WEBVTT

00:00:06.749 --> 00:00:10.408
Nếu bạn muốn xem qua
sổ tay của Marie Curie,

00:00:10.408 --> 00:00:13.409
bạn nên ký giấy từ bỏ quyền lợi
và mặc quần áo bảo hộ

00:00:13.409 --> 00:00:16.718
để bảo vệ bản thân khỏi
nhiễm phóng xạ.

00:00:16.718 --> 00:00:21.007
Bà Curie được chôn cất trong
một cỗ quan tài lót chì,

00:00:21.007 --> 00:00:24.052
giúp cho chất phóng xạ -
thứ mà bà tập trung nghiên cứu,

00:00:24.052 --> 00:00:27.858
và cũng có thể là nguyên nhân
cái chết của bà, được bảo quản cẩn thận.

00:00:27.858 --> 00:00:31.078
Lớn lên ở Warsaw, Ba Lan
nơi bị người Nga chiếm đóng,

00:00:31.078 --> 00:00:34.541
cô Marie trẻ tuổi, tên thật là
Maria Sklodowska,

00:00:34.541 --> 00:00:38.868
là một học sinh thông minh,
nhưng cô ấy gặp rất nhiều rào cản.

00:00:38.868 --> 00:00:42.498
Là một phụ nữ, học hành là một
điều xa vời,

00:00:42.498 --> 00:00:44.519
nên để thách thức mọi người,

00:00:44.519 --> 00:00:47.479
Marie đã theo học trường Đại học Floating,

00:00:47.479 --> 00:00:52.859
một tổ chức bí mật
giáo dục thanh niên Ba Lan trong bí mật.

00:00:52.859 --> 00:00:55.679
Bằng tiền tiết kiệm từ việc làm gia sư,

00:00:55.679 --> 00:01:00.549
cuối cùng cô có thể chuyển đến ở Paris và
theo học tại trường Sorbonne danh tiếng.

00:01:00.549 --> 00:01:03.660
Ở đó, Marie nhận được cả hai bằng
Vật Lý và Toán Học,

00:01:03.660 --> 00:01:05.940
và hầu như chỉ ăn bánh mì và uống trà,

00:01:05.940 --> 00:01:09.010
đôi lúc cô ngất xỉu vì quá đói.

00:01:09.010 --> 00:01:11.840
Ở Paris, Marie gặp nhà vật lý
Pierre Curie,

00:01:11.840 --> 00:01:15.099
người đã cùng làm việc và yêu thương cô.

00:01:15.099 --> 00:01:17.620
Nhưng cô ấy rất mong trở về Ba Lan.

00:01:17.620 --> 00:01:19.239
Khi về lại Warsaw,

00:01:19.239 --> 00:01:21.879
cô nhận ra rằng
một người phụ nữ có học hàm

00:01:21.879 --> 00:01:23.620
sinh sống ở đây là điều khó khăn.

00:01:23.620 --> 00:01:25.020
Nhưng vẫn chưa mất tất cả.

00:01:25.020 --> 00:01:27.401
Ở Paris,
người tình Pierre đang chờ đợi cô,

00:01:27.401 --> 00:01:31.141
và cặp đôi nhanh chóng kết hôn
và trở thành một đội làm việc ăn ý.

00:01:31.141 --> 00:01:35.119
Nghiên cứu của một nhà vật lý
làm Marie Curie chú ý.

00:01:35.119 --> 00:01:41.181
Năm 1896, Henri Becquerel khám phá
ra Uranium tự phát ra

00:01:41.181 --> 00:01:47.070
một loại phóng xạ giống tia X
mà có thể tương tác với tấm phim.

00:01:47.070 --> 00:01:51.551
Curie sớm nhận ra rằng nguyên tố
Thorium phát ra bức xạ tương tự.

00:01:51.551 --> 00:01:55.001
Quan trọng nhất là
độ mạnh của phóng xạ

00:01:55.001 --> 00:01:57.262
chỉ phụ thuộc vào số lượng nguyên tố đó

00:01:57.262 --> 00:02:00.781
và không bị ảnh hưởng bởi
bất kỳ thay đổi lí hóa nào.

00:02:00.781 --> 00:02:04.492
Điều này làm bà kết luận 
phóng xạ phát ra từ thứ gì đó

00:02:04.492 --> 00:02:07.371
ở trong nguyên tử của từng nguyên tố.

00:02:07.371 --> 00:02:08.663
Đó là một ý tưởng cấp tiến

00:02:08.663 --> 00:02:14.041
và nó bác bỏ ý tưởng nguyên tử
là một vật thể không thể tách rời.

00:02:14.041 --> 00:02:18.442
Sau đó, bằng cách nghiên cứu về
khoáng vật siêu phóng xạ Pitchblende,

00:02:18.442 --> 00:02:23.914
nhà Curie đã nhận ra Uranium
không thể tự tạo ra tất cả phóng xạ đó.

00:02:23.914 --> 00:02:28.524
Vậy có thể là do những nguyên tố
phóng xạ khác ư?

00:02:28.524 --> 00:02:32.455
Năm 1898, họ tìm ra hai nguyên tố mới,

00:02:32.455 --> 00:02:35.407
Polonium, đặt theo
quê hương của Marie, Ba Lan,

00:02:35.407 --> 00:02:38.433
và Radium, tiếng La Tinh có nghĩa là tia.

00:02:38.433 --> 00:02:42.384
Họ cũng đặt ra thuật ngữ "phóng xạ".

00:02:42.384 --> 00:02:48.715
Năm 1902, nhà Curie đã điều chế
0.1 gram muối clorua tinh khiết

00:02:48.715 --> 00:02:51.287
từ hàng tấn khoáng Pitchblende,

00:02:51.287 --> 00:02:53.536
một kỳ công vào thời điểm đó.

00:02:53.536 --> 00:02:56.476
Cũng trong năm đó, Pierre Curie
và Henri Becquerel

00:02:56.476 --> 00:02:59.336
được đề cứ giải Nobel Vật Lý,

00:02:59.336 --> 00:03:01.105
nhưng bà Marie lại bị bỏ lơ.

00:03:01.105 --> 00:03:04.767
Pierre muốn công nhận
công lao to lớn của vợ mình.

00:03:04.767 --> 00:03:11.226
Nên cả nhà Curie và Becquerel
đều nhận giải Nobel năm 1903,

00:03:11.226 --> 00:03:16.116
và bà trở thành người phụ nữ
đầu tiên nhận giải Nobel.

00:03:16.116 --> 00:03:20.047
Được tôn trọng và cung cấp kinh phí,
nhà Curie đang trên đường thăng tiến.

00:03:20.047 --> 00:03:24.686
Nhưng tai họa ập đến vào năm 1906,
Pierre qua đời vì bị xe ngựa đâm

00:03:24.686 --> 00:03:27.037
khi ông đang băng qua đường.

00:03:27.037 --> 00:03:29.887
Tuyệt vọng, bà Marie vùi đầu
vào những nghiên cứu

00:03:29.887 --> 00:03:32.816
bà dạy thay ông Pierre ở
trường Đại học Sorbonne,

00:03:32.816 --> 00:03:36.057
và trở thành nữ giáo sư đầu tiên
ở trường này.

00:03:36.057 --> 00:03:38.356
Nỗ lực đơn độc của bà có kết quả.

00:03:38.356 --> 00:03:40.728
Năm 1911, bà lại đoạt một giải Nobel

00:03:40.728 --> 00:03:44.867
ở lĩnh vực Hóa Học vì phát hiện
ra Radium và Polonium trước đó,

00:03:44.867 --> 00:03:49.308
và điều chế, phân tích Radium
tinh khiết và thành phần của nó.

00:03:49.308 --> 00:03:52.057
Điều này làm bà trở thành
người đầu tiên, và đến giờ

00:03:52.057 --> 00:03:56.368
người duy nhất có giải Nobel
ở hai lĩnh vực khác nhau.

00:03:56.368 --> 00:03:58.959
Giáo sư Curie đưa
phát hiện của mình vào thực tiễn

00:03:58.959 --> 00:04:02.218
thay đổi những nghiên cứu y khoa
và phương pháp chữa bệnh.

00:04:02.218 --> 00:04:05.347
Bà điều hành những máy chụp
tia X di động vào Thế Chiến I,

00:04:05.347 --> 00:04:08.779
và tìm ra ảnh hưởng của 
bức xạ lên các khối u.

00:04:08.779 --> 00:04:12.768
Tuy nhiên, bà phải trả giá 
cho những đóng góp cho nhân loại.

00:04:12.768 --> 00:04:15.979
Bà Curie qua đời năm 1934
vì bị suy tủy xương,

00:04:15.979 --> 00:04:19.679
nhiều người cho rằng đó là vì
bà bị nhiễm độc phóng xạ.

00:04:19.679 --> 00:04:22.764
Nghiên cứu mang tính cách mạng của bà

00:04:22.764 --> 00:04:26.016
đã đặt nền tảng cho vật lý và hóa học,

00:04:26.016 --> 00:04:31.319
mở ra con đường mới cho ung thư học, 
công nghệ, y học và vật lý hạt nhân,

00:04:31.319 --> 00:04:33.423
và nhiều lĩnh vực khác nữa.

00:04:33.423 --> 00:04:37.334
Dù sao đi nữa, nghiên cứu bức xạ của bà
đã tạo ra một kỉ nguyên mới,

00:04:37.334 --> 00:04:40.750
khám phá ra những bí ẩn
to lớn của khoa học.