WEBVTT

00:00:11.151 --> 00:00:15.760
Tắm nắng trên những triền đá,
hay vụng về bước đi lạch bạch dọc bờ biển,

00:00:15.760 --> 00:00:18.774
thật dễ lầm tưởng
loài động vật có vú ít di chuyển này

00:00:18.774 --> 00:00:22.138
là những chú mèo thuần chủng
thay vì sư tử biển.

00:00:22.138 --> 00:00:25.002
Nhưng đừng để hành vi
trên bờ biển của chúng đánh lừa.

00:00:25.002 --> 00:00:29.284
Dưới đại dương, sư tử biển là 
những thợ săn với sức bền đáng kinh ngạc.

00:00:29.284 --> 00:00:32.840
Với khả năng lao đi
với vận tốc từ 6 đến 29 km/giờ,

00:00:32.840 --> 00:00:35.706
mỗi lần săn
có thể kéo dài tới 30 giờ,

00:00:35.706 --> 00:00:39.011
những sinh vật bệ vệ này
thật xứng với danh hiệu đó.

00:00:39.011 --> 00:00:41.353
Nhờ cơ thể thích ứng tốt

00:00:41.353 --> 00:00:44.163
được tinh chỉnh 
qua hàng triệu năm tiến hóa,

00:00:44.163 --> 00:00:47.235
chúng trở thành
những thợ săn tháo vát.

00:00:47.235 --> 00:00:48.900
Để tìm được thức ăn ưa thích,

00:00:48.900 --> 00:00:53.542
sư tử biển săn ở vùng nước sâu hơn nhiều
so với những sinh vật biển khác.

00:00:53.542 --> 00:00:57.000
Một số loài có thể lặn sâu gần 400 mét,

00:00:57.000 --> 00:00:59.477
chịu được áp lực ngày càng tăng

00:00:59.477 --> 00:01:04.379
nhờ thu gọn xương ức đàn hồi,
và nén hai lá phổi có khả năng co dãn.

00:01:04.379 --> 00:01:07.151
Điều này giúp đẩy luồng khí 
qua các mao dẫn hẹp,

00:01:07.151 --> 00:01:11.298
sụn nhẫn nén lại
khi oxi ra khỏi phổi,

00:01:11.298 --> 00:01:14.296
khí này sau đó
được giữ tại khí quản.

00:01:14.296 --> 00:01:18.514
Trên mặt nước,
khí này được dùng để làm đầy phổi,

00:01:18.514 --> 00:01:22.825
nhưng lúc này,
tim chúng đập chậm để tiết kiệm oxi.

00:01:22.825 --> 00:01:26.657
Máu được điều hướng
đến những cơ quan trọng yếu

00:01:26.657 --> 00:01:29.109
như tim, phổi, não,

00:01:29.109 --> 00:01:33.316
phụ thuộc vào
oxi lưu trữ trong máu và cơ bắp.

00:01:33.316 --> 00:01:35.424
Khi đến khu vực săn mồi,

00:01:35.424 --> 00:01:39.649
sư tử biển nhờ vào thị giác ưu việt
để phát hiện con mồi.

00:01:39.649 --> 00:01:42.531
Hầu hết mắt của động vật có vú
đều có thủy tinh thể

00:01:42.531 --> 00:01:44.551
- một thể trong suốt, lồi

00:01:44.551 --> 00:01:47.351
giúp khúc xạ ánh sáng
để sinh vật có thể nhìn thấy.

00:01:47.351 --> 00:01:52.295
Ở người, thủy tinh thể cong
để xử lý sóng ánh sáng đi qua không khí.

00:01:52.295 --> 00:01:56.833
Nhưng sư tử biển
cần nhìn rõ ở độ sâu hàng trăm mét.

00:01:56.833 --> 00:01:59.943
Để thích nghi,
thủy tinh thể của chúng tròn hơn nhiều

00:01:59.943 --> 00:02:01.683
để khúc xạ ánh sáng dưới nước.

00:02:01.683 --> 00:02:03.851
Và đồng tử có hình giọt nước

00:02:03.851 --> 00:02:07.380
có khả năng giãn đến 25 lần
kích cỡ bình thường

00:02:07.380 --> 00:02:09.593
cho phép
lượng ánh sáng đi vào tối đa

00:02:09.593 --> 00:02:14.330
giúp chúng định vị con mồi
ngay cả trong điều kiện tối tăm nhất.

00:02:14.330 --> 00:02:15.892
Khi tiếp cận con mồi,

00:02:15.892 --> 00:02:21.352
chúng dựa vào một thứ tương tự 
như giác quan thứ sáu.

00:02:21.352 --> 00:02:24.003
Ria mép, hay râu

00:02:24.003 --> 00:02:27.202
được tạo thành từ keratin,
chứa đầy các dây thần kinh

00:02:27.202 --> 00:02:31.223
nối dài tới
những mô liên kết trên mặt.

00:02:31.223 --> 00:02:34.956
Sư tử biển có thể điều khiển
ria mép theo mọi hướng.

00:02:34.956 --> 00:02:39.509
khiến chúng nằm rạp vào mặt,
hoặc nhô ra một góc 90 độ

00:02:39.509 --> 00:02:41.152
Điều chỉnh đúng,

00:02:41.152 --> 00:02:45.792
ria có thể cảm nhận các gợn sóng
do cá bỏ lại phía sau.

00:02:45.792 --> 00:02:49.128
Chính xác tới mức
dù không thấy đường,

00:02:49.128 --> 00:02:53.648
sư tử biển vẫn biết được sự khác nhau
giữa hai đối tượng cách dưới hai centimet.

00:02:53.648 --> 00:02:55.355
Nhờ những công cụ này,

00:02:55.355 --> 00:02:58.525
một con sư tử biển khỏe mạnh
có thể bắt được rất nhiều sinh vật

00:02:58.525 --> 00:03:02.476
như cá cơm, cá thu, và mực, 
trong mỗi chuyến đi dạo.

00:03:02.476 --> 00:03:06.363
Với trí nhớ vượt trội,
có thể ghi nhớ nhiều khu vực săn mồi,

00:03:06.363 --> 00:03:09.143
kể cả những nơi
không lui tới trong hàng thập kỷ.

00:03:09.143 --> 00:03:13.307
Chúng cũng nhớ tốt
khu vực giao phối và sinh sản,

00:03:13.307 --> 00:03:16.787
những vùng có nhiều bạn
hay kẻ thù.

00:03:16.787 --> 00:03:20.779
Thậm chí, có bằng chứng cho thấy 
sư tử biển nhớ cách làm vài nhiệm vụ

00:03:20.779 --> 00:03:24.220
sau 10 năm không thực hành,

00:03:24.220 --> 00:03:27.972
giúp chúng dễ dàng định hướng
trong các lãnh địa cũ.

00:03:27.972 --> 00:03:30.379
Dù có những thích nghi ưu việt,

00:03:30.379 --> 00:03:32.966
nhiều thay đổi
trong môi trường sống

00:03:32.966 --> 00:03:35.799
diễn ra quá nhanh
so với khả năng thích ứng này.

00:03:35.799 --> 00:03:40.944
Biến đổi khí hậu làm đại dương nóng lên,
tảo độc sinh trưởng mạnh.

00:03:40.944 --> 00:03:43.804
Dù tảo này vô hại
với những con cá ăn nó,

00:03:43.804 --> 00:03:46.235
nhưng khi sư tử biển
ăn những con cá này,

00:03:46.235 --> 00:03:48.337
axit domoic trong tảo

00:03:48.337 --> 00:03:50.797
có thể khiến chúng bị co giật
và gây tổn thương não.

00:03:50.797 --> 00:03:54.288
Môi trường biển thay đổi 
khiến loài tảo này phát triển quanh năm,

00:03:54.288 --> 00:03:58.364
làm cho ngày càng nhiều 
sư tử biển chết đi.

00:03:58.364 --> 00:04:01.322
Phát hiện đáng buồn này
phản ánh mối liên hệ giữa

00:04:01.322 --> 00:04:06.349
sức khoẻ hệ động vật 
thủy sinh và đại dương.

00:04:06.349 --> 00:04:08.680
Những báo động này
nhắc nhở ta hành động,

00:04:08.680 --> 00:04:11.800
tự bảo vệ mình 
và các sinh vật biển khác.

00:04:11.800 --> 00:04:15.564
Càng hiểu rõ về sự thay đổi
trong môi trường sống của sư tử biển,

00:04:15.564 --> 00:04:20.664
ta càng được trang bị tốt hơn để giúp
loài vật thông minh này phát triển.