Φίρελεϊ Μπάεζ:
Στις περισσότερες εξουσιαστικές σχέσεις

το θύμα προσπαθεί να βρει τη λύση.

Δεν θέλω να δημιουργώ 
αφηγήματα για το θύμα

Θέλω αυτό να το αντιστρέψω.

Η ελευθερία που προσφέρω σε κάθε πίνακα
βρίσκεται στο μεταβλητό σώμα.

μέσα από σώματα σε συνεχή κίνηση,

δίνεται χώρος στον θεατή να αλλάξει
τη σκέψη του γύρω από την εξουσία

Μέσα από αυτήν τη διαδικασία,
αλλάζεις και τον κόσμο γύρω σου.

Εκεί ακριβώς μπορεί η ομορφιά 
να είναι ανατρεπτική.

("Φιρελεϊ Μπάεζ: Ανοιχτός ορίζοντας (ή)
η σιωπή μιας πληγής")

Αν ήταν να αποφασίσω

θα ήμουν ερημίτισσα σε κάποιο βουνό
με θέα τη θάλασσα,

(γέλιο)

και θα είχα τον τεράστιο χώρο μου
με ανοιχτά παράθυρα

και δεν γ... αν η βροχή μπαίνει μέσα.

Αυτό είναι το όνειρο.

(τραγούδι από χορωδία)

(Το στούντιο της Φίρελεϊ, Μπρονξ)

Πάντως θυμάμαι πάντα κάτι να φτιάχνω.

ήδη στα έξι μου,

ζωγράφιζα για τα άλλα παιδιά 
αυτές τις πολύ φανταχτερές "μαρικίτας"

έκανα αυτές τις περίπλοκες
τουαλέτες για χορό

και πάντα είχαν ιδιαίτερα 
περίτεχνες κομμώσεις,

Πάντα ασχολούμουν με το σώμα.

Τα πρώτα παιδικά μου χρόνια ήταν
στη Λόμα ντε Καμπρέρα,

που βρίσκεται στα σύνορα της Δομηνικανής 
Δημοκρατίας με την Αϊτή.

(Φωνή από αρχείο)
Αν προχωρήσεις ευθεία

πέρα από το νοτιοανατολικό
άκρο της Κούβας,

θα βρεθείς στο δεύτερο μεγαλύτερο νησί
του ρομαντικού αρχιπελάγους.

Κάνουμε τόσες υποθέσεις για το πώς 
είναι να είσαι από την Καραϊβική,

και όταν βγαίνεις από αυτό,
μπορείς να καταλάβεις καλύτερα.

Ένας από τους πρώτους λόγους που ήθελα
να δουλέψω πάνω σε αυτούς τους πίνακες

ήταν κοιτάζοντας κάποιες από τις πρώτες
επιστημονικές εικονογραφήσεις

της χλωρίδας και της πανίδας
από τον Νέο Κόσμο.

Κοιτάζοντας τον Καρλ Λινέ,

αυτός ο τύπος είναι το θεμέλειο
των σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων

παρατήρησης και κατηγοριοποίησης.

Όμως πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς του 
ήταν μπούρδες.

Εξίσωσε το Μαύρο και Καφέ σώμα 
του Νέου Κόσμου

με την κτηνωδία.

Λέγοντας τι είναι οι άνθρωποι 
του Νέου Κόσμου,

θα περίμενες να δεις κανίβαλους 
και βαμπίρ

οπότε ακουμπώντας πάνω 
στο ήδη έκπτωτο όραμά τους

δημιουργώ κάτι νέο.

Διαβάζοντας τους πίνακές μου 
των "τσιγκουάπας",

ζητώ από τον θεατή να έρθει σε επαφή
με τα δικά του συναισθήματα

γύρω από το γυναικείο σώμα.

(Τσιγκουάπα: μυθικό πλάσμα 
της Δομηνικανικής παράδοσης)

Η τσιγκουάπα είναι αυτή η λωποδίτισσα

είναι μια πλανεύτρα

κάποιος θα παρασυρθεί από αυτήν 
και μετά θα χαθεί μια για πάντα.

Η περιγραφή είναι αρκετά διφορούμενη

Μπορεί να είναι οτιδήποτε, από μαγκούστα

μέχρι την πιο όμορφη γυναίκα,

μέχρι την πιο άσχημη γυναίκα.

Το μόνο σίγουρο είναι πως τα πόδια της
κοιτούν προς τα πίσω

αν ακολουθούσες τα βήματά τους, 
πήγαινες προς τη λάθος κατεύθυνση..

κι έχει αυτήν τη λαμπερή χαίτη,

ήταν για να μας προκαλεί τέτοιο φόβο,

που να είμαστε ήσυχοι όσο χρειάζεται, 
ώστε να μας μαθαίνουν τους καλούς τρόπους.

Ο κανονιστικός τόνος αυτής της ιστορίας

τις παρουσιάζει ως θηλυκά πλάσματα
που ξεσαλώνουν

Είναι υπερσεξουαλικές κι εκτροχιάζουν
τον πολιτισμό.

Και η υποκείμενη ιστορία είναι πως είναι
ιδιαίτερα ανεξάρτητες,

με αυτοκυριαρχία,

κι έχουν βαθιά συναισθήματα.

Οπότε ποιος δεν θα ήθελε να είναι έτσι;

Αυτό που ήταν συναρπαστικό
στην χρήση αυτής της εικόνας

ήταν η δυνατότητα να ενσωματώσω όλα
αυτά που είχαν κατονομαστεί ως επαίσχυντα

που είχαν θεωρηθεί ανεπιθύμητα

και να τα επαναπροσδιορίσω ως κάτι όμορφο

και με μια ματιά πόθου.

("Σιγκουάπα Αντελάνα", 2018 Χάρλεμ)

Πρόσαφατα πήγα σε μια θεία μου, 
και μου έλεγε

"Ξέρεις, ποτέ δεν περίμενα
ότι θα γινόσουν καλλιτέχνης".

Ήταν εκείνη που μας μεγάλωνε
όταν ήμουν γύρω στα εφτά.

κι αυτή νομίζω πως το έβλεπε 
κάτι σαν μπελά

αφού προσπαθούσα να ράψω
χαρτιά μεταξύ τους

και τα δάχτυλά μου έβρισκαν
στη βελόνα

σαν να έραβα τα δάχτυλά μου.

Όμως εγώ έλεγα, 
"θέλω να δέσω το βιβλίο μου".

"Θα είναι κάτι φοβερό.
Θα το φτιάξω τέλεια".

Με φώναζαν πάντως...ίσως "καταστροφέα" 
ή "διάβολο".

(γέλια)

Όποτε φαντάζομαι έναν καλλιτέχνη,

είναι κάποιος πολύ συγκροτημένος

σαν μια "δεσποινίδα ζωγράφο".

Όμως, εγώ αισθάνομαι σαν μηχανικός
αυτοκινήτων

Η μαμά μου είναι μια εξαιρετική μοδίστρα

Μπορεί να φτιάξει πολύ ωραία πράγματα.

Αλλά ήταν τόσο εγκλωβισμένη δουλεύοντας
100 ώρες την εβδομάδα

ώστε πάντα κάνει πράγματα
για καθαρή χρήση.

Αυτό δημιουργεί μεγάλη αβεβαιότητα.

Οπότε κανένα από τα πράγματα που φτιάχνεις
δεν πρόκειται να κρατήσει πολύ.

Προσπαθώ να σπάσω αυτόν τον κύκλο και να
διδάξω τους ανηψιούς και τις ανηψιές μου

να βλέπουν τους εαυτούς τους ως μέρος
μεγαλύτερων κύκλων πριν από αυτούς

και μεγάλων κύκλων εμπρός τους

πως κάθε επιλογή μας στηρίζεται σε όσους 
ελπίζουμε να αγαπήσουμε στο μέλλον

και τους ανθρώπους που αγαπάμε
στο παρελθόν.

Είναι πάντα στα όρια της αντίληψής σου

να δημιουργήσεις κάτι καινούριο.

Είναι εξουθενωτικό,

αλλά απεριόριστο.