0:00:01.180,0:00:04.072
"Wojna jest słodka dla tych,[br]którzy jej nie doświadczyli."

0:00:04.072,0:00:05.752
Pindar

0:00:06.352,0:00:12.144
Rok 15 naszej ery,[br]Imperium Rzymskie w rozkwicie.

0:00:12.144,0:00:14.266
Większość zasług przypisuje się cesarzowi,

0:00:14.266,0:00:16.661
ale ten sukces nie byłby możliwy

0:00:16.661,0:00:20.521
bez lojalnych żołnierzy,[br]jak Servius Felix.

0:00:20.521,0:00:24.934
Servius wstąpił do legionu[br]osiem lat temu w wieku 18 lat

0:00:24.934,0:00:29.050
jako syn biednego rolnika[br]bez większych perspektyw.

0:00:29.050,0:00:32.311
W przeciwieństwie do większości[br]legionistów nie uprawia hazardu,

0:00:32.311,0:00:34.915
więc może zaoszczędzić większość zapłaty.

0:00:34.915,0:00:36.758
Zachował nawet viaticum,

0:00:36.758,0:00:40.651
trzy złote monety,[br]które dostał przy poborze.

0:00:40.651,0:00:45.369
Jeśli dożyje emerytury,[br]otrzyma kilka akrów ziemi.

0:00:45.369,0:00:48.010
Podoba mu się też dziewczyna z sąsiedztwa,

0:00:48.010,0:00:50.199
z którą chce się ożenić.

0:00:50.199,0:00:55.421
Ale zanim do tego dojdzie,[br]będzie musiał odbyć 25 lat służby.

0:00:55.425,0:00:59.491
Życie legionisty[br]jest trudne i niebezpieczne.

0:00:59.491,0:01:02.790
Dziś legion Serviusa z trzema innymi

0:01:02.790,0:01:07.530
rozpoczyna "wielki marsz"[br]30 tysięcy rzymskich kroków,

0:01:07.530,0:01:11.111
czyli 36 kilometrów.

0:01:11.111,0:01:13.011
Zbroja i broń Serviusa,

0:01:13.011,0:01:14.281
w tym jego miecz,

0:01:14.281,0:01:15.189
tarcza

0:01:15.189,0:01:16.511
i dwa oszczepy

0:01:16.511,0:01:19.082
ważą ponad 20 kilogramów.

0:01:19.082,0:01:22.219
I to nie licząc jego plecaka

0:01:22.219,0:01:27.230
z jedzeniem i wszystkimi narzędziami[br]potrzebnymi do zbudowania obozu:

0:01:27.230,0:01:27.991
szpadlem,

0:01:27.991,0:01:28.730
piłą,

0:01:28.730,0:01:29.600
kilofem

0:01:29.600,0:01:31.489
i koszem okopowym.

0:01:31.489,0:01:35.020
Choć Servius jest wykończony,[br]dziś nie będzie dużo spał.

0:01:35.020,0:01:36.801
Stoi na pierwszej warcie,

0:01:36.801,0:01:39.016
więc musi pilnować zwierząt

0:01:39.016,0:01:42.601
i ostrzec przed ewentualną zasadzką.

0:01:42.601,0:01:46.090
Kiedy skończy, leży z otwartymi oczami,[br]bojąc się następnego dnia,

0:01:46.090,0:01:50.070
co zmusza go do przypomnienia sobie[br]najgorszego koszmaru.

0:01:50.070,0:01:54.041
O świcie Servius je śniadanie[br]z siedmioma kolegami z namiotu.

0:01:54.041,0:01:56.871
Są jak rodzina,[br]wszyscy mają blizny z bitew,

0:01:56.871,0:01:58.841
w których wspólnie walczyli.

0:01:58.841,0:02:00.402
Servius jest z Italii,

0:02:00.402,0:02:03.878
ale jego koledzy pochodzą[br]z zakątków całego Imperium,

0:02:03.878,0:02:07.019
od Syrii po Hiszpanię.

0:02:07.019,0:02:11.479
Na północy Germanii[br]wszyscy mają daleko do domu.

0:02:11.479,0:02:14.091
Legionem Serviusa i trzema innymi

0:02:14.091,0:02:18.371
dowodzi Germanik,[br]bratanek cesarza Tyberiusza,

0:02:18.371,0:02:23.271
nazwany na cześć sukcesów ojca[br]w walkach z plemionami germańskimi.

0:02:23.271,0:02:25.952
Każdy legion składa się[br]z około pięciu tysięcy mężczyzn

0:02:25.952,0:02:28.800
i dzieli się na kohorty około 500 osób.

0:02:28.800,0:02:33.960
Kohorty dzielą się na centurie[br]liczące od 80 do 100 mężczyzn.

0:02:33.960,0:02:36.611
Każdą centurią dowodzi centurion.

0:02:36.611,0:02:41.139
Na czele każdego legionu idzie aquilifer,

0:02:41.139,0:02:43.992
niosący insygnium z orłem.

0:02:43.992,0:02:47.472
Centurionowie maszerują[br]przy legionach, wydając rozkazy

0:02:47.472,0:02:49.870
"Dex, sin, dex, sin",

0:02:49.870,0:02:52.650
"Prawa, lewa, prawa, lewa",

0:02:52.650,0:02:57.459
rozpoczynając od prawej stopy,[br]bo lewa uznawana jest za przeklętą.

0:02:57.459,0:03:00.331
Mimo surowej dyscypliny[br]odczuwalne jest napięcie.

0:03:00.331,0:03:03.340
Rok wcześniej niektóre legiony[br]się zbuntowały,

0:03:03.340,0:03:07.070
żądając lepszej płacy i skrócenia służby.

0:03:07.070,0:03:09.829
Tylko umiejętności negocjacyjne[br]i charyzma generała

0:03:09.829,0:03:12.850
zapobiegły masowej rewolcie.

0:03:12.850,0:03:16.460
Dziś jest "zwykły marsz",[br]tylko 30 kilometrów.

0:03:16.460,0:03:20.980
Ponieważ bagna i lasy Germanii[br]leżą poza systemem dróg Imperium,

0:03:20.980,0:03:25.001
żołnierze muszą budować drogi i mosty,

0:03:25.001,0:03:28.871
co zajmuje im więcej czasu niż walka.

0:03:28.871,0:03:33.970
W końcu docierają na miejsce,[br]które Servius świetnie zna.

0:03:33.970,0:03:37.041
To przejaśniające się[br]obrzeża Lasu Teutoburskiego,

0:03:37.041,0:03:40.811
gdzie sześć lat wcześniej,[br]za panowania cesarza Augusta,

0:03:40.811,0:03:44.212
germańskie plemiona pod wodzą Arminiusza

0:03:44.212,0:03:47.854
napadły i rozbiły trzy legiony.

0:03:47.854,0:03:49.583
Idąc wąską ścieżką,

0:03:49.583,0:03:53.719
legiony zostały zaataakowane[br]od strony lasu w trakcie ulewy,

0:03:53.719,0:03:55.933
co odcięło im drogę ucieczki.

0:03:55.933,0:03:59.136
To była jedna z największych[br]porażek Rzymian,

0:03:59.136,0:04:03.175
której August nigdy nie zapomniał.

0:04:03.175,0:04:06.368
Servius jako jeden z niewielu ocalał.

0:04:06.368,0:04:11.311
Wciąż widzi w koszmarach[br]leżących towarzyszy.

0:04:11.311,0:04:16.173
Ale teraz armia wraca,[br]żeby pochować zmarłych z honorami.

0:04:16.173,0:04:18.131
Pomagając w zadaniu,

0:04:18.131,0:04:21.191
Servius nie potrafi nie myśleć o tym,[br]czy kości, które trzyma,

0:04:21.191,0:04:23.791
należą do kogoś, kogo znał.

0:04:23.791,0:04:28.630
Kilka razy chce mu się płakać,[br]ale kontynuuje zadanie.

0:04:28.630,0:04:31.265
Potęga Imperium nie może pójść na marne.

0:04:31.265,0:04:35.660
Servius pragnie tylko spokojnej emerytury[br]spędzonej na wsi z ukochaną,

0:04:35.660,0:04:39.485
jeśli bogowie ocalą jego życie[br]przez kolejne 17 lat.