0:00:01.436,0:00:02.864
"Yıldızlararası" filminde

0:00:02.864,0:00:06.791
süper büyük kara deliğe yakından bakalım.

0:00:06.791,0:00:08.814
Parlak gazın zeminine karşı kurulmuş olan

0:00:08.838,0:00:10.956
kara deliğin büyük çekimi kuvveti

0:00:10.980,0:00:12.415
ışığı halka şeklinde büker.

0:00:12.439,0:00:14.548
Buna rağmen, bu gerçek bir fotoğraf değil

0:00:14.572,0:00:16.358
bilgisayar grafik uygulamasıdır -

0:00:16.382,0:00:20.242
kara deliğin nasıl görülebileceğine[br]dair artistik bir yorumlama.

0:00:20.401,0:00:21.567
Yüz yıl önce,

0:00:21.591,0:00:25.192
Albert Einstein kendi teorisi olan[br]izafiyet teorisini ilk defa yayımladı.

0:00:25.216,0:00:26.655
Ondan sonraki yıllarda

0:00:26.679,0:00:29.652
bilim adamları teoriyi destekleyen[br]birçok kanıt sundular.

0:00:29.676,0:00:32.760
Fakat bu teoriden tek[br]çıkarım yapılıyor, kara delik

0:00:32.784,0:00:35.134
hâlen direkt olarak gözlemlenmedi.

0:00:35.158,0:00:38.364
Kara deliğin nasıl görünebileceğine[br]dair bazı düşüncelerimiz olsa da

0:00:38.388,0:00:40.967
daha önce bir fotoğrafı hiç çekilmedi.

0:00:41.191,0:00:45.470
Buna rağmen, bunun sonunda[br]değişebileceğini bilmek sizi şaşırtabilir.

0:00:45.494,0:00:49.658
Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde [br]kara deliğe ait ilk fotoğrafı görebiliriz.

0:00:49.682,0:00:53.640
İlk resmi almak uluslararası[br]bilim adamları takımına,

0:00:53.664,0:00:55.231
dünya büyüklüğünde teleskopa

0:00:55.255,0:00:58.087
ve son fotoğrafı bir araya getirecek[br]algoritmaya düşecektir.

0:00:58.111,0:01:01.639
Bugün size kara deliğin gerçek fotoğrafını[br]gösteremeyecek olmama rağmen

0:01:01.663,0:01:05.334
ilk resmi almayı içeren çabalara[br]kısa bir bakış atmanızı

0:01:05.334,0:01:06.561
sağlamak istiyorum.

0:01:07.477,0:01:08.914
Benim adım Katie Bouman

0:01:08.938,0:01:11.504
ve MIT'te PhD öğrencisiyim.

0:01:11.528,0:01:14.275
Bir bilgisayar laboratuvarında,[br]fotoğraf ve videolarla

0:01:14.275,0:01:16.877
gören bilgisayarlar üzerine çalışıyorum.

0:01:16.901,0:01:19.063
Astronom olmamama rağmen

0:01:19.087,0:01:21.742
mevcut projeye nasıl katkıda bulunduğumu

0:01:21.742,0:01:23.299
size göstermek istiyorum.

0:01:23.323,0:01:26.154
Eğer bu akşam parlak şehir[br]ışıklarının ötesine çıkarsanız,

0:01:26.178,0:01:28.614
samanyolunun şaşırtıcı [br]görüntüsünü görmek için

0:01:28.638,0:01:30.131
yeterince şanslı olabilirsiniz.

0:01:30.155,0:01:32.617
Milyonlarca yıldızın ötesine [br]yakınlaştırma yapabilirseniz,

0:01:32.641,0:01:36.396
samanyolunun kalbine[br]doğru 26.000 ışık yılı,

0:01:36.420,0:01:39.941
en sonunda tam merkezdeki[br]yıldız kümesine ulaşacağız.

0:01:39.965,0:01:43.171
Tüm galaktik toz bulutunun[br]ötesini kızıl ötesi teleskopla

0:01:43.195,0:01:47.062
gözetleyen astronomlar bu[br]yıldızları 16 yıldır izliyorlar.

0:01:47.086,0:01:50.675
Fakat onların görmediği,[br]bunun en muhteşem şey olması.

0:01:50.699,0:01:53.765
Bu yıldızlar görünmeyen bir[br]objenin etrafında dönüyor gibi.

0:01:53.789,0:01:55.682
Bu yıldızların yolunu izleyerek

0:01:55.696,0:01:58.260
astronomlar, bu harekete sebep olan şeyin,

0:01:58.260,0:02:02.607
yeterince küçük ve ağır, büyük bir[br]kara delik olduğu sonucuna vardılar-

0:02:02.607,0:02:04.365
ışık dâhil, yanına çok yaklaşan

0:02:04.365,0:02:07.857
herhangi bir şeyi içine çekebilecek[br]yoğunlukta olan bir obje.

0:02:08.275,0:02:11.570
Eğer biz daha ötesine yakınlaştırma[br]yapabilseydik ne olurdu?

0:02:11.570,0:02:15.867
Böyle bir şeyi görmek mümkün mü,[br]tanım olarak, görmek imkânsız mı?

0:02:16.499,0:02:19.937
Peki, eğer biz radyo dalga[br]boylarında yakınlaştırma yapabilseydik,

0:02:19.937,0:02:22.429
kara deliğin etrafında[br]sıkışmış sıcak plazmanın

0:02:22.429,0:02:25.634
çekimsel mercekleşmesi oluşan[br]bir ışık halkası görmeyi beklerdik.

0:02:25.881,0:02:27.141
Diğer bir deyişle,

0:02:27.165,0:02:30.336
karanlık bir alan yaratan[br]parlak materyaller

0:02:30.360,0:02:32.106
zeminine gölge oluşturuyor.

0:02:32.106,0:02:35.495
Bu aydınlık halka çekim kuvvetinin,[br]ışığın dahi kaçamayacağı kadar büyük

0:02:35.495,0:02:39.569
olduğu yerdeki kara deliğin[br]çevresindeki sınırları açığa çıkarır.

0:02:39.583,0:02:42.692
Einstein denklemi bu halkanın[br]şeklini ve büyüklüğünü tahmin eder,

0:02:42.692,0:02:45.754
bu sebeple bunun resmini çekmek[br]sadece mükemmel olmayacak,

0:02:45.778,0:02:48.646
ayrıca denklemin, kara delikteki[br]olağanüstü durumlarda

0:02:48.646,0:02:50.886
geçerliliğinin doğrulanmasına[br]yardım edecektir.

0:02:50.910,0:02:53.468
Buna rağmen, bu kara delik [br]bizden çok uzakta ki

0:02:53.492,0:02:56.590
dünyadan bu halka[br]olağanüstü küçük görülüyor

0:02:56.614,0:03:00.204
-ayın üzerindeki portakal gibi.

0:03:00.758,0:03:03.582
Bu durum fotoğrafının çekilmesini [br]çok zorlaştırmaktadır.

0:03:04.645,0:03:05.947
Sebebi nedir?

0:03:06.512,0:03:09.700
Peki, bunların hepsi basit[br]bir denkleme indirgeniyor.

0:03:09.724,0:03:12.140
Difraksiyon olarak adlandırılan[br]fenomen nedeniyle,

0:03:12.164,0:03:16.119
görebileceğimiz küçük objeler[br]için temel limitler vardır.

0:03:16.789,0:03:20.461
Bu yönetici denklem, çok çok[br]küçük görmek için teleskobumuzu

0:03:20.485,0:03:23.016
çok çok büyük yapmamız gerektiğini söyler.

0:03:23.016,0:03:26.165
Fakat, dünyadaki en büyük teleskopla dahi,

0:03:26.189,0:03:28.608
ayın yüzeyini resmetmek için

0:03:28.632,0:03:30.830
gerekli çözünürlüğe yaklaşamadık.

0:03:30.854,0:03:34.471
Aslında, burada size ayın dünyadan [br]çekilen en yüksek çözünürlüklü

0:03:34.495,0:03:35.892
fotoğrafını gösteriyorum.

0:03:35.916,0:03:38.473
Yaklaşık olarak 13.000 piksel.

0:03:38.497,0:03:42.547
ve her bir piksel 1,5 milyondan[br]fazla portakal içermektedir.

0:03:43.396,0:03:45.368
Yani, ayın üzerindeki her bir portakalı

0:03:45.392,0:03:48.157
ve ilave olarak bizim[br]kara deliği görmek için

0:03:48.181,0:03:50.395
ne kadar büyük bir[br]teleskoba ihtiyacımız var?

0:03:50.419,0:03:52.759
Büyük hesaplar yaparak,[br]bu, dünya büyüklüğünde

0:03:52.783,0:03:56.363
teleskoba ihtiyacınız olduğunu kolayca[br]hesaplayabileceğinizi ortaya koyuyor.

0:03:56.444,0:03:57.248
(Gülüşme)

0:03:57.248,0:03:59.375
Eğer dünya büyüklüğünde[br]teleskop yapabilirsek

0:03:59.375,0:04:02.574
kara deliğin ufuk sınırını gösteren [br]bu belirgin ışık halkasını

0:04:02.574,0:04:04.317
ancak fark etmeye başlayabiliriz.

0:04:04.431,0:04:06.973
Bu fotoğraf bilgisayardaki[br]grafik görüntülerinde

0:04:06.973,0:04:09.003
gördüğümüz tüm detayları içermese de,

0:04:09.003,0:04:11.952
kara deliğin yakın çevresine [br]güvenle ilk bakışı atmamıza

0:04:11.976,0:04:13.903
imkân verecektir.

0:04:14.487,0:04:16.100
Yine de, hayal ettiğiniz gibi,

0:04:16.124,0:04:19.518
dünya boyutunda Single-Dish (Tek Tabaka) [br]teleskop yapımı imkânsızdır.

0:04:19.592,0:04:21.659
Fakat, Mick Jagger'ın[br]ünlü şarkısındaki gibi

0:04:21.683,0:04:23.474
"Her zaman her istediğini alamazsın,

0:04:23.498,0:04:25.685
fakat bazen denersen, istediğini almanın

0:04:25.709,0:04:26.924
yolunu bulabilirsin."

0:04:26.948,0:04:29.412
Dünyanın tüm teleskopları[br]birbirine bağlayarak,

0:04:29.436,0:04:32.974
"Event Horizon Teleskop"u olarak[br]adlandırılan uluslararası işbirliği

0:04:32.998,0:04:36.107
kara deliğin ufuk sınırının[br]büyüklüğünü çözebilecek

0:04:36.131,0:04:38.008
yapıda dünya büyüklüğünde

0:04:38.008,0:04:39.415
sanal teleskop yaratabiliyor.

0:04:39.415,0:04:43.302
Bu teleskop ağı gelecek yıl [br]kara deliğin ilk fotoğrafını

0:04:43.326,0:04:44.721
çekmek için planlandı.

0:04:45.165,0:04:48.503
Dünya çapındaki herbir[br]teleskop beraber çalışıyor.

0:04:48.527,0:04:51.239
Atomik saat ile birbirlerine bağlandılar.

0:04:51.263,0:04:53.920
Herbir yerdeki araştırma ekipleri binlerce

0:04:53.944,0:04:56.616
terabayt veri toplayarak ışığı donduruyor.

0:04:56.930,0:05:01.947
Bu veri daha sonra tam burada [br]Massachusett'de işlemden geçiriliyor.

0:05:01.971,0:05:03.765
Peki, bu nasıl çalışıyor?

0:05:03.789,0:05:07.046
Hatırlayın, eğer galaksinin ortasında[br]kara delik görmek istiyorsak

0:05:07.046,0:05:10.198
bu dünya büyüklüğünde teleskop[br]yapmamız gerekmektedir.

0:05:10.222,0:05:13.904
Bir saniye, dünya büyüklüğünde[br]teleskop yapmış gibi davranalım.

0:05:14.144,0:05:16.463
Bu biraz dünyayı büyük[br]dönen kocaman bir disko

0:05:16.463,0:05:18.170
topuna dönüştürmeye benzeyecektir.

0:05:18.594,0:05:20.794
Herbir ayna ışık toplayacak

0:05:20.818,0:05:23.415
ki daha sonra biz bunları [br]bir araya getirelim.

0:05:23.439,0:05:26.100
Buna rağmen, biz bunları[br]birçoğunu attık dersek,

0:05:26.124,0:05:27.806
sadece elimizde birkaç tane kalır.

0:05:28.120,0:05:30.997
Hâlâ bunları bir araya[br]getirmeye çalışabiliriz,

0:05:31.021,0:05:33.014
fakat şimdi çok fazla delik var.

0:05:33.038,0:05:37.161
Kalan bu aynalar teleskoplarımızın[br]yerlerini temsil eder.

0:05:37.435,0:05:41.514
Bu, fotoğraf elde etmek için[br]oldukça küçük sayı da ölçümlerdir.

0:05:41.538,0:05:45.376
Fakat, sadece birkaç teleskop[br]konumundan ışık toplamamıza rağmen

0:05:45.400,0:05:48.637
Dünya dönerken, diğer yeni[br]ölçümleri görmeye başlarız.

0:05:48.707,0:05:52.666
Diğer bir değişle, disko topunun döndüğü[br]gibi, bu aynalar konumlarını değiştiriyor

0:05:52.690,0:05:55.589
ve biz resmin değişik parçalarını [br]gözlemlemeye başlıyoruz.

0:05:55.613,0:05:59.631
Geliştirdiğimiz bu resim algoritması,[br]altta yatan kara delik resmini yeniden

0:05:59.655,0:06:02.688
kurmak için disko topundaki [br]boşlukları doldurur.

0:06:02.712,0:06:05.348
Dünyada her yerde konuşlanmış[br]teleskobumuz olsa idi,

0:06:05.372,0:06:07.237
yani, tam bir disko topu olsa idi

0:06:07.257,0:06:08.621
bu çok önemsiz olurdu.

0:06:08.645,0:06:11.967
Buna rağmen, sadece birkaç örnek[br]görüyoruz ve bu nedenle

0:06:11.991,0:06:14.379
bizim teleskop ölçümlerimiz[br]ile tam olarak tutarlı

0:06:14.403,0:06:17.367
sonsuz sayıda olası resim var.

0:06:17.391,0:06:20.521
Buna rağmen, tüm resimler eşit yapılmadı.

0:06:20.689,0:06:21.951
Bu resimlerden bazıları,

0:06:21.951,0:06:25.331
diğerlerine nazaran resim olduğunu[br]düşündüğümüz şeyler gibi görünüyor.

0:06:25.331,0:06:28.553
Kara deliğin ilk resminin[br]alınmasındaki benim rolüm

0:06:28.577,0:06:31.313
mümkün olan en makul resmi [br]bulacak ve aynı zamanda

0:06:31.313,0:06:34.105
teleskop ölçülerine uyduracak [br]algoritmayı dizayn etmektir.

0:06:34.627,0:06:38.669
Olay yeri incelemecinin, yüz yapısına[br]ilişkin kendi bilgilerini kullanarak

0:06:38.693,0:06:42.207
resmin parçalarını birleştirmek[br]için kısıtlı tanımlama kullanması gibi

0:06:42.231,0:06:45.696
geliştirdiğim bu resim algoritması da[br]evrende madde gibi görünen resme

0:06:45.696,0:06:49.892
bizi yönlendirmesi için bizim kısıtlı [br]teleskop verilerini kullanmaktadır.

0:06:49.916,0:06:53.567
Bu algoritmayı kullanarak,[br]seyrek ve gürültülü veriden[br]

0:06:53.591,0:06:55.771
resmi bir araya getirebiliriz.

0:06:55.795,0:06:58.398
Burada, evrenin merkezindeki [br]kara deliğe doğru

0:06:58.398,0:07:01.735
teleskobumuzu doğrultmuş[br]gibi yaptığımızdaki taklit veriyi

0:07:01.735,0:07:04.460
kullanarak yapılan örnek[br]rekonstrüksiyonu gösteriyorum.

0:07:04.824,0:07:06.943
Bu yalnızca bir taklit olmasına rağmen,

0:07:06.943,0:07:09.083
bu tür bir rekonstrüksiyon[br]bize umut veriyor,

0:07:09.083,0:07:12.846
eninde sonunda kara deliğin güvenilir [br]bir şekilde ilk resmini alacağız

0:07:12.870,0:07:15.625
ve bundan, çemberin[br]büyüklüğüne karar vereceğiz.

0:07:16.118,0:07:19.317
Algoritmanın detayları hakkında[br]devam etmek istememe rağmen,

0:07:19.341,0:07:21.515
şanslısınız ki, bunun için zamanım yok.

0:07:21.539,0:07:24.130
Evrenimizin neye benzediğini,[br]nasıl tanımladığımıza

0:07:24.130,0:07:26.996
ve yeniden inşa etmek ve [br]sonuçlarımızı doğrulamak için

0:07:27.020,0:07:30.136
bunu nasıl kullandığımıza dair[br]kısa bir fikir vermek istiyorum.

0:07:30.380,0:07:33.490
Teleskobumuzun ölçümlerini[br]mükemmel şekilde açıklayan

0:07:33.490,0:07:35.219
sonsuz sayıda resim olduğundan

0:07:35.219,0:07:37.894
bir şekilde bunların arasından[br]seçim yapmak zorundayız..

0:07:37.918,0:07:40.346
Ne kadar kara delik resmine benzediği [br]

0:07:40.346,0:07:42.674
çerçevesinde resimleri[br]sıralayarak bunu yapıyoruz

0:07:42.674,0:07:44.910
ve en muhtemel olanı seçiyoruz.

0:07:45.250,0:07:47.669
Peki, bununla tam olarak[br]neyi kastediyorum?

0:07:47.809,0:07:51.030
Bize Facebook'ta bir resmin ne kadar[br]ihtimalle görüneceğini anlatan

0:07:51.030,0:07:53.047
modeli yapmak için çalışıyoruz diyelim.

0:07:53.071,0:07:54.772
Muhtemelen modelden,

0:07:54.796,0:07:58.017
birinin bu gürültü resmini sola[br]koymuş olmasını biraz ihtimal dışı

0:07:58.017,0:08:00.270
ve birinin sağdakine[br]benzer özçekim koymasının

0:08:00.270,0:08:02.154
olası olduğunu söylemesini isteriz.

0:08:02.178,0:08:03.817
Ortadaki resim flu,

0:08:03.841,0:08:06.350
gürültü resmi ile[br]kaşılaştırıldığında Facebook'ta

0:08:06.350,0:08:07.648
görecek olmamıza rağmen

0:08:07.648,0:08:10.462
özçekim ile kaşılaştırıldığında[br]muhtemelen daha az göreceğiz.

0:08:10.462,0:08:13.162
Fakat kara delikten gelen[br]resme sıra geldiğinde

0:08:13.186,0:08:16.688
gerçek bir muamma ile karşılaştık:[br]Kara deliği daha önce hiç görmemiştik.

0:08:16.712,0:08:19.003
Bu durumda, kara delik nasıl bir şey

0:08:19.027,0:08:21.739
ve kara deliğin yapısı hakkında[br]neyi farz kabul etmeliyiz?

0:08:21.739,0:08:24.621
"Yıldızlararası"ndaki kara delik[br]resmi gibi yapmış olduğumuz

0:08:24.645,0:08:26.999
simulasyondaki resimleri[br]kullanmayı deneyebiliriz,

0:08:26.999,0:08:30.137
fakat eğer bunu yaparsak bu,[br]önemli problemlere sebep olabilir.

0:08:30.161,0:08:33.541
Eğer Einstein'nin teorileri[br]tutmasaydı ne olurdu?

0:08:33.565,0:08:37.276
Hâlâ ne olduğu hakkında kesin fotoğrafı [br]yeniden ortaya çıkartmak istiyoruz.

0:08:37.550,0:08:40.921
Eğer Einstein'in denklemini bizim[br]algoritmamız içinde çok ısıtırsak

0:08:40.945,0:08:43.700
ne görmek istiyorsak onu göreceğiz.

0:08:43.724,0:08:45.824
Diğer bir deyişle, evrenimizin merkezinde

0:08:45.824,0:08:48.667
koca bir fil olabilmesi opsiyonunu[br]açık bırakmak istiyoruz.

0:08:48.671,0:08:50.028
(Gülüşme)

0:08:50.052,0:08:53.041
Değişik tipteki resimler[br]farklı özelliklere sahiptir.

0:08:53.065,0:08:57.003
Kolayca kara delik similasyon resmiyle[br]bizim her gün dünyadan aldığımız resim

0:08:57.003,0:08:58.913
arasındaki farkı söyleyebiliriz.

0:08:58.937,0:09:02.041
Çok fazla tek tipte resmin[br]özelliklerini empoze etmeksizin

0:09:02.065,0:09:05.554
resmin neye benzediğini bizim[br]algoritmamıza söylemeye ihtiyacımız var.

0:09:05.865,0:09:07.758
Bu işi halletmeye çalışmanın bir yolu[br]

0:09:07.782,0:09:10.678
değişik çeşitteki resimlerin[br]özelliklerini empoze etmek

0:09:10.678,0:09:12.952
ve varsaydığımız resmin tipinin

0:09:12.952,0:09:15.302
rekonstrüksiyonumuzu[br]nasıl etkilediğini görmek.

0:09:15.712,0:09:19.203
Eğer tüm resim tipleri birbirine[br]çok benzeyen resimler üretirse

0:09:19.227,0:09:21.284
biz daha güvenilir[br]olmaya başlayabiliriz ki

0:09:21.308,0:09:25.281
bizim yaptığımız resim varsayımları[br]bu resimden çok fazla sapmaz.

0:09:25.505,0:09:28.495
Dünyadaki 3 ayrı eskiz ressamına

0:09:28.519,0:09:31.215
aynı tanımlamayı vermek gibi bir şey.

0:09:31.539,0:09:34.399
Eğer hepsi birbirine benzeyen[br]yüzler çiziyorlarsa

0:09:34.423,0:09:37.966
onların kendi kültürel önyargılarını[br]resme empoze etmediklerinden

0:09:37.966,0:09:39.476
emin olmaya başlayabiliriz.

0:09:39.880,0:09:43.195
Değişik resim özelliklerini empoze [br]etmeyi denememizin bir yolu

0:09:43.219,0:09:45.660
mevcut resmin parçalarını kullanmaktır.

0:09:46.214,0:09:48.374
Yani, geniş bir resim koleksiyonu alırız

0:09:48.398,0:09:51.116
ve bunları küçük resim[br]parçalarına ayırırız.

0:09:51.140,0:09:55.425
Her bir resim parçasını yapbozun[br]bir parçası gibi değerlendirebiliriz.

0:09:55.449,0:09:59.401
Genelde parçaları bir araya getirmek için[br]görünen yapboz parçalarını kullanırız

0:09:59.401,0:10:01.943
ki bu parçalar bizim teleskop[br]ölçeğimize uymaktadır.

0:10:03.040,0:10:06.783
Değişik tipteki resimler farklı[br]yapboz parçası setlerine sahiptir.

0:10:06.807,0:10:11.593
Peki farklı yapboz parçası setini resmi[br]yeniden oluşturmak için kullandığımızda

0:10:11.593,0:10:13.767
fakat aynı veriyi aldığımızda ne olur?

0:10:13.791,0:10:18.557
Kara deliğin resim simülasyon[br]yapboz parçaları ile başlayalım

0:10:18.581,0:10:20.172
Peki, bu mantıklı görünüyor.

0:10:20.196,0:10:22.890
Kara deliğin benzemesini [br]umduğumuz şekilde görünüyor.

0:10:22.914,0:10:26.247
Ama sadece kara deliğin simülasyon[br]resimlerini sağladığımız için mi

0:10:26.247,0:10:27.445
bunu elde ettik ?

0:10:27.469,0:10:29.999
Haydi kara deliğe ailt olmayan [br]astronomik nesnelerden

0:10:29.999,0:10:32.012
diğer yapboz parçalarının[br]setini deneyelim.

0:10:32.832,0:10:35.004
Peki. Benzer şekilde[br]görünen resmi elde ettik.

0:10:35.004,0:10:37.400
Günlük resimlerden elde[br]edilen parçalar nasıl olur?

0:10:37.400,0:10:39.879
Kendi şahsi kameranla[br]çektiğin resimler gibi.

0:10:41.312,0:10:43.427
Güzel, aynı resmi görüyoruz.

0:10:43.451,0:10:46.817
Aynı resmi farklı yapboz parçaları [br]setinden elde ettiğimizde

0:10:46.841,0:10:48.887
daha güvenilir olmaya başlayabiliriz

0:10:48.911,0:10:50.877
ki yaptığımız resim kabulü,

0:10:50.901,0:10:53.822
çok fazla aldığımız son[br]resimle karşıtlık oluşturmaz.

0:10:53.846,0:10:57.099
Yapabileceğimiz diğer bir şey[br]günlük resimlerden türetilende

0:10:57.123,0:10:59.612
olduğu gibi aynı set[br]yapboz parçalarını almak

0:10:59.636,0:11:03.236
ve onları birçok farklı resim kaynağını[br]yeniden inşa için kullanmaktır.

0:11:03.260,0:11:04.601
Bu nedenle similasyonumuzda

0:11:04.601,0:11:08.330
kara deliği, evrenin merkezindeki file[br]benzer günlük resimlerde olduğu gibi

0:11:08.354,0:11:12.203
astronomik olmayan kara delik nesnelere[br]benziyormuş gibi değerlendiriyoruz.

0:11:12.227,0:11:15.395
En alttaki algoritma sonuçlarımız [br]en üstteki simülasyonumuzun

0:11:15.419,0:11:17.515
gerçek resmiyle benzer göründüğünde,

0:11:17.539,0:11:20.345
algoritmamızda daha güvenilir[br]olmaya başlayabiliriz.

0:11:20.909,0:11:22.776
Burada gerçekten vurgulamak istediğim,

0:11:22.800,0:11:23.908
tüm bu resimler

0:11:23.908,0:11:27.578
kişisel kameranızla çektiğiniz [br]fotoğraflar gibi olan günlük fotoğrafların

0:11:27.578,0:11:29.933
parçalarının bir araya[br]getirilmesiyle oluşturuldu.

0:11:29.957,0:11:33.233
Bu nedenle daha önce[br]görmediğimiz kara delik resmi

0:11:33.257,0:11:37.200
her an gördüğümüz insanların, binaların,[br]ağaçların, kedilerin ve köpeklerin

0:11:37.224,0:11:39.863
resimlerinin bir araya[br]getirilmesiyle oluşturulabilir.

0:11:39.863,0:11:43.358
Bu tarz bir fotoğraflama düşüncesi,[br]ilk kara delik resmimizi çekmemizi[br]

0:11:43.358,0:11:45.281
bizim için mümkün kılabilir

0:11:45.305,0:11:47.752
ve inşallah bilim adamlarının günlük [br]

0:11:47.776,0:11:50.197
bazda dayandığı teoriyi doğrulayacağız.

0:11:50.221,0:11:53.879
Fakat, çalışma ayrıcalığına eriştiğim [br]araştırma takımım olmasaydı

0:11:53.879,0:11:56.175
bunun gibi çalışan [br]resimleme fikrini edinmek

0:11:56.199,0:11:58.086
hiçbir zaman gerçekleşemezdi.

0:11:58.110,0:12:01.853
Herhangi bir astronomi alt yapım [br]olmadan bu projeye başlamama rağmen,

0:12:01.853,0:12:05.401
bu eşsiz işbirliğinin daha ilk kara delik[br]resminde sonuç verebilmesiyle

0:12:05.401,0:12:07.814
başardığımız şey beni hâlen şaşırtıyor.

0:12:08.354,0:12:10.796
Fakat "Event Horizon Telescope"[br]gibi büyük projeler

0:12:10.820,0:12:15.364
disiplinler arası uzman farklı insanların [br]masaya getirilmesi nedeniyle başarılıdır.

0:12:15.472,0:12:19.398
Biz, aynı potada eriyen astronom, fizikçi,[br]matematikçi ve mühendisleriz.

0:12:19.458,0:12:22.012
Bu, imkânsız olduğu[br]düşünülen şeyi başarmak için

0:12:22.036,0:12:24.889
eninde sonunda yapılacak olan şeydir.

0:12:24.913,0:12:27.169
İlk bakışta kara delik[br]kadar gizemli gelse de

0:12:27.193,0:12:31.909
sizi dışarı çıkmaya, bilimin sınırlarının[br]genişletilmesine yardım etmeye

0:12:31.909,0:12:33.214
davet ediyorum.

0:12:33.238,0:12:34.412
Teşekkür ederim

0:12:34.436,0:12:36.833
(Alkış)