1
00:00:00,625 --> 00:00:01,658
Đó là sự thật,

2
00:00:01,658 --> 00:00:03,008
hay đó là quan điểm?

3
00:00:03,058 --> 00:00:04,059
Có quan trọng không?

4
00:00:04,230 --> 00:00:05,231
Có chứ.

5
00:00:05,331 --> 00:00:06,383
Cả hai đều quan trọng.

6
00:00:06,693 --> 00:00:09,281
Nhưng phân biệt được sự thật và quan điểm

7
00:00:09,541 --> 00:00:12,751
có thể giúp hiểu rõ 
những gì ta đọc và nghe,

8
00:00:12,751 --> 00:00:14,665
và cách ta hình thành quan điểm.

9
00:00:15,088 --> 00:00:16,318
Hãy cùng theo dõi nhé.

10
00:00:17,356 --> 00:00:19,970
Sự thật là một tuyên bố 
có thể được chứng minh là đúng.

11
00:00:20,342 --> 00:00:21,726
Sự thật mang tính khách quan,

12
00:00:21,726 --> 00:00:25,201
tức là không bị ảnh hưởng 
bởi những gì ai đó nghĩ hoặc tin.

13
00:00:25,450 --> 00:00:28,303
Sự thật không thể chối cãi 
và không thể thay đổi.

14
00:00:28,714 --> 00:00:30,878
Một số câu hỏi sau sẽ
giúp nhận biết sự thật.

15
00:00:31,294 --> 00:00:35,073
1. Nó có thể được đo lường hoặc xác định 
bằng các phép tính hoặc dữ liệu không?

16
00:00:36,383 --> 00:00:39,395
Hai cộng hai bằng bốn, chẳng hạn.

17
00:00:39,680 --> 00:00:42,929
Ta có thể cộng các số 
và chứng minh tuyên bố này đúng.

18
00:00:43,603 --> 00:00:46,804
2. Có quan sát được không?
Ta có thể thấy nó xảy ra không?

19
00:00:48,607 --> 00:00:52,133
Ví dụ, 99% dân số không thể 
liếm khuỷu tay của mình.

20
00:00:53,183 --> 00:00:54,201
Đây là sự thật.

21
00:00:54,201 --> 00:00:55,989
Đây là sự thật có thể quan sát được.

22
00:00:56,349 --> 00:00:57,556
Nghiên cứu đã xác định

23
00:00:57,556 --> 00:01:01,347
chỉ có một trên 100 người 
có thể làm việc này.

24
00:01:02,094 --> 00:01:06,052
3. Nó có được xác minh 
bởi các nguồn chính thống,

25
00:01:06,052 --> 00:01:09,921
như bài nghiên cứu, ảnh, 
báo và hiện vật không?

26
00:01:10,314 --> 00:01:11,453
Đây là một ví dụ.

27
00:01:12,062 --> 00:01:14,080
Nintendo thành lập năm 1889.

28
00:01:14,436 --> 00:01:17,564
Đây là một sự thật, 
vì được nhiều nguồn xác minh.

29
00:01:17,777 --> 00:01:20,315
Một người đàn ông Nhật Bản
tên là Fusajiro Yamauchi

30
00:01:20,315 --> 00:01:23,706
thành lập Nintendo với tư cách 
là công ty sản xuất bài lá vào năm 1889,

31
00:01:23,706 --> 00:01:26,606
và giờ đây là một trong 
những công ty game lớn nhất thế giới.

32
00:01:27,178 --> 00:01:29,054
Bây giờ hãy chuyển sang quan điểm,

33
00:01:29,054 --> 00:01:31,644
đôi lúc có thể có chút phức tạp.

34
00:01:31,846 --> 00:01:34,369
Quan điểm là sự diễn giải 
về niềm tin hoặc phán đoán.

35
00:01:34,846 --> 00:01:37,603
Quan điểm cho thấy 
suy nghĩ hoặc cảm nhận của ai đó.

36
00:01:37,772 --> 00:01:39,335
Một quan điểm có thể thay đổi.

37
00:01:39,618 --> 00:01:41,135
Hãy cùng xem một số ví dụ nhé.

38
00:01:41,590 --> 00:01:43,421
Kem rất ngon.

39
00:01:43,841 --> 00:01:46,108
Có người đồng ý, có người thì không.

40
00:01:46,378 --> 00:01:48,747
Đây là một sự đánh giá, 
do đó đây là quan điểm.

41
00:01:49,424 --> 00:01:51,492
Khi chúng ta đánh giá cái gì hoặc ai đó,

42
00:01:51,492 --> 00:01:56,200
chúng ta thường sử dụng tính từ như 
quan trọng, đẹp đẽ, vui vẻ hay khó khăn.

43
00:01:56,753 --> 00:01:58,901
Một tính từ dùng để đánh giá cái gì đó

44
00:01:58,901 --> 00:02:01,198
là dấu hiệu cho thấy đó là quan điểm.

45
00:02:01,935 --> 00:02:05,189
Một từ khác báo hiệu quan điểm là "nên".

46
00:02:05,380 --> 00:02:06,408
Đây là ví dụ.

47
00:02:06,721 --> 00:02:08,915
Mọi người nên học nhiều hơn một ngôn ngữ.

48
00:02:09,312 --> 00:02:12,567
Trong khi có nhiều lý do tốt 
cho việc học nhiều hơn ngôn ngữ,

49
00:02:12,650 --> 00:02:15,651
nhưng đâu phải ai cũng đồng ý 
với giá trị cá nhân của việc đó.

50
00:02:16,624 --> 00:02:18,676
Những ý kiến chính trị 
cũng là quan điểm.

51
00:02:18,935 --> 00:02:22,017
Mỗi người có ý kiến khác nhau 
về những vấn đề xã hội

52
00:02:22,017 --> 00:02:23,770
và cách giải quyết tốt nhất.

53
00:02:23,906 --> 00:02:26,330
Vì quan điểm không thể 
được chứng minh hoặc bác bỏ.

54
00:02:26,330 --> 00:02:28,067
nên không phân biệt đúng hay sai:

55
00:02:28,067 --> 00:02:29,703
chỉ là bất đồng quan điểm thôi.

56
00:02:30,189 --> 00:02:32,872


57
00:02:33,060 --> 00:02:35,877


58
00:02:36,317 --> 00:02:37,521


59
00:02:37,521 --> 00:02:40,246


60
00:02:40,936 --> 00:02:43,582


61
00:02:43,752 --> 00:02:45,959


62
00:02:45,959 --> 00:02:48,390


63
00:02:48,390 --> 00:02:51,287


64
00:02:51,287 --> 00:02:54,635


65
00:02:55,283 --> 00:02:58,266


66
00:02:58,489 --> 00:03:01,729


67
00:03:01,898 --> 00:03:04,375


68
00:03:04,375 --> 00:03:08,081


69
00:03:08,081 --> 00:03:09,982


70
00:03:09,982 --> 00:03:12,726


71
00:03:13,386 --> 00:03:15,100


72
00:03:15,100 --> 00:03:18,144


73
00:03:18,593 --> 00:03:19,916


74
00:03:20,276 --> 00:03:21,806


75
00:03:21,806 --> 00:03:24,766


76
00:03:24,986 --> 00:03:27,933


77
00:03:28,769 --> 00:03:31,023


78
00:03:31,634 --> 00:03:35,307


79
00:03:35,546 --> 00:03:37,779


80
00:03:37,889 --> 00:03:39,887


81
00:03:40,236 --> 00:03:41,552


82
00:03:41,931 --> 00:03:46,209


83
00:03:47,028 --> 00:03:48,909


84
00:03:49,225 --> 00:03:52,965


85
00:03:53,055 --> 00:03:55,436


86
00:03:55,785 --> 00:03:57,536


87
00:03:58,193 --> 00:04:01,589


88
00:04:01,589 --> 00:04:03,655


89
00:04:05,188 --> 00:04:07,068


90
00:04:08,189 --> 00:04:11,207


91
00:04:11,672 --> 00:04:13,912


92
00:04:14,241 --> 00:04:15,414


93
00:04:15,893 --> 00:04:18,226


94
00:04:18,592 --> 00:04:19,832


95
00:04:20,462 --> 00:04:22,856


96
00:04:23,072 --> 00:04:24,799


97
00:04:25,443 --> 00:04:27,729


98
00:04:27,729 --> 00:04:29,478


99
00:04:29,478 --> 00:04:31,310


100
00:04:31,629 --> 00:04:32,711


101
00:04:32,924 --> 00:04:34,240


102
00:04:34,589 --> 00:04:35,742


103
00:04:36,141 --> 00:04:38,151


104
00:04:38,241 --> 00:04:39,271


105
00:04:40,171 --> 00:04:42,717


106
00:04:42,964 --> 00:04:44,614


107
00:04:44,614 --> 00:04:46,699


108
00:04:47,016 --> 00:04:49,261


109
00:04:49,261 --> 00:04:51,411


110
00:04:51,411 --> 00:04:53,361