1
00:00:00,000 --> 00:00:05,416
Mỗi mùa hè gia đình tôi đều đi
du lịch xuyên thế giới,

2
00:00:05,440 --> 00:00:07,296
vượt 3000 dặm

3
00:00:07,320 --> 00:00:09,920
để đến Ấn Độ - đất nước đa dạng văn hóa.

4
00:00:10,760 --> 00:00:15,120
Ấn Độ luôn nổi tiếng với độ ẩm và 
cái nóng cháy bỏng của nó.

5
00:00:15,760 --> 00:00:20,200
Với tôi, cứu cánh duy nhất khỏi cái nóng 
là uống thật nhiều nước.

6
00:00:20,920 --> 00:00:22,416
Khi ở Ấn Độ,

7
00:00:22,440 --> 00:00:26,920
bố mẹ tôi luôn nhắc rằng chỉ được uống
nước đã đun sôi hoặc đóng chai,

8
00:00:27,400 --> 00:00:29,656
Bởi vì khác với ở Mỹ

9
00:00:29,680 --> 00:00:33,880
tôi chỉ cần mở một vòi nước bất kỳ
là có nước sạch uống được,

10
00:00:34,480 --> 00:00:37,000
thì ở Ấn Độ, nước thường bị nhiễm bẩn.

11
00:00:37,440 --> 00:00:39,336
Vậy nên bố mẹ tôi muốn đảm bảo rằng

12
00:00:39,360 --> 00:00:41,320
Nước chúng tôi uống là an toàn.

13
00:00:42,480 --> 00:00:44,856
Tuy nhiên, tôi sớm nhận ra rằng

14
00:00:44,880 --> 00:00:47,536
không phải ai cũng may mắn

15
00:00:47,560 --> 00:00:50,000
được hưởng nước sạch như chúng tôi.

16
00:00:51,160 --> 00:00:55,376
Trên những con phố đông đúc của Ấn Độ
trước cửa nhà ông bà tôi,

17
00:00:55,400 --> 00:00:58,056
tôi đã thấy mọi người xếp hàng dài

18
00:00:58,080 --> 00:00:59,776
dưới ánh nắng gay gắt

19
00:00:59,800 --> 00:01:02,080
đổ đầy nước từ một cái vòi vào xô.

20
00:01:03,360 --> 00:01:05,336
Tôi thậm chí còn nhìn thấy những đứa trẻ

21
00:01:05,360 --> 00:01:08,016
bằng tuổi tôi

22
00:01:08,040 --> 00:01:10,416
đổ đầy những chai nhựa

23
00:01:10,440 --> 00:01:13,520
bằng nước bẩn từ rãnh bên đường.

24
00:01:14,880 --> 00:01:16,576
Nhìn những đứa trẻ đó

25
00:01:16,600 --> 00:01:18,736
phải uống thứ nước

26
00:01:18,760 --> 00:01:21,776
mà tôi còn không dám chạm vào vì quá bẩn

27
00:01:21,800 --> 00:01:23,960
đã thay đổi thế giới quan của tôi.

28
00:01:25,040 --> 00:01:28,576
Khó lòng chấp nhận sự bất công này

29
00:01:28,600 --> 00:01:31,656
khiến tôi khao khát muốn tìm 1 giải pháp

30
00:01:31,680 --> 00:01:33,640
cho vấn đề nước sạch trên thế giới.

31
00:01:34,840 --> 00:01:38,096
Tôi muốn biết tại sao bọn trẻ đó
thiếu nước,

32
00:01:38,120 --> 00:01:40,560
một thành phần thiết yếu của cuộc sống.

33
00:01:41,000 --> 00:01:43,256
Và tôi đã biết rằng
chúng ta đang đối diện

34
00:01:43,280 --> 00:01:45,640
Với khủng hoảng nước toàn cầu.

35
00:01:46,720 --> 00:01:48,536
Có một sự thật bất ngờ rằng,

36
00:01:48,560 --> 00:01:52,656
nước chiếm 75% diện tích trái đất

37
00:01:52,680 --> 00:01:56,736
Nhưng chỉ có 2,5% trong số đó là nước ngọt

38
00:01:56,760 --> 00:02:00,696
và ít hơn 1% nguồn cung nước ngọt
của Trái Đất

39
00:02:00,720 --> 00:02:02,680
là có sẵn cho con người sử dụng

40
00:02:03,760 --> 00:02:05,456
Dân số tăng trưởng,

41
00:02:05,480 --> 00:02:08,455
cùng sự phát triển công nghiệp 
và kinh tế,

42
00:02:08,479 --> 00:02:11,256
khiến nhu cầu nước sạch của chúng ta
gia tăng,

43
00:02:11,280 --> 00:02:14,480
trong khi nguồn cung nhanh chóng cạn kiệt.

44
00:02:15,840 --> 00:02:18,456
Theo Tổ chức Y tế Thế giới,

45
00:02:18,480 --> 00:02:22,376
660 triệu người khắp thế giới

46
00:02:22,400 --> 00:02:25,000
không thể tiếp cận nguồn nước sạch.

47
00:02:25,960 --> 00:02:29,256
Đây là một nguyên nhân gây tử vong
hàng đầu

48
00:02:29,280 --> 00:02:32,296
cho trẻ dưới 5 tuổi 
ở các nước đang phát triển,

49
00:02:32,320 --> 00:02:35,776
và UNICEF ước tính có khoảng 3000 trẻ

50
00:02:35,800 --> 00:02:38,520
chết mỗi ngày
bởi các bệnh liên quan đến nước.

51
00:02:40,280 --> 00:02:43,656
Vậy nên sau khi trở về nhà vào mùa hè
năm tôi lên lớp 8,

52
00:02:43,680 --> 00:02:46,776
tôi quyết định kết hợp ước vọng

53
00:02:46,800 --> 00:02:48,936
giải quyết cuộc khủng hoảng nước toàn cầu

54
00:02:48,960 --> 00:02:50,960
với đam mê khoa học của mình.

55
00:02:51,440 --> 00:02:53,576
Và tôi cho rằng điều nên làm nhất

56
00:02:53,600 --> 00:02:57,520
chính là biến gara nhà tôi thành một
phòng thí nghiệm.

57
00:02:59,160 --> 00:03:01,136
(Tiếng cười)

58
00:03:01,160 --> 00:03:05,016
Thật ra, lúc đầu tôi định biến phòng bếp
thành phòng thí nghiệm,

59
00:03:05,040 --> 00:03:07,880
nhưng bố mẹ tôi không chịu 
và đá tôi ra ngoài.

60
00:03:09,400 --> 00:03:13,856
Tôi có đọc rất nhiều bài viết về
những nghiên cứu liên quan đến nước,

61
00:03:13,880 --> 00:03:16,736
và học được rằng hiện nay
tại các quốc gia đang phát triển,

62
00:03:16,760 --> 00:03:19,176
Có phương pháp bằng năng lượng mặt trời

63
00:03:19,200 --> 00:03:22,160
hay SODIS, được dùng để xử lý nước.

64
00:03:23,000 --> 00:03:27,816
Trong SODIS, các chai nhựa trong chứa
nước bị nhiễm khuẩn

65
00:03:27,840 --> 00:03:30,760
được phơi nắng từ 6 đến 8 giờ.

66
00:03:31,520 --> 00:03:33,536
Tia bức xạ UV có trong ánh nắng

67
00:03:33,560 --> 00:03:37,016
sẽ phá hủy cấu trúc ADN 
của vi sinh vật gây bệnh

68
00:03:37,040 --> 00:03:39,000
và khử trùng nước.

69
00:03:39,880 --> 00:03:43,616
Mặc dù SODIS rất dễ áp dụng 
và tiết kiệm năng lượng

70
00:03:43,640 --> 00:03:45,936
vì nó chỉ sử dụng năng lượng mặt trời,

71
00:03:45,960 --> 00:03:47,336
nó rất chậm,

72
00:03:47,360 --> 00:03:50,120
có thể mất tới 2 ngày nếu trời nhiều mây.

73
00:03:50,960 --> 00:03:54,056
Nên để đẩy nhanh quá trình SODIS,

74
00:03:54,080 --> 00:03:57,376
một phương pháp mới gọi là quang xúc tác

75
00:03:57,400 --> 00:03:59,040
gần đây được đưa vào sử dụng.

76
00:03:59,640 --> 00:04:02,496
Vậy 'quang xúc tác' chính xác là gì?

77
00:04:02,520 --> 00:04:03,736
Cùng phân tích nào:

78
00:04:03,760 --> 00:04:05,416
'quang'nghĩa là từ mặt trời

79
00:04:05,440 --> 00:04:08,480
và 'xúc tác' là một chất 
dùng để đẩy nhanh phản ứng.

80
00:04:09,040 --> 00:04:11,216
Vậy điều mà phương pháp này làm

81
00:04:11,240 --> 00:04:14,400
chỉ là đẩy nhanh quá trình 
khử trùng bằng năng lượng mặt trời.

82
00:04:15,400 --> 00:04:18,736
Khi ánh nắng 
tiếp xúc một chất xúc tác quang hóa

83
00:04:18,760 --> 00:04:22,376
như là TiO2, hay còn gọi titanium điôxít,

84
00:04:22,400 --> 00:04:25,816
sẽ tạo ra các gốc oxy tự do,

85
00:04:25,840 --> 00:04:30,120
như supeoxit, hydro peoxit
và hydroxyl.

86
00:04:30,920 --> 00:04:32,816
Các gốc tự do này

87
00:04:32,840 --> 00:04:35,736
có khả năng loại bỏ vi khuẩn 
và các chất hữu cơ

88
00:04:35,760 --> 00:04:38,720
và rất nhiều chất gây ô nhiễm
trong nước uống.

89
00:04:39,920 --> 00:04:43,136
Nhưng không may thay,
có vài nhược điểm

90
00:04:43,160 --> 00:04:47,040
trong cách SODIS quang xúc tác 
hiện nay được thực hiện.

91
00:04:47,640 --> 00:04:50,776
Cách họ làm là bọc các chai nhựa trong

92
00:04:50,800 --> 00:04:54,240
với một lớp chất quang xúc tác.

93
00:04:55,200 --> 00:04:58,496
Nhưng các chất quang xúc tác
như titanium đioxit

94
00:04:58,520 --> 00:05:01,216
được sử dụng rộng rãi trong kem chống nắng

95
00:05:01,240 --> 00:05:02,880
để chắn các tia UV.

96
00:05:03,320 --> 00:05:06,176
Nên khi các chất này được
bọc bên trong chai nhựa,

97
00:05:06,200 --> 00:05:08,976
chúng cũng chặn lại một số tia UV

98
00:05:09,000 --> 00:05:11,560
và làm giảm hiệu quả của quá trình.

99
00:05:12,560 --> 00:05:14,696
Đồng thời, vỏ bọc từ chất quang xúc tác

100
00:05:14,720 --> 00:05:17,576
cũng không dính chặt vào thành chai lắm,

101
00:05:17,600 --> 00:05:21,520
nên một phần sẽ hòa vào nước
và con người sẽ uống phải.

102
00:05:22,520 --> 00:05:25,176
Cho dù chất TiO2 là vô hại,

103
00:05:25,200 --> 00:05:27,936
thì cách này sẽ không hiệu quả
nếu bạn uống chất xúc tác

104
00:05:27,960 --> 00:05:30,336
vì bạn cần bổ sung nó

105
00:05:30,360 --> 00:05:31,840
sau vài lần sử dụng.

106
00:05:32,440 --> 00:05:35,696
Vậy nên mục tiêu của tôi
là vượt qua nhược điểm

107
00:05:35,720 --> 00:05:37,736
của các phương pháp lọc nước hiện thời

108
00:05:37,760 --> 00:05:40,016
và tạo ra một phương pháp lọc nước

109
00:05:40,040 --> 00:05:43,960
an toàn, bền vững, không tốn kém,
và thân thiện với môi trường.

110
00:05:45,120 --> 00:05:48,176
Thứ ban đầu tôi tạo cho 
hội chợ khoa học lớp 8

111
00:05:48,200 --> 00:05:52,600
giờ phát triển thành 
hỗn hợp chất quang xúc tác để lọc nước.

112
00:05:53,440 --> 00:05:57,080
Hỗn hợp này gồm titanium đioxit 
và xi măng

113
00:05:57,840 --> 00:06:01,816
và có thể định hình thành một số
hình dáng khác nhau

114
00:06:01,840 --> 00:06:05,520
nên rất linh hoạt khi sử dụng.

115
00:06:06,160 --> 00:06:08,216
Ví dụ, bạn có thể tạo thành một cây gậy

116
00:06:08,240 --> 00:06:11,920
để đặt vào trong chai nước
dùng cho cá nhân

117
00:06:12,560 --> 00:06:17,080
hay tạo một bộ lọc xốp để lọc nước
cho cả gia đình.

118
00:06:17,800 --> 00:06:21,216
Bạn thậm chí có thể bọc bên trong 
một thùng nước

119
00:06:21,240 --> 00:06:23,096
để lọc một lượng nước lớn

120
00:06:23,120 --> 00:06:26,080
cho nhiều người sử dụng
trong thời gian dài.

121
00:06:27,640 --> 00:06:29,576
Quá trình tạo ra hỗn hợp này

122
00:06:29,600 --> 00:06:32,056
không hề dễ dàng.

123
00:06:32,080 --> 00:06:35,456
Bạn biết đấy, tôi không được tiếp cận
một phòng thí nghiệm tối tân.

124
00:06:35,480 --> 00:06:38,976
Tôi mới chỉ 14 tuổi khi bắt tay làm việc,

125
00:06:39,000 --> 00:06:41,336
nhưng tôi đã không cho phép tuổi tác
ngăn cản tôi

126
00:06:41,360 --> 00:06:44,216
theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học

127
00:06:44,240 --> 00:06:46,720
và tìm ra giải pháp 
cho khủng hoảng nước toàn cầu.

128
00:06:47,800 --> 00:06:51,616
Nước không chỉ là một loại dung môi.

129
00:06:51,640 --> 00:06:54,440
Nước là một quyền của con người.

130
00:06:55,160 --> 00:06:56,416
Và chính bởi vì vậy,

131
00:06:56,440 --> 00:07:00,616
tôi đã làm việc cho
dự án hội chợ khoa học này từ năm 2012

132
00:07:00,640 --> 00:07:03,816
để mang nó từ phòng thí nghiệm
vào thế giới thực.

133
00:07:03,840 --> 00:07:07,296
Và mùa hè này, tôi đã thành lập
Catalyst for World Water,

134
00:07:07,320 --> 00:07:12,600
một doanh nghiệp xã hội nhằm thúc đẩy
các giải pháp cho khủng hoảng nước.

135
00:07:13,280 --> 00:07:15,160
(Vỗ tay)

136
00:07:20,240 --> 00:07:24,216
Một giọt nước không làm nên điều gì,

137
00:07:24,240 --> 00:07:26,656
nhưng nếu nhiều giọt chung tay,

138
00:07:26,680 --> 00:07:29,160
chúng có thể duy trì sự sống 
trên hành tinh này.

139
00:07:30,280 --> 00:07:33,616
theo nguyên lí nhiều giọt nước gộp vào
mới thành đại dương,

140
00:07:33,640 --> 00:07:36,176
tôi tin rằng chúng ta cũng cần chung tay

141
00:07:36,200 --> 00:07:38,320
để giải quyết vấn đề toàn cầu này.

142
00:07:39,080 --> 00:07:40,296
Xin cảm ơn.

143
00:07:40,320 --> 00:07:42,320
(Vỗ tay)

144
00:07:43,840 --> 00:07:45,176
Xin cảm ơn.

145
00:07:45,200 --> 00:07:46,698
(Vỗ tay)