9:59:59.000,9:59:59.000
1[br]00:00:00,625 --> 00:00:01,658[br]Is het een feit

9:59:59.000,9:59:59.000
2[br]00:00:01,658 --> 00:00:03,008[br]of is het een opinie (mening)?

9:59:59.000,9:59:59.000
3[br]00:00:03,198 --> 00:00:04,279[br]Maakt het wat uit?

9:59:59.000,9:59:59.000
4[br]00:00:04,440 --> 00:00:05,041[br]Ja.

9:59:59.000,9:59:59.000
5[br]00:00:05,421 --> 00:00:06,433[br]Beide zijn belangrijk.

9:59:59.000,9:59:59.000
6[br]00:00:06,693 --> 00:00:09,501[br]Maar weten hoe onderscheid te maken[br]tussen feit en opinie

9:59:59.000,9:59:59.000
7[br]00:00:09,501 --> 00:00:12,751[br]kan ons helpen om beter te begrijpen[br]wat we lezen en horen,

9:59:59.000,9:59:59.000
8[br]00:00:12,751 --> 00:00:14,665[br]en helpt ons onze eigen meningen vormen.

9:59:59.000,9:59:59.000
9[br]00:00:15,088 --> 00:00:16,318[br]Laten we eens kijken.

9:59:59.000,9:59:59.000
10[br]00:00:17,356 --> 00:00:19,970[br]Een feit is een stelling[br]waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

9:59:59.000,9:59:59.000
11[br]00:00:20,472 --> 00:00:21,726[br]Feiten zijn objectief,

9:59:59.000,9:59:59.000
12[br]00:00:21,726 --> 00:00:25,201[br]wat betekent dat ze niet beïnvloed worden[br]door wat iemand denkt of gelooft.

9:59:59.000,9:59:59.000
13[br]00:00:25,450 --> 00:00:28,303[br]Een feit is onbetwistbaar[br]en is niet veranderlijk.

9:59:59.000,9:59:59.000
14[br]00:00:28,714 --> 00:00:30,878[br]Er bestaan enkele belangrijke punten[br]waardoor we feiten kunnen identificeren.

9:59:59.000,9:59:59.000
15[br]00:00:31,294 --> 00:00:35,073[br]1. Kan de info worden gemeten of bevestigd[br]met berekeningen of gegevens?

9:59:59.000,9:59:59.000
16[br]00:00:36,383 --> 00:00:39,395[br]Bijvoorbeeld: twee plus twee is vier.

9:59:59.000,9:59:59.000
17[br]00:00:39,680 --> 00:00:42,929[br]We kunnen de getallen optellen[br]en aantonen dat deze stelling waar is.

9:59:59.000,9:59:59.000
18[br]00:00:43,603 --> 00:00:46,804[br]2. Kan de info worden waargenomen? [br]Kunnen we het zien gebeuren?

9:59:59.000,9:59:59.000
19[br]00:00:48,607 --> 00:00:52,133[br]Bijvoorbeeld, 99% van de mensen[br]kunnen niet aan hun elleboog likken.

9:59:59.000,9:59:59.000
20[br]00:00:53,183 --> 00:00:54,201[br]Dat is waar.

9:59:59.000,9:59:59.000
21[br]00:00:54,201 --> 00:00:55,989[br]Dit is een feit dat kan worden waargenomen.

9:59:59.000,9:59:59.000
22[br]00:00:56,349 --> 00:00:57,556[br]Onderzoek heeft bepaald

9:59:59.000,9:59:59.000
23[br]00:00:57,556 --> 00:01:01,347[br]dat slechts één op de 100 mensen[br]dit kan doen.

9:59:59.000,9:59:59.000
24[br]00:01:02,214 --> 00:01:05,273[br]3. Kan het geverifieerd worden door primaire bronnen,

9:59:59.000,9:59:59.000
25[br]00:01:06,052 --> 00:01:09,921[br]zoals onderzoek, foto's,[br]kranten en voorwerpen?

9:59:59.000,9:59:59.000
26[br]00:01:10,314 --> 00:01:11,453[br]Hier is een voorbeeld.

9:59:59.000,9:59:59.000
27[br]00:01:12,062 --> 00:01:14,080[br]Nintendo is begonnen in 1889.

9:59:59.000,9:59:59.000
28[br]00:01:14,436 --> 00:01:17,564[br]Dit is een feit, want het kan[br]geverifieerd worden aan de hand van vele bronnen.

9:59:59.000,9:59:59.000
29[br]00:01:17,777 --> 00:01:20,485[br]Een man genaamd Fusajiro Yamauchi uit Japan

9:59:59.000,9:59:59.000
30[br]00:01:20,485 --> 00:01:23,786[br]richtte Nintendo op[br]als speelkaartenbedrijf in 1889,

9:59:59.000,9:59:59.000
31[br]00:01:23,786 --> 00:01:26,766[br]en nu is het een van de grootste[br]gamingbedrijven in de wereld.

9:59:59.000,9:59:59.000
32[br]00:01:27,178 --> 00:01:29,054[br]Laten we nu kijken naar opinies,

9:59:59.000,9:59:59.000
33[br]00:01:29,054 --> 00:01:31,644[br]wat soms wat lastiger kan zijn.

9:59:59.000,9:59:59.000
34[br]00:01:31,986 --> 00:01:34,369[br]Een opinie (mening) is een stelling[br]over een overtuiging of een oordeel

9:59:59.000,9:59:59.000
35[br]00:01:34,846 --> 00:01:37,603[br]Meningen drukken uit[br]wat iemand denkt of voelt.

9:59:59.000,9:59:59.000
36[br]00:01:37,772 --> 00:01:39,335[br]Een mening kan veranderen.

9:59:59.000,9:59:59.000
37[br]00:01:39,618 --> 00:01:41,135[br]Laten we naar enkele voorbeelden kijken.

9:59:59.000,9:59:59.000
38[br]00:01:41,590 --> 00:01:43,421[br]IJs is heerlijk.

9:59:59.000,9:59:59.000
39[br]00:01:43,841 --> 00:01:46,108[br]Veel mensen denken dit, [br]maar sommigen ook niet.

9:59:59.000,9:59:59.000
40[br]00:01:46,378 --> 00:01:48,747[br]Het is een oordeel, [br]en dus een mening.

9:59:59.000,9:59:59.000
41[br]00:01:49,424 --> 00:01:51,492[br]Wanneer we iets of iemand beoordelen

9:59:59.000,9:59:59.000
42[br]00:01:51,492 --> 00:01:56,200[br]gebruiken we vaak bijvoeglijke naamwoorden als[br]belangrijk, mooi, leuk of moeilijk.

9:59:59.000,9:59:59.000
43[br]00:01:56,753 --> 00:01:58,901[br]Een bijvoeglijk naamwoord waarmee we[br]iets kunnen beoordelen

9:59:59.000,9:59:59.000
44[br]00:01:58,901 --> 00:02:01,198[br]is een aanwijzing dat een uitspraak een mening is.

9:59:59.000,9:59:59.000
45[br]00:02:01,935 --> 00:02:05,189[br]Een ander signaalwoord voor meningen[br]is de zinsnede "zou moeten".

9:59:59.000,9:59:59.000
46[br]00:02:05,380 --> 00:02:06,408[br]Hier volgt een voorbeeld.

9:59:59.000,9:59:59.000
47[br]00:02:06,721 --> 00:02:08,915[br]Iedereen zou meer[br]dan één taal moeten leren.

9:59:59.000,9:59:59.000
48[br]00:02:09,312 --> 00:02:12,567[br]Hoewel er veel goede redenen kunnen zijn[br]om meer dan één taal te leren,

9:59:59.000,9:59:59.000
49[br]00:02:12,750 --> 00:02:15,811[br]is niet iedereen het eens[br]over de persoonlijke waarde ervan.

9:59:59.000,9:59:59.000
50[br]00:02:16,624 --> 00:02:18,676[br]Politieke opvattingen zijn meningen.

9:59:59.000,9:59:59.000
51[br]00:02:18,935 --> 00:02:22,017[br]Verschillende mensen zullen verschillende ideeën hebben[br]over wat de problemen van de samenleving zijn

9:59:59.000,9:59:59.000
52[br]00:02:22,017 --> 00:02:23,770[br]en hoe die het best aangepakt kunnen worden.

9:59:59.000,9:59:59.000
53[br]00:02:23,966 --> 00:02:26,350[br]Aangezien meningen niet [br]bewezen of ontkracht kunnen worden,

9:59:59.000,9:59:59.000
54[br]00:02:26,350 --> 00:02:28,057[br]is er geen goed of fout antwoord:

9:59:59.000,9:59:59.000
55[br]00:02:28,057 --> 00:02:29,693[br]alleen verschillende standpunten.

9:59:59.000,9:59:59.000
56[br]00:02:30,189 --> 00:02:32,872[br]Terwijl meningen kunnen worden ondersteund[br]door feiten en bewijzen,

9:59:59.000,9:59:59.000
57[br]00:02:33,060 --> 00:02:35,877[br]kan het onderwerp waar we om geven[br]nog steeds ter discussie staan.

9:59:59.000,9:59:59.000
58[br]00:02:36,317 --> 00:02:37,521[br]Ik zou bijvoorbeeld kunnen zeggen

9:59:59.000,9:59:59.000
59[br]00:02:37,521 --> 00:02:40,246[br]dat het hele jaar door naar school gaan [br]beter is voor studenten.

9:59:59.000,9:59:59.000
60[br]00:02:40,936 --> 00:02:43,582[br]Nu zijn er argumenten[br]die dit standpunt ondersteunen:

9:59:59.000,9:59:59.000
61[br]00:02:43,752 --> 00:02:45,959[br]sommige mensen zouden kunnen aanvoeren[br]dat een kortere vakantieperiode

9:59:59.000,9:59:59.000
62[br]00:02:45,959 --> 00:02:48,390[br]studenten doet vergeten[br]wat ze geleerd hebben,

9:59:59.000,9:59:59.000
63[br]00:02:48,390 --> 00:02:51,287[br]of zeggen dat studenten zich vaak[br]vervelen in de zomer,

9:59:59.000,9:59:59.000
64[br]00:02:51,287 --> 00:02:54,635[br]of dat in andere landen in de wereld[br]de school het hele jaar door loopt.

9:59:59.000,9:59:59.000
65[br]00:02:55,283 --> 00:02:58,266[br]We kunnen echter niet bewijzen[br]dat de bewering waar is.

9:59:59.000,9:59:59.000
66[br]00:02:58,489 --> 00:03:01,729[br]Er zijn veel redenen om te denken[br]dat een 10-maanden kalender beter is.

9:59:59.000,9:59:59.000
67[br]00:03:01,898 --> 00:03:04,375[br]Je zou kunnen stellen dat studenten[br]een langere pauze nodig hebben

9:59:59.000,9:59:59.000
68[br]00:03:04,375 --> 00:03:08,081[br]en ze moeten kunnen deelnemen[br]aan kampen of andere zomeractiviteiten,

9:59:59.000,9:59:59.000
69[br]00:03:08,081 --> 00:03:09,982[br]of dat een gebrek aan airconditioning betekent

9:59:59.000,9:59:59.000
70[br]00:03:09,982 --> 00:03:12,726[br]dat ze niet voortdurend in een schoolgebouw[br]moeten zitten in de zomer.

9:59:59.000,9:59:59.000
71[br]00:03:13,386 --> 00:03:15,100[br]Als we terugkijken naar de stelling,

9:59:59.000,9:59:59.000
72[br]00:03:15,100 --> 00:03:18,144[br]kunnen we ook een ander signaalwoord [br]voor een mening identificeren:

9:59:59.000,9:59:59.000
73[br]00:03:18,593 --> 00:03:19,916[br]het woord "beter".

9:59:59.000,9:59:59.000
74[br]00:03:20,276 --> 00:03:21,806[br]Als we verschillende dingen vergelijken

9:59:59.000,9:59:59.000
75[br]00:03:21,806 --> 00:03:24,766[br]of we zien woorden als "grootste", [br]"beste" of "beter",

9:59:59.000,9:59:59.000
76[br]00:03:24,986 --> 00:03:27,933[br]suggereert dit dat we te maken[br]hebben met een opinie.

9:59:59.000,9:59:59.000
77[br]00:03:28,769 --> 00:03:31,023[br]Een ander type mening is een voorspelling.

9:59:59.000,9:59:59.000
78[br]00:03:31,634 --> 00:03:35,307[br]Vaak zijn voorspellingen gebaseerd[br]op ervaring, kennis of onderzoek,

9:59:59.000,9:59:59.000
79[br]00:03:35,546 --> 00:03:37,779[br]maar omdat ze plaatsvinden in de toekomst

9:59:59.000,9:59:59.000
80[br]00:03:37,889 --> 00:03:39,887[br]kunnen we ze vandaag niet controleren.

9:59:59.000,9:59:59.000
81[br]00:03:40,236 --> 00:03:41,552[br]Laten we een voorbeeld nemen.

9:59:59.000,9:59:59.000
82[br]00:03:41,931 --> 00:03:46,209[br]Zelfrijdende auto's zullen[br]10% van alle auto's op de weg uitmaken in 2026.

9:59:59.000,9:59:59.000
83[br]00:03:47,028 --> 00:03:48,909[br]Dat klinkt zowel verbazingwekkend als eng.

9:59:59.000,9:59:59.000
84[br]00:03:49,225 --> 00:03:52,965[br]Hoewel veel autofabrikanten technologie voor[br]zelfrijdende auto's ontwikkelen,

9:59:59.000,9:59:59.000
85[br]00:03:53,055 --> 00:03:55,436[br]hebben we geen manier om deze stelling[br]vandaag te verifiëren.

9:59:59.000,9:59:59.000
86[br]00:03:55,785 --> 00:03:57,536[br]Dit is dus een mening.

9:59:59.000,9:59:59.000
87[br]00:03:58,193 --> 00:04:01,589[br]Één ding om te onthouden is dat alleen[br]omdat we geloven dat iets waar is,

9:59:59.000,9:59:59.000
88[br]00:04:01,589 --> 00:04:03,655[br]het dat nog geen feit maakt.

9:59:59.000,9:59:59.000
89[br]00:04:05,188 --> 00:04:07,068[br]Hier volgt een overzicht over [br]wat we geleerd hebben.

9:59:59.000,9:59:59.000
90[br]00:04:08,189 --> 00:04:11,207[br]Een feit is een uitspraak[br]waarvan bewezen kan worden dat die waar is.

9:59:59.000,9:59:59.000
91[br]00:04:11,672 --> 00:04:13,912[br]Kan het gemeten[br]of bevestigd worden met gegevens?

9:59:59.000,9:59:59.000
92[br]00:04:14,241 --> 00:04:15,414[br]Kan het worden waargenomen?

9:59:59.000,9:59:59.000
93[br]00:04:15,893 --> 00:04:18,226[br]Kunnen we de waarheid ervan verifiëren[br]aan de hand van andere bronnen?

9:59:59.000,9:59:59.000
94[br]00:04:18,592 --> 00:04:19,832[br]Blijft het hetzelfde?

9:59:59.000,9:59:59.000
95[br]00:04:20,462 --> 00:04:22,856[br]Als we "ja" antwoorden[br]op een van deze vragen,

9:59:59.000,9:59:59.000
96[br]00:04:23,072 --> 00:04:24,799[br]dan betekent het dat het een feit is.

9:59:59.000,9:59:59.000
97[br]00:04:25,443 --> 00:04:27,729[br]Een mening is een stelling[br]die een geloof of een oordeel weergeeft

9:59:59.000,9:59:59.000
98[br]00:04:27,729 --> 00:04:29,478[br]ie niet bewezen kan worden.

9:59:59.000,9:59:59.000
99[br]00:04:29,478 --> 00:04:31,310[br]Is het een evaluatie van iemand of iets?

9:59:59.000,9:59:59.000
100[br]00:04:31,629 --> 00:04:32,711[br]Kunnen we erover discussiëren?

9:59:59.000,9:59:59.000
101[br]00:04:32,924 --> 00:04:34,240[br]Doet het een voorspelling?

9:59:59.000,9:59:59.000
102[br]00:04:34,589 --> 00:04:35,742[br]Kan het veranderen?

9:59:59.000,9:59:59.000
103[br]00:04:36,141 --> 00:04:38,151[br]Als je "ja" antwoordt [br]op deze vragen,

9:59:59.000,9:59:59.000
104[br]00:04:38,241 --> 00:04:39,271[br]is het een opinie.

9:59:59.000,9:59:59.000
105[br]00:04:40,171 --> 00:04:42,717[br]Weten hoe je onderscheid maakt[br]tussen feit en opinie

9:59:59.000,9:59:59.000
106[br]00:04:42,964 --> 00:04:44,614[br]helpt ons informatie te begrijpen

9:59:59.000,9:59:59.000
107[br]00:04:44,614 --> 00:04:46,699[br]en onze eigen overtuigingen over de wereld te vormen.

9:59:59.000,9:59:59.000
108[br]00:04:47,016 --> 00:04:49,261[br]Probeer het en kijk of je[br]deze vragen kunt gebruiken

9:59:59.000,9:59:59.000
109[br]00:04:49,261 --> 00:04:51,411[br]om het verschil in je eigen leven te zien.

9:59:59.000,9:59:59.000
110[br]00:04:51,411 --> 00:04:53,361[br]Nederlandse ondertiteling door Nathalie[br]Recensie door Ilona vd Tang