1
00:00:00,835 --> 00:00:02,649
Söz veriyorum, şarkı söylemeyeceğim.

2
00:00:02,649 --> 00:00:04,789
Sizi en azından bundan kurtaracağım.

3
00:00:04,789 --> 00:00:12,087
Ben, felsefe geçmişi olan bir tarihçiyim

4
00:00:12,087 --> 00:00:14,887
ve ana araştırma alanım,

5
00:00:14,887 --> 00:00:18,489
başta 19. yüzyılda sömürge yönetimindeki 
Güneydoğu Asya olmak üzere,

6
00:00:18,489 --> 00:00:21,060
temel olarak Güneydoğu Asya tarihi.

7
00:00:21,210 --> 00:00:26,089
Son birkaç yıldır, bakış açımızı,

8
00:00:26,089 --> 00:00:30,459
bizim Asyalılar, Güneydoğu Asyalılar 
olarak kendimize bakışımızı

9
00:00:30,459 --> 00:00:36,170
ve kendimizi anlayışımızı şekillendiren 
bazı fikirlerin tarihini araştırıyorum.

10
00:00:37,341 --> 00:00:42,477
Bir tarihçi olarak, açıklayamadığım

11
00:00:42,477 --> 00:00:47,525
ve uzun bir süredir kafamı 
karıştıran tek bir konu var:

12
00:00:47,525 --> 00:00:57,705
bazı fikirlerin ve bakış açılarının 
nasıl ve neden asla silinip gitmediği.

13
00:00:58,711 --> 00:01:00,695
Nedenini bilmiyorum.

14
00:01:00,967 --> 00:01:12,461
Özellikle de, sömürge sonrası Asya'da 
bazı kişilerin -- kesinlikle tümü değil --

15
00:01:13,181 --> 00:01:17,634
sömürge geçmişlerini romantikleştiren
bir bakış açısını korumasının,

16
00:01:17,634 --> 00:01:22,483
tarihçilerin dönemdeki baskı 
ve şiddet gerçeklerini

17
00:01:22,483 --> 00:01:27,122
ve tüm sömürge deneyiminin 
karanlık tarafını bilmesine rağmen

18
00:01:27,122 --> 00:01:33,378
pembe gözlüklerle bakıp, bu dönemi
iyi, hoş, keyifli olarak hatırlamalarının

19
00:01:33,378 --> 00:01:38,084
nedenlerini anlamakla ilgileniyorum.

20
00:01:38,145 --> 00:01:42,160
Kendime bir zaman makinesi 
yaptığımı hayal edelim.

21
00:01:42,160 --> 00:01:43,261
(Bipleme sesi çıkarır)

22
00:01:43,261 --> 00:01:44,788
Zaman makinesini yapıyorum

23
00:01:44,788 --> 00:01:50,061
ve kendimi 1860'lara, doğumumdan 
yüz yıl önceye gönderiyorum.

24
00:01:51,000 --> 00:01:52,764
Tüh, yaşım ortaya çıktı.

25
00:01:52,764 --> 00:01:56,188
Tamam, doğumumdan yüz 
yıl önceye gidiyorum.

26
00:01:56,236 --> 00:02:01,677
Kendimi 19. yüzyılın sömürge Güneydoğu 
Asyası bağlamında bulsaydım

27
00:02:03,094 --> 00:02:04,559
profesör olmazdım.

28
00:02:05,272 --> 00:02:06,690
Tarihçiler bunu bilir.

29
00:02:07,610 --> 00:02:14,903
Buna rağmen, hâlâ öyle bir kesim var ki,

30
00:02:14,903 --> 00:02:18,369
geçmişin o kadar da bulanık olmadığı,

31
00:02:18,369 --> 00:02:21,897
romantik bir yanı da olduğu fikirlerine 
bir şekilde tutunmak istiyorlar.

32
00:02:21,897 --> 00:02:23,934
İşte bu nokta, benim bir tarihçi olarak

33
00:02:23,958 --> 00:02:26,604
tarihin sınırlarıyla karşılaştığım yer.

34
00:02:26,628 --> 00:02:28,905
Çünkü fikirlerin izlerini sürebilirim,

35
00:02:28,929 --> 00:02:34,293
belli klişelerin, kalıp yargıların 
kaynaklarını bulabilirim.

36
00:02:34,293 --> 00:02:36,577
Size bu fikri kimin, nerede, 
ne zaman bulduğunu

37
00:02:36,577 --> 00:02:38,481
ve hangi kitapta olduğunu söyleyebilirim

38
00:02:38,481 --> 00:02:40,108
ama yapamayacağım bir şey var:

39
00:02:40,108 --> 00:02:46,131
Bir kişinin içsel, öznel 
zihinsel evrenine girip

40
00:02:46,980 --> 00:02:49,080
fikrini değiştiremem.

41
00:02:49,594 --> 00:02:53,653
Bence bu sebepten, son birkaç yıldır

42
00:02:53,653 --> 00:02:58,499
psikoloji ve bilişsel davranışsal terapi 
gibi konulara ilgim giderek artıyor

43
00:02:58,499 --> 00:03:03,007
çünkü bu alanlarda, bilim insanları
fikirlerin devamlılığını inceliyor.

44
00:03:03,122 --> 00:03:05,997
Neden bazı insanların 
belli ön yargıları var?

45
00:03:06,021 --> 00:03:09,617
Neden bazı yanlılıklar, fobiler var?

46
00:03:09,641 --> 00:03:13,876
Ne yazık ki, hâlâ kadın 
düşmanlığının, ırkçılığın

47
00:03:13,876 --> 00:03:17,704
ve her türlü fobinin sürdürüldüğü 
bir dünyada yaşıyoruz.

48
00:03:17,728 --> 00:03:20,542
Örneğin, artık islamofobi 
diye bir terim var.

49
00:03:20,566 --> 00:03:23,258
Bu fikirler neden hâlâ rağbet görüyor?

50
00:03:24,456 --> 00:03:27,732
Birçok bilim insanının onayladığı 
görüşe göre, bunun sebebi

51
00:03:27,732 --> 00:03:30,511
dünyaya bakarken, sonlu bir havuzda,

52
00:03:30,511 --> 00:03:32,967
hiç sorgulanmayan temel 
fikirlerin küçük havuzunda

53
00:03:32,967 --> 00:03:36,431
geriye, geriye ve daha 
geriye gidiyor oluşumuz.

54
00:03:36,871 --> 00:03:40,842
Hepimizin, özellikle Güneydoğu 
Asyalılar olarak bizim,

55
00:03:40,866 --> 00:03:44,725
kendimizi kendimize ve dünyaya 
nasıl sunduğumuza bir bakın.

56
00:03:44,827 --> 00:03:50,779
Kendimizden bahsederken, bakış 
açımızdan, kimliğimizden bahsederken

57
00:03:50,779 --> 00:03:55,317
ne sıklıkla bu sabit fikirlere tekrar
tekrar gerileyip durduğumuza bakın,

58
00:03:55,317 --> 00:03:59,350
ki bu fikirlerin de
kendilerine ait bir tarihi var.

59
00:04:00,446 --> 00:04:02,506
Çok basit bir örnek:

60
00:04:02,530 --> 00:04:04,015
Güneydoğu Asya'da yaşıyoruz,

61
00:04:04,015 --> 00:04:07,683
burası dünyanın her yerinden gelen
turistler için oldukça popüler bir yerdir.

62
00:04:07,683 --> 00:04:10,147
Bu arada, bunun kötü bir 
şey olduğunu düşünmüyorum.

63
00:04:10,147 --> 00:04:13,070
Turistlerin Güneydoğu Asya'ya 
gelmesi güzel bir şey

64
00:04:13,094 --> 00:04:15,766
çünkü bu, dünya görüşünüzü 
genişletmenin bir parçasıdır,

65
00:04:15,766 --> 00:04:17,770
yeni kültürlerle tanışmak da öyle

66
00:04:17,794 --> 00:04:25,787
ancak ürettiğimiz turist kampanyalarıyla, 
reklamlarla kendimizi sunuşumuza bakın.

67
00:04:25,872 --> 00:04:30,111
Orada hindistan cevizi ağacı, muz ağacı 
ve orangutan olması zorunlu.

68
00:04:30,135 --> 00:04:31,349
(Gülüşmeler)

69
00:04:31,373 --> 00:04:33,334
Orangutana ödeme bile yapılmıyor.

70
00:04:33,358 --> 00:04:34,532
(Gülüşmeler)

71
00:04:35,405 --> 00:04:39,133
Kendimizi nasıl temsil ettiğimize bakın,
doğayı nasıl temsil ettiğimize bakın.

72
00:04:39,133 --> 00:04:41,582
Kırsal bölgelerimizi nasıl 
temsil ettiğimize bakın.

73
00:04:41,582 --> 00:04:44,670
Tarımsal yaşamı nasıl 
temsil ettiğimize bakın.

74
00:04:44,694 --> 00:04:46,675
Durum komedilerimizi izleyin.

75
00:04:46,699 --> 00:04:49,632
Oyunlarımızı izleyin,
filmlerimizi izleyin.

76
00:04:49,656 --> 00:04:53,266
Özellikle Güneydoğu Asya'da çok yaygındır,

77
00:04:53,290 --> 00:04:56,546
bu durum komedilerini 
izlerseniz görürsünüz:

78
00:04:56,570 --> 00:05:01,836
Kırsal kesimden gelen karakterler 
her zaman çirkindir,

79
00:05:01,836 --> 00:05:05,348
komiktir, şapşaldır, bilgisizdir.

80
00:05:06,310 --> 00:05:09,868
Kırsal bölgenin sunabileceği hiçbir 
şey yokmuş gibi gösterilir.

81
00:05:10,726 --> 00:05:12,686
Ya doğaya bakışımız?

82
00:05:13,066 --> 00:05:20,935
Tüm bu Asya felsefesi, Asya değerleri 
hakkındaki konuşmalarımıza rağmen,

83
00:05:20,935 --> 00:05:26,092
doğayla ne kadar organik bir ilişkimiz 
olduğunu vurgulamamıza rağmen,

84
00:05:26,092 --> 00:05:29,867
bugün gerçekte Güneydoğu Asya'da 
doğaya nasıl davranıyoruz?

85
00:05:29,937 --> 00:05:35,188
Doğayı yenilecek ve sömürülecek 
bir şey olarak görüyoruz.

86
00:05:35,536 --> 00:05:37,295
Gerçek bu.

87
00:05:37,559 --> 00:05:39,539
Dünyanın bize ayrılan kısmında,

88
00:05:39,539 --> 00:05:42,265
yani sömürge sonrası Güneydoğu 
Asya'da yaşama biçimimiz,

89
00:05:42,265 --> 00:05:46,384
bana kalırsa birçok açıdan kendi
tarihlerine sahip olan fikirlerin,

90
00:05:46,384 --> 00:05:51,628
mecazların, klişelerin, kalıp yargıların

91
00:05:51,652 --> 00:05:54,671
kalıntılarını ve izlerini taşıyor.

92
00:05:54,730 --> 00:05:58,600
Kırsal kesimin sömürülmesi 
gereken bir yer olduğu fikri,

93
00:05:58,624 --> 00:06:02,615
köylülerin bilgisiz olduğu fikri --

94
00:06:02,615 --> 00:06:06,015
ben ve benim gibi tarihçiler, bu 
fikirleri geriye dönüp araştırabilir

95
00:06:06,015 --> 00:06:08,927
ve bu kalıp yargıların nasıl 
oluştuğunun izini sürebiliriz.

96
00:06:08,927 --> 00:06:10,962
Bunların ortaya çıkışı,

97
00:06:12,652 --> 00:06:18,879
Güneydoğu Asya'nın sömürgeci kapitalizm 
felsefesiyle yönetildiği zamana dayanıyor.

98
00:06:19,860 --> 00:06:23,727
Bu fikirleri birçok açıdan sahiplendik.

99
00:06:24,299 --> 00:06:25,824
Bir parçamız haline geldiler

100
00:06:25,868 --> 00:06:29,100
ama eleştirel düşünüp 
kendimizi sorgulamıyoruz,

101
00:06:29,100 --> 00:06:33,360
kendimize, neden bu dünya görüşüne 
sahip olduğumuzu sormuyoruz.

102
00:06:33,360 --> 00:06:35,528
Doğa hakkındaki bu kanaate nasıl vardım?

103
00:06:35,552 --> 00:06:38,351
Kırsal kesim hakkındaki bu 
kanaatime nasıl vardım?

104
00:06:38,375 --> 00:06:41,569
Neden Asya'nın egzotik 
olduğunu düşünüyorum?

105
00:06:41,593 --> 00:06:44,049
Özellikle, biz Güneydoğu Asyalılar,

106
00:06:44,073 --> 00:06:48,361
kendimizi egzotikleştirmeye bayılırız.

107
00:06:49,059 --> 00:06:54,340
Güneydoğu Asyalı kimliğimizi 
bir tür kostümlü oyuna çevirdik,

108
00:06:54,364 --> 00:06:58,155
öyle ki bir süpermarkete, bir 
alışveriş merkezine gidip

109
00:06:58,179 --> 00:07:02,256
kendin-yap Güneydoğu Asyalı 
kostüm setini satın alabiliyorsunuz.

110
00:07:02,280 --> 00:07:04,478
Bir de bu kimlikle gösteriş yapıyoruz,

111
00:07:04,502 --> 00:07:07,874
bu imajımızın nasıl
ve ne zaman ortaya çıktığını

112
00:07:07,874 --> 00:07:10,504
kendimize sormuyoruz bile.

113
00:07:10,504 --> 00:07:12,450
Bunların hepsinin de bir tarihi var.

114
00:07:13,068 --> 00:07:16,980
Bu nedenle, bir tarihçi olarak
tarihin sınırlarıyla karşılaştıkça

115
00:07:16,980 --> 00:07:19,941
giderek daha iyi anlıyorum ki,

116
00:07:19,965 --> 00:07:23,329
tek başıma daha fazla çalışamam.

117
00:07:24,436 --> 00:07:26,377
Artık yalnız çalışamam

118
00:07:26,401 --> 00:07:31,168
çünkü arşiv çalışmaları 
yapmamın hiçbir anlamı yok.

119
00:07:31,192 --> 00:07:35,726
Bu fikirlerin kökenini aramamın, 
fikirlerin oluşumunun izini sürmemin

120
00:07:35,726 --> 00:07:39,100
ve bunları, belki sadece üç farklı 
tarihçi tarafından okunmak üzere

121
00:07:39,100 --> 00:07:41,417
bir akademik dergiye 
koymamın hiçbir anlamı yok.

122
00:07:41,417 --> 00:07:43,400
Kesinlikle bir anlamı yok.

123
00:07:43,619 --> 00:07:46,879
Bunun önemli olduğunu düşünüyorum

124
00:07:46,879 --> 00:07:51,369
çünkü vatanımız Güneydoğu 
Asya'nın, gelecek yıllarda,

125
00:07:51,639 --> 00:07:55,997
tarihimizde eşi görülmemiş ve büyük
değişimlerden geçeceğine inanıyorum.

126
00:07:55,997 --> 00:08:00,222
Bu değişimlerin nedeni kısmi olarak
dünya politikaları, jeopolitik çekişmeler,

127
00:08:01,356 --> 00:08:04,630
teknolojinin etkisi ve Dördüncü 
Sanayi Devrimi olabilir.

128
00:08:04,630 --> 00:08:08,200
Dünyanın bildiğimiz hali değişecek.

129
00:08:08,691 --> 00:08:11,144
Bu değişime adapte olabilmemiz için

130
00:08:11,168 --> 00:08:13,028
bu değişime hazır olabilmemiz için

131
00:08:13,052 --> 00:08:15,706
kalıpların dışında düşünmeliyiz.

132
00:08:15,730 --> 00:08:25,928
Aynı klişeleşmiş, eski, sabit kalıp 
yargılara gerileyip duramayız.

133
00:08:26,201 --> 00:08:27,807
İyice düşünüp taşınmalıyız,

134
00:08:27,831 --> 00:08:30,605
bu yüzden tarihçiler olarak
artık yalnız çalışamayız.

135
00:08:30,629 --> 00:08:33,830
Örneğin ben, psikoloji çalışan,

136
00:08:33,830 --> 00:08:37,041
davranışsal terapi çalışan insanlarla 
iletişim halinde olmalıyım.

137
00:08:37,041 --> 00:08:40,741
Sosyologlarla, antropologlarla, siyasal 
ekonomistlerle birlikte çalışmalıyım.

138
00:08:40,741 --> 00:08:46,657
Her şeyin ötesinde, sanatçılarla ve medya 
çalışanlarıyla çalışmam gerek

139
00:08:47,041 --> 00:08:52,111
çünkü orası, üniversitenin 
kısıtlamaları dışındaki o alan,

140
00:08:52,111 --> 00:08:55,314
bu tartışmaların gerçekte 
yapılması gereken yer

141
00:08:56,553 --> 00:08:59,169
ve bu tartışmaların 
şimdi yapılması gerekiyor

142
00:08:59,716 --> 00:09:09,905
çünkü işlerin bugünkü düzeninin sabit bir 
demir yolu hattı gibi belirli olmadığını,

143
00:09:09,905 --> 00:09:13,554
başka tarihlerin de var olduğunu,

144
00:09:13,554 --> 00:09:18,193
unutulmuş, marjinalize edilmiş, zamanla
silinmiş başka fikirlerin de var olduğunu

145
00:09:18,193 --> 00:09:19,780
anlamamız gerekiyor.

146
00:09:20,010 --> 00:09:23,594
Benim gibi tarihçilerin işi bunları 
ortaya çıkarmak, keşfetmektir

147
00:09:23,618 --> 00:09:28,497
ama buna bağlı kalmalıyız, tüm toplumla 
bütün olarak bağlantı kurmalıyız.

148
00:09:29,088 --> 00:09:33,760
Daha önce verdiğim zaman 
makinesi örneğine dönelim.

149
00:09:34,224 --> 00:09:38,344
19. yüzyılda sömürge altında
yaşayan biri olduğunu varsayalım

150
00:09:38,368 --> 00:09:39,950
ve bu kişi şunu merak ediyor:

151
00:09:39,974 --> 00:09:41,762
"İmparatorluğun sonu gelecek mi?

152
00:09:41,786 --> 00:09:43,398
Bunların hepsi bitecek mi?

153
00:09:43,422 --> 00:09:45,165
Bir gün özgür olacak mıyız?"

154
00:09:45,834 --> 00:09:48,078
Sonra bu kişi bir zaman 
makinesi icat ediyor --

155
00:09:48,078 --> 00:09:49,356
(Bipleme sesi çıkarır)

156
00:09:50,106 --> 00:09:51,276
geleceğe gidiyor

157
00:09:51,300 --> 00:09:55,760
ve bugüne, sömürge sonrası 
Güneydoğu Asya'ya geliyor.

158
00:09:57,811 --> 00:10:00,955
Etrafına bakıyor, görüyor ki

159
00:10:01,235 --> 00:10:05,325
imparatorluk bayrakları gitmiş,

160
00:10:06,956 --> 00:10:10,000
imparatorluğun gambotları gitmiş,
sömürge orduları gitmiş.

161
00:10:10,024 --> 00:10:12,580
Yeni bayraklar var,
yeni ulus devletler var.

162
00:10:12,604 --> 00:10:14,582
Sonunda bağımsızlık gelmiş.

163
00:10:15,285 --> 00:10:16,703
Peki gerçekten öyle mi?

164
00:10:17,215 --> 00:10:21,848
Daha sonra, bu kişi turist 
reklamlarını izliyor

165
00:10:22,840 --> 00:10:26,648
ve muz ağacını, hindistan cevizi 
ağacını ve orangutanı görüyor.

166
00:10:27,469 --> 00:10:29,175
Sonra televizyon izliyor

167
00:10:30,722 --> 00:10:34,538
ve egzotik bir Güneydoğu Asya imajının

168
00:10:34,562 --> 00:10:38,234
Güneydoğu Asyalılar tarafından nasıl 
tekrar ve tekrar üretildiğini görüyor.

169
00:10:38,258 --> 00:10:41,649
Bu kişi o zaman şu sonuca varabilir:

170
00:10:41,673 --> 00:10:48,471
sömürgeciliğin bitmiş 
olduğu gerçeğine rağmen,

171
00:10:49,621 --> 00:10:57,478
birçok açıdan hala 19. yüzyılın 
gölgesinde yaşıyoruz.

172
00:10:59,128 --> 00:11:03,695
Bu, bence, benim kişisel 
görevim haline geldi.

173
00:11:04,460 --> 00:11:07,122
Tarihin çok önemli olduğunu

174
00:11:07,146 --> 00:11:11,584
ve tarihin, tarihin ötesine gitmesi 
gerektiğini düşünüyorum

175
00:11:11,720 --> 00:11:18,338
çünkü kim ve ne olduğumuz tartışmalarını
hep birlikte yeniden başlatmamız gerek.

176
00:11:18,633 --> 00:11:21,991
"Benim bakış açım farklı, seninki 
farklı," diye düşünüyor olabiliriz.

177
00:11:22,015 --> 00:11:23,304
Bu kısmen doğru

178
00:11:23,328 --> 00:11:27,224
ancak bakış açılarımız tamamen 
kişisel olarak bize ait değildir.

179
00:11:27,248 --> 00:11:29,633
Biz sosyal varlıklarız, 
tarihsel varlıklarız.

180
00:11:29,657 --> 00:11:32,748
Siz, ben, hepimiz, 
içimizde tarihi taşıyoruz.

181
00:11:32,792 --> 00:11:35,542
Konuştuğumuz dilde var, 
yazdığımız kurguda var.

182
00:11:35,566 --> 00:11:37,437
İzlemeyi seçtiğimiz filmlerde var.

183
00:11:37,437 --> 00:11:40,902
Kim ve ne olduğumuzu düşündüğümüzde 
zihnimizde canlanan görsellerde var.

184
00:11:40,926 --> 00:11:42,262
Biz tarihsel varlıklarız.

185
00:11:42,866 --> 00:11:44,990
Tarihi yanımızda taşıyoruz,

186
00:11:45,014 --> 00:11:47,312
tarih de bizi taşıyor.

187
00:11:47,884 --> 00:11:50,788
Tarih tarafından şekillendirilsek de,

188
00:11:50,812 --> 00:11:53,296
kişisel düşünceme göre,

189
00:11:53,320 --> 00:11:56,548
tarih tarafından sıkıştırılmak 
zorunda değiliz,

190
00:11:56,572 --> 00:11:59,760
tarihin kurbanı olmak zorunda değiliz.

191
00:12:00,744 --> 00:12:01,904
Teşekkür ederim.

192
00:12:01,928 --> 00:12:04,052
(Alkış)