0:00:00.625,0:00:01.658
Is het een feit

0:00:01.658,0:00:03.008
of is het een opinie (mening)?

0:00:03.198,0:00:04.279
Maakt het wat uit?

0:00:04.440,0:00:05.041
Ja.

0:00:05.421,0:00:06.433
Beide zijn belangrijk.

0:00:06.693,0:00:09.501
Maar weten hoe onderscheid te maken[br]tussen feit en opinie

0:00:09.501,0:00:12.751
kan ons helpen om beter te begrijpen[br]wat we lezen en horen,

0:00:12.751,0:00:14.665
en hoe we onze eigen meningen vormen.

0:00:15.088,0:00:16.318
Laten we eens kijken.

0:00:17.356,0:00:19.970
Een feit is een stelling waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

0:00:20.472,0:00:21.726
Feiten zijn objectief,

0:00:21.726,0:00:25.201
wat betekent dat ze niet beïnvloed worden[br]door wat iemand denkt of gelooft.

0:00:25.450,0:00:28.303
Een feit is onbetwistbaar[br]en is niet veranderlijk.

0:00:28.714,0:00:30.878
Er bestaan enkele belangrijke punten[br]waardoor we feiten kunnen identificeren.

0:00:31.294,0:00:35.073
1. Kan de info worden gemeten of bevestigd[br]met berekeningen of gegevens?

0:00:36.383,0:00:39.395
Bijvoorbeeld: twee plus twee is vier.

0:00:39.680,0:00:42.929
We kunnen de getallen optellen[br]en aantonen dat deze stelling waar is.

0:00:43.603,0:00:46.804
2. Kan de info worden waargenomen? [br]Kunnen we het zien gebeuren?

0:00:48.607,0:00:52.133
Bijvoorbeeld, 99% van de mensen[br]kunnen niet aan hun elleboog likken.

0:00:53.183,0:00:54.201
Dat is waar.

0:00:54.201,0:00:55.989
Dit is een feit dat kan worden waargenomen.

0:00:56.349,0:00:57.452
Onderzoek heeft bepaald dat

0:00:57.452,0:01:01.347
slechts één op de 100 mensen[br]dit kan doen.

0:01:02.214,0:01:05.273
3. Kan het geverifieerd worden door primaire bronnen,

0:01:06.052,0:01:09.921
zoals onderzoek, foto's,[br]kranten en voorwerpen?

0:01:10.314,0:01:11.453
Hier is een voorbeeld.

0:01:12.062,0:01:14.080
Nintendo is begonnen in 1889.

0:01:14.436,0:01:17.564
Dit is een feit, want het kan geverifieerd worden aan de hand van vele bronnen.

0:01:17.777,0:01:20.485
Een man genaamd Fusajiro Yamauchi uit Japan

0:01:20.485,0:01:23.786
richtte Nintendo op[br]als speelkaartenbedrijf in 1889,

0:01:23.786,0:01:26.766
en nu is het een van de grootste[br]gamingbedrijven in de wereld.

0:01:27.178,0:01:29.054
Laten we nu kijken naar opinies,

0:01:29.054,0:01:31.644
wat soms wat lastiger kan zijn.

0:01:31.986,0:01:34.369
Een opinie (mening) is een stelling[br]over een overtuiging of een oordeel

0:01:34.846,0:01:37.603
Meningen drukken uit[br]wat iemand denkt of voelt.

0:01:37.772,0:01:39.335
Een mening kan veranderen.

0:01:39.518,0:01:41.135
Laten we naar enkele voorbeelden kijken.

0:01:41.590,0:01:43.421
IJs is heerlijk.

0:01:43.841,0:01:46.108
Veel mensen denken dit, [br]maar sommigen ook niet.

0:01:46.378,0:01:48.747
Het is een oordeel, [br]en dus een mening.

0:01:49.424,0:01:51.492
Wanneer we iets of iemand beoordelen

0:01:51.492,0:01:52.966
gebruiken we vaak bijvoeglijke naamwoorden als

0:01:52.966,0:01:56.753
belangrijk, mooi, leuk of moeilijk.

0:01:56.753,0:01:58.901
Een bijvoeglijk naamwoord waarmee we[br]iets kunnen beoordelen

0:01:58.901,0:02:01.198
is een aanwijzing dat een uitspraak een mening is.

0:02:01.935,0:02:05.109
Een ander signaalwoord voor meningen[br]is de zinsnede "zou moeten".

0:02:05.276,0:02:06.408
Hier volgt een voorbeeld.

0:02:06.721,0:02:08.915
Iedereen zou meer[br]dan één taal moeten leren.

0:02:09.312,0:02:12.567
Hoewel er veel goede redenen kunnen zijn[br]om meer dan één taal te leren,

0:02:12.750,0:02:15.811
is niet iedereen het eens[br]over de persoonlijke waarde ervan.

0:02:16.624,0:02:18.676
Politieke opvattingen zijn meningen.

0:02:18.935,0:02:20.557
Verschillende mensen zullen verschillende ideeën hebben

0:02:20.557,0:02:22.017
over wat de problemen [br]van de samenleving zijn

0:02:22.017,0:02:23.896
en hoe die het best [br]aangepakt kunnen worden.

0:02:23.896,0:02:26.350
Aangezien meningen niet [br]bewezen of ontkracht kunnen worden,

0:02:26.350,0:02:28.057
is er geen goed of fout antwoord:

0:02:28.057,0:02:29.693
alleen verschillende standpunten.

0:02:30.109,0:02:32.872
Terwijl meningen kunnen worden ondersteund door feiten en bewijzen,

0:02:33.060,0:02:35.877
kan het onderwerp waar we om geven[br]nog steeds ter discussie staan.

0:02:36.317,0:02:37.425
Ik zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat

0:02:37.425,0:02:40.246
het hele jaar door naar school gaan [br]beter is voor studenten.

0:02:40.936,0:02:43.582
Nu zijn er argumenten[br]die dit standpunt ondersteunen:

0:02:43.752,0:02:45.768
sommige mensen zouden kunnen aanvoeren[br]dat een kortere vakantieperiode

0:02:45.768,0:02:48.350
studenten doet vergeten[br]wat ze geleerd hebben,

0:02:48.350,0:02:51.287
of zeggen dat studenten zich vaak[br]vervelen in de zomer,

0:02:51.287,0:02:54.635
of dat in andere landen in de wereld[br]de school het hele jaar door loopt.

0:02:55.283,0:02:58.266
We kunnen echter niet bewijzen[br]dat de bewering waar is.

0:02:58.489,0:03:01.729
Er zijn veel redenen om te denken[br]dat een 10-maanden kalender beter is.

0:03:01.898,0:03:04.375
Je zou kunnen stellen dat studenten[br]een langere pauze nodig hebben

0:03:04.375,0:03:07.931
en ze moeten kunnen deelnemen[br]aan kampen of andere zomeractiviteiten,

0:03:07.931,0:03:09.748
of dat een gebrek aan airconditioning betekent

0:03:09.748,0:03:12.726
dat ze niet voortdurend in een schoolgebouw[br]moeten zitten in de zomer.

0:03:13.386,0:03:15.100
Als we terugkijken naar de stelling,

0:03:15.100,0:03:18.144
kunnen we ook een ander signaalwoord [br]voor een mening identificeren:

0:03:18.593,0:03:19.916
het woord "beter".

0:03:20.276,0:03:21.806
Als we verschillende dingen vergelijken

0:03:21.806,0:03:24.826
of we zien woorden als "grootste", [br]"beste" of "beter",

0:03:24.826,0:03:27.933
suggereert dit dat we te maken[br]hebben met een opinie.

0:03:28.737,0:03:31.023
Een ander type mening is een voorspelling.

0:03:31.634,0:03:35.307
Vaak zijn voorspellingen gebaseerd[br]op ervaring, kennis of onderzoek,

0:03:35.466,0:03:37.695
maar omdat ze plaatsvinden in de toekomst

0:03:37.695,0:03:39.887
kunnen we ze vandaag niet controleren.

0:03:40.236,0:03:41.552
Laten we een voorbeeld nemen.

0:03:41.931,0:03:46.209
Auto's zonder chauffeurs zullen 10% van alle auto's op de weg uitmaken in 2026.

0:03:47.028,0:03:48.909
Dat klinkt zowel verbazingwekkend als eng.

0:03:49.225,0:03:52.965
Hoewel veel autofabrikanten technologie voor[br]zelfrijdende auto's ontwikkelen,

0:03:53.055,0:03:55.436
hebben we geen manier om deze stelling[br]vandaag te verifiëren.

0:03:55.785,0:03:57.536
Dit is dus een mening.

0:03:58.193,0:04:01.589
Één ding om te onthouden is dat alleen[br]omdat we geloven dat iets waar is,

0:04:01.589,0:04:03.655
het dat nog geen feit maakt.

0:04:05.188,0:04:07.068
Hier volgt een overzicht over [br]wat we geleerd hebben.

0:04:08.189,0:04:11.207
Een feit is een uitspraak waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

0:04:11.612,0:04:13.912
Kan het gemeten[br]of bevestigd worden met gegevens?

0:04:14.241,0:04:15.414
Kan het worden waargenomen?

0:04:15.893,0:04:18.226
Kunnen we de waarheid ervan verifiëren[br]aan de hand van andere bronnen?

0:04:18.592,0:04:19.832
Blijft het hetzelfde?

0:04:20.462,0:04:22.856
Als we "ja" antwoorden[br]op een van deze vragen,

0:04:23.072,0:04:24.799
dan betekent het dat het een feit is.

0:04:25.443,0:04:27.729
Een mening is een stelling die[br]een geloof of een oordeel weergeeft

0:04:27.729,0:04:29.478
die niet bewezen kan worden.

0:04:29.478,0:04:31.310
Is het een evaluatie van iemand of iets?

0:04:31.629,0:04:32.711
Kunnen we erover discussiëren?

0:04:32.924,0:04:34.240
Doet het een voorspelling?

0:04:34.589,0:04:35.742
Kan het veranderen?

0:04:36.141,0:04:38.151
Als je "ja" antwoordt [br]op deze vragen,

0:04:38.241,0:04:39.271
is het een opinie.

0:04:40.171,0:04:42.717
Weten hoe je onderscheid maakt[br]tussen feit en opinie

0:04:42.964,0:04:44.614
helpt ons informatie te begrijpen

0:04:44.614,0:04:46.699
en onze eigen overtuigingen over de wereld te vormen.

0:04:47.016,0:04:49.261
Probeer het en kijk of je[br]deze vragen kunt gebruiken

0:04:49.261,0:04:51.411
om het verschil in je eigen leven te zien.

0:04:51.411,0:04:53.361
Nederlandse ondertiteling door Nathalie[br]Recensie door Ilona vd Tang