WEBVTT

00:00:00.625 --> 00:00:01.658
Is het een feit

00:00:01.658 --> 00:00:03.008
of is het een opinie (mening)?

00:00:03.198 --> 00:00:04.279
Maakt het wat uit?

00:00:04.440 --> 00:00:05.041
Ja.

00:00:05.421 --> 00:00:06.433
Beide zijn belangrijk.

00:00:06.693 --> 00:00:09.501
Maar weten hoe onderscheid te maken
tussen feit en opinie

00:00:09.501 --> 00:00:12.751
kan ons helpen om beter te begrijpen
wat we lezen en horen,

00:00:12.751 --> 00:00:14.665
en hoe we onze eigen meningen vormen.

00:00:15.088 --> 00:00:16.318
Laten we eens kijken.

00:00:17.356 --> 00:00:19.970
Een feit is een stelling waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

00:00:20.472 --> 00:00:21.726
Feiten zijn objectief,

00:00:21.726 --> 00:00:25.201
wat betekent dat ze niet beïnvloed worden
door wat iemand denkt of gelooft.

00:00:25.450 --> 00:00:28.303
Een feit is onbetwistbaar
en is niet veranderlijk.

00:00:28.714 --> 00:00:30.878
Er bestaan enkele belangrijke punten
waardoor we feiten kunnen identificeren.

00:00:31.294 --> 00:00:35.073
1. Kan de info worden gemeten of bevestigd
met berekeningen of gegevens?

00:00:36.383 --> 00:00:39.395
Bijvoorbeeld: twee plus twee is vier.

00:00:39.680 --> 00:00:42.929
We kunnen de getallen optellen
en aantonen dat deze stelling waar is.

00:00:43.603 --> 00:00:46.804
2. Kan de info worden waargenomen? 
Kunnen we het zien gebeuren?

00:00:48.607 --> 00:00:52.133
Bijvoorbeeld, 99% van de mensen
kunnen niet aan hun elleboog likken.

00:00:53.183 --> 00:00:54.201
Dat is waar.

00:00:54.201 --> 00:00:55.989
Dit is een feit dat kan worden waargenomen.

00:00:56.349 --> 00:00:57.452
Onderzoek heeft bepaald dat

00:00:57.452 --> 00:01:01.347
slechts één op de 100 mensen
dit kan doen.

00:01:02.214 --> 00:01:05.273
3. Kan het geverifieerd worden door primaire bronnen,

00:01:06.052 --> 00:01:09.921
zoals onderzoek, foto's,
kranten en voorwerpen?

00:01:10.314 --> 00:01:11.453
Hier is een voorbeeld.

00:01:12.062 --> 00:01:14.080
Nintendo is begonnen in 1889.

00:01:14.436 --> 00:01:17.564
Dit is een feit, want het kan geverifieerd worden aan de hand van vele bronnen.

00:01:17.777 --> 00:01:20.485
Een man genaamd Fusajiro Yamauchi uit Japan

00:01:20.485 --> 00:01:23.786
richtte Nintendo op
als speelkaartenbedrijf in 1889,

00:01:23.786 --> 00:01:26.766
en nu is het een van de grootste
gamingbedrijven in de wereld.

00:01:27.178 --> 00:01:29.054
Laten we nu kijken naar opinies,

00:01:29.054 --> 00:01:31.644
wat soms wat lastiger kan zijn.

00:01:31.986 --> 00:01:34.369
Een opinie (mening) is een stelling
over een overtuiging of een oordeel

00:01:34.846 --> 00:01:37.603
Meningen drukken uit
wat iemand denkt of voelt.

00:01:37.772 --> 00:01:39.335
Een mening kan veranderen.

00:01:39.518 --> 00:01:41.135
Laten we naar enkele voorbeelden kijken.

00:01:41.590 --> 00:01:43.421
IJs is heerlijk.

00:01:43.841 --> 00:01:46.108
Veel mensen denken dit, 
maar sommigen ook niet.

00:01:46.378 --> 00:01:48.747
Het is een oordeel, 
en dus een mening.

00:01:49.424 --> 00:01:51.492
Wanneer we iets of iemand beoordelen

00:01:51.492 --> 00:01:52.966
gebruiken we vaak bijvoeglijke naamwoorden als

00:01:52.966 --> 00:01:56.753
belangrijk, mooi, leuk of moeilijk.

00:01:56.753 --> 00:01:58.901
Een bijvoeglijk naamwoord waarmee we
iets kunnen beoordelen

00:01:58.901 --> 00:02:01.198
is een aanwijzing dat een uitspraak een mening is.

00:02:01.935 --> 00:02:05.109
Een ander signaalwoord voor meningen
is de zinsnede "zou moeten".

00:02:05.276 --> 00:02:06.408
Hier volgt een voorbeeld.

00:02:06.721 --> 00:02:08.915
Iedereen zou meer
dan één taal moeten leren.

00:02:09.312 --> 00:02:12.567
Hoewel er veel goede redenen kunnen zijn
om meer dan één taal te leren,

00:02:12.750 --> 00:02:15.811
is niet iedereen het eens
over de persoonlijke waarde ervan.

00:02:16.624 --> 00:02:18.676
Politieke opvattingen zijn meningen.

00:02:18.935 --> 00:02:20.557
Verschillende mensen zullen verschillende ideeën hebben

00:02:20.557 --> 00:02:22.017
over wat de problemen 
van de samenleving zijn

00:02:22.017 --> 00:02:23.896
en hoe die het best 
aangepakt kunnen worden.

00:02:23.896 --> 00:02:26.350
Aangezien meningen niet 
bewezen of ontkracht kunnen worden,

00:02:26.350 --> 00:02:28.057
is er geen goed of fout antwoord:

00:02:28.057 --> 00:02:29.693
alleen verschillende standpunten.

00:02:30.109 --> 00:02:32.872
Terwijl meningen kunnen worden ondersteund door feiten en bewijzen,

00:02:33.060 --> 00:02:35.877
kan het onderwerp waar we om geven
nog steeds ter discussie staan.

00:02:36.317 --> 00:02:37.425
Ik zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat

00:02:37.425 --> 00:02:40.246
het hele jaar door naar school gaan 
beter is voor studenten.

00:02:40.936 --> 00:02:43.582
Nu zijn er argumenten
die dit standpunt ondersteunen:

00:02:43.752 --> 00:02:45.768
sommige mensen zouden kunnen aanvoeren
dat een kortere vakantieperiode

00:02:45.768 --> 00:02:48.350
studenten doet vergeten
wat ze geleerd hebben,

00:02:48.350 --> 00:02:51.287
of zeggen dat studenten zich vaak
vervelen in de zomer,

00:02:51.287 --> 00:02:54.635
of dat in andere landen in de wereld
de school het hele jaar door loopt.

00:02:55.283 --> 00:02:58.266
We kunnen echter niet bewijzen
dat de bewering waar is.

00:02:58.489 --> 00:03:01.729
Er zijn veel redenen om te denken
dat een 10-maanden kalender beter is.

00:03:01.898 --> 00:03:04.375
Je zou kunnen stellen dat studenten
een langere pauze nodig hebben

00:03:04.375 --> 00:03:07.931
en ze moeten kunnen deelnemen
aan kampen of andere zomeractiviteiten,

00:03:07.931 --> 00:03:09.748
of dat een gebrek aan airconditioning betekent

00:03:09.748 --> 00:03:12.726
dat ze niet voortdurend in een schoolgebouw
moeten zitten in de zomer.

00:03:13.386 --> 00:03:15.100
Als we terugkijken naar de stelling,

00:03:15.100 --> 00:03:18.144
kunnen we ook een ander signaalwoord 
voor een mening identificeren:

00:03:18.593 --> 00:03:19.916
het woord "beter".

00:03:20.276 --> 00:03:21.806
Als we verschillende dingen vergelijken

00:03:21.806 --> 00:03:24.826
of we zien woorden als "grootste", 
"beste" of "beter",

00:03:24.826 --> 00:03:27.933
suggereert dit dat we te maken
hebben met een opinie.

00:03:28.737 --> 00:03:31.023
Een ander type mening is een voorspelling.

00:03:31.634 --> 00:03:35.307
Vaak zijn voorspellingen gebaseerd
op ervaring, kennis of onderzoek,

00:03:35.466 --> 00:03:37.695
maar omdat ze plaatsvinden in de toekomst

00:03:37.695 --> 00:03:39.887
kunnen we ze vandaag niet controleren.

00:03:40.236 --> 00:03:41.552
Laten we een voorbeeld nemen.

00:03:41.931 --> 00:03:46.209
Auto's zonder chauffeurs zullen 10% van alle auto's op de weg uitmaken in 2026.

00:03:47.028 --> 00:03:48.909
Dat klinkt zowel verbazingwekkend als eng.

00:03:49.225 --> 00:03:52.965
Hoewel veel autofabrikanten technologie voor
zelfrijdende auto's ontwikkelen,

00:03:53.055 --> 00:03:55.436
hebben we geen manier om deze stelling
vandaag te verifiëren.

00:03:55.785 --> 00:03:57.536
Dit is dus een mening.

00:03:58.193 --> 00:04:01.589
Één ding om te onthouden is dat alleen
omdat we geloven dat iets waar is,

00:04:01.589 --> 00:04:03.655
het dat nog geen feit maakt.

00:04:05.188 --> 00:04:07.068
Hier volgt een overzicht over 
wat we geleerd hebben.

00:04:08.189 --> 00:04:11.207
Een feit is een uitspraak waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

00:04:11.612 --> 00:04:13.912
Kan het gemeten
of bevestigd worden met gegevens?

00:04:14.241 --> 00:04:15.414
Kan het worden waargenomen?

00:04:15.893 --> 00:04:18.226
Kunnen we de waarheid ervan verifiëren
aan de hand van andere bronnen?

00:04:18.592 --> 00:04:19.832
Blijft het hetzelfde?

00:04:20.462 --> 00:04:22.856
Als we "ja" antwoorden
op een van deze vragen,

00:04:23.072 --> 00:04:24.799
dan betekent het dat het een feit is.

00:04:25.443 --> 00:04:27.729
Een mening is een stelling die
een geloof of een oordeel weergeeft

00:04:27.729 --> 00:04:29.478
die niet bewezen kan worden.

00:04:29.478 --> 00:04:31.310
Is het een evaluatie van iemand of iets?

00:04:31.629 --> 00:04:32.711
Kunnen we erover discussiëren?

00:04:32.924 --> 00:04:34.240
Doet het een voorspelling?

00:04:34.589 --> 00:04:35.742
Kan het veranderen?

00:04:36.141 --> 00:04:38.151
Als je "ja" antwoordt 
op deze vragen,

00:04:38.241 --> 00:04:39.271
is het een opinie.

00:04:40.171 --> 00:04:42.717
Weten hoe je onderscheid maakt
tussen feit en opinie

00:04:42.964 --> 00:04:44.614
helpt ons informatie te begrijpen

00:04:44.614 --> 00:04:46.699
en onze eigen overtuigingen over de wereld te vormen.

00:04:47.016 --> 00:04:49.261
Probeer het en kijk of je
deze vragen kunt gebruiken

00:04:49.261 --> 00:04:51.411
om het verschil in je eigen leven te zien.

00:04:51.411 --> 00:04:53.361
Nederlandse ondertiteling door Nathalie
Recensie door Ilona vd Tang