WEBVTT

00:00:00.835 --> 00:00:03.146
Ik beloof jullie dat ik niet zal zingen.

00:00:03.146 --> 00:00:04.919
Dat tenminste zal ik jullie besparen.

00:00:04.919 --> 00:00:07.769
Maar ik ben historicus

00:00:08.663 --> 00:00:12.013
met een achtergrond in de filosofie,

00:00:12.037 --> 00:00:16.868
en mijn belangrijkste onderzoeksgebied 
is wel de geschiedenis van Zuidoost-Azië,

00:00:16.892 --> 00:00:21.054
met een focus op het koloniale 
Zuidoost-Azië van de 19e eeuw.

00:00:21.078 --> 00:00:22.416
In de laatste paar jaar

00:00:22.440 --> 00:00:25.717
ben ik op zoek geweest

00:00:25.717 --> 00:00:29.406
naar de geschiedenis van bepaalde ideeën

00:00:29.430 --> 00:00:31.504
die ons denken vormgeven

00:00:31.528 --> 00:00:33.863
over de manier waarop wij 
in Azië, Zuidoost-Azië,

00:00:33.863 --> 00:00:36.787
naar onszelf kijken en onszelf begrijpen.

NOTE Paragraph

00:00:36.811 --> 00:00:42.891
Nu is er één ding 
dat ik niet kan uitleggen

00:00:42.915 --> 00:00:44.071
als historicus,

00:00:44.095 --> 00:00:47.663
en dat houdt me al lange tijd bezig,

00:00:47.687 --> 00:00:54.687
en dat is hoe en waarom
bepaalde ideeën, bepaalde standpunten

00:00:54.711 --> 00:00:57.999
nooit lijken weg te gaan.

00:00:58.711 --> 00:00:59.975
En ik weet niet waarom.

00:01:00.967 --> 00:01:03.858
In het bijzonder ben ik geïnteresseerd

00:01:03.872 --> 00:01:06.254
om te begrijpen waarom sommige mensen --

00:01:06.254 --> 00:01:08.056
niet alle natuurlijk --

00:01:08.080 --> 00:01:13.795
maar sommige mensen in postkoloniaal Azië

00:01:13.819 --> 00:01:15.811
nog steeds vasthouden

00:01:15.811 --> 00:01:20.464
aan een wat geromantiseerde
weergave van het koloniale verleden,

00:01:20.488 --> 00:01:23.144
het misschien zien als door een roze bril,

00:01:23.168 --> 00:01:28.244
als een weldadige, 
mooie of aangename tijd,

00:01:28.268 --> 00:01:33.674
hoewel historici op de hoogte zijn 
van de realiteit van het geweld,

00:01:33.698 --> 00:01:34.894
de onderdrukking

00:01:34.918 --> 00:01:38.184
en de donkere kanten 
van die hele koloniale ervaring.

00:01:38.208 --> 00:01:42.191
Stel je voor dat ik een tijdmachine bouw.

NOTE Paragraph

00:01:42.191 --> 00:01:43.444
(Maakt werkgeluiden)

NOTE Paragraph

00:01:43.444 --> 00:01:44.682
Ik bouw een tijdmachine

00:01:44.682 --> 00:01:47.756
en stuur mezelf terug naar de jaren 1860,

00:01:47.780 --> 00:01:50.290
honderd jaar voordat ik geboren werd.

00:01:51.000 --> 00:01:52.824
Ai, nu vertel ik hoe oud ik ben.

00:01:52.848 --> 00:01:56.212
OK, honderd jaar terug 
voor mijn geboortedatum.

00:01:56.236 --> 00:01:58.182
Nu, als ik daar zou zijn

00:01:58.182 --> 00:02:00.565
in het koloniale Zuidoost-Azië

00:02:00.589 --> 00:02:02.054
in de 19e eeuw,

00:02:03.142 --> 00:02:04.560
zou ik geen professor zijn.

00:02:05.329 --> 00:02:06.911
Historici weten dat.

00:02:07.610 --> 00:02:09.633
En toch, ondanks dat,

00:02:11.253 --> 00:02:15.135
zijn er nog kringen die ergens
willen vasthouden aan dit idee

00:02:15.159 --> 00:02:18.481
dat dat verleden niet zo donker was,

00:02:18.505 --> 00:02:21.873
dat het zijn romantische kant had.

NOTE Paragraph

00:02:21.897 --> 00:02:23.934
Hier kom ik, als historicus,

00:02:23.958 --> 00:02:26.604
de grenzen van de geschiedenis tegen,

00:02:26.628 --> 00:02:28.905
want ik kan ideeën natrekken.

00:02:28.929 --> 00:02:34.293
Ik kan de oorsprong van bepaalde clichés, 
bepaalde stereotypen opsporen.

00:02:34.317 --> 00:02:38.161
Ik kan je zeggen wie ze vertelde,
waar, wanneer en in welk boek.

00:02:38.185 --> 00:02:39.815
Maar één ding kan ik niet doen:

00:02:39.839 --> 00:02:46.266
ik kan niet in iemands interne,
subjectieve mentale universum geraken

00:02:47.083 --> 00:02:48.496
en hun gedachten veranderen.

00:02:49.790 --> 00:02:53.130
En daarom werd ik 
in de afgelopen paar jaar

00:02:53.154 --> 00:02:56.868
steeds meer aangetrokken 
door zaken als psychologie

00:02:56.892 --> 00:02:58.528
en cognitieve gedragstherapie.

00:02:58.552 --> 00:03:03.098
Omdat in deze gebieden wetenschappers 
naar het voortduren van ideeën kijken.

00:03:03.122 --> 00:03:05.997
Waarom hebben sommige mensen
hebben bepaalde vooroordelen?

00:03:06.021 --> 00:03:09.617
Waarom zijn er bepaalde vooroordelen,
bepaalde fobieën?

NOTE Paragraph

00:03:09.641 --> 00:03:15.266
We leven, helaas, helaas, in een wereld
met nog steeds vrouwenhaat.

00:03:15.290 --> 00:03:17.704
Racisme bestaat nog steeds, 
alle soorten fobieën.

00:03:17.728 --> 00:03:20.542
Islamofobie is nu bijvoorbeeld een begrip.

00:03:20.566 --> 00:03:23.258
En waarom blijven deze ideeën bestaan?

00:03:24.216 --> 00:03:25.942
Vele geleerden zijn het erover eens

00:03:25.942 --> 00:03:28.352
dat het ook komt omdat we, 
kijkend naar de wereld,

00:03:28.352 --> 00:03:30.511
altijd weer terugvallen, terugvallen

00:03:30.535 --> 00:03:32.413
op een eindig denkraam,

00:03:32.437 --> 00:03:36.431
een klein denkraam van fundamentele ideeën
die niet betwist worden.

00:03:36.871 --> 00:03:40.842
Kijk hoe wij, vooral wij in Zuidoost-Azië,

00:03:40.866 --> 00:03:44.725
onszelf aan onszelf 
en aan de wereld voorstellen.

00:03:44.749 --> 00:03:46.261
Kijk hoe vaak,

00:03:46.285 --> 00:03:48.049
wanneer we over onszelf praten

00:03:48.049 --> 00:03:50.498
mijn standpunt, mijn identiteit, 
onze identiteit,

00:03:50.498 --> 00:03:53.664
we steevast terugvallen, 
terugvallen, terugvallen

00:03:53.688 --> 00:03:55.514
op diezelfde set van ideeën,

00:03:55.538 --> 00:03:59.776
allemaal met hun eigen geschiedenis.

NOTE Paragraph

00:04:00.446 --> 00:04:02.506
Heel simpel voorbeeld:

00:04:02.530 --> 00:04:04.015
we leven in Zuidoost-Azië,

00:04:04.039 --> 00:04:07.199
dat erg populair is bij toeristen
van over de hele wereld.

00:04:07.223 --> 00:04:09.743
En ik denk niet dat dat overigens
een slechte zaak is.

00:04:09.767 --> 00:04:13.070
Ik denk dat het goed is
dat toeristen naar Zuidoost-Azië komen,

00:04:13.094 --> 00:04:15.816
omdat het je wereldbeeld verbreedt

00:04:15.816 --> 00:04:17.794
en je andere culturen ontmoet, enz., enz.

00:04:17.794 --> 00:04:22.527
Maar kijk hoe we onszelf voorstellen

00:04:22.551 --> 00:04:25.848
in de toeristische campagnes,
de toeristische advertenties.

00:04:25.872 --> 00:04:30.111
Daar heb je de verplichte kokosboom,
de bananenboom, de orang-oetan.

NOTE Paragraph

00:04:30.135 --> 00:04:31.349
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:04:31.349 --> 00:04:33.358
En de orang-oetan wordt niet eens betaald.

NOTE Paragraph

00:04:33.358 --> 00:04:34.532
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:04:35.405 --> 00:04:39.353
Kijk hoe we onszelf voorstellen.
Kijk hoe we de natuur voorstellen.

00:04:39.377 --> 00:04:41.368
Kijk hoe we het platteland voorstellen.

00:04:41.392 --> 00:04:44.670
Kijk hoe wij het boerenleven voorstellen.

00:04:44.694 --> 00:04:46.675
Bekijk onze sitcoms.

00:04:46.699 --> 00:04:49.632
Bekijk onze drama's, onze films.

00:04:49.656 --> 00:04:53.266
Het is heel gebruikelijk,
met name in Zuidoost-Azië,

00:04:53.290 --> 00:04:56.546
als je naar deze sitcoms kijkt,

00:04:56.570 --> 00:05:01.812
dat iemand van het platteland 
altijd lelijk is,

00:05:01.836 --> 00:05:03.848
grappig en dom,

00:05:03.872 --> 00:05:05.415
zonder kennis.

00:05:06.310 --> 00:05:10.486
Het is alsof het platteland
niets te bieden heeft.

00:05:10.868 --> 00:05:12.977
Ons beeld van de natuur,

00:05:13.001 --> 00:05:15.133
ondanks al ons gepraat,

00:05:15.157 --> 00:05:20.582
ondanks al ons gepraat over 
Aziatische filosofie, Aziatische waarden,

00:05:20.606 --> 00:05:26.302
ondanks al ons gepraat over 
onze organische relatie met de natuur,

00:05:26.326 --> 00:05:29.663
hoe behandelen we de natuur 
eigenlijk in Zuidoost-Azië?

00:05:29.687 --> 00:05:34.839
Wij zien de natuur als iets
dat overwonnen en uitgebuit moet worden.

00:05:35.539 --> 00:05:36.800
En dat is de realiteit.

NOTE Paragraph

00:05:37.426 --> 00:05:40.215
Dus de manier waarop we leven
in ons deel van de wereld,

00:05:40.239 --> 00:05:41.805
het postkoloniale Zuidoost-Azië,

00:05:41.829 --> 00:05:44.278
draagt voor mij op zoveel manieren

00:05:45.364 --> 00:05:51.628
de restanten van ideeën, stijlfiguren,

00:05:51.652 --> 00:05:53.081
clichés, stereotypen

00:05:53.105 --> 00:05:54.706
met een eigen geschiedenis.

00:05:54.730 --> 00:05:58.600
Dit idee van het platteland
als een plaats om te worden uitgebuit,

00:05:58.624 --> 00:06:02.615
het idee van plattelandsmensen
zonder enige kennis --

00:06:02.639 --> 00:06:05.365
dat zijn ideeën die historici 
zoals ik kunnen naspeuren,

00:06:05.365 --> 00:06:08.423
kunnen traceren hoe
deze stereotypen zijn ontstaan.

00:06:08.447 --> 00:06:11.222
En ze kwamen op in een tijd

00:06:12.555 --> 00:06:14.021
toen Zuidoost-Azië

00:06:15.379 --> 00:06:18.693
werd bestuurd met de logica 
van het koloniale kapitalisme.

NOTE Paragraph

00:06:19.860 --> 00:06:21.717
Op zo veel manieren

00:06:21.905 --> 00:06:24.275
hebben we ons deze ideeën eigen gemaakt.

00:06:24.299 --> 00:06:25.824
Ze zijn nu onderdeel van ons.

00:06:25.848 --> 00:06:28.313
Maar we zijn niet kritisch genoeg

00:06:28.337 --> 00:06:30.917
om onszelf af te vragen

00:06:30.941 --> 00:06:33.336
vanwaar we dit beeld 
van de wereld hebben?

00:06:33.360 --> 00:06:35.528
Hoe kom ik aan dit beeld van de natuur?

00:06:35.552 --> 00:06:38.351
Hoe kom ik aan dit beeld 
van het platteland?

00:06:38.375 --> 00:06:41.569
Vanwaar dit idee van Azië 
als iets exotisch?

00:06:41.593 --> 00:06:44.049
En wij, Zuidoost-Aziaten in het bijzonder,

00:06:44.073 --> 00:06:48.361
houden ervan om onszelf te ‘exotiseren’.

00:06:49.059 --> 00:06:51.573
We veranderden 
de Zuidoost-Aziatische identiteit

00:06:51.573 --> 00:06:53.698
in een soort cosplay

00:06:54.430 --> 00:06:58.155
waar je letterlijk in de supermarkt,
in een winkelcentrum,

00:06:58.179 --> 00:07:02.256
een doe-het-zelf exotische 
Zuidoost-Aziatische kostuumkit kunt kopen.

00:07:02.280 --> 00:07:04.478
En we paraderen met deze identiteit

00:07:04.502 --> 00:07:06.208
zonder onszelf de vraag stellen

00:07:06.208 --> 00:07:10.480
hoe en wanneer dit bepaald beeld 
van onszelf is ontstaan.

00:07:10.504 --> 00:07:12.320
Ze hebben allemaal een geschiedenis.

NOTE Paragraph

00:07:13.068 --> 00:07:17.574
Dat is de reden waarom ik
als historicus steeds meer vind

00:07:17.574 --> 00:07:20.235
dat geconfronteerd 
met de grenzen van de geschiedenis,

00:07:20.235 --> 00:07:23.329
ik inzie dat ik het 
niet langer alleen aankan.

00:07:24.436 --> 00:07:26.377
Ik kan dit niet alleen meer,

00:07:26.401 --> 00:07:31.168
want ik zie de zin niet in
van aan mijn archief te werken,

00:07:31.192 --> 00:07:35.527
op zoek te gaan 
naar de wortels van deze ideeën,

00:07:35.551 --> 00:07:37.454
de oorsprong van ideeën te traceren

00:07:37.478 --> 00:07:39.316
en ze dan in een tijdschrift te zetten

00:07:39.316 --> 00:07:41.434
om door drie historici gelezen te worden.

00:07:41.434 --> 00:07:42.831
Heeft niet de minste zin.

NOTE Paragraph

00:07:43.498 --> 00:07:45.706
De reden waarom ik denk 
dat dit belangrijk is,

00:07:45.706 --> 00:07:48.375
is omdat onze regio, Zuidoost-Azië,

00:07:48.399 --> 00:07:51.899
in de volgende jaren,

00:07:51.923 --> 00:07:53.852
enorme veranderingen zal doormaken,

00:07:53.852 --> 00:07:56.173
ongekende veranderingen 
in onze geschiedenis,

00:07:56.197 --> 00:07:57.935
mede door de globalisering,

00:07:57.959 --> 00:08:01.524
de wereldpolitiek,
geopolitieke geschillen,

00:08:01.548 --> 00:08:02.996
de impact van de technologie,

00:08:03.020 --> 00:08:04.806
de Vierde Industriële Revolutie ...

00:08:04.830 --> 00:08:08.200
Onze wereld zoals wij die kennen
gaat veranderen.

NOTE Paragraph

00:08:08.691 --> 00:08:11.144
Maar om ons aan te passen 
aan deze verandering,

00:08:11.168 --> 00:08:13.028
om klaar te zijn voor die verandering,

00:08:13.052 --> 00:08:15.706
moeten we uit de doos denken,

00:08:15.730 --> 00:08:19.168
en kunnen we niet terugvallen,
niet terugvallen, niet terugvallen

00:08:19.192 --> 00:08:26.177
op dezelfde clichématige,
vermoeide, versleten oude stereotypen.

00:08:26.201 --> 00:08:27.807
We moeten iets uitdenken,

00:08:27.831 --> 00:08:30.605
en daarom kunnen historici 
dit niet alleen aan.

00:08:30.629 --> 00:08:35.160
Ik, ik moet gaan samenwerken 
met mensen uit de psychologie,

00:08:35.184 --> 00:08:37.041
mensen uit de gedragstherapie.

00:08:37.065 --> 00:08:40.637
Ik moet samenwerken met sociologen,
antropologen, politieke economen.

00:08:40.661 --> 00:08:43.977
Ik moet vooral gaan samenwerken 
met mensen uit de kunsten

00:08:44.001 --> 00:08:46.152
en de media,

00:08:46.176 --> 00:08:49.049
omdat het daar is, op dat forum,

00:08:49.073 --> 00:08:52.450
buiten de muren van de universiteit,

00:08:52.474 --> 00:08:55.903
dat deze debatten echt plaats moet vinden.

NOTE Paragraph

00:08:56.553 --> 00:08:58.719
En ze moeten nu plaatsvinden,

00:08:59.716 --> 00:09:02.748
omdat we eerst moeten begrijpen

00:09:02.748 --> 00:09:05.781
dat de manier waarop dingen 
vandaag de dag zijn

00:09:05.805 --> 00:09:09.334
niet bepaald worden door een vaste,

00:09:10.293 --> 00:09:12.401
ijzerharde historische spoorlijn,

00:09:12.425 --> 00:09:14.832
maar er zijn vele andere geschiedenissen,

00:09:14.856 --> 00:09:16.840
vele andere ideeën die werden vergeten,

00:09:16.840 --> 00:09:19.688
gemarginaliseerd, uitgewist 
in de loop van de geschiedenis.

00:09:20.010 --> 00:09:23.594
Het is de taak van historici zoals ik 
om dit allemaal te ontdekken,

00:09:23.618 --> 00:09:28.497
maar we moeten de samenleving 
als geheel erbij betrekken.

NOTE Paragraph

00:09:29.088 --> 00:09:33.760
Om terug te gaan naar dat voorbeeld 
van de tijdmachine van daarstraks.

00:09:34.224 --> 00:09:35.764
Laten we zeggen dat het gaat

00:09:35.764 --> 00:09:38.344
over een 19de-eeuwse 
koloniaal onderworpene,

00:09:38.368 --> 00:09:39.950
en hij vraagt zich af:

00:09:39.950 --> 00:09:41.876
Zal dit rijk ooit ophouden te bestaan?

00:09:41.876 --> 00:09:43.398
Komt er een einde aan dit alles?

00:09:43.422 --> 00:09:45.165
Zullen we ooit vrij zijn?

00:09:45.864 --> 00:09:47.884
Dus verzint hij een tijdmachine --

NOTE Paragraph

00:09:47.908 --> 00:09:49.356
(Maakt werkgeluiden)

NOTE Paragraph

00:09:50.106 --> 00:09:51.276
gaat naar de toekomst

00:09:51.300 --> 00:09:54.730
en komt hier in postkoloniaal
Zuidoost-Azië,

00:09:54.730 --> 00:09:55.760
vandaag.

00:09:57.811 --> 00:09:59.695
Hij kijkt om zich heen

00:09:59.719 --> 00:10:01.095
en ziet:

00:10:01.119 --> 00:10:02.318
Ja, inderdaad,

00:10:03.762 --> 00:10:05.671
de keizerlijke vlaggen zijn weg

00:10:06.956 --> 00:10:10.000
evenals de keizerlijke kanonneerboten 
en de koloniale legers.

00:10:10.024 --> 00:10:12.580
Er zijn nieuwe vlaggen, 
nieuwe natiestaten.

00:10:12.604 --> 00:10:14.582
Er is nu onafhankelijkheid.

00:10:15.285 --> 00:10:16.703
Maar is dat zo?

00:10:17.215 --> 00:10:21.848
De persoon ziet dan 
de toeristische advertenties

00:10:22.840 --> 00:10:26.648
en ziet weer de banaan,
de kokosboom en de orang-oetan.

00:10:27.469 --> 00:10:29.175
De persoon kijkt naar de tv

00:10:30.722 --> 00:10:34.538
en ziet hoe beelden 
van een exotisch Zuidoost-Azië

00:10:34.562 --> 00:10:38.234
opnieuw en opnieuw door Zuidoost-Aziaten 
worden gereproduceerd.

00:10:38.258 --> 00:10:41.649
En die persoon kan dan
tot de conclusie komen,

00:10:41.673 --> 00:10:45.279
ondanks het feit dat

00:10:47.001 --> 00:10:48.488
het kolonialisme voorbij is,

00:10:49.440 --> 00:10:53.476
dat we nog steeds op veel manieren

00:10:54.462 --> 00:10:57.568
in de lange schaduw van de 19e eeuw leven.

NOTE Paragraph

00:10:59.128 --> 00:11:03.695
En dit is, denk ik, nu uitgegroeid 
tot mijn persoonlijke missie.

00:11:04.460 --> 00:11:07.122
De reden waarom ik denk
dat geschiedenis zo belangrijk is

00:11:07.122 --> 00:11:10.028
en de reden waarom dit 
voor de geschiedenis zo belangrijk is

00:11:10.028 --> 00:11:11.696
om de geschiedenis te overstijgen,

00:11:11.720 --> 00:11:17.378
is dat we dit debat over wie 
en wat we zijn moeten hernemen,

00:11:17.402 --> 00:11:18.609
wij allemaal.

00:11:18.633 --> 00:11:21.991
We zeggen: "Ik heb mijn standpunt;
jij hebt jouw standpunt."

00:11:22.015 --> 00:11:23.304
Nou, dat is deels waar.

00:11:23.328 --> 00:11:27.224
Onze standpunten zijn nooit
helemaal van ons individueel.

00:11:27.224 --> 00:11:29.707
We zijn allemaal 
sociale wezens, historische wezens.

00:11:29.707 --> 00:11:30.828
Jullie, ik, wij allen,

00:11:30.852 --> 00:11:32.728
wij dragen de geschiedenis in ons mee.

00:11:32.728 --> 00:11:35.766
In de taal die we gebruiken, 
in de fictie die we schrijven,

00:11:35.766 --> 00:11:37.327
in de films die we willen zien.

00:11:37.327 --> 00:11:41.096
Ze zit in de beelden die we oproepen
wanneer we denken over wie en wat we zijn.

00:11:41.096 --> 00:11:42.492
We zijn historische wezens.

00:11:42.866 --> 00:11:44.990
Wij dragen de geschiedenis met ons mee,

00:11:45.014 --> 00:11:47.312
en de geschiedenis neemt ons mee.

00:11:47.884 --> 00:11:50.788
Maar terwijl we worden bepaald 
door de geschiedenis,

00:11:50.812 --> 00:11:53.296
is het mijn persoonlijke overtuiging

00:11:53.320 --> 00:11:56.548
dat we niet opgesloten moeten worden 
door de geschiedenis,

00:11:56.572 --> 00:11:59.760
en geen slachtoffers 
van de geschiedenis moeten zijn.

NOTE Paragraph

00:12:00.744 --> 00:12:01.904
Dank je.

NOTE Paragraph

00:12:01.928 --> 00:12:04.052
(Applaus)