0:00:00.835,0:00:02.649
Söz veriyorum, şarkı söylemeyeceğim.

0:00:02.649,0:00:04.789
Sizi en azından bundan kurtaracağım.

0:00:04.789,0:00:12.087
Ben, felsefe geçmişi olan bir tarihçiyim

0:00:12.087,0:00:14.887
ve ana araştırma alanım,

0:00:14.887,0:00:18.489
başta 19. yüzyılda sömürge yönetimindeki [br]Güneydoğu Asya olmak üzere,

0:00:18.489,0:00:21.060
temel olarak Güneydoğu Asya tarihi.

0:00:21.210,0:00:26.089
Son birkaç yıldır, bakış açımızı,

0:00:26.089,0:00:30.459
bizim Asyalılar, Güneydoğu Asyalılar [br]olarak kendimize bakışımızı

0:00:30.459,0:00:36.170
ve kendimizi anlayışımızı şekillendiren [br]bazı fikirlerin tarihini araştırıyorum.

0:00:37.341,0:00:42.477
Bir tarihçi olarak, açıklayamadığım

0:00:42.477,0:00:47.525
ve uzun bir süredir kafamı [br]karıştıran tek bir konu var:

0:00:47.525,0:00:57.705
bazı fikirlerin ve bakış açılarının [br]nasıl ve neden asla silinip gitmediği.

0:00:58.711,0:01:00.695
Nedenini bilmiyorum.

0:01:00.967,0:01:12.461
Özellikle de, sömürge sonrası Asya'da [br]bazı kişilerin -- kesinlikle tümü değil --

0:01:13.181,0:01:17.634
sömürge geçmişlerini romantikleştiren[br]bir bakış açısını korumasının,

0:01:17.634,0:01:22.483
tarihçilerin dönemdeki baskı [br]ve şiddet gerçeklerini

0:01:22.483,0:01:27.122
ve tüm sömürge deneyiminin [br]karanlık tarafını bilmesine rağmen

0:01:27.122,0:01:33.378
pembe gözlüklerle bakıp, bu dönemi[br]iyi, hoş, keyifli olarak hatırlamalarının

0:01:33.378,0:01:38.084
nedenlerini anlamakla ilgileniyorum.

0:01:38.145,0:01:42.160
Kendime bir zaman makinesi [br]yaptığımı hayal edelim.

0:01:42.160,0:01:43.261
(Bipleme sesi çıkarır)

0:01:43.261,0:01:44.788
Zaman makinesini yapıyorum

0:01:44.788,0:01:50.061
ve kendimi 1860'lara, doğumumdan [br]yüz yıl önceye gönderiyorum.

0:01:51.000,0:01:52.764
Tüh, yaşım ortaya çıktı.

0:01:52.764,0:01:56.188
Tamam, doğumumdan yüz [br]yıl önceye gidiyorum.

0:01:56.236,0:02:01.677
Kendimi 19. yüzyılın sömürge Güneydoğu [br]Asyası bağlamında bulsaydım

0:02:03.094,0:02:04.559
profesör olmazdım.

0:02:05.272,0:02:06.690
Tarihçiler bunu bilir.

0:02:07.610,0:02:14.903
Buna rağmen, hâlâ öyle bir kesim var ki,

0:02:14.903,0:02:18.369
geçmişin o kadar da bulanık olmadığı,

0:02:18.369,0:02:21.897
romantik bir yanı da olduğu fikirlerine [br]bir şekilde tutunmak istiyorlar.

0:02:21.897,0:02:23.934
İşte bu nokta, benim bir tarihçi olarak

0:02:23.958,0:02:26.604
tarihin sınırlarıyla karşılaştığım yer.

0:02:26.628,0:02:28.905
Çünkü fikirlerin izlerini sürebilirim,

0:02:28.929,0:02:34.293
belli klişelerin, kalıp yargıların [br]kaynaklarını bulabilirim.

0:02:34.293,0:02:36.577
Size bu fikri kimin, nerede, [br]ne zaman bulduğunu

0:02:36.577,0:02:38.481
ve hangi kitapta olduğunu söyleyebilirim

0:02:38.481,0:02:40.108
ama yapamayacağım bir şey var:

0:02:40.108,0:02:46.131
Bir kişinin içsel, öznel [br]zihinsel evrenine girip

0:02:46.980,0:02:49.080
fikrini değiştiremem.

0:02:49.594,0:02:53.653
Bence bu sebepten, son birkaç yıldır

0:02:53.653,0:02:58.499
psikoloji ve bilişsel davranışsal terapi [br]gibi konulara ilgim giderek artıyor

0:02:58.499,0:03:03.007
çünkü bu alanlarda, bilim insanları[br]fikirlerin devamlılığını inceliyor.

0:03:03.122,0:03:05.997
Neden bazı insanların [br]belli ön yargıları var?

0:03:06.021,0:03:09.617
Neden bazı yanlılıklar, fobiler var?

0:03:09.641,0:03:13.876
Ne yazık ki, hâlâ kadın [br]düşmanlığının, ırkçılığın

0:03:13.876,0:03:17.704
ve her türlü fobinin sürdürüldüğü [br]bir dünyada yaşıyoruz.

0:03:17.728,0:03:20.542
Örneğin, artık islamofobi [br]diye bir terim var.

0:03:20.566,0:03:23.258
Bu fikirler neden hâlâ rağbet görüyor?

0:03:24.456,0:03:27.732
Birçok bilim insanının onayladığı [br]görüşe göre, bunun sebebi

0:03:27.732,0:03:30.511
dünyaya bakarken, sonlu bir havuzda,

0:03:30.511,0:03:32.967
hiç sorgulanmayan temel [br]fikirlerin küçük havuzunda

0:03:32.967,0:03:36.431
geriye, geriye ve daha [br]geriye gidiyor oluşumuz.

0:03:36.871,0:03:40.842
Hepimizin, özellikle Güneydoğu [br]Asyalılar olarak bizim,

0:03:40.866,0:03:44.725
kendimizi kendimize ve dünyaya [br]nasıl sunduğumuza bir bakın.

0:03:44.827,0:03:50.779
Kendimizden bahsederken, bakış [br]açımızdan, kimliğimizden bahsederken

0:03:50.779,0:03:55.317
ne sıklıkla bu sabit fikirlere tekrar[br]tekrar gerileyip durduğumuza bakın,

0:03:55.317,0:03:59.350
ki bu fikirlerin de[br]kendilerine ait bir tarihi var.

0:04:00.446,0:04:02.506
Çok basit bir örnek:

0:04:02.530,0:04:04.015
Güneydoğu Asya'da yaşıyoruz,

0:04:04.015,0:04:07.683
burası dünyanın her yerinden gelen[br]turistler için oldukça popüler bir yerdir.

0:04:07.683,0:04:10.147
Bu arada, bunun kötü bir [br]şey olduğunu düşünmüyorum.

0:04:10.147,0:04:13.070
Turistlerin Güneydoğu Asya'ya [br]gelmesi güzel bir şey

0:04:13.094,0:04:15.766
çünkü bu, dünya görüşünüzü [br]genişletmenin bir parçasıdır,

0:04:15.766,0:04:17.770
yeni kültürlerle tanışmak da öyle

0:04:17.794,0:04:25.787
ancak ürettiğimiz turist kampanyalarıyla, [br]reklamlarla kendimizi sunuşumuza bakın.

0:04:25.872,0:04:30.111
Orada hindistan cevizi ağacı, muz ağacı [br]ve orangutan olması zorunlu.

0:04:30.135,0:04:31.349
(Gülüşmeler)

0:04:31.373,0:04:33.334
Orangutana ödeme bile yapılmıyor.

0:04:33.358,0:04:34.532
(Gülüşmeler)

0:04:35.405,0:04:39.133
Kendimizi nasıl temsil ettiğimize bakın,[br]doğayı nasıl temsil ettiğimize bakın.

0:04:39.133,0:04:41.582
Kırsal bölgelerimizi nasıl [br]temsil ettiğimize bakın.

0:04:41.582,0:04:44.670
Tarımsal yaşamı nasıl [br]temsil ettiğimize bakın.

0:04:44.694,0:04:46.675
Durum komedilerimizi izleyin.

0:04:46.699,0:04:49.632
Oyunlarımızı izleyin,[br]filmlerimizi izleyin.

0:04:49.656,0:04:53.266
Özellikle Güneydoğu Asya'da çok yaygındır,

0:04:53.290,0:04:56.546
bu durum komedilerini [br]izlerseniz görürsünüz:

0:04:56.570,0:05:01.836
Kırsal kesimden gelen karakterler [br]her zaman çirkindir,

0:05:01.836,0:05:05.348
komiktir, şapşaldır, bilgisizdir.

0:05:06.310,0:05:09.868
Kırsal bölgenin sunabileceği hiçbir [br]şey yokmuş gibi gösterilir.

0:05:10.726,0:05:12.686
Ya doğaya bakışımız?

0:05:13.066,0:05:20.935
Tüm bu Asya felsefesi, Asya değerleri [br]hakkındaki konuşmalarımıza rağmen,

0:05:20.935,0:05:26.092
doğayla ne kadar organik bir ilişkimiz [br]olduğunu vurgulamamıza rağmen,

0:05:26.092,0:05:29.867
bugün gerçekte Güneydoğu Asya'da [br]doğaya nasıl davranıyoruz?

0:05:29.937,0:05:35.188
Doğayı yenilecek ve sömürülecek [br]bir şey olarak görüyoruz.

0:05:35.536,0:05:37.295
Gerçek bu.

0:05:37.559,0:05:39.539
Dünyanın bize ayrılan kısmında,

0:05:39.539,0:05:42.265
yani sömürge sonrası Güneydoğu [br]Asya'da yaşama biçimimiz,

0:05:42.265,0:05:46.384
bana kalırsa birçok açıdan kendi[br]tarihlerine sahip olan fikirlerin,

0:05:46.384,0:05:51.628
mecazların, klişelerin, kalıp yargıların

0:05:51.652,0:05:54.671
kalıntılarını ve izlerini taşıyor.

0:05:54.730,0:05:58.600
Kırsal kesimin sömürülmesi [br]gereken bir yer olduğu fikri,

0:05:58.624,0:06:02.615
köylülerin bilgisiz olduğu fikri --

0:06:02.615,0:06:06.015
ben ve benim gibi tarihçiler, bu [br]fikirleri geriye dönüp araştırabilir

0:06:06.015,0:06:08.927
ve bu kalıp yargıların nasıl [br]oluştuğunun izini sürebiliriz.

0:06:08.927,0:06:10.962
Bunların ortaya çıkışı,

0:06:12.652,0:06:18.879
Güneydoğu Asya'nın sömürgeci kapitalizm [br]felsefesiyle yönetildiği zamana dayanıyor.

0:06:19.860,0:06:23.727
Bu fikirleri birçok açıdan sahiplendik.

0:06:24.299,0:06:25.824
Bir parçamız haline geldiler

0:06:25.868,0:06:29.100
ama eleştirel düşünüp [br]kendimizi sorgulamıyoruz,

0:06:29.100,0:06:33.360
kendimize, neden bu dünya görüşüne [br]sahip olduğumuzu sormuyoruz.

0:06:33.360,0:06:35.528
Doğa hakkındaki bu kanaate nasıl vardım?

0:06:35.552,0:06:38.351
Kırsal kesim hakkındaki bu [br]kanaatime nasıl vardım?

0:06:38.375,0:06:41.569
Neden Asya'nın egzotik [br]olduğunu düşünüyorum?

0:06:41.593,0:06:44.049
Özellikle, biz Güneydoğu Asyalılar,

0:06:44.073,0:06:48.361
kendimizi egzotikleştirmeye bayılırız.

0:06:49.059,0:06:54.340
Güneydoğu Asyalı kimliğimizi [br]bir tür kostümlü oyuna çevirdik,

0:06:54.364,0:06:58.155
öyle ki bir süpermarkete, bir [br]alışveriş merkezine gidip

0:06:58.179,0:07:02.256
kendin-yap Güneydoğu Asyalı [br]kostüm setini satın alabiliyorsunuz.

0:07:02.280,0:07:04.478
Bir de bu kimlikle gösteriş yapıyoruz,

0:07:04.502,0:07:07.874
bu imajımızın nasıl[br]ve ne zaman ortaya çıktığını

0:07:07.874,0:07:10.504
kendimize sormuyoruz bile.

0:07:10.504,0:07:12.450
Bunların hepsinin de bir tarihi var.

0:07:13.068,0:07:16.980
Bu nedenle, bir tarihçi olarak[br]tarihin sınırlarıyla karşılaştıkça

0:07:16.980,0:07:19.941
giderek daha iyi anlıyorum ki,

0:07:19.965,0:07:23.329
tek başıma daha fazla çalışamam.

0:07:24.436,0:07:26.377
Artık yalnız çalışamam

0:07:26.401,0:07:31.168
çünkü arşiv çalışmaları [br]yapmamın hiçbir anlamı yok.

0:07:31.192,0:07:35.726
Bu fikirlerin kökenini aramamın, [br]fikirlerin oluşumunun izini sürmemin

0:07:35.726,0:07:39.100
ve bunları, belki sadece üç farklı [br]tarihçi tarafından okunmak üzere

0:07:39.100,0:07:41.417
bir akademik dergiye [br]koymamın hiçbir anlamı yok.

0:07:41.417,0:07:43.400
Kesinlikle bir anlamı yok.

0:07:43.619,0:07:46.879
Bunun önemli olduğunu düşünüyorum

0:07:46.879,0:07:51.369
çünkü vatanımız Güneydoğu [br]Asya'nın, gelecek yıllarda,

0:07:51.639,0:07:55.997
tarihimizde eşi görülmemiş ve büyük[br]değişimlerden geçeceğine inanıyorum.

0:07:55.997,0:08:00.222
Bu değişimlerin nedeni kısmi olarak[br]dünya politikaları, jeopolitik çekişmeler,

0:08:01.356,0:08:04.630
teknolojinin etkisi ve Dördüncü [br]Sanayi Devrimi olabilir.

0:08:04.630,0:08:08.200
Dünyanın bildiğimiz hali değişecek.

0:08:08.691,0:08:11.144
Bu değişime adapte olabilmemiz için

0:08:11.168,0:08:13.028
bu değişime hazır olabilmemiz için

0:08:13.052,0:08:15.706
kalıpların dışında düşünmeliyiz.

0:08:15.730,0:08:25.928
Aynı klişeleşmiş, eski, sabit kalıp [br]yargılara gerileyip duramayız.

0:08:26.201,0:08:27.807
İyice düşünüp taşınmalıyız,

0:08:27.831,0:08:30.605
bu yüzden tarihçiler olarak[br]artık yalnız çalışamayız.

0:08:30.629,0:08:33.830
Örneğin ben, psikoloji çalışan,

0:08:33.830,0:08:37.041
davranışsal terapi çalışan insanlarla [br]iletişim halinde olmalıyım.

0:08:37.041,0:08:40.741
Sosyologlarla, antropologlarla, siyasal [br]ekonomistlerle birlikte çalışmalıyım.

0:08:40.741,0:08:46.657
Her şeyin ötesinde, sanatçılarla ve medya [br]çalışanlarıyla çalışmam gerek

0:08:47.041,0:08:52.111
çünkü orası, üniversitenin [br]kısıtlamaları dışındaki o alan,

0:08:52.111,0:08:55.314
bu tartışmaların gerçekte [br]yapılması gereken yer

0:08:56.553,0:08:59.169
ve bu tartışmaların [br]şimdi yapılması gerekiyor

0:08:59.716,0:09:09.905
çünkü işlerin bugünkü düzeninin sabit bir [br]demir yolu hattı gibi belirli olmadığını,

0:09:09.905,0:09:13.554
başka tarihlerin de var olduğunu,

0:09:13.554,0:09:18.193
unutulmuş, marjinalize edilmiş, zamanla[br]silinmiş başka fikirlerin de var olduğunu

0:09:18.193,0:09:19.780
anlamamız gerekiyor.

0:09:20.010,0:09:23.594
Benim gibi tarihçilerin işi bunları [br]ortaya çıkarmak, keşfetmektir

0:09:23.618,0:09:28.497
ama buna bağlı kalmalıyız, tüm toplumla [br]bütün olarak bağlantı kurmalıyız.

0:09:29.088,0:09:33.760
Daha önce verdiğim zaman [br]makinesi örneğine dönelim.

0:09:34.224,0:09:38.344
19. yüzyılda sömürge altında[br]yaşayan biri olduğunu varsayalım

0:09:38.368,0:09:39.950
ve bu kişi şunu merak ediyor:

0:09:39.974,0:09:41.762
"İmparatorluğun sonu gelecek mi?

0:09:41.786,0:09:43.398
Bunların hepsi bitecek mi?

0:09:43.422,0:09:45.165
Bir gün özgür olacak mıyız?"

0:09:45.834,0:09:48.078
Sonra bu kişi bir zaman [br]makinesi icat ediyor --

0:09:48.078,0:09:49.356
(Bipleme sesi çıkarır)

0:09:50.106,0:09:51.276
geleceğe gidiyor

0:09:51.300,0:09:55.760
ve bugüne, sömürge sonrası [br]Güneydoğu Asya'ya geliyor.

0:09:57.811,0:10:00.955
Etrafına bakıyor, görüyor ki

0:10:01.235,0:10:05.325
imparatorluk bayrakları gitmiş,

0:10:06.956,0:10:10.000
imparatorluğun gambotları gitmiş,[br]sömürge orduları gitmiş.

0:10:10.024,0:10:12.580
Yeni bayraklar var,[br]yeni ulus devletler var.

0:10:12.604,0:10:14.582
Sonunda bağımsızlık gelmiş.

0:10:15.285,0:10:16.703
Peki gerçekten öyle mi?

0:10:17.215,0:10:21.848
Daha sonra, bu kişi turist [br]reklamlarını izliyor

0:10:22.840,0:10:26.648
ve muz ağacını, hindistan cevizi [br]ağacını ve orangutanı görüyor.

0:10:27.469,0:10:29.175
Sonra televizyon izliyor

0:10:30.722,0:10:34.538
ve egzotik bir Güneydoğu Asya imajının

0:10:34.562,0:10:38.234
Güneydoğu Asyalılar tarafından nasıl [br]tekrar ve tekrar üretildiğini görüyor.

0:10:38.258,0:10:41.649
Bu kişi o zaman şu sonuca varabilir:

0:10:41.673,0:10:48.471
sömürgeciliğin bitmiş [br]olduğu gerçeğine rağmen,

0:10:49.621,0:10:57.478
birçok açıdan hala 19. yüzyılın [br]gölgesinde yaşıyoruz.

0:10:59.128,0:11:03.695
Bu, bence, benim kişisel [br]görevim haline geldi.

0:11:04.460,0:11:07.122
Tarihin çok önemli olduğunu

0:11:07.146,0:11:11.584
ve tarihin, tarihin ötesine gitmesi [br]gerektiğini düşünüyorum

0:11:11.720,0:11:18.338
çünkü kim ve ne olduğumuz tartışmalarını[br]hep birlikte yeniden başlatmamız gerek.

0:11:18.633,0:11:21.991
"Benim bakış açım farklı, seninki [br]farklı," diye düşünüyor olabiliriz.

0:11:22.015,0:11:23.304
Bu kısmen doğru

0:11:23.328,0:11:27.224
ancak bakış açılarımız tamamen [br]kişisel olarak bize ait değildir.

0:11:27.248,0:11:29.633
Biz sosyal varlıklarız, [br]tarihsel varlıklarız.

0:11:29.657,0:11:32.748
Siz, ben, hepimiz, [br]içimizde tarihi taşıyoruz.

0:11:32.792,0:11:35.542
Konuştuğumuz dilde var, [br]yazdığımız kurguda var.

0:11:35.566,0:11:37.437
İzlemeyi seçtiğimiz filmlerde var.

0:11:37.437,0:11:40.902
Kim ve ne olduğumuzu düşündüğümüzde [br]zihnimizde canlanan görsellerde var.

0:11:40.926,0:11:42.262
Biz tarihsel varlıklarız.

0:11:42.866,0:11:44.990
Tarihi yanımızda taşıyoruz,

0:11:45.014,0:11:47.312
tarih de bizi taşıyor.

0:11:47.884,0:11:50.788
Tarih tarafından şekillendirilsek de,

0:11:50.812,0:11:53.296
kişisel düşünceme göre,

0:11:53.320,0:11:56.548
tarih tarafından sıkıştırılmak [br]zorunda değiliz,

0:11:56.572,0:11:59.760
tarihin kurbanı olmak zorunda değiliz.

0:12:00.744,0:12:01.904
Teşekkür ederim.

0:12:01.928,0:12:04.052
(Alkış)