[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:02.72,0:00:07.36,Default,,0000,0000,0000,,Internet: HTTP va HTML Dialogue: 0,0:00:07.36,0:00:11.74,Default,,0000,0000,0000,,Men Jasminman va men \NXBOX One muhandislik jamoasining dasturiy Dialogue: 0,0:00:11.76,0:00:18.70,Default,,0000,0000,0000,,menejeriman. Bizning eng katta xususiyatlarimizdan \Nbiri Xbox Live deyiladi. Bu onlayn xizmat Dialogue: 0,0:00:18.70,0:00:24.10,Default,,0000,0000,0000,,butun dunyo bo'ylab o'yinchilarni birlashtiradi va biz \Nbuni internet orqali amalga oshirishga suyanamiz. Bu Dialogue: 0,0:00:24.10,0:00:30.50,Default,,0000,0000,0000,,oson ish emas va ko'p narsalar \Nsahna ortida sodir bo'ladi. Internet Dialogue: 0,0:00:30.50,0:00:36.28,Default,,0000,0000,0000,,odamlarning o'zaro munosabatlarini va aloqa qilishlarini \Nbutunlay o'zgartirmoqda. Ammo bu qanday ishlaydi? Qanday Dialogue: 0,0:00:36.28,0:00:43.49,Default,,0000,0000,0000,,qilib butun dunyo bo'ylab kompyuterlar haqiqatan ham bir-biri \Nbilan aloqa qilishadi? Keling, veb-brauzerni ko'rib chiqaylik. Dialogue: 0,0:00:43.49,0:00:50.20,Default,,0000,0000,0000,,Birinchidan, siz veb-brauzeringizni ochasiz. Ushbu ilovadan\Nveb-sahifalarga kirish uchun foydalanasiz. Keyin siz Dialogue: 0,0:00:50.20,0:00:55.90,Default,,0000,0000,0000,,veb-manzilini yoki URL manzilini kiritasiz,\Nmasalan tumblr.com kabi sayt resurslarining yagona ko'rsatkichi Dialogue: 0,0:00:55.90,0:01:06.81,Default,,0000,0000,0000,,orqali siz tashrif buyurasiz. Salom men\NTumblr asoschisi Devid Karp va biz Dialogue: 0,0:01:06.81,0:01:12.56,Default,,0000,0000,0000,,bugun kundalik ishda foydalanayotgan \Nveb-brauzerlar haqida gaplashamiz. Ehtimol siz Dialogue: 0,0:01:12.56,0:01:16.35,Default,,0000,0000,0000,,veb-brauzeringizdagi manzilga matn terish paytida \Nva keyin Enter tugmasini bosganingizda Dialogue: 0,0:01:16.35,0:01:21.02,Default,,0000,0000,0000,,aslida nima bo'lishiga qiziqqan bo'lsangiz kerak. Va bu haqiqatan ham\Nsiz tasavvur qilganingizdek. Shunday qilib, hozirgi paytda sizning Dialogue: 0,0:01:21.02,0:01:25.93,Default,,0000,0000,0000,,kompyuteringiz server deb nomlangan, odatda bu yerdan \Nminglab mil uzoqlikda boshqa kompyuter bilan Dialogue: 0,0:01:25.93,0:01:32.45,Default,,0000,0000,0000,,gaplasha boshlaydi. Va millisekundlarda sizning kompyuteringiz\Nushbu serverdan veb-saytni so'raydi va server Dialogue: 0,0:01:32.45,0:01:39.53,Default,,0000,0000,0000,,kompyuteringiz bilan HTTP deb nomlanadigan tilda gaplasha \Nboshlaydi. HTTP (HyperText Transfer Protocol) gipermatnni uzatish Dialogue: 0,0:01:39.53,0:01:43.68,Default,,0000,0000,0000,,protokoli deb ataladi. Siz buni bir kompyuter boshqa \Nkompyuterdan hujjat so'rash uchun Dialogue: 0,0:01:43.68,0:01:48.01,Default,,0000,0000,0000,,foydalanadigan til deb o'ylashingiz mumkin. Shuningdek,\Nbu haqiqatan ham juda oddiy. Dialogue: 0,0:01:48.01,0:01:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Agar siz kompyuteringiz va veb-serveringiz o'rtasida\Ninternet aloqani ushlab turmoqchi bo'lsangiz, bu Dialogue: 0,0:01:52.54,0:01:56.67,Default,,0000,0000,0000,,"GET" so'rovlari deb nomlangan so'rovlar\Norqali amalga oshiriladi. Bu, albatta, juda Dialogue: 0,0:01:56.67,0:02:01.59,Default,,0000,0000,0000,,oddiy hujjatning sarlavhasida nima so'rayotganingizni \N"olishingiz" - GET so'zidir. Shunday qilib, agar siz Dialogue: 0,0:02:01.59,0:02:06.36,Default,,0000,0000,0000,,Tumblrga kirishga va kirish sahifamizni yuklashga \Nharakat qilsangiz, siz Tumblrning serveriga GET / login Dialogue: 0,0:02:06.36,0:02:14.29,Default,,0000,0000,0000,,deb yozilgan GET so'rovini yuborishingiz kerak. Va bu\Nlogin sahifasiga kirishga kerak bo'lgan barcha HTML Dialogue: 0,0:02:14.29,0:02:21.80,Default,,0000,0000,0000,,sahifasining kodini Tumblr serveriga aytadi. Shunday qilib \NHTML - bu Hyper Text Markup Language degan ma'noni anglatadi Dialogue: 0,0:02:21.80,0:02:26.47,Default,,0000,0000,0000,,va siz uni veb-brauzerga sahifani qanday ko'rinishini aytib berish \Nuchun foydalanadigan til deb tushunishingiz mumkin. Agar Dialogue: 0,0:02:26.47,0:02:30.54,Default,,0000,0000,0000,,siz Vikipediya kabi sayt haqida o'ylayotgan \Nbo'lsangiz, bu haqiqatan ham juda oddiy hujjat va Dialogue: 0,0:02:30.54,0:02:35.63,Default,,0000,0000,0000,,HTML ushbu sarlavhani katta va qalin qilish, \Nshriftni to'g'ri shrift qilish, Dialogue: 0,0:02:35.63,0:02:42.69,Default,,0000,0000,0000,,ba'zi matnlarni boshqa ba'zi sahifalar \Nbilan bog'lash, Dialogue: 0,0:02:42.69,0:02:46.74,Default,,0000,0000,0000,,bir nechta matnni qalin qilib, biroz kursiv qilib, \Nrasmni sahifaning o'rtasiga qo'yish, Dialogue: 0,0:02:46.74,0:02:52.99,Default,,0000,0000,0000,,rasmni o'ng tomonga, chap tomonga tekislash uchun\Nfoydalaniladigan tildir. Veb-sahifaning matni Dialogue: 0,0:02:52.99,0:02:58.38,Default,,0000,0000,0000,,to'g'ridan-to'g'ri HTML-ga kiritilgan, ammo rasm \Nyoki video kabi boshqa qismlar so'ralishi kerak bo'lgan Dialogue: 0,0:02:58.38,0:03:04.54,Default,,0000,0000,0000,,o'z URL manzillari bo'lgan alohida fayllardir. \NBrauzer har biri uchun alohida HTTP so'rovlarini Dialogue: 0,0:03:04.54,0:03:11.67,Default,,0000,0000,0000,,yuboradi va ularni kelganda ko'rsatib beradi. Agar veb-sahifada \Njuda ko'p turli xil rasmlar bo'lsa, ularning har biri alohida Dialogue: 0,0:03:11.67,0:03:20.78,Default,,0000,0000,0000,,HTTP so'rovini keltirib chiqaradi va sahifa sekinroq yuklanadi.\NEndi ba'zida Internetni ko'rib chiqishda siz Dialogue: 0,0:03:20.78,0:03:25.88,Default,,0000,0000,0000,,faqat GET so'rovlari bilan sahifalarni so'rab ololmaysiz.\NBa'zan siz saytga ma'lumot yuborasiz, masalan, Dialogue: 0,0:03:25.88,0:03:32.30,Default,,0000,0000,0000,,shaklni to'ldirish yoki qidiruv so'zingizni kiritishda. Sizning\Nbrauzeringiz HTTP POST so'rovi yordamida veb-serverga Dialogue: 0,0:03:32.30,0:03:39.09,Default,,0000,0000,0000,,ushbu ma'lumotni oddiy matn sifatida yuboradi.\NAytaylik, siz Tumblrga kirdingiz. Dastlab Dialogue: 0,0:03:39.09,0:03:45.36,Default,,0000,0000,0000,,ba'zi ma'lumotlar biriktirilgan POST \Nso'rovini Tumblrning kirish Dialogue: 0,0:03:45.36,0:03:49.68,Default,,0000,0000,0000,,sahifasiga yuborasiz. Unda elektron pochta manzilingiz, \Nparolingiz bor. Bu Tumblr Dialogue: 0,0:03:49.68,0:03:55.35,Default,,0000,0000,0000,,serverga jo'natiladi. Tumblr server siz Devid \Nekanligingizni aniqlaydi, yaxshi. U veb-sahifani Dialogue: 0,0:03:55.35,0:04:00.48,Default,,0000,0000,0000,,"Muvaffaqiyat!" so'zlari bilan brauzerga qaytaradi. Devid ismi\Nbilan kirilganini ko'rsatib. Ammo o'sha veb-sahifa bilan Dialogue: 0,0:04:00.48,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,bir qatorda brauzeringiz ko'radigan va saqlashni biladigan \Nko'rinmas kuki fayllar ma'lumotlarini ham qo'shib qo'yadi. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:11.36,Default,,0000,0000,0000,,Va bu haqiqatan ham muhim, chunki bu \Nveb-sayt sizning kimligingizni eslashning yagona Dialogue: 0,0:04:11.36,0:04:16.94,Default,,0000,0000,0000,,usulidir. Ushbu barcha kuki fayllar aslida\NTumblr uchun identifikator sanaladi. Bu Dialogue: 0,0:04:16.94,0:04:21.79,Default,,0000,0000,0000,,sizni Devid deb biladigan raqamdir. \NVa veb-brauzeringiz ushbu raqamni saqlab turadi va keyingi safar Dialogue: 0,0:04:21.79,0:04:26.66,Default,,0000,0000,0000,,Tumblrni yangilaganda, yoki Tumblr.com saytiga kirganingizda, \Nveb-brauzeringiz identifikator raqamini avtomatik ravishda Dialogue: 0,0:04:26.66,0:04:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Tumblr serverlariga yuboradigan so'rov \Nbilan qo'shib yuborishni biladi. Va hozir Dialogue: 0,0:04:30.93,0:04:35.97,Default,,0000,0000,0000,,Tumblr serverlari so'rov kelib tushganini\Nbrauzeringiz identifikatorni ko'radi va Dialogue: 0,0:04:35.97,0:04:43.94,Default,,0000,0000,0000,,"Yaxshi, bu Devidning so'rovi" deb biladi.\NInternet endi butunlay ravshan. Hamma aloqalar Dialogue: 0,0:04:43.94,0:04:49.35,Default,,0000,0000,0000,,va yuborilgan axborotlar aslida\Noddiy matnda yuborilgan. Bu xakerlarga Dialogue: 0,0:04:49.35,0:04:55.63,Default,,0000,0000,0000,,Internet orqali yuborgan shaxsiy ma'lumotlaringizni \Nyashirincha ko'rish imkoniyatini beradi. Ammo xavfsiz Dialogue: 0,0:04:55.63,0:05:00.97,Default,,0000,0000,0000,,veb-saytlar bunga to'sqinlik qiladi, chunki u\Nveb-brauzeringizdan Secure Sockets Layer va uning o'rnini Dialogue: 0,0:05:00.97,0:05:07.63,Default,,0000,0000,0000,,bosuvchi Transport Layer Security deb nomlangan \Nnarsadan foydalanib, xavfsiz kanalda aloqa o'rnatishni so'raydi. Dialogue: 0,0:05:07.63,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Siz SSL va TLS ni sizning kuzatuvlaringiz yoki \Nbuzg'unchiliklardan himoya qilish uchun sizning Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:20.53,Default,,0000,0000,0000,,aloqa vositangizga o'ralgan xavfsizlik darajasi deb o'ylashingiz mumkin.\NSSL va TLS HTTPS yonida brauzeringiz manzil Dialogue: 0,0:05:20.53,0:05:27.44,Default,,0000,0000,0000,,satrida paydo bo'ladigan kichik qulfni ko'rganingizda \Nfaol bo'ladi. HTTPS protokollari sizning HTTP Dialogue: 0,0:05:27.44,0:05:33.84,Default,,0000,0000,0000,,so'rovlaringiz xavfsizligi va himoyalanganligini ta'minlaydi. \NVeb-sayt brauzeringizdan so'raganda. Veb-sayt brauzeringizdan Dialogue: 0,0:05:33.84,0:05:39.50,Default,,0000,0000,0000,,xavfsiz ulanishni talab qilganda, avval \Nraqamli sertifikat beradi. Bu xuddi Dialogue: 0,0:05:39.50,0:05:45.14,Default,,0000,0000,0000,,rasmiy veb-sayt ekanligini tasdiqlaydigan \Nshaxsiy guvohnomaga o'xshaydi. Raqamli sertifikatlar Dialogue: 0,0:05:45.14,0:05:49.90,Default,,0000,0000,0000,,sertifikatlashtirish organlari tomonidan nashr etilgan,\Ntekshiradigan ishonchli kimlar Dialogue: 0,0:05:49.90,0:05:55.28,Default,,0000,0000,0000,,veb-sayt ma'lumotlari va berish guvohnomalari\Nular uchun. Xuddi hukumat guvohnoma Dialogue: 0,0:05:55.28,0:06:01.03,Default,,0000,0000,0000,,yoki pasport bergani kabi. Endi veb-sayt \Nto'g'ri ulangan raqamli sertifikatsiz xavfsiz ulanishni Dialogue: 0,0:06:01.03,0:06:09.59,Default,,0000,0000,0000,,boshlashga harakat qilsa, brauzeringiz sizni ogohlantiradi.\NUshbu narsalar veb-brauzerning asoslaridir! Dialogue: 0,0:06:09.59,0:06:17.01,Default,,0000,0000,0000,,Ya'ni biz kundan-kunga ko'rayotgan Internetning bir qismi.\NXulosa qilib aytganda, HTTP va DNS HTML, Dialogue: 0,0:06:17.01,0:06:23.45,Default,,0000,0000,0000,,media-fayllar yoki Internetdagi har qanday narsani \Nyuborish va qabul qilishni boshqaradi. Tom ostida buni Dialogue: 0,0:06:23.45,0:06:30.37,Default,,0000,0000,0000,,amalga oshiradigan narsa TCP/IP va kichik paketlarda \Nma'lumotlarni uzatadigan va tashiydigan Dialogue: 0,0:06:30.37,0:06:36.67,Default,,0000,0000,0000,,yo'riqnoma tarmoqlaridir. Ushbu paketlarning o'zi \Nikkitomonlama, elektr simlari, optik tolali kabellar va Dialogue: 0,0:06:36.67,0:06:42.55,Default,,0000,0000,0000,,simsiz tarmoqlar orqali yuboriladigan \N1 va 0 lik ketma-ketliklardan iborat. Dialogue: 0,0:06:42.55,0:06:47.44,Default,,0000,0000,0000,,Yaxshiyamki, endi Internetning bir qismi qanday \Nishlashini bilib olganingizdan so'ng, barcha Dialogue: 0,0:06:47.44,0:06:52.07,Default,,0000,0000,0000,,qismlarini eslamasdan, unga ishonishingiz mumkin. Va \Nbiz ushbu qatlamlarning barchasi birma-bir ma'lumotni Dialogue: 0,0:06:52.07,0:06:59.09,Default,,0000,0000,0000,,ketma-ket miqyosda va ishonchli tarzda yetkazib \Nberish uchun birgalikda ishlashiga ishonishimiz mumkin.