WEBVTT

00:00:00.518 --> 00:00:04.278
Ngay tại thời điểm này,

00:00:04.278 --> 00:00:07.241
từng giây từng phút,

00:00:07.241 --> 00:00:12.008
những thành phố châu thổ lớn 
khắp thế giới đang bị nhấn chìm,

00:00:12.008 --> 00:00:15.014
bao gồm cả New York, London,

00:00:15.014 --> 00:00:18.494
Tokyo, Thượng Hải, New Orleans,

00:00:18.494 --> 00:00:23.029
và cả Bangkok của tôi nữa.

00:00:23.029 --> 00:00:28.022
Đây là phiên bản
thường thấy của biến đổi khí hậu.

00:00:28.022 --> 00:00:30.800
Đây là phiên bản của tôi.

00:00:30.800 --> 00:00:35.254
Không gì cả, chỉ là
một con cá sấu trên đường.

NOTE Paragraph

00:00:35.254 --> 00:00:38.539
Đây là tác động nguy cấp
do biến đổi khí hậu:

00:00:38.539 --> 00:00:42.285
thành phố đang bị nhấn chìm.

00:00:42.285 --> 00:00:46.027
Trên hình, bạn có thể thấy
quá trình hiện đại hoá của Bangkok,

00:00:46.027 --> 00:00:49.425
phát triển theo mọi hướng,

00:00:49.425 --> 00:00:53.945
thay đổi từ đất xốp, đất nông nghiệp,

00:00:53.945 --> 00:00:57.341
có thể hít thở và hấp thụ nước...

00:00:57.341 --> 00:01:01.776
thành một rừng bê tông.

00:01:01.776 --> 00:01:06.273
Một phần của thành phố
sau 30 phút mưa rào, trông thế này đây.

00:01:06.273 --> 00:01:08.873
Và cứ mỗi lần có mưa,

00:01:08.873 --> 00:01:12.766
tôi ước gì xe của mình
có thể biến thành thuyền

00:01:12.766 --> 00:01:15.898
Mảnh đất này
không còn chỗ cho nước.

00:01:15.898 --> 00:01:22.050
Nó đã mất
khả năng hấp thụ.

NOTE Paragraph

00:01:22.050 --> 00:01:26.002
Thực tế là
khu vực đô thị Bangkok

00:01:26.002 --> 00:01:31.088
là một thành phố
với 15 triệu dân

00:01:31.088 --> 00:01:37.543
sống, làm việc và đi lại trên bề mặt
một đồng bằng châu thổ luôn thay đổi.

00:01:37.543 --> 00:01:43.009
Hàng năm, Bangkok
bị lún xuống hơn một cm,

00:01:43.009 --> 00:01:50.775
nhanh hơn bốn lần so với ước tính
mức tăng của mực nước biển.

00:01:50.775 --> 00:01:56.286
Đến năm 2030, ta có thể
bị chìm dưới mực nước biển,

00:01:56.290 --> 00:02:01.010
trước khi kịp nhận ra.

NOTE Paragraph

00:02:01.010 --> 00:02:07.558
Không phải trùng hợp mà tôi đứng đây
trên cương vị một kiến trúc sư cảnh quan.

00:02:07.558 --> 00:02:11.624
Khi còn nhỏ, tôi lớn lên
trong một căn hộ liền kề

00:02:11.624 --> 00:02:16.522
gần một con đường
xe cộ đông đúc.

00:02:16.522 --> 00:02:20.753
Trước cửa nhà tôi, có một
bãi đỗ xe bằng bê tông,

00:02:20.753 --> 00:02:24.308
và đó là
sân chơi của tôi.

00:02:24.308 --> 00:02:28.277
Cá thể sống duy nhất
mà tôi tìm thấy,

00:02:28.277 --> 00:02:30.577
và chơi cùng,

00:02:30.577 --> 00:02:35.276
là những cây nhỏ
đang cố mọc lên qua kẽ nứt

00:02:35.276 --> 00:02:38.114
của nền bê tông.

00:02:38.114 --> 00:02:41.113
Trò mà tôi thích chơi nhất 
với bạn bè

00:02:41.113 --> 00:02:46.579
là đào một cái lỗ lớn
giữa kẽ nứt đó

00:02:46.579 --> 00:02:49.743
để cái cây nhỏ len lỏi --

00:02:49.743 --> 00:02:53.582
mọc ra nhiều hơn.

00:02:53.582 --> 00:02:56.865
Và đúng vậy,
kiến trúc cảnh quan

00:02:56.865 --> 00:03:01.626
đã cho tôi cơ hội tiếp tục 
tham vọng khơi vết nứt của mình

NOTE Paragraph

00:03:01.626 --> 00:03:04.180
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:03:04.180 --> 00:03:09.633
để kết nối những
bãi bê tông này với thiên nhiên.

NOTE Paragraph

00:03:09.633 --> 00:03:13.274
Trước đây,
người Thái chúng tôi

00:03:13.274 --> 00:03:18.856
thích nghi theo vòng quay 
của mùa mưa và mùa khô

00:03:18.856 --> 00:03:22.444
và bạn có thể gọi chúng tôi
là "lưỡng cư".

NOTE Paragraph

00:03:22.444 --> 00:03:24.175
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:03:24.175 --> 00:03:27.165
Chúng tôi sống cả
trên cạn lẫn dưới nước.

00:03:27.165 --> 00:03:30.314
Chúng tôi thích nghi
với cả hai mùa.

00:03:30.314 --> 00:03:36.575
Và lụt lội là một sự kiện vui vẻ,
khi nước làm đất đai phì nhiêu.

00:03:36.575 --> 00:03:40.379
Nhưng giờ đây,
lụt lội có nghĩa là..

00:03:40.379 --> 00:03:42.693
thảm hoạ.

NOTE Paragraph

00:03:42.693 --> 00:03:44.427
Năm 2011,

00:03:44.427 --> 00:03:52.851
Thái Lan gặp một thảm hoạ lũ lụt
gây thiệt hại và tốn kém nhất lịch sử.

00:03:52.851 --> 00:03:58.178
Lũ đã biến miền trung Thái Lan
thành một hồ nước lớn.

00:03:58.178 --> 00:04:03.620
Bạn có thể thấy ảnh hưởng
của trận lũ ở giữa bức ảnh,

00:04:03.620 --> 00:04:08.402
và ảnh hưởng tới Bangkok 
trong khoảng màu vàng.

00:04:08.402 --> 00:04:11.046
Nước lũ tràn lên
từ phía Bắc

00:04:11.046 --> 00:04:16.251
rồi lan ra
nhiều tỉnh thành.

00:04:16.251 --> 00:04:19.921
Hàng triệu người Thái,

00:04:19.921 --> 00:04:23.451
bao gồm cả tôi
và gia đình mình,

00:04:23.451 --> 00:04:27.406
phải di tản và trở thành
người vô gia cư.

00:04:27.406 --> 00:04:30.398
Một số rời bỏ thành phố.

00:04:30.398 --> 00:04:35.193
Rất nhiều người 
lo sợ mất nhà và đồ đạc,

00:04:35.193 --> 00:04:43.398
nên bám víu ngôi nhà ngập trong nước lụt,
dù không có điện hay nước sạch.

NOTE Paragraph

00:04:43.398 --> 00:04:46.259
Với tôi, trận lũ này
phản ảnh rất rõ

00:04:46.259 --> 00:04:50.694
rằng cơ sở hạ tầng hiện đại
của chúng ta,

00:04:50.694 --> 00:04:55.906
và đặc biệt là ý tưởng 
chống lũ lụt bằng bê tông,

00:04:55.906 --> 00:05:03.708
đã khiến ta trở nên vô cùng mong manh
trước khí hậu biến đổi bất thường.

00:05:03.708 --> 00:05:06.932
Nhưng giữa tâm bão,

00:05:06.932 --> 00:05:09.610
tôi tìm thấy
mục đích sống.

00:05:09.610 --> 00:05:14.651
Tôi không thể ngồi chờ
thành phố của mình tiếp tục chìm xuống.

00:05:14.651 --> 00:05:17.411
Thành phố cần tôi,

00:05:17.411 --> 00:05:22.649
và tôi có khả năng
giải quyết vấn đề này.

NOTE Paragraph

00:05:22.649 --> 00:05:25.174
Sáu năm trước,

00:05:25.174 --> 00:05:27.946
tôi bắt đầu
dự án của mình.

00:05:27.946 --> 00:05:34.170
Nhóm của tôi đã thắng giải thiết kế
Công viên Thế Kỉ Chulalongkorn.

00:05:34.170 --> 00:05:40.412
Đây là sứ mệnh lớn và quan trọng
của trường đại học đầu tiên ở Thái Lan

00:05:40.412 --> 00:05:45.077
hưởng ứng kỉ niệm
một trăm năm ngày thành lập trường

00:05:45.077 --> 00:05:51.133
bằng việc tặng thành phố
một mảnh đất làm công viên công cộng.

00:05:51.133 --> 00:05:56.684
Xây một công viên có vẻ là điều
bình thường với các thành phố khác,

00:05:56.684 --> 00:06:00.162
nhưng với Bangkok
thì không phải vậy.

00:06:00.162 --> 00:06:05.715
Đây là nơi có diện tích cây xanh
công cộng trên đầu người thấp nhất

00:06:05.715 --> 00:06:10.149
so với các siêu đô thị
ở Châu Á.

00:06:10.149 --> 00:06:14.694
Dự án của chúng tôi đã trở thành
công viên công cộng mới

00:06:14.694 --> 00:06:17.788
đầu tiên được xây
trong gần 30 năm.

00:06:17.788 --> 00:06:20.419
Công viên này
rộng gần 4.5 hecta này

00:06:20.419 --> 00:06:24.258
một vết nứt xanh cỡ lớn
giữa lòng Bangkok --

00:06:24.258 --> 00:06:26.968
vừa mở cửa năm ngoái.

NOTE Paragraph

00:06:26.968 --> 00:06:28.505
(Tiếng vỗ tay tán thưởng)

NOTE Paragraph

00:06:28.505 --> 00:06:30.444
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:06:30.444 --> 00:06:33.546
(Tiếng vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:06:33.570 --> 00:06:38.367
Suốt bốn năm, chúng tôi đã
thúc đẩy không biết bao nhiêu cuộc họp

00:06:38.367 --> 00:06:42.141
để thuyết phục
và không ngừng thuyết phục

00:06:42.141 --> 00:06:47.411
rằng công viên này không chỉ 
tạo cảnh quan đẹp hay giải trí

00:06:47.411 --> 00:06:50.624
mà còn phải giúp
thành phố xử lí nước,

00:06:50.624 --> 00:06:54.024
nó phải giúp thành phố
đối mặt với biến đổi khí hậu.

NOTE Paragraph

00:06:54.024 --> 00:06:56.475
Và đây là cách nó hoạt động.

00:06:56.475 --> 00:06:58.959
Bangkok là một thành phố phẳng,

00:06:58.959 --> 00:07:03.919
nên chúng tôi thu lực hút trái đất
bằng việc làm nghiêng công viên

00:07:03.919 --> 00:07:08.140
để gom góp
tất cả nước mưa.

00:07:08.140 --> 00:07:12.109
Lực hút trái đất kéo
những dòng chảy từ điểm cao nhất

00:07:12.109 --> 00:07:14.667
xuống điểm thấp nhất.

00:07:14.667 --> 00:07:19.684
Công viên này có ba phần chính
tạo thành một tổng thể.

00:07:19.684 --> 00:07:22.643
Đầu tiên là - mái vòm xanh.

00:07:22.643 --> 00:07:25.918
Mái vòm xanh
lớn nhất Thái Lan,

00:07:25.918 --> 00:07:30.380
với bể chứa nước mưa ở trên
và bảo tàng bên dưới.

00:07:30.380 --> 00:07:32.561
Vào mùa khô,

00:07:32.561 --> 00:07:38.713
nước mưa tích lại được sử dụng 
để tưới công viên trong vòng một tháng.

00:07:38.713 --> 00:07:43.683
Dòng nước chảy từ mái vòm xanh
xuống vùng đất ướt phía dưới

00:07:43.683 --> 00:07:47.216
nơi những cây thực địa dưới nước
có thể giúp lọc

00:07:47.216 --> 00:07:50.003
và làm sạch nước.

00:07:50.003 --> 00:07:52.239
Phía dưới thấp,

00:07:52.239 --> 00:07:57.516
có một cái hồ
giữ tất cả nước lại.

NOTE Paragraph

00:07:57.516 --> 00:08:01.654
Ở trên hồ này,
có xe đạp nước.

00:08:01.654 --> 00:08:06.292
Mọi người có thể vừa đạp nước
vừa giúp làm sạch chúng.

00:08:06.292 --> 00:08:13.028
Hoạt động này trở thành một phần tích cực
trong hệ thống nước của công viên.

00:08:13.028 --> 00:08:15.483
Khi đời cho bạn lũ,

00:08:15.483 --> 00:08:17.950
bạn chơi đùa với nước.

NOTE Paragraph

00:08:17.950 --> 00:08:20.713
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:08:20.713 --> 00:08:25.040
Công viên Thế Kỉ đã cho con người
và nước không gian riêng,

00:08:25.040 --> 00:08:30.694
đó chính là điều chúng tôi 
và thành phố của mình cần.

00:08:30.694 --> 00:08:35.158
Đây là một thiết kế
"lưỡng cư".

00:08:35.158 --> 00:08:38.916
Công viên này
không phải để xả lũ

00:08:38.916 --> 00:08:42.773
mà là tạo ra cách
sống chung với lũ.

00:08:42.773 --> 00:08:47.993
Và không có một giọt nước mưa nào
bị phí phạm trong công viên.

00:08:47.993 --> 00:08:55.973
Công viên này có thể tích
và giữ hàng triệu lít nước.

NOTE Paragraph

00:08:55.973 --> 00:08:57.967
(Tiếng vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:08:57.967 --> 00:08:59.637
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:08:59.637 --> 00:09:03.243
(Tiếng vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:09:03.243 --> 00:09:07.191
Với tôi, mỗi dự án
là một cơ hội

00:09:07.191 --> 00:09:12.231
để tạo ra những kẽ nứt xanh
xuyên qua rừng bê tông.

00:09:12.231 --> 00:09:16.696
Bằng việc thiết kế cảnh quan
như một cách giải quyết vấn đề,

00:09:16.696 --> 00:09:21.985
như biến nóc bê tông
thành vườn trong phố,

00:09:21.985 --> 00:09:24.998
nơi có thể hấp thụ 
nước mưa;

00:09:24.998 --> 00:09:27.458
giảm sức nóng đô thị

00:09:27.458 --> 00:09:30.992
và trồng rau ăn
giữa lòng thành phố;

00:09:30.992 --> 00:09:34.994
biến cấu trúc bê tông
mà không một ai ngó ngàng

00:09:34.994 --> 00:09:38.951
thành cây cầu xanh cho người đi bộ;

00:09:38.951 --> 00:09:43.604
và một công viên chống lụt khác
ở trường Đại Học Thammasat,

00:09:43.604 --> 00:09:49.244
nơi có tấm phủ xanh lớn nhất, gần như
toàn bộ mái một khu trường đại học

00:09:49.244 --> 00:09:54.477
ở Đông Nam Á.

NOTE Paragraph

00:09:54.477 --> 00:09:59.090
Lũ lụt nghiêm trọng
là một chuẩn mực mới,

00:09:59.090 --> 00:10:03.240
đặt khu vực
Đông Nam Á --

00:10:03.240 --> 00:10:06.967
vùng có nhiều
miền duyên hải --

00:10:06.967 --> 00:10:09.969
vào rủi ro vô cùng lớn.

00:10:09.969 --> 00:10:14.245
Tạo ra công viên
chỉ là một giải pháp.

00:10:14.245 --> 00:10:16.739
Nhận thức
về biến đổi khí hậu

00:10:16.739 --> 00:10:22.645
nghĩa là chúng ta, 
dù làm bất cứ ngành nghề nào,

00:10:22.645 --> 00:10:27.780
cần tăng cường
hiểu biết về rủi ro khí hậu

00:10:27.780 --> 00:10:34.031
và biến mọi điều đang làm
thành một phần của giải pháp.

00:10:34.046 --> 00:10:41.742
Vì nếu các thành phố
của ta tiếp tục phát triển như hiện giờ,

00:10:41.742 --> 00:10:46.049
thảm hoạ tương tự
sẽ lặp lại..

00:10:46.049 --> 00:10:49.562
và tiếp tục lặp lại.

NOTE Paragraph

00:10:49.562 --> 00:10:53.059
Tạo giải pháp cho 
những thành phố đang chìm

00:10:53.059 --> 00:10:59.309
giống như biến
điều không tưởng thành hiện thực.

00:10:59.309 --> 00:11:01.650
Và vì thế,

00:11:01.650 --> 00:11:07.312
tôi muốn chia sẻ với các bạn 
một từ mà tôi luôn tự nhắc nhớ,

00:11:07.312 --> 00:11:11.288
đó là, "tangjai."

00:11:11.288 --> 00:11:19.232
"tang" là "đứng vững",

00:11:19.232 --> 00:11:24.283
và "jai" nghĩa là "trái tim".

00:11:24.283 --> 00:11:29.005
Vững vàng trái tim
nhằm vào mục tiêu của bạn.

00:11:29.005 --> 00:11:33.723
Trong tiếng Thái,
khi cam kết làm một điều gì đó,

00:11:33.723 --> 00:11:37.306
bạn đặt tangjai
lên trước lời nói,

00:11:37.306 --> 00:11:42.045
để trái tim đồng hành
với hành động của bạn.

00:11:42.045 --> 00:11:44.303
Dù con đường đó
có chông gai đến đâu,

00:11:44.303 --> 00:11:46.480
dù vết nứt đó
có lớn đến đâu,

00:11:46.480 --> 00:11:49.039
bạn vẫn vươn tới
mục tiêu của mình

00:11:49.039 --> 00:11:52.210
vì đó là nơi trái tim bạn thuộc về.

NOTE Paragraph

00:11:52.210 --> 00:11:57.727
Và đúng thế,
Thái Lan là nhà.

00:11:57.727 --> 00:12:01.448
Mảnh đất này
là ngôi nhà duy nhất của tôi,

00:12:01.448 --> 00:12:07.017
và đó là nơi
tôi giữ tim mình vững vàng.

00:12:07.017 --> 00:12:09.704
Bạn giữ vững tim mình ở đâu?

NOTE Paragraph

00:12:09.704 --> 00:12:11.109
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:12:11.109 --> 00:12:12.216
(Tiếng vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:12:12.216 --> 00:12:13.561
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:12:13.561 --> 00:12:15.206
Kop kun ka.

NOTE Paragraph

00:12:15.206 --> 00:12:17.738
(Tiếng vỗ tay và hưởng ứng)