1
00:00:07,069 --> 00:00:10,558
Eğer Marie Curie'nin el yazılarına 
bir göz atmak isterseniz,

2
00:00:10,558 --> 00:00:13,409
radyoaktif kirlilikten korunmak 
için koruyucu giysiler

3
00:00:13,409 --> 00:00:16,718
giymeniz ve bir feragatname
imzalamanız gerekmektedir.

4
00:00:16,718 --> 00:00:21,187
Madam Curie'nin cenazesi de 
kurşun kaplı bir tabutla toprağa verilmiş,

5
00:00:21,187 --> 00:00:24,052
araştırmalarının merkezi ve
büyük ihtimalle ölüm sebebi olan

6
00:00:24,052 --> 00:00:27,858
radyasyonu dışarı geçirmeyecek 
şekilde muhafaza edilmiştir.

7
00:00:27,858 --> 00:00:31,078
Asıl adı Maria Sklodowska olan
genç Marie, Rusya işgalindeki

8
00:00:31,078 --> 00:00:34,671
Polonya'nın, Varşova kentinde büyümüştü,

9
00:00:34,671 --> 00:00:38,868
çok parlak bir öğrenciydi ama
bazı zorlu engellerle karşılaştı.

10
00:00:38,868 --> 00:00:42,498
Cinsiyetinden dolayı, üniversiteye 
gitmesi engellenen Marie,

11
00:00:42,498 --> 00:00:44,519
bu duruma karşı çıkarak,

12
00:00:44,519 --> 00:00:47,479
Polonya gençliğine el altından 
eğitim veren gizli bir kurum

13
00:00:47,479 --> 00:00:52,859
olan sık sık yer değiştirdiğinden bu adı 
alan 'gezici üniversite' ye kaydoldu.

14
00:00:52,859 --> 00:00:55,679
Özel hocalık ve mürebbiyelik 
yaparak para biriktirmiş,

15
00:00:55,679 --> 00:01:00,549
bu sayede nihayetinde Paris'e taşınmış 
ve ünlü Sorbon'da okumaya başlamıştır.

16
00:01:00,549 --> 00:01:03,660
Orada, çoğunlukla sadece ekmek
ve çayla açlık sınırında yaşamış,

17
00:01:03,660 --> 00:01:05,940
hatta bazen açlıktan bayılmış,

18
00:01:05,940 --> 00:01:09,010
hem matematik hem de fizik
bölümünden mezun olmuştur.

19
00:01:09,010 --> 00:01:11,840
Paris'te hem kalbini hem de 
laboratuvarını onunla paylaşan

20
00:01:11,840 --> 00:01:15,099
fizikçi Pierre Curie ile tanışmıştır.

21
00:01:15,099 --> 00:01:17,620
Yine de, Marie Polonya'nın
özlemini çekmektedir.

22
00:01:17,620 --> 00:01:19,239
Ancak Varşova'ya geri döndüğünde

23
00:01:19,239 --> 00:01:21,879
bir kadın olarak akademik 
yaşamda yer edinmenin

24
00:01:21,879 --> 00:01:23,620
hala çok zor olduğunu görmüştür.

25
00:01:23,620 --> 00:01:25,020
Henüz her şeyi kaybetmemişti.

26
00:01:25,020 --> 00:01:27,401
Paris'e döndüğünde
ardında bıraktığı Pierre

27
00:01:27,401 --> 00:01:31,141
onu bekliyordu ve çift hemen evlenip
müthiş bir bilim takımı oldular.

28
00:01:31,141 --> 00:01:35,119
Bir başka fizikçinin çalışmaları 
Marie Curie'nin ilgisini çekmişti.

29
00:01:35,119 --> 00:01:41,181
1896'da Henri Becquerel uranyumun
kendiliğinden, X ışınına benzeyen

30
00:01:41,181 --> 00:01:47,070
ve fotoğraf filmiyle etkileşime girebilen 
gizemli bir ışın yaydığını keşfetti.

31
00:01:47,070 --> 00:01:52,201
Çok geçmeden Curie de toryumun 
benzer bir ışın yaydığını keşfetti.

32
00:01:52,201 --> 00:01:55,001
Daha da önemlisi, bu ışının 
gücü, fiziksel ya da kimyasal

33
00:01:55,001 --> 00:01:57,262
değişimlerden etkilenmiyordu,

34
00:01:57,262 --> 00:02:00,781
ve sadece elementin miktarına 
bağlı olarak değişiklik gösteriyordu.

35
00:02:00,781 --> 00:02:04,492
Bu Marie'nin şu sonuca varmasına yol açtı:
Radyasyonun kaynağı her elementin

36
00:02:04,492 --> 00:02:07,371
atomlarının içinde var olan
temel bir şey olmalıydı.

37
00:02:07,371 --> 00:02:08,663
Bu radikal bir fikirdi

38
00:02:08,663 --> 00:02:14,041
ve atomun bölünemez olduğuna dair 
kalıplaşmış fikri çürütmeye yardımcı oldu.

39
00:02:14,041 --> 00:02:18,442
Ardından, uranyum oksit denilen süper 
radyoaktif bir maden filizine odaklanarak,

40
00:02:18,442 --> 00:02:23,914
Curieler uranyumun bütün radyasyonu tek 
başına yaratıyor olamayacağını fark etti.

41
00:02:23,914 --> 00:02:28,524
Bu durumda, bundan sorumlu olabilecek
başka radyoaktif elementler var mıydı?

42
00:02:28,524 --> 00:02:32,455
1898 yılında 2 yeni elementin 
varlığını bildirdiler,

43
00:02:32,455 --> 00:02:35,407
adını Marie'nin ana vatanı 
Polonya'dan alan polonyum

44
00:02:35,407 --> 00:02:38,433
ve Latince ışın sözcüğünden alan radyum.

45
00:02:38,433 --> 00:02:42,384
Radyoaktivite terimini de 
bu sırada buldular.

46
00:02:42,384 --> 00:02:48,715
1902'de Curie çifti birkaç ton uranyum
maden filizinden 1/10 gram kadar

47
00:02:48,715 --> 00:02:51,287
saf radyum klorür tuzu çıkarttılar

48
00:02:51,287 --> 00:02:53,536
bu o zaman için inanılmaz bir başarıydı.

49
00:02:53,536 --> 00:02:56,476
Aynı yıl daha sonra, 
Pierre Curie ve Henri Becquerel

50
00:02:56,476 --> 00:02:59,336
fizik dalında Nobel ödülüne 
aday gösterildiler,

51
00:02:59,336 --> 00:03:01,105
ama Marie gözardı edilmişti.

52
00:03:01,105 --> 00:03:04,767
Pierre eşinin hak ettiği şekilde 
tanınmasını desteklemek için tavır aldı.

53
00:03:04,767 --> 00:03:11,226
Ve bu yüzden Curie çifti ve Becquerel
1903 Nobel ödülünü paylaştılar,

54
00:03:11,226 --> 00:03:16,116
Marie Curie tarihte Nobel ödülünü 
kazanan ilk kadın oldu.

55
00:03:16,116 --> 00:03:20,047
Varlıklı ve çok saygın Curie çifti için
bir süredir her şey çok iyi gidiyordu.

56
00:03:20,047 --> 00:03:24,686
Ama 1906'da Pierre işlek bir yolda 
karşıdan karşıya geçerken bir at arabası

57
00:03:24,686 --> 00:03:27,037
ona çarptığında trajedi 
aniden kapıyı çaldı.

58
00:03:27,037 --> 00:03:29,887
Marie, yıkılmış bir halde, 
kendini çalışmalarına verdi

59
00:03:29,887 --> 00:03:32,816
ve eşinin Sorbon'daki 
öğretmenlik görevini üstlenerek,

60
00:03:32,816 --> 00:03:36,057
orada ders veren ilk kadın profesör oldu.

61
00:03:36,057 --> 00:03:38,356
Tek başına yaptığı çalışmalar
iyi sonuçlar verdi.

62
00:03:38,356 --> 00:03:40,728
1911'de bir Nobel daha kazandı,

63
00:03:40,728 --> 00:03:44,867
bu defa ödül radyum ve polonyumun keşfi
ve saf radyumun ve bileşiklerinin

64
00:03:44,867 --> 00:03:49,348
ayrıştırılması ve çözümlenmesi 
çalışmaları için kimya dalındaydı.

65
00:03:49,348 --> 00:03:51,527
Bu ödülle, geçmişten günümüze 2 farklı

66
00:03:51,527 --> 00:03:56,368
bilim dalında ödül alan ilk ve tek 
bilim insanı olmuştur.

67
00:03:56,368 --> 00:03:58,959
Profesör Curie'nin keşiflerini 
aktif olarak kullanması

68
00:03:58,959 --> 00:04:02,218
tıbbi araştırmalar ve tedavilere 
farklı bir yön vermiştir.

69
00:04:02,218 --> 00:04:05,347
1. Dünya Savaşı sırasında taşınabilir 
röntgen üniteleri kurmuştur

70
00:04:05,347 --> 00:04:08,779
ve radyasyonun tümörler üzerindeki
etkilerini incelemiştir.

71
00:04:08,779 --> 00:04:12,768
Ancak insanlığa sağladığı bu faydaların
kendisi için ağır bedelleri olmuştur.

72
00:04:12,768 --> 00:04:15,979
Curie 1934 yılında, bir kemik iliği 
hastalığı nedeniyle öldü, bugün

73
00:04:15,979 --> 00:04:20,079
bunun aşırı derecede radyasyona maruz
kalmasına bağlı olduğu düşünülmektedir.

74
00:04:20,079 --> 00:04:22,764
Marie Curie' nin devrim 
niteliğindeki çalışmaları

75
00:04:22,764 --> 00:04:26,016
fizik ve kimyayı kavramamız için 
gerekli zemini oluşturmuş,

76
00:04:26,016 --> 00:04:31,319
onkoloji, teknoloji, tıp ve nükleer fizik
ve daha bir çok alanda

77
00:04:31,319 --> 00:04:33,423
çığır açmıştır.

78
00:04:33,423 --> 00:04:37,334
Sonuç ne olursa olsun radyasyonla ilgili
keşifleri bilimin en büyük sırlarından

79
00:04:37,334 --> 00:04:40,630
bazılarını gün ışığına çıkararak
yeni bir dönem başlatmıştır.