[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.62,0:00:01.66,Default,,0000,0000,0000,,Đó là sự thật, Dialogue: 0,0:00:01.66,0:00:03.01,Default,,0000,0000,0000,,hay đó là quan điểm? Dialogue: 0,0:00:03.06,0:00:04.06,Default,,0000,0000,0000,,Có quan trọng không? Dialogue: 0,0:00:04.23,0:00:05.23,Default,,0000,0000,0000,,Có chứ. Dialogue: 0,0:00:05.33,0:00:06.38,Default,,0000,0000,0000,,Cả hai đều quan trọng. Dialogue: 0,0:00:06.69,0:00:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng phân biệt được sự thật và quan điểm Dialogue: 0,0:00:09.54,0:00:12.75,Default,,0000,0000,0000,,có thể giúp hiểu rõ \Nnhững gì ta đọc và nghe, Dialogue: 0,0:00:12.75,0:00:14.66,Default,,0000,0000,0000,,và cách ta hình thành quan điểm. Dialogue: 0,0:00:15.09,0:00:16.32,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cùng theo dõi nhé. Dialogue: 0,0:00:17.36,0:00:19.97,Default,,0000,0000,0000,,Sự thật là một tuyên bố \Ncó thể được chứng minh là đúng. Dialogue: 0,0:00:20.34,0:00:21.73,Default,,0000,0000,0000,,Sự thật mang tính khách quan, Dialogue: 0,0:00:21.73,0:00:25.20,Default,,0000,0000,0000,,tức là không bị ảnh hưởng \Nbởi những gì ai đó nghĩ hoặc tin. Dialogue: 0,0:00:25.45,0:00:28.30,Default,,0000,0000,0000,,Sự thật không thể chối cãi \Nvà không thể thay đổi. Dialogue: 0,0:00:28.71,0:00:30.88,Default,,0000,0000,0000,,Một số câu hỏi sau sẽ\Ngiúp nhận biết sự thật. Dialogue: 0,0:00:31.29,0:00:35.07,Default,,0000,0000,0000,,1. Nó có thể được đo lường hoặc xác định \Nbằng các phép tính hoặc dữ liệu không? Dialogue: 0,0:00:36.38,0:00:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Chẳng hạn hai cộng hai bằng bốn. Dialogue: 0,0:00:39.68,0:00:42.93,Default,,0000,0000,0000,,Ta có thể cộng các số \Nvà chứng minh tuyên bố này đúng. Dialogue: 0,0:00:43.60,0:00:46.80,Default,,0000,0000,0000,,2. Có quan sát được không?\NTa có thể thấy nó xảy ra không? Dialogue: 0,0:00:48.61,0:00:52.13,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, 99% dân số không thể \Nliếm khuỷu tay của mình. Dialogue: 0,0:00:53.18,0:00:54.20,Default,,0000,0000,0000,,Đây là sự thật. Dialogue: 0,0:00:54.20,0:00:55.99,Default,,0000,0000,0000,,Đây là sự thật có thể quan sát được. Dialogue: 0,0:00:56.35,0:00:57.56,Default,,0000,0000,0000,,Nghiên cứu đã xác định Dialogue: 0,0:00:57.56,0:01:01.35,Default,,0000,0000,0000,,chỉ có một trên 100 người \Ncó thể làm việc này. Dialogue: 0,0:01:02.09,0:01:06.05,Default,,0000,0000,0000,,3. Nó có được xác minh \Nbởi các nguồn chính thống, Dialogue: 0,0:01:06.05,0:01:09.92,Default,,0000,0000,0000,,như bài nghiên cứu, ảnh, \Nbáo và hiện vật không? Dialogue: 0,0:01:10.31,0:01:11.45,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một ví dụ. Dialogue: 0,0:01:12.06,0:01:14.08,Default,,0000,0000,0000,,Nintendo thành lập năm 1889. Dialogue: 0,0:01:14.44,0:01:17.56,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một sự thật, \Nvì được nhiều nguồn xác minh. Dialogue: 0,0:01:17.78,0:01:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Một người đàn ông Nhật Bản\Ntên là Fusajiro Yamauchi Dialogue: 0,0:01:20.32,0:01:23.71,Default,,0000,0000,0000,,thành lập Nintendo với tư cách \Nlà công ty sản xuất bài lá vào năm 1889, Dialogue: 0,0:01:23.71,0:01:26.61,Default,,0000,0000,0000,,và giờ đây là một trong \Nnhững công ty game lớn nhất thế giới. Dialogue: 0,0:01:27.18,0:01:29.05,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ hãy chuyển sang quan điểm, Dialogue: 0,0:01:29.05,0:01:31.64,Default,,0000,0000,0000,,đôi lúc có thể có chút phức tạp. Dialogue: 0,0:01:31.85,0:01:34.37,Default,,0000,0000,0000,,Quan điểm là sự diễn giải \Nvề niềm tin hoặc phán đoán. Dialogue: 0,0:01:34.85,0:01:37.60,Default,,0000,0000,0000,,Quan điểm cho thấy \Nsuy nghĩ hoặc cảm nhận của ai đó. Dialogue: 0,0:01:37.77,0:01:39.34,Default,,0000,0000,0000,,Một quan điểm có thể thay đổi. Dialogue: 0,0:01:39.62,0:01:41.14,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cùng xem một số ví dụ nhé. Dialogue: 0,0:01:41.59,0:01:43.42,Default,,0000,0000,0000,,Kem rất ngon. Dialogue: 0,0:01:43.84,0:01:46.11,Default,,0000,0000,0000,,Có người đồng ý, có người thì không. Dialogue: 0,0:01:46.38,0:01:48.75,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một sự đánh giá, \Ndo đó đây là quan điểm. Dialogue: 0,0:01:49.42,0:01:51.49,Default,,0000,0000,0000,,Khi chúng ta đánh giá cái gì hoặc ai đó, Dialogue: 0,0:01:51.49,0:01:56.20,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta thường sử dụng tính từ như \Nquan trọng, đẹp đẽ, vui vẻ hay khó khăn. Dialogue: 0,0:01:56.75,0:01:58.90,Default,,0000,0000,0000,,Một tính từ dùng để đánh giá cái gì đó Dialogue: 0,0:01:58.90,0:02:01.20,Default,,0000,0000,0000,,là dấu hiệu cho thấy đó là quan điểm. Dialogue: 0,0:02:01.94,0:02:05.19,Default,,0000,0000,0000,,Một từ khác báo hiệu quan điểm là "nên". Dialogue: 0,0:02:05.38,0:02:06.41,Default,,0000,0000,0000,,Đây là ví dụ. Dialogue: 0,0:02:06.72,0:02:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Mọi người nên học nhiều hơn một ngôn ngữ. Dialogue: 0,0:02:09.31,0:02:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi có nhiều lý do tốt \Ncho việc học nhiều hơn ngôn ngữ, Dialogue: 0,0:02:12.65,0:02:15.65,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đâu phải ai cũng đồng ý \Nvới giá trị cá nhân của việc đó. Dialogue: 0,0:02:16.62,0:02:18.68,Default,,0000,0000,0000,,Những ý kiến chính trị \Ncũng là quan điểm. Dialogue: 0,0:02:18.94,0:02:22.02,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi người có ý kiến khác nhau \Nvề những vấn đề xã hội Dialogue: 0,0:02:22.02,0:02:23.77,Default,,0000,0000,0000,,và cách giải quyết tốt nhất. Dialogue: 0,0:02:23.91,0:02:26.33,Default,,0000,0000,0000,,Vì quan điểm không thể \Nđược chứng minh hoặc bác bỏ. Dialogue: 0,0:02:26.33,0:02:28.07,Default,,0000,0000,0000,,nên không phân biệt đúng hay sai: Dialogue: 0,0:02:28.07,0:02:29.70,Default,,0000,0000,0000,,chỉ là bất đồng quan điểm thôi. Dialogue: 0,0:02:30.19,0:02:32.87,Default,,0000,0000,0000,,Dù chân lý và bằng chứng \Ncó xác minh cho những ý kiến, Dialogue: 0,0:02:33.06,0:02:35.88,Default,,0000,0000,0000,,thì vấn đề ta quan tâm \Nvẫn có thể được đưa ra tranh luận. Dialogue: 0,0:02:36.32,0:02:37.52,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, tôi có thể nói Dialogue: 0,0:02:37.52,0:02:40.25,Default,,0000,0000,0000,,việc đi học cả năm có lợi cho học sinh. Dialogue: 0,0:02:40.94,0:02:43.58,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều lí do để ủng hộ quan điểm này, Dialogue: 0,0:02:43.75,0:02:45.96,Default,,0000,0000,0000,,có người lập luận rằng \Nthời gian nghỉ ngắn hơn Dialogue: 0,0:02:45.96,0:02:48.39,Default,,0000,0000,0000,,sẽ ngăn học sinh bị trôi kiến thức, Dialogue: 0,0:02:48.39,0:02:51.20,Default,,0000,0000,0000,,hay cho rằng học sinh thường\Ncảm thấy buồn chán suốt mùa hè, Dialogue: 0,0:02:51.20,0:02:54.14,Default,,0000,0000,0000,,hay có những quốc gia áp dụng \Nchương trình học kéo dài cả năm. Dialogue: 0,0:02:55.28,0:02:58.27,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên ta không thể \Nchứng minh tuyên bố đó đúng. Dialogue: 0,0:02:58.38,0:03:01.57,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều lý do đáng cân nhắc cho \Nviệc lịch học 10 tháng là tốt hơn. Dialogue: 0,0:03:01.80,0:03:04.28,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể lập luận rằng\Nhọc sinh cần một kỳ nghỉ dài Dialogue: 0,0:03:04.38,0:03:08.08,Default,,0000,0000,0000,,và nên được phép tham gia cắm trại \Nhoặc các hoạt động mùa hè khác, Dialogue: 0,0:03:08.08,0:03:09.98,Default,,0000,0000,0000,,hay vì thiếu điều hòa Dialogue: 0,0:03:09.98,0:03:12.73,Default,,0000,0000,0000,,nên chúng không nên ở trường vào mùa hè. Dialogue: 0,0:03:13.39,0:03:15.10,Default,,0000,0000,0000,,Nếu ta xem lại tuyên bố này, Dialogue: 0,0:03:15.10,0:03:18.14,Default,,0000,0000,0000,,ta có thể xác định một từ khác \Nbáo hiệu quan điểm: Dialogue: 0,0:03:18.59,0:03:19.92,Default,,0000,0000,0000,,từ "tốt hơn". Dialogue: 0,0:03:20.28,0:03:21.81,Default,,0000,0000,0000,,Khi so sánh hai sự vật Dialogue: 0,0:03:21.81,0:03:24.77,Default,,0000,0000,0000,,hay thấy những từ như "tuyệt nhất", \N"tốt nhất" hay "tốt hơn", Dialogue: 0,0:03:24.99,0:03:27.93,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó chứng tỏ ta đang \Nxem xét một quan điểm. Dialogue: 0,0:03:28.77,0:03:31.02,Default,,0000,0000,0000,,Một kiểu quan điểm khác là sự dự đoán. Dialogue: 0,0:03:31.63,0:03:35.31,Default,,0000,0000,0000,,Các dự đoán thường dựa trên \Nkinh nghiệm, kiến thức hoặc nghiên cứu, Dialogue: 0,0:03:35.55,0:03:37.78,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vì chúng hướng đến tương lai, Dialogue: 0,0:03:37.89,0:03:39.89,Default,,0000,0000,0000,,nên ta không thể \Nxác minh được ở hiện tại. Dialogue: 0,0:03:40.24,0:03:41.55,Default,,0000,0000,0000,,Hãy theo dõi một ví dụ. Dialogue: 0,0:03:41.93,0:03:46.21,Default,,0000,0000,0000,,Ô tô không người lái sẽ chiếm 10% \Ntổng số ô tô tham gia giao thông năm 2026. Dialogue: 0,0:03:47.03,0:03:48.91,Default,,0000,0000,0000,,Nghe vừa thú vị vừa đáng sợ. Dialogue: 0,0:03:49.22,0:03:52.96,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù nhiều nhà sản xuất ô tô \Nđang phát triển công nghệ xe tự lái, Dialogue: 0,0:03:53.06,0:03:55.44,Default,,0000,0000,0000,,nhưng hiện tại ta không thể \Nxác minh tuyên bố này. Dialogue: 0,0:03:55.78,0:03:57.54,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy đây là quan điểm. Dialogue: 0,0:03:58.19,0:04:01.59,Default,,0000,0000,0000,,Một điều cần nhớ là chỉ vì \Nchúng ta tin điều gì đó là đúng, Dialogue: 0,0:04:01.59,0:04:03.66,Default,,0000,0000,0000,,không có nghĩa đó là sự thật. Dialogue: 0,0:04:05.19,0:04:07.07,Default,,0000,0000,0000,,Hãy tóm tắt lại \Nnhững gì ta đã biết. Dialogue: 0,0:04:08.19,0:04:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Sự thật là một tuyên bố \Nđược chứng minh là đúng. Dialogue: 0,0:04:11.42,0:04:13.99,Default,,0000,0000,0000,,Liệu có được đo lường, \Nhay được xác minh bằng dữ liệu? Dialogue: 0,0:04:14.17,0:04:15.22,Default,,0000,0000,0000,,Liệu có quan sát được? Dialogue: 0,0:04:15.83,0:04:18.12,Default,,0000,0000,0000,,Liệu các nguồn chuẩn\Ncó xác minh được sự thật đó? Dialogue: 0,0:04:18.52,0:04:19.76,Default,,0000,0000,0000,,Liệu nó có thay đổi được? Dialogue: 0,0:04:20.46,0:04:23.07,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ cần một câu trả lời "có", Dialogue: 0,0:04:23.07,0:04:24.80,Default,,0000,0000,0000,,thì tuyên bố đó là sự thật. Dialogue: 0,0:04:25.44,0:04:27.73,Default,,0000,0000,0000,,Quan điểm là sự diễn giải \Nniềm tin hay đánh giá Dialogue: 0,0:04:27.73,0:04:29.48,Default,,0000,0000,0000,,không thể chứng minh là đúng. Dialogue: 0,0:04:29.48,0:04:31.31,Default,,0000,0000,0000,,Nó đó đánh giá ai đó hay cái gì đó? Dialogue: 0,0:04:31.49,0:04:32.59,Default,,0000,0000,0000,,Ta có tranh luận không? Dialogue: 0,0:04:32.92,0:04:34.24,Default,,0000,0000,0000,,Nó có đưa ra dự đoán không? Dialogue: 0,0:04:34.59,0:04:35.74,Default,,0000,0000,0000,,Có thể thay đổi nó chứ? Dialogue: 0,0:04:36.14,0:04:38.15,Default,,0000,0000,0000,,Nếu trả lời "có"với tất cả câu hỏi này, Dialogue: 0,0:04:38.19,0:04:39.22,Default,,0000,0000,0000,,thì đó là quan điểm. Dialogue: 0,0:04:40.17,0:04:42.72,Default,,0000,0000,0000,,Phân biệt được sự thật và quan điểm Dialogue: 0,0:04:42.96,0:04:44.61,Default,,0000,0000,0000,,giúp ta hiểu được thông tin Dialogue: 0,0:04:44.61,0:04:46.70,Default,,0000,0000,0000,,và hình thành quan điểm về thế giới. Dialogue: 0,0:04:46.88,0:04:49.26,Default,,0000,0000,0000,,Hãy thử xem liệu bạn có thể \Ndùng những câu hỏi này Dialogue: 0,0:04:49.26,0:04:51.41,Default,,0000,0000,0000,,để nói sự khác biệt \Ntrong cuộc sống bạn. Dialogue: 0,0:04:51.41,0:04:53.61,Default,,0000,0000,0000,,Phụ đề bởi Trang Pham\NĐánh giá bởi Trinh Nguyễn