893,0:04:24.349
qeyd etməliyik.

0:04:24.378,0:04:29.378
Mitozda bacı xromatidlər[br]qütblərə çəkilir.

0:04:30.159,0:04:32.121
Bacı xromatidlər qütblərə çəkilir və

0:04:32.121,0:04:34.779
onlardan iki qız xromosom əmələ gəlir.

0:04:34.779,0:04:37.554
I anafazada isə bu belə olmur.

0:04:37.554,0:04:41.849
I anafazada bacı xromatidlər[br]yerlərində qalır.

0:04:41.849,0:04:45.942
Homoloji cütlər qütblərə çəkilir.

0:04:45.970,0:04:47.370
Bunu çəkim.

0:04:47.549,0:04:49.952
Deməli, homoloji xromosomlar[br]qütblərə çəkilir.

0:04:49.952,0:04:52.959
İki bacı xromatid qütblərə çəkilmir.

0:04:52.959,0:04:56.901
Belə ki, xromosomun biri bu tərəfə,

0:04:57.533,0:05:00.017
digəri isə bu tərəfə çəkilir.

0:05:00.017,0:05:03.395


0:05:03.395,0:05:06.037


0:05:06.077,0:05:09.102


0:05:09.548,0:05:14.517


0:05:14.517,0:05:15.515


0:05:15.515,0:05:17.628


0:05:17.628,0:05:19.787


0:05:19.787,0:05:22.824


0:05:23.375,0:05:25.035


0:05:25.035,0:05:30.035


0:05:32.372,0:05:34.728


0:05:34.728,0:05:37.410


0:05:37.410,0:05:39.290


0:05:39.290,0:05:41.844


0:05:41.844,0:05:43.667


0:05:43.667,0:05:45.072


0:05:45.072,0:05:48.671


0:05:48.671,0:05:50.609


0:05:50.609,0:05:52.165


0:05:52.165,0:05:54.313


0:05:54.313,0:05:56.530


0:05:56.530,0:05:58.794


0:05:58.794,0:06:00.732


0:06:00.732,0:06:02.926


0:06:02.926,0:06:04.087


0:06:04.087,0:06:05.388


0:06:05.388,0:06:10.388


0:06:12.365,0:06:15.685


0:06:15.685,0:06:19.423


0:06:19.423,0:06:20.932


0:06:20.932,0:06:22.209


0:06:22.209,0:06:25.315


0:06:25.332,0:06:30.332


0:06:32.564,0:06:36.553


0:06:36.553,0:06:39.502


0:06:39.502,0:06:44.221


0:06:44.412,0:06:47.001


0:06:47.001,0:06:49.811


0:06:49.811,0:06:51.540


0:06:51.540,0:06:53.119


0:06:53.119,0:06:58.119


0:06:58.378,0:06:59.794


0:06:59.794,0:07:03.451


0:07:03.451,0:07:04.856


0:07:04.856,0:07:09.856


0:07:10.359,0:07:12.327


0:07:12.390,0:07:16.877


0:07:17.278,0:07:19.530


0:07:19.530,0:07:22.177


0:07:22.177,0:07:24.127


0:07:24.127,0:07:28.376


0:07:28.376,0:07:32.207


0:07:32.207,0:07:34.686


0:07:35.248,0:07:39.114


0:07:39.114,0:07:41.384


0:07:41.668,0:07:42.968


0:07:42.968,0:07:45.847


0:07:45.847,0:07:50.822


0:07:51.791,0:07:54.368


0:07:54.368,0:07:55.750


0:07:55.750,0:07:58.159


0:07:58.524,0:08:03.522


0:08:03.632,0:08:06.732


0:08:06.732,0:08:09.664


0:08:09.866,0:08:11.747


0:08:11.747,0:08:14.591


0:08:14.591,0:08:17.006


0:08:17.006,0:08:20.379


0:08:20.512,0:08:22.311


0:08:22.311,0:08:26.406


0:08:26.406,0:08:31.406


0:08:32.250,0:08:35.283


0:08:35.283,0:08:37.546


0:08:37.546,0:08:39.323


0:08:39.323,0:08:42.608


0:08:42.608,0:08:44.268


0:08:44.268,0:08:48.482


0:08:48.482,0:08:50.775


0:08:51.141,0:08:56.141


0:08:56.620,0:08:59.610


0:09:00.103,0:09:04.712


0:09:04.712,0:09:07.242


0:09:07.242,0:09:08.740


0:09:08.740,0:09:13.186


0:09:13.186,0:09:15.183


0:09:15.183,0:09:16.460


0:09:16.460,0:09:20.418


0:09:20.418,0:09:22.543


0:09:22.543,0:09:24.598


0:09:24.598,0:09:27.419


0:09:27.419,0:09:28.661


0:09:28.661,0:09:32.120


0:09:32.120,0:09:33.583


0:09:33.583,0:09:35.278


0:09:35.278,0:09:37.008


0:09:37.008,0:09:38.517


0:09:38.517,0:09:42.017