0:00:00.000,0:00:02.000
Ljudi žive duže

0:00:02.000,0:00:04.000
i društva postaju sivija.

0:00:04.000,0:00:06.000
Slušate o tome cijelo vrijeme.

0:00:06.000,0:00:08.000
Čitate o tome u novinama.

0:00:08.000,0:00:10.000
Slušate o tome na tv-u.

0:00:10.000,0:00:12.000
Ponekad sam zabrinuta

0:00:12.000,0:00:14.000
da toliko slušamo o tome

0:00:14.000,0:00:17.000
da smo počeli prihvaćati duži život

0:00:17.000,0:00:19.000
s dozom zadovoljstva,

0:00:19.000,0:00:21.000
čak spokoja.

0:00:21.000,0:00:24.000
No bez greške,

0:00:24.000,0:00:26.000
duži život može

0:00:26.000,0:00:28.000
i vjerujem da će

0:00:28.000,0:00:30.000
unaprijediti kvalitetu života

0:00:30.000,0:00:32.000
u svim životnim dobima.

0:00:32.000,0:00:34.000
Da bismo ovo stavili u perspektivu,

0:00:34.000,0:00:37.000
dozvolite mi da se odmaknem na minutu.

0:00:37.000,0:00:40.000
Više je godina dodano

0:00:40.000,0:00:42.000
na očekivani prosječni životni vijek

0:00:42.000,0:00:44.000
u 20. stoljeću,

0:00:44.000,0:00:47.000
no što je dodano

0:00:47.000,0:00:51.000
tijekom cijelog prošlog tisućljeća

0:00:51.000,0:00:54.000
ljudske evolucije sveukupno.

0:00:54.000,0:00:56.000
U treptaj oka

0:00:56.000,0:00:59.000
smo gotovo udvostručili duljinu vremena

0:00:59.000,0:01:01.000
koje živimo.

0:01:01.000,0:01:04.000
Pa ako ste ikada osjećali da niste baš povezali sve ovo [br]vezano uz starenje

0:01:04.000,0:01:06.000
nemojte se zabrinjavati.

0:01:06.000,0:01:08.000
To je prava novost.

0:01:08.000,0:01:10.000
Zato što su stope plodnosti pale

0:01:10.000,0:01:12.000
tokom samog perioda

0:01:12.000,0:01:16.000
kada je očekivani životni vijek rastao,

0:01:16.000,0:01:18.000
ta piramida

0:01:18.000,0:01:21.000
koja je uvijek predstavljala distribuciju godina u populaciji

0:01:21.000,0:01:24.000
s mnogo mladih na dnu

0:01:24.000,0:01:27.000
obavijenih malim šiljkom starijih ljudi

0:01:27.000,0:01:29.000
koji su uspjeli i preživjeli do starosti

0:01:29.000,0:01:31.000
je preoblikovana

0:01:31.000,0:01:34.000
u pravokutnik.

0:01:34.000,0:01:36.000
A sada, ako ste tip osobe

0:01:36.000,0:01:40.000
koja se ježi od statistike populacije

0:01:40.000,0:01:42.000
to su ti koji bi to trebali raditi

0:01:42.000,0:01:44.000
jer to znači

0:01:44.000,0:01:47.000
da je po prvi puta u povijesti čovječanstva

0:01:47.000,0:01:49.000
većina djece rođena

0:01:49.000,0:01:51.000
u Razvijenom Svijetu

0:01:51.000,0:01:54.000
i ima mogućnost

0:01:54.000,0:01:56.000
odrasti.

0:01:56.000,0:01:59.000
Kako se to dogodilo?

0:01:59.000,0:02:01.000
Pa, nismo genetički jači no što su naši preci bili

0:02:01.000,0:02:03.000
prije 10.000 godina.

0:02:03.000,0:02:05.000
Ovaj porast u očekivanom trajanju životnog vijeka

0:02:05.000,0:02:08.000
je nevjerojatan proizvod kulture --

0:02:08.000,0:02:10.000
teško iskušenje

0:02:10.000,0:02:12.000
koje drži znanost i tehnologiju

0:02:12.000,0:02:15.000
i širok raspon promjena u ponašanju

0:02:15.000,0:02:18.000
koje su poboljšale zdravlje i blagostanje.

0:02:18.000,0:02:20.000
Kroz kulturne promjene,

0:02:20.000,0:02:22.000
naši su preci

0:02:22.000,0:02:25.000
uvelike eliminirali ranu smrt

0:02:25.000,0:02:28.000
pa ljudi sada mogu u potpunosti živjeti svoje živote.

0:02:29.000,0:02:32.000
Postoje problemi povezani sa starenjem --

0:02:32.000,0:02:35.000
bolesti, neimaština, gubitak društvenog statusa.

0:02:35.000,0:02:37.000
Teško je počivati na lovorikama.

0:02:37.000,0:02:39.000
No, što više učimo o starenju,

0:02:39.000,0:02:41.000
postaje nam sve jasnije

0:02:41.000,0:02:43.000
da je zamahivanje nizbrdnim tokom

0:02:43.000,0:02:46.000
veoma netočno.

0:02:46.000,0:02:50.000
Starenje donosi neke prilično nevjerojatne napretke --

0:02:50.000,0:02:53.000
povećava znanje, stručnost --

0:02:53.000,0:02:59.000
i emocionalne aspekte životnog poboljšanja.

0:02:59.000,0:03:01.000
Točno je,

0:03:01.000,0:03:04.000
stariji ljudi su sretni.

0:03:04.000,0:03:06.000
Sretniji su od ljudi u srednjim godinama,

0:03:06.000,0:03:08.000
i zasigurno od mlađih ljudi.

0:03:08.000,0:03:10.000
Studija za studijom

0:03:10.000,0:03:12.000
dolazi do istog zaključka.

0:03:12.000,0:03:15.000
Centri za kontrolu bolesti su nedavno proveli anketu

0:03:15.000,0:03:18.000
u kojoj su ispitanike jednostavno pitali da im kažu

0:03:18.000,0:03:20.000
da li su doživjeli značajnu psihološku opasnost

0:03:20.000,0:03:22.000
u proteklom tjednu.

0:03:22.000,0:03:25.000
Manje starijih ljudi je potvrdno odgovorilo na to pitanje

0:03:25.000,0:03:27.000
od ljudi u srednjim godinama,

0:03:27.000,0:03:29.000
i također mlađih ljudi.

0:03:29.000,0:03:31.000
Nedavna Gallupova anketa

0:03:31.000,0:03:33.000
je pitala učesnike

0:03:33.000,0:03:35.000
koliko stresa, brige i ljutnje

0:03:35.000,0:03:37.000
su doživjeli u proteklom danu.

0:03:37.000,0:03:41.000
Stres, briga i ljutnja

0:03:41.000,0:03:44.000
opadaju s godinama.

0:03:45.000,0:03:48.000
Društveni znanstvenici nazivaju ovo paradoksom starenja.

0:03:48.000,0:03:51.000
Na kraju svega, starenje nije lako.

0:03:51.000,0:03:53.000
Upitali smo razne vrste pitanja

0:03:53.000,0:03:57.000
da bismo vidjeli možemo li ponoviti ovo saznanje.

0:03:57.000,0:03:59.000
Pitali smo da li je moguće

0:03:59.000,0:04:02.000
da trenutne generacije starijih ljudi

0:04:02.000,0:04:04.000
jesu i oduvijek su bile

0:04:04.000,0:04:06.000
najčuvenije generacije.

0:04:06.000,0:04:08.000
Stvar je u tome da mlađi ljudi danas

0:04:08.000,0:04:11.000
možda ne mogu tipično doživjeti ta poboljšanja

0:04:11.000,0:04:13.000
za vrijeme starenja.

0:04:13.000,0:04:15.000
Pitali smo

0:04:15.000,0:04:18.000
da li možda stariji ljudi samo pokušavaju staviti[br]pozitivan krug

0:04:18.000,0:04:20.000
na inače depresivno postojanje.

0:04:20.000,0:04:22.000
(Smijeh)

0:04:22.000,0:04:25.000
No što smo više pokušavali poreći ovo saznanje,

0:04:25.000,0:04:27.000
pronalazili smo sve više dokaza

0:04:27.000,0:04:29.000
koji ga podržavaju.

0:04:29.000,0:04:31.000
Prije mnogo godina, moji kolege i ja smo se udružili u istraživanje

0:04:31.000,0:04:34.000
gdje smo pratili istu grupu ljudi tokom perioda od 10 godina.

0:04:34.000,0:04:38.000
Izvorno je uzorak bio između 18 i 94 godine.

0:04:38.000,0:04:41.000
Proučavali smo da li i kako se njihovi emocionalni doživljaji mijenjanju

0:04:41.000,0:04:43.000
kako su starili.

0:04:43.000,0:04:46.000
Naši sudionici su nosili elektronske dojavljivače

0:04:46.000,0:04:48.000
tjedan dana

0:04:48.000,0:04:51.000
i mi bismo im se javljali tokom dana i večeri u nasumična doba.

0:04:51.000,0:04:53.000
Svaki puta kada bismo im se javili

0:04:53.000,0:04:55.000
zamolili bismo ih da nam odgovore na nekoliko pitanja --

0:04:55.000,0:04:58.000
Na skali od jedan do sedam, koliko ste trenutno sretni?

0:04:58.000,0:05:00.000
Koliko ste trenutno tužni?

0:05:00.000,0:05:02.000
Koliko ste trenutno frustrirani? --

0:05:02.000,0:05:04.000
kako bismo mogli dobiti osjećaj

0:05:04.000,0:05:06.000
toga koju vrstu emocija i osjećaja su imali

0:05:06.000,0:05:08.000
u svojim dnevnim životima.

0:05:08.000,0:05:10.000
Upotrebljavajući ovo intenzivno istraživanje

0:05:10.000,0:05:12.000
pojedinaca,

0:05:12.000,0:05:16.000
otkrili smo da nije jedna određena generacija

0:05:16.000,0:05:18.000
ta kojoj ide bolje od ostalih

0:05:18.000,0:05:21.000
već su isti pojedinci tijekom vremena

0:05:21.000,0:05:23.000
prijavljivali relativno veće

0:05:23.000,0:05:25.000
pozitivno iskustvo.

0:05:25.000,0:05:28.000
Vidite ovu blagu krizu

0:05:28.000,0:05:30.000
u vrlo visokoj životnoj dobi.

0:05:30.000,0:05:32.000
I postoji blaga kriza.

0:05:32.000,0:05:34.000
No ni u jednom trenu se ne vraća

0:05:34.000,0:05:36.000
na razine koje vidimo

0:05:36.000,0:05:38.000
u ranoj zreloj dobi.

0:05:38.000,0:05:42.000
Zaista je prejednostavno

0:05:42.000,0:05:46.000
reći da su stariji ljudi "sretni."

0:05:46.000,0:05:49.000
U našem su istraživanju pozitivniji

0:05:49.000,0:05:51.000
no skloniji su od mlađih ljudi

0:05:51.000,0:05:54.000
doživljavanju miješanih emocija --

0:05:54.000,0:05:56.000
tuga u isto vrijeme kad doživljavate sreću;

0:05:56.000,0:05:58.000
znate, ta suza u oku

0:05:58.000,0:06:01.000
kad se smiješite prijatelju.

0:06:01.000,0:06:03.000
Drugo istraživanje je pokazalo

0:06:03.000,0:06:05.000
da se stariji ljudi tugom bave

0:06:05.000,0:06:07.000
ležernije.

0:06:07.000,0:06:10.000
Lakše prihvaćaju tugu od mlađih ljudi.

0:06:10.000,0:06:13.000
Sumnjamo kako bi to moglo pomoći objašnjenju

0:06:13.000,0:06:16.000
zašto su stariji ljudi bolji od mlađih ljudi

0:06:16.000,0:06:21.000
u rješavanju veoma nabijenih emocionalnih konflikata i rasprava.

0:06:21.000,0:06:24.000
Stariji ljudi mogu sagledati nepravdu

0:06:24.000,0:06:26.000
sa sažaljenjem,

0:06:26.000,0:06:29.000
no ne i očajanjem.

0:06:29.000,0:06:31.000
I sve su stvari jednake,

0:06:31.000,0:06:33.000
stariji ljudi upravljaju svojim kognitivnim izvorima,

0:06:33.000,0:06:35.000
poput pažnje i pamćenja

0:06:35.000,0:06:38.000
do pozitivne informacije više od negativne.

0:06:38.000,0:06:41.000
Ako pokažemo starijim, mlađim i ljudima srednje dobi slike

0:06:41.000,0:06:44.000
poput ove koju vidite na ekranu

0:06:44.000,0:06:46.000
i kasnije ih pitamo

0:06:46.000,0:06:49.000
da se prisjete slika koje su vidjeli,

0:06:49.000,0:06:52.000
stariji ljudi, ali ne i mlađi ljudi,

0:06:52.000,0:06:54.000
se sjećaju više pozitivnih slika

0:06:54.000,0:06:56.000
od negativnih.

0:06:56.000,0:06:58.000
Upitali smo starije i mlađe ljude

0:06:58.000,0:07:00.000
da pogledaju lica u laboratorijskim istraživanjima,

0:07:00.000,0:07:02.000
neka koja se mršte, a neka koja se smiju.

0:07:02.000,0:07:05.000
Stariji ljudi gledaju prema nasmiješenim licima

0:07:05.000,0:07:08.000
i miču pogled s namrštenih, ljutih lica.

0:07:08.000,0:07:10.000
U dnevnom životu,

0:07:10.000,0:07:12.000
je ovo prevedeno kao veći užitak

0:07:12.000,0:07:14.000
i zadovoljstvo.

0:07:16.000,0:07:18.000
No, kao društveni znanstvenici, nastavili smo ispitivati

0:07:18.000,0:07:20.000
o mogućim alternativama.

0:07:20.000,0:07:22.000
Rekli smo da možda stariji ljudi

0:07:22.000,0:07:24.000
prijavljuju više pozitivnih emocija

0:07:24.000,0:07:27.000
zato što su kognitivno oštećeni.

0:07:27.000,0:07:30.000
(Smijeh)

0:07:30.000,0:07:32.000
Rekli smo, može li biti

0:07:32.000,0:07:35.000
da su pozitivne emocije jednostavno jednostavnije za obradu od negativnih emocija,

0:07:35.000,0:07:38.000
pa se prebacite na pozitivne emocije?

0:07:38.000,0:07:40.000
Možda su neuralni centri u našem mozgu

0:07:40.000,0:07:42.000
degradirani tako

0:07:42.000,0:07:45.000
da nismo više u mogućnosti obrađivati negativne emocije.

0:07:45.000,0:07:47.000
No to nije slučaj.

0:07:47.000,0:07:50.000
Većina mentalno jakih starijih odraslih osoba

0:07:50.000,0:07:54.000
su oni koji najčešće pokazuju ovaj efekt pozitivnosti.

0:07:54.000,0:07:57.000
Pod uvjetima gdje je to zaista važno,

0:07:57.000,0:07:59.000
stariji ljudi obrađuju negativnu informaciju

0:07:59.000,0:08:02.000
jednako dobro kao i pozitivnu informaciju.

0:08:02.000,0:08:05.000
Kako je to moguće?

0:08:05.000,0:08:07.000
U našem istraživanju,

0:08:07.000,0:08:09.000
otkrili smo da su te promjene

0:08:09.000,0:08:11.000
bitno temeljene

0:08:11.000,0:08:14.000
u jedinstvenoj ljudskoj sposobnosti da kontrolira vrijeme --

0:08:14.000,0:08:16.000
ne samo vrijeme na satu i kalendaru,

0:08:16.000,0:08:19.000
već životno vrijeme.

0:08:19.000,0:08:21.000
I ako postoji paradoks starenja,

0:08:21.000,0:08:24.000
to je prepoznavanje da nećemo živjeti zauvijek

0:08:24.000,0:08:26.000
koje mijenja naš pogled na svijet

0:08:26.000,0:08:29.000
na pozitivne načine.

0:08:29.000,0:08:32.000
Kad su vremenski obzori dugi i nejasni,

0:08:32.000,0:08:34.000
kao što obično jesu u mladosti,

0:08:34.000,0:08:37.000
ljudi se stalno pripremaju,

0:08:37.000,0:08:40.000
pokušavajući upiti sve informacije koje mogu

0:08:40.000,0:08:42.000
riskirajući, istražujući.

0:08:42.000,0:08:45.000
Možemo provoditi vrijeme s ljudima koje čak ni ne volimo

0:08:45.000,0:08:48.000
jer je to na neki način zanimljivo.

0:08:48.000,0:08:50.000
Možemo naučiti nešto neočekivano.

0:08:50.000,0:08:52.000
(Smijeh)

0:08:52.000,0:08:54.000
Idemo na spojeve na slijepo.

0:08:54.000,0:08:56.000
(Smijeh)

0:08:56.000,0:08:58.000
Znate, na kraju svega,

0:08:58.000,0:09:01.000
ako ne uspije, uvijek postoji sutra.

0:09:01.000,0:09:03.000
Ljudi iznad 50.

0:09:03.000,0:09:06.000
ne idu na spojeve na slijepo.

0:09:06.000,0:09:11.000
(Smijeh)

0:09:11.000,0:09:13.000
Kako starimo,

0:09:13.000,0:09:15.000
naši vremenski obzori se smanjuju

0:09:15.000,0:09:18.000
i naši se ciljevi mijenjaju.

0:09:18.000,0:09:21.000
Kad prepoznamo da nemamo svo vrijeme ovog svijeta,

0:09:21.000,0:09:23.000
najjasnije vidimo svoje prioritete.

0:09:23.000,0:09:26.000
Manje marimo za trivijalne stvari.

0:09:26.000,0:09:28.000
Uživamo u životu.

0:09:28.000,0:09:30.000
Zahvalniji smo,

0:09:30.000,0:09:33.000
otvoreniji izmirenju.

0:09:33.000,0:09:36.000
Ulažemo u emocionalno važnije dijelove života,

0:09:36.000,0:09:39.000
i život postaje bolji,

0:09:39.000,0:09:42.000
pa smo iz dana u dan sretniji.

0:09:42.000,0:09:44.000
No taj isti pomak u perspektivi

0:09:44.000,0:09:47.000
nas vodi do manje tolerancije no ikad

0:09:47.000,0:09:49.000
za nepravdu.

0:09:49.000,0:09:51.000
Do 2015.

0:09:51.000,0:09:54.000
u SAD-u će biti više ljudi

0:09:54.000,0:09:56.000
koji imaju više od 60 godina

0:09:56.000,0:09:59.000
nego što ima ljudi ispod 15 godina.

0:09:59.000,0:10:01.000
Što će se dogoditi društvima

0:10:01.000,0:10:04.000
koja su prepuna starijim ljudima?

0:10:04.000,0:10:07.000
Brojevi neće odrediti

0:10:07.000,0:10:09.000
ishod.

0:10:09.000,0:10:12.000
Kultura hoće.

0:10:12.000,0:10:15.000
Ako uložimo u znanost i tehnologiju

0:10:15.000,0:10:17.000
i pronađemo rješenja za stvarne probleme

0:10:17.000,0:10:20.000
s kojima se stariji ljudi suočavaju

0:10:20.000,0:10:22.000
i kapitaliziramo se

0:10:22.000,0:10:24.000
na same stvarne snage

0:10:24.000,0:10:26.000
starijih ljudi,

0:10:26.000,0:10:28.000
onda dodane godine života

0:10:28.000,0:10:31.000
dramatično mogu poboljšati kvalitetu života

0:10:31.000,0:10:33.000
u svim godinama.

0:10:33.000,0:10:36.000
Društva s milijunima

0:10:36.000,0:10:38.000
talentiranih, emocionalno stabilnih stanovnika

0:10:38.000,0:10:41.000
koji su zdraviji i školovaniji

0:10:41.000,0:10:43.000
od bilo koje generacije prije njih,

0:10:43.000,0:10:45.000
potkovani znanjem

0:10:45.000,0:10:47.000
o praktičnim stvarima života

0:10:47.000,0:10:49.000
i motivirani

0:10:49.000,0:10:51.000
rješavanjem velikih problema

0:10:51.000,0:10:54.000
mogu biti bolja društva

0:10:54.000,0:10:58.000
no što je ikada poznato.

0:10:58.000,0:11:01.000
Moj otac, koji ima 92 godine

0:11:01.000,0:11:03.000
voli reći

0:11:03.000,0:11:05.000
"Prestanimo pričati samo o

0:11:05.000,0:11:07.000
tome kako spasiti starce

0:11:07.000,0:11:09.000
i počnimo pričati o tome

0:11:09.000,0:11:13.000
kako da oni spase sve nas."

0:11:13.000,0:11:15.000
Hvala vam.

0:11:15.000,0:11:17.000
(Pljesak)