[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.56,0:00:02.72,Default,,0000,0000,0000,,♪ (müzik) ♪
Dialogue: 0,0:00:02.72,0:00:07.36,Default,,0000,0000,0000,,İnternet: HTTP ve HTML
Dialogue: 0,0:00:07.36,0:00:09.22,Default,,0000,0000,0000,,İsmim Jasmine Lawrence.
Dialogue: 0,0:00:09.22,0:00:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Xbox One mühendislik ekibinde\Nprogram yöneticisiyim.
Dialogue: 0,0:00:13.65,0:00:18.39,Default,,0000,0000,0000,,En büyük niteliklerimizden biri Xbox Live.\NDünyanın her yerinden oyuncuların
Dialogue: 0,0:00:18.39,0:00:21.36,Default,,0000,0000,0000,,birbirleriyle iletişime geçmesini sağlayan\Nçevrimiçi bir hizmet
Dialogue: 0,0:00:21.36,0:00:24.10,Default,,0000,0000,0000,,ve biz bunu gerçekleştirmek için\Ninternete bel bağlıyoruz.
Dialogue: 0,0:00:24.10,0:00:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Kolay bir iş değil\Nve arka planda pek çok şey gerçekleşiyor.
Dialogue: 0,0:00:29.50,0:00:32.98,Default,,0000,0000,0000,,İnternet, insanların iletişime\Nve etkileşime geçme biçimlerini
Dialogue: 0,0:00:32.98,0:00:35.80,Default,,0000,0000,0000,,kökten değiştiriyor.\NPeki nasıl çalışıyor?
Dialogue: 0,0:00:36.05,0:00:41.01,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın dört bir yanındaki bilgisayarlar\Nbirbirleriyle nasıl iletişim kuruyorlar?
Dialogue: 0,0:00:41.01,0:00:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Web'de gezinmeye bir bakalım.
Dialogue: 0,0:00:43.49,0:00:48.18,Default,,0000,0000,0000,,Önce bir "web tarayıcısı" açarsınız,\Nweb sayfalarına erişmek için kullandığınız
Dialogue: 0,0:00:48.18,0:00:51.81,Default,,0000,0000,0000,,uygulamadır. Sonra ziyaret etmek\Nistediğiniz web adresini veya
Dialogue: 0,0:00:51.81,0:00:58.35,Default,,0000,0000,0000,,URL yani Birörnek Kaynak Konumlayıcıyı\Ngirersiniz, tumblr.com gibi.
Dialogue: 0,0:01:03.88,0:01:06.34,Default,,0000,0000,0000,,Merhaba, ben David Karp.\NTumblr'ın kurucusuyum.
Dialogue: 0,0:01:06.34,0:01:09.87,Default,,0000,0000,0000,,Bugün burada her gün kullandığımız\Nweb tarayıcılarının nasıl çalıştıklarını
Dialogue: 0,0:01:09.87,0:01:11.91,Default,,0000,0000,0000,,konuşmak için bulunuyoruz.
Dialogue: 0,0:01:11.91,0:01:15.35,Default,,0000,0000,0000,,Web tarayıcınıza bir adres yazıp\Nenter'a bastığınızda ne olduğunu
Dialogue: 0,0:01:15.35,0:01:17.24,Default,,0000,0000,0000,,merak etmişsinizdir.
Dialogue: 0,0:01:17.24,0:01:19.53,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekte, tahmin edebileceğinizden\Ndaha çılgınca.
Dialogue: 0,0:01:19.53,0:01:22.95,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayarınız\Nbir diğer bilgisayarla konuşurken
Dialogue: 0,0:01:22.95,0:01:26.86,Default,,0000,0000,0000,,sunucu adı verilen bu bilgisayar\Naslında kilometrelerce uzaktadır.
Dialogue: 0,0:01:26.86,0:01:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Milisaniyeler içinde bilgisayarınız\No sunucuya bir web sitesini sorar
Dialogue: 0,0:01:31.60,0:01:37.80,Default,,0000,0000,0000,,ve sunucu bilgisayarınızla\NHTTP denen bir dilde konuşmaya başlar.
Dialogue: 0,0:01:37.80,0:01:40.92,Default,,0000,0000,0000,,HTTP'nin açılımı\NBağlantılı Metin Aktarım Protokolü'dür.
Dialogue: 0,0:01:40.92,0:01:44.63,Default,,0000,0000,0000,,Bir bilgisayarın diğerinden\Nbir belge talep etmek için kullandığı
Dialogue: 0,0:01:44.63,0:01:48.01,Default,,0000,0000,0000,,dil olarak düşünebilirsiniz.\NVe aslına bakılırsa oldukça anlaşılırdır.
Dialogue: 0,0:01:48.01,0:01:52.36,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayarınızla internet üzerindeki\Nbir web sunucusu arasındaki konuşmaya
Dialogue: 0,0:01:52.36,0:01:56.06,Default,,0000,0000,0000,,girmek isterseniz\N"GET taleplerinden" oluşur.
Dialogue: 0,0:01:56.06,0:02:00.31,Default,,0000,0000,0000,,"GET" kelimesini ve istediğiniz belgenin\Nadını yazmak kadar basittir.
Dialogue: 0,0:02:00.31,0:02:03.56,Default,,0000,0000,0000,,Tumblr'a giriş yapmak için\Ngiriş sayfamızı yüklüyorsanız
Dialogue: 0,0:02:03.56,0:02:06.80,Default,,0000,0000,0000,,yaptığınız şey aslında Tumblr sunucusuna
Dialogue: 0,0:02:06.80,0:02:09.96,Default,,0000,0000,0000,,"GET/login" yazan\Nbir GET talebi göndermek.
Dialogue: 0,0:02:09.96,0:02:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Böylece Tumblr sunucusuna\NTumblr giriş sayfasının
Dialogue: 0,0:02:13.70,0:02:16.70,Default,,0000,0000,0000,,tüm HTML kodlarını istediğinizi\Nsöylemiş olursunuz.
Dialogue: 0,0:02:18.16,0:02:21.35,Default,,0000,0000,0000,,HTML'nin açılımı\NBağlantılı Metin İşaretleme Dili'dir.
Dialogue: 0,0:02:21.35,0:02:24.40,Default,,0000,0000,0000,,Bir web tarayıcısına bir sayfanın\Nnasıl görüneceğini söylediğiniz
Dialogue: 0,0:02:24.40,0:02:26.36,Default,,0000,0000,0000,,bir dil olarak düşünebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:02:26.36,0:02:30.54,Default,,0000,0000,0000,,Wikipedia gibi bir şeyi düşünürseniz\Ntemelde büyük, basit bir belgedir.
Dialogue: 0,0:02:30.54,0:02:39.60,Default,,0000,0000,0000,,HTML ise başlığı büyütüp kalınlaştırmak,\Nyazı tipini ayarlamak, belli metinleri
Dialogue: 0,0:02:39.60,0:02:43.50,Default,,0000,0000,0000,,belli sayfalara köprülemek, bazı metinleri\Nkalın bazılarını italik yapmak,
Dialogue: 0,0:02:43.50,0:02:46.50,Default,,0000,0000,0000,,sayfanın ortasına görsel yerleştirmek,\Ngörseli sağa yaslamak,
Dialogue: 0,0:02:46.50,0:02:49.02,Default,,0000,0000,0000,,görseli sola yaslamak için\Nkullandığınız dildir.
Dialogue: 0,0:02:49.02,0:02:55.46,Default,,0000,0000,0000,,Bir web sayfasının metni doğrudan HTML'de\Nyer alır ama görseller veya videolar
Dialogue: 0,0:02:55.46,0:03:00.05,Default,,0000,0000,0000,,kendilerine ait, talep edilmesi gereken\NURL'lere sahip ayrı dosyalardır.
Dialogue: 0,0:03:00.05,0:03:06.30,Default,,0000,0000,0000,,Tarayıcı her biri için ayrı HTTP talepleri\Ngönderir, ulaştıklarında da gösterir.
Dialogue: 0,0:03:07.67,0:03:11.26,Default,,0000,0000,0000,,Bir web sayfasında\Nbirçok farklı görsel varsa her biri
Dialogue: 0,0:03:11.26,0:03:15.68,Default,,0000,0000,0000,,ayrı HTTP talepleri gerektirir\Nve sayfa yavaş yüklenir.
Dialogue: 0,0:03:18.47,0:03:23.24,Default,,0000,0000,0000,,Bazen web'de dolaşırken yalnızca\NGET talepleri ile sayfa talep etmezsiniz.
Dialogue: 0,0:03:23.24,0:03:29.11,Default,,0000,0000,0000,,Form doldurduğunuzda veya arama sorgusu\Ngirdiğinizde bilgi gönderirsiniz.
Dialogue: 0,0:03:29.11,0:03:36.24,Default,,0000,0000,0000,,Tarayıcınız bu bilgiyi web sunucusuna düz\Nmetin olarak HTTP/POST talebiyle gönderir.
Dialogue: 0,0:03:36.24,0:03:41.08,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki Tumblr'a giriş yapıyorsunuz.\Nİlk yaptığınız, POST talebi oluşturmaktır.
Dialogue: 0,0:03:41.08,0:03:46.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu da Tumblr'ın giriş sayfasında verilerin\Nekli olduğu bir gönderi oluşturmaktır.
Dialogue: 0,0:03:46.46,0:03:50.73,Default,,0000,0000,0000,,Mail adresiniz vardır ve parolanız vardır.\NBu veri Tumblr sunucusuna gider.
Dialogue: 0,0:03:50.73,0:03:54.55,Default,,0000,0000,0000,,Tumblr sunucusu,\N"Tamam, sen David'sin." der.
Dialogue: 0,0:03:54.55,0:03:59.07,Default,,0000,0000,0000,,Bir web sayfasını tarayıcınıza gönderir:\N"Başarılı! David olarak giriş yaptın."
Dialogue: 0,0:03:59.07,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu web sayfasıyla\Ntarayıcınızın anladığı
Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ve kaydetmesi gerektiğini bildiği\Ngörünmeyen "çerez" verileri de gönderir.
Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:11.36,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten önemlidir, bir web sitesinin\Nsizi hatırlayabilmesinin tek yoludur.
Dialogue: 0,0:04:11.36,0:04:16.06,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu çerez verileri\NTumblr için bir kimlik kartı gibidir.
Dialogue: 0,0:04:16.06,0:04:21.79,Default,,0000,0000,0000,,Sizi David olarak tanımlayan bir sayıdır,\Ntarayıcınız bu sayıyı saklar ve Tumblr'ı
Dialogue: 0,0:04:21.79,0:04:26.66,Default,,0000,0000,0000,,yenilediğinizde, bir sonraki giriş\Nyaptığınızda web tarayıcınız o numarayı
Dialogue: 0,0:04:26.66,0:04:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Tumblr sunucularına gönderdiği talebe\Notomatik olarak eklemeyi öğrenmiş olur.
Dialogue: 0,0:04:30.93,0:04:35.97,Default,,0000,0000,0000,,Artık Tumblr sunucuları tarayıcınızdan\Ngelen talebi ve kimlik numarasını görür.
Dialogue: 0,0:04:35.97,0:04:39.23,Default,,0000,0000,0000,,"Tamam, bu talep David'den geliyor." der.
Dialogue: 0,0:04:40.32,0:04:43.07,Default,,0000,0000,0000,,Artık, internet tamamen açık.
Dialogue: 0,0:04:43.52,0:04:48.23,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bağlantıları paylaşımlı\Nve bilgi düz metin olarak gönderiliyor.
Dialogue: 0,0:04:48.23,0:04:52.11,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bilgisayar korsanlarının\Ninternet üzerinden gönderdiğiniz
Dialogue: 0,0:04:52.11,0:04:54.98,Default,,0000,0000,0000,,tüm kişisel bilgileri\Ngözetleyebilmesine olanak tanıyor.
Dialogue: 0,0:04:54.98,0:04:57.59,Default,,0000,0000,0000,,Fakat güvenli internet siteleri\Nbunun önüne geçiyor.
Dialogue: 0,0:04:57.59,0:05:03.86,Default,,0000,0000,0000,,Tarayıcınızdan Güvenli Yuva Katmanı\Nve halefi Taşıma Katmanı Güvenliği'ni
Dialogue: 0,0:05:03.86,0:05:07.63,Default,,0000,0000,0000,,kullanıp güvenli bir kanalda\Niletişim kurmasını istiyor.
Dialogue: 0,0:05:07.63,0:05:12.82,Default,,0000,0000,0000,,SSL ve TLS'yi, iletişiminizin\Ngözetlenmesini veya kurcalanmasını
Dialogue: 0,0:05:12.82,0:05:16.100,Default,,0000,0000,0000,,önlemek için etrafına sarılan bir güvenlik\Nkatmanı olarak düşünebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:05:17.18,0:05:22.78,Default,,0000,0000,0000,,SSL ve TLS, şu küçük kilidi\Ntarayıcınızın adres çubuğunda HTTPS'nin
Dialogue: 0,0:05:22.78,0:05:28.44,Default,,0000,0000,0000,,tam yanında gördüğünüzde aktiftir.\NHTTPS protokolleri, HTTP taleplerinizin
Dialogue: 0,0:05:28.44,0:05:32.08,Default,,0000,0000,0000,,güvenli olduğundan\Nve korunduğundan emin olur.
Dialogue: 0,0:05:32.42,0:05:36.59,Default,,0000,0000,0000,,Bir web sitesi tarayıcınızın güvenli\Nbir bağlantıya geçmesini istediğinde
Dialogue: 0,0:05:36.59,0:05:39.50,Default,,0000,0000,0000,,öncelikle bir "dijital sertifika" sunar.
Dialogue: 0,0:05:39.50,0:05:44.08,Default,,0000,0000,0000,,İddia ettiği web sitesi olduğunu\Nkanıtlayan resmi bir kimlik kartı gibidir.
Dialogue: 0,0:05:44.08,0:05:47.57,Default,,0000,0000,0000,,Dijital sertifikalar, sertifika\Notoriterileri tarafından yayınlanır.
Dialogue: 0,0:05:47.57,0:05:53.48,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, web sitelerinin kimliğini\Ndoğrular ve sertifika verir.
Dialogue: 0,0:05:53.48,0:05:56.67,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı bir devletin kimlik\Nveya pasaport basabildiği gibi.
Dialogue: 0,0:05:57.25,0:06:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Geçerli bir dijital sertifikaya\Nsahip olmayan bir web sitesi
Dialogue: 0,0:06:00.32,0:06:04.98,Default,,0000,0000,0000,,güvenli bir bağlantıya geçmeye\Nçalıştığında tarayıcınız sizi uyarır.
Dialogue: 0,0:06:07.08,0:06:09.59,Default,,0000,0000,0000,,Web'de gezinmenin temeli bu kadar!
Dialogue: 0,0:06:09.59,0:06:15.94,Default,,0000,0000,0000,,İnternetin her gün gördüğümüz kısmı.\NÖzetlemek gerekirse HTTP ile DNS;
Dialogue: 0,0:06:15.94,0:06:19.75,Default,,0000,0000,0000,,HTML, medya dosyaları\Nve web üzerindeki herhangi bir şeyin
Dialogue: 0,0:06:19.75,0:06:22.63,Default,,0000,0000,0000,,gönderilmesini ve alınmasını yönetir.
Dialogue: 0,0:06:22.63,0:06:27.36,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bunu mümkün kılan, bilgiyi\Nparçalara ayırıp minik paketlerde taşıyan
Dialogue: 0,0:06:27.36,0:06:31.26,Default,,0000,0000,0000,,TCP/IP ve yönlendirme bağlantılarıdır.
Dialogue: 0,0:06:31.44,0:06:37.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu paketler, ikili kodlardır.\N1 ve 0 dizilimlerinin fiziksel olarak
Dialogue: 0,0:06:37.23,0:06:42.55,Default,,0000,0000,0000,,elektrik telleri, fiber optik kablolar\Nve kablosuz ağlarla gönderimidir.
Dialogue: 0,0:06:42.55,0:06:46.73,Default,,0000,0000,0000,,Neyse ki internetin nasıl çalıştığına dair\Nbir katmanı öğrendiğinizde
Dialogue: 0,0:06:46.73,0:06:50.15,Default,,0000,0000,0000,,tüm detayları hatırlamanız gerekmeden\Ninternete güvenebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:06:50.15,0:06:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu katmanların bilgiyi sırasıyla\Nbelli bir ölçekte ve güvenilir olarak
Dialogue: 0,0:06:54.40,0:06:57.63,Default,,0000,0000,0000,,başarıyla teslim etmek için\Nbirlikte çalışacaklarına güvenebiliriz.
Dialogue: 0,0:06:57.63,0:06:59.87,Default,,0000,0000,0000,,♪ (hareketli müzik) ♪