1
00:00:06,909 --> 00:00:08,058
Ձեռքերը քրտնում են,

2
00:00:08,382 --> 00:00:09,532
սիրտն արագ է զարկում,

3
00:00:09,556 --> 00:00:11,005
ստամոքսը կծկվում է:

4
00:00:11,528 --> 00:00:12,879
Չեք կարող օգնություն կանչել:

5
00:00:12,903 --> 00:00:15,046
Ոչ միայն այն պատճառով, որ կոկորդը չափազանց սեղմված է շնչելու համար,

6
00:00:15,070 --> 00:00:16,900
այլև ամոթալի է:

7
00:00:16,924 --> 00:00:19,093
Ո´չ, դուք չեք հետապնդվում հրեշի կողմից,

8
00:00:20,616 --> 00:00:22,309
դուք ելույթ եք ունենում հանդիսատեսի առջև

9
00:00:22,333 --> 00:00:25,075
ճակատագիր, որ մահից էլ սարսափելի է:

10
00:00:25,099 --> 00:00:27,004
Օրինակ մահացած ժամանակ ոչինչ չեք զգում,

11
00:00:27,028 --> 00:00:29,401
իսկ բեմի վրա վախ եք զգում:

12
00:00:32,308 --> 00:00:34,477
Սակայն, վաղ թե ուշ, 
բոլորս էլ ստիպված ենք լինում

13
00:00:34,501 --> 00:00:35,679
մարդկանց առջև ելույթ ունենալ,

14
00:00:35,703 --> 00:00:37,464
ուրեմն անհրաժեշտ է փորձել ու հաղթահարել այն:

15
00:00:37,488 --> 00:00:40,685
Սկզբում եկեք հասկանանք, թե ինչ է բեմական վախը:

16
00:00:40,709 --> 00:00:42,854
Մարդիկ՝ սոցիալական կենդանիները,

17
00:00:42,878 --> 00:00:44,953
ի բնե անհանգստանում են իրենց համբավի մասին:

18
00:00:44,977 --> 00:00:46,695
Հանդիսատեսի առջև ելույթ ունենալը կարող է սպառնալ դրան:

19
00:00:46,719 --> 00:00:48,841
Խոսելուց առաջ անհանգստանում եք.

20
00:00:48,865 --> 00:00:51,667
«Իսկ եթե մարդիկ կարծեն, որ ես անտանելի եմ և ապուշ»:

21
00:00:51,691 --> 00:00:53,644
Ապուշի տպավորություն թողնելու վախը

22
00:00:53,668 --> 00:00:54,877
վտանգի արձագանք է,

23
00:00:54,901 --> 00:00:56,568
որ գալիս է ուղեղի պարզագույն հատվածի կողմից,

24
00:00:56,592 --> 00:00:58,187
որը շատ դժվար է կառավարել:

25
00:00:58,211 --> 00:00:59,831
Դա «պայքար կամ փախուստ» բնազդն է,

26
00:00:59,855 --> 00:01:02,348
ինքնապաշտպանական գործընթաց, որ նկատվում է մի շարք կենդանիների մոտ,

27
00:01:02,372 --> 00:01:04,946
որոնք, սակայն, բեմից ելույթ չեն ունենում:

28
00:01:04,970 --> 00:01:06,435
Բայց մենք փորձառու գործընկեր ունենք

29
00:01:06,459 --> 00:01:07,852
հուզմունքի ուսումնասիրման գործում:

30
00:01:07,876 --> 00:01:09,945
Չարլզ Դարվինը փորձարկել է «պայքար կամ փախուստ» բնազդը

31
00:01:09,969 --> 00:01:12,333
Լոնդոնի կենդանաբանական այգում օձերի ցուցահանդեսի ժամանակ:

32
00:01:12,357 --> 00:01:13,843
Նա իր օրագրում գրել է.

33
00:01:13,867 --> 00:01:17,239
«Իմ կամքն ու դատողությունն անզոր էին երևակայելու

34
00:01:17,263 --> 00:01:18,973
երբևէ չզգացած վախս»:

35
00:01:18,997 --> 00:01:20,426
Նա եզրակացրեց, որ իր վարքը

36
00:01:20,450 --> 00:01:22,128
հնուց եկած արձագանք է, որի վրա չեն ազդել

37
00:01:22,152 --> 00:01:24,259
ժամանակակից քաղաքակրթության նրբությունները:

38
00:01:24,283 --> 00:01:25,903
Այսինքն՝ սառը դատող 
ժամանակակից ձեր ուղեղի համար,

39
00:01:25,927 --> 00:01:27,139
դա ելույթ ունենալն է:

40
00:01:27,163 --> 00:01:28,476
Ուղեղի մնացած հատվածի համար՝

41
00:01:28,500 --> 00:01:30,613
կառուցված ջունգլիների օրենքին համապատասխան,

42
00:01:30,637 --> 00:01:32,640
երբ ընդունում եք

43
00:01:32,664 --> 00:01:33,860
ելույթը տապալելու հավանականությունը,

44
00:01:33,884 --> 00:01:35,313
ժամանակն է փախչել փրկվելու համար

45
00:01:35,337 --> 00:01:36,487
կամ պայքարել մինչև մահ:

46
00:01:49,951 --> 00:01:52,764
Ուղեղի ենթատեսաթումբը, 
որ առկա է բոլոր 
ողնաշարավորների մոտ,

47
00:01:52,788 --> 00:01:54,708
հիպոֆիզից արտազատում է

48
00:01:54,732 --> 00:01:56,504
ԱԿՏ (ադրենոկորտիկոտրոպ)հորմոնը՝

49
00:01:56,528 --> 00:01:57,750
մակերիկամային արտազատուկ արձակելով

50
00:01:57,774 --> 00:01:59,704
արյան մեջ:

51
00:01:59,728 --> 00:02:01,749
Վիզը ջղաձգվում է, մեջքը՝ կորանում:

52
00:02:01,773 --> 00:02:03,092
Ոտքերն ու ձեռքերը դողում են,

53
00:02:03,116 --> 00:02:04,919
մինչդեռ մկանները հարձակման են պատրաստվում:

54
00:02:04,943 --> 00:02:06,085
Քրտնում եք:

55
00:02:06,109 --> 00:02:07,348
Արյան ճնշումը բարձրանում է:

56
00:02:07,372 --> 00:02:08,568
Մարսողական համակարգը խափանվում է՝

57
00:02:08,592 --> 00:02:10,354
առավելագույնս դարձնելու սնուցող նյութերի

58
00:02:10,377 --> 00:02:12,476
ու թթվածնի մատակարարումը դեպի մկաններ ու կենսական օրգաններ,

59
00:02:12,500 --> 00:02:14,800
այսպիսով՝ բերանում չորություն է առաջանում ու հուզմունք է նկատվում:

60
00:02:14,824 --> 00:02:16,266
Բիբերը լայնանում են,

61
00:02:16,290 --> 00:02:18,077
դժվարանում է մոտիկից որևէ բան կարդալը,

62
00:02:18,101 --> 00:02:19,260
ինչպես օրինակ ձեր գրառումները,

63
00:02:19,284 --> 00:02:20,761
սակայն, հեշտանում է մեծ հեռավորության դեպքում:

64
00:02:20,785 --> 00:02:22,480
Հենց այսպես է դրսևորվում բեմական վախը:

65
00:02:22,504 --> 00:02:23,766
Ինչպե՞ս ենք պայքարում դրա դեմ:

66
00:02:23,790 --> 00:02:25,959
Նախ և առաջ, հեռանկար:

67
00:02:25,983 --> 00:02:27,342
Պատճառը մեր գլխում չէ:

68
00:02:27,366 --> 00:02:29,539
Դա ողջ օրգանիզմի բնական, հորմոնալ արձագանքն է

69
00:02:29,563 --> 00:02:32,233
ինքնուրույն աշխատող անկախ նյարդային համակարգի կողմից:

70
00:02:32,257 --> 00:02:35,197
Եվ ժառանգականությունը 
մեծ դեր է խաղում 
սոցիալական վախի հարցում:

71
00:02:35,221 --> 00:02:37,599
Ջոն Լենոնը հազարավոր կենդանի կատարումներ է ունեցել:

72
00:02:37,623 --> 00:02:39,759
Ամեն անգամ ելույթից առաջ նա սրտխառնոց էր ունենում:

73
00:02:39,783 --> 00:02:41,022
Որոշ մարդիկ ի բնե

74
00:02:41,046 --> 00:02:43,126
մեծ վախ են զգում հրապարակավ ելույթ ունենալիս:

75
00:02:43,150 --> 00:02:45,685
Քանի որ բեմական վախը 
բնական և անխուսափելի է,

76
00:02:45,709 --> 00:02:47,418
կենտրոնացեք նրա վրա, ինչը կարող եք կառավարել:

77
00:02:47,442 --> 00:02:49,454
Կատարելագործվե՛ք ՝

78
00:02:49,478 --> 00:02:50,636
նախօրոք պարապելով

79
00:02:50,660 --> 00:02:53,286
իրական ելույթի համար նախատեսված նման միջավայրում:

80
00:02:53,310 --> 00:02:55,677
Ցանկացած առաջադրանքում վարժվելը ավելացնում է փորձառությունն

81
00:02:55,701 --> 00:02:57,177
ու կրճատում տագնապը,

82
00:02:57,201 --> 00:02:59,041
այսպիսով, երբ գալիս է հրապարակավ խոսելու ժամանակը,

83
00:02:59,065 --> 00:03:01,465
դուք վստահ եք ձեր ուժերի և 
առաջադրված խնդրի լուծման վրա:

84
00:03:01,489 --> 00:03:03,386
Սթիվ Ջոբսը կրկնում էր իր հայտնի ելույթները

85
00:03:03,410 --> 00:03:04,611
հարյուրավոր ժամեր շարունակ՝

86
00:03:04,635 --> 00:03:05,970
սկսելով մի քանի շաբաթ առաջ:

87
00:03:05,994 --> 00:03:07,478
Եթե լավ գիտեք ձեր ասելիքը,

88
00:03:07,502 --> 00:03:09,197
ապա հանդիսատեսի էներգիան ձեզ կփոխանցվի,

89
00:03:09,221 --> 00:03:12,959
հակառակ դեպքում թույլ կտաք ենթատեսաթմբին ձեր մարմնին համոզել,

90
00:03:12,983 --> 00:03:14,195
որ այն գիշատիչների ոհմակի համար նախաճաշ է դառնալու:

91
00:03:14,219 --> 00:03:15,959
Բայց չէ՞ որ ողնաշարավոր ենթատեսաթումբը

92
00:03:15,983 --> 00:03:18,351
միլիոնավոր տարիների ընթացքում ավելի շատ «փորձ» է ձեռք բերել քան դուք:

93
00:03:18,375 --> 00:03:19,725
Անմիջապես բեմ բարձրանալուց առաջ,

94
00:03:19,749 --> 00:03:20,903
անարդար խաղալու

95
00:03:20,927 --> 00:03:22,087
և ուղեղին խաբելու ժամանակն է:

96
00:03:22,111 --> 00:03:24,033
Ձեռքերը վեր ձգեք ու խորը շունչ քաշեք:

97
00:03:24,057 --> 00:03:25,772
Սա կհանգստացնի

98
00:03:25,796 --> 00:03:26,984
ձեր ենթաթումբը:

99
00:03:27,008 --> 00:03:29,976
Սովորաբար բեմական վախը սաստկանում է հենց ելույթից առաջ,

100
00:03:30,000 --> 00:03:32,286
այսպիսով, օգտագործեք այդ վերջին րոպեն ձգվելու և շունչ քաշելու համար:

101
00:03:32,310 --> 00:03:34,020
Մոտենում եք բարձրախոսին, ձայնը պարզ է,

102
00:03:34,044 --> 00:03:35,390
մարմինը՝ հանգիստ:

103
00:03:35,414 --> 00:03:38,015
Լավ պատրաստված ելույթը համոզում է վայրի ամբոխին,

104
00:03:38,039 --> 00:03:40,012
որ դուք հմայագերող հանճար եք:

105
00:03:40,036 --> 00:03:41,239
Ինչպե՞ս:

106
00:03:41,263 --> 00:03:42,835
Դուք չեք հաղթահարել բեմական վախը,

107
00:03:42,859 --> 00:03:44,055
դուք յուրացրել եք այն:

108
00:03:44,079 --> 00:03:45,530
Եվ անկախ նրանից,

109
00:03:45,554 --> 00:03:46,866
թե որքան քաղաքակիրթ եք երևում,

110
00:03:46,890 --> 00:03:48,065
ուղեղի մի մութ անկյունում,

111
00:03:48,089 --> 00:03:49,375
դուք դեռ վայրի կենդանի եք,

112
00:03:49,399 --> 00:03:52,600
հեռատես, ճարտարախոս վայրի կենդանի: