WEBVTT

00:00:07.069 --> 00:00:10.408
اگر بخواهید به دست‌نوشته‌هایِ
ماری کوری نگاهی بیندازید،

00:00:10.408 --> 00:00:13.409
باید فرم انصراف از حقوق قانونی را
امضا کرده و وسایل محافظ بپوشید

00:00:13.409 --> 00:00:16.718
تا از خودتان در برابرِ
آلودگی رادیواکتیو محافظت کنید.

00:00:16.718 --> 00:00:21.187
بقایای مادام کوری نیز،
در یک تابوت با روکش سرب دفن شده،

00:00:21.187 --> 00:00:24.052
تا تابشی که قلب تحقیقاتش،

00:00:24.052 --> 00:00:27.558
و احتمالاً علت مرگ او بود،
به‌خوبی کنترل و مهار شود.

00:00:27.558 --> 00:00:31.078
بزرگ شدن در ورشو لهستان
که تحت اشغال روسیه بود،

00:00:31.078 --> 00:00:34.671
ماری جوان را، در اصل با نامِ
«ماریا اسکلودوسکا»، که

00:00:34.671 --> 00:00:38.868
یک دانش‌آموز درخشان بود،
با موانع چالش‌برانگیزی روبرو کرد.

00:00:38.868 --> 00:00:42.498
به‌عنوان یک زن، او از ادامه تحصیل منع شد،

00:00:42.498 --> 00:00:44.519
بنابراین در یک واکنش اعتراضی،

00:00:44.519 --> 00:00:47.479
ماری در دانشگاه «فِلوتینگ» ثبت‌نام کرد،

00:00:47.479 --> 00:00:52.859
یک نهاد مخفی که آموزش‌های مخفیانه را
به جوانان لهستانی ارائه می‌داد.

00:00:52.859 --> 00:00:55.679
با پس‌انداز و کار به‌عنوانِ
پرستار بچه‌ها و معلم خصوصی،

00:00:55.679 --> 00:01:00.549
سرانجام توانست به پاریس برود تا
در سوربن مشهور تحصیل کند.

00:01:00.549 --> 00:01:03.660
در آنجا ماری هم مدرک فیزیک
و هم مدرک ریاضی گرفت

00:01:03.660 --> 00:01:05.940
به‌طور عمده، با نان و چای روزگار می‌گذراند

00:01:05.940 --> 00:01:09.010
و گاهی اوقات از گرسنگی غش می‌کرد.

00:01:09.010 --> 00:01:11.840
در پاریس، ماری با فیزیکدانی
به نام «پیِر کوری» آشنا شد،

00:01:11.840 --> 00:01:15.099
کسی که آزمایشگاه و قلبش را
با او به اشتراک گذاشت.

00:01:15.099 --> 00:01:17.620
اما او آرزو داشت دوباره به لهستان بازگردد.

00:01:17.620 --> 00:01:19.239
با بازگشت به ورشو،

00:01:19.239 --> 00:01:21.879
دریافت که حفظ موقعیت دانشگاهی
به‌عنوان یک زن

00:01:21.879 --> 00:01:23.620
همچنان یک چالش باقی‌ مانده است.

00:01:23.620 --> 00:01:24.880
اما هنوز شانس موفقیت داشت.

00:01:24.880 --> 00:01:27.401
در پاریس، پیِر عاشق منتظرش بود،

00:01:27.401 --> 00:01:30.861
این زوج به‌ سرعت ازدواج کرده و
به یک تیم علمی قدرتمند تبدیل شدند.

00:01:30.861 --> 00:01:34.879
کارهای یک فیزیکدان دیگر
علاقه «ماری کوری» را برانگیخت.

00:01:34.879 --> 00:01:41.181
در سال ۱۸۹۶«هنری بکرل» کشف کرد که اورانیوم
به‌صورت خود‌به‌خود پرتو ساطع می‌کند

00:01:41.181 --> 00:01:46.762
پرتو‌هایی اسرارآمیز مشابه پرتو X
که می‌توانند با فیلم عکاسی در تعامل باشد.

00:01:46.762 --> 00:01:51.551
کوری خیلی زود دریافت که عنصر توریم
پرتو مشابهی را منتشر می‌کند.

00:01:51.551 --> 00:01:55.001
از همه مهم‌تر، قدرت تابش

00:01:55.001 --> 00:01:57.138
فقط به مقدار عنصر بستگی دارد،

00:01:57.138 --> 00:02:00.451
و تحت تأثیر تغییرات فیزیکی
یا شیمیایی قرار ندارد.

00:02:00.451 --> 00:02:04.492
این باعث شد او به این نتیجه برسد که
پرتوزایی ناشی از چیزی اساسی در

00:02:04.492 --> 00:02:07.141
درون اتم‌های هر عنصر است.

00:02:07.141 --> 00:02:08.425
این ایده‌ای بنیادی بود

00:02:08.425 --> 00:02:13.875
و به رَد کردن یک مدل قدیمی که اتم‌ها را
اشیاء غیر قابل تقسیم می‌دانست کمک کرد.

00:02:13.875 --> 00:02:18.265
سپس، با تمرکز روی سنگ معدن
رادیواکتیو فعال به نام اورانیلیت،

00:02:18.265 --> 00:02:23.630
خانواده کوری متوجه شدند اورانیوم به‌تنهایی
نمی‌تواند همه این پرتوها را ایجاد کند.

00:02:23.630 --> 00:02:28.524
بنابراین، آیا عناصر رادیواکتیو دیگری نیز
وجود داشتند که مسبب این پدیده بودند؟

00:02:28.524 --> 00:02:32.455
در سال ۱۸۹۸، آن‌ها
دو عنصر جدید را گزارش کردند،

00:02:32.455 --> 00:02:35.407
پولونیوم، نام‌گذاری شده
به زبان لهستانی بومی ماری،

00:02:35.407 --> 00:02:38.193
و رادیوم، معادل لاتین کلمه پرتو.

00:02:38.193 --> 00:02:42.384
آن‌ها همچنین در این مسیر
اصطلاح رادیواکتیویته را ابداع کردند.

00:02:42.384 --> 00:02:48.715
تا سال ۱۹۰۲، خانواده کوری
از چند تُن اورانیلیت

00:02:48.715 --> 00:02:51.287
یک‌دهم گرم نمک کلرید رادیوم خالص
استخراج کرده بودند،

00:02:51.287 --> 00:02:53.357
که در زمان خود شاهکاری باورنکردنی بود.

00:02:53.357 --> 00:02:56.476
در همان سال، «پیر کوری» و «هنری بکرل»

00:02:56.476 --> 00:02:59.133
نامزدِ دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند،

00:02:59.133 --> 00:03:00.981
اما ماری نادیده گرفته شد.

00:03:00.981 --> 00:03:04.608
پیِر در حمایت از به رسمیت شناختنِ
شایستگی همسرش موضع گرفت.

00:03:04.608 --> 00:03:10.918
و بنابراین خانواده کوری و بکرل، جایزه نوبل
را در سال ۱۹۰۳ مشترکاً دریافت کردند،

00:03:10.918 --> 00:03:15.978
و به‌این‌ترتیب «ماری کوری»
اولین زن برنده جایزه نوبل شد.

00:03:15.978 --> 00:03:19.887
سرمایه‌گذاری‌های عالی و احترام بسیار
خانواده کوری را روی غلتک انداخت.

00:03:19.887 --> 00:03:24.686
اما تراژدی در سال ۱۹۰۶ رخ داد زمانی که
پیِر در حال عبور از یک تقاطع شلوغ

00:03:24.686 --> 00:03:27.037
با ارابه‌ای که با اسب کشیده می‌شد
برخورد کرد.

00:03:27.037 --> 00:03:29.887
ماری، با دلی شکسته،
خود را در تحقیقاتش غوطه‌ور کرد

00:03:29.887 --> 00:03:32.596
مسئولیت تدریس پیِر در سوربن را
به عهده گرفت،

00:03:32.596 --> 00:03:35.817
و به اولین استاد زن دانشگاه تبدیل شد.

00:03:35.817 --> 00:03:38.164
کارهای انفرادی او ثمربخش بود.

00:03:38.164 --> 00:03:40.572
در سال ۱۹۱۱، او برنده یک نوبل دیگر شد،

00:03:40.572 --> 00:03:44.717
این بار در شیمی و برای کشف قبلی او
درباره‌ی رادیوم و پولونیوم،

00:03:44.717 --> 00:03:49.192
و استخراج و تجزیه‌وتحلیل او
از رادیوم خالص و ترکیبات آن.

00:03:49.192 --> 00:03:51.469
این باعث شد او اولین و تا به امروز،

00:03:51.469 --> 00:03:56.368
تنها فردی باشد که در دو علم مختلف
برنده جوایز نوبل شده است.

00:03:56.368 --> 00:03:58.959
پروفسور کوری اکتشافاتش را عملی کرد،

00:03:58.959 --> 00:04:02.128
تغییر چشم‌انداز تحقیقات پزشکی و درمان.

00:04:02.128 --> 00:04:05.347
او واحدهای رادیولوژی سیار را
در طول جنگ جهانی اول افتتاح کرد،

00:04:05.347 --> 00:04:08.779
و تأثیر پرتوها بر تومورها را
مورد بررسی قرار داد.

00:04:08.779 --> 00:04:12.768
با این حال، این مزایا برای بشریت
با هزینه شخصیِ بالایی حاصل شده.

00:04:12.768 --> 00:04:15.979
کوری در سال ۱۹۳۴
در اثر بیماری مغز استخوان درگذشت،

00:04:15.979 --> 00:04:19.679
که امروزه بسیاری بر این باورند که
ناشی از در معرض پرتوها بودن است.

00:04:19.679 --> 00:04:22.764
تحقیقات انقلابی ماری کوری

00:04:22.764 --> 00:04:26.016
زمینه را برای درک ما
از فیزیک و شیمی فراهم کرد،

00:04:26.016 --> 00:04:31.319
مسیرهای فروزانی در تومور شناسی،
فناوری، پزشکی و فیزیک هسته‌ای،

00:04:31.319 --> 00:04:33.423
تنها چند مورد از میان هزاران نمونه است.

00:04:33.423 --> 00:04:37.334
چه خوب و چه بد، اکتشافات او در مورد
پرتونگاری دوران جدیدی را آغاز کرد،

00:04:37.334 --> 00:04:40.320
اکتشاف برخی از بزرگ‌ترین اسرار علمی.