0:00:06.953,0:00:09.856
Та өмнө нь төгс ертөнцийн талаар [br]төсөөлж байсан уу?

0:00:09.856,0:00:12.676
Ямар ч дайн, ядуурал эсвэл [br]гэмт хэрэггүй тийм нэгэн ертөнц?

0:00:12.676,0:00:14.636
Хэрвээ тийм бол та ганцаараа биш юм.

0:00:14.636,0:00:19.206
Жишээ нь: философич хаантай,[br]соён гэгээрсэн засаглалыг Платон мөрөөдөж,

0:00:19.206,0:00:22.077
олон шашин хойд амьдралд [br]мөнхийн жаргал байдгийг амлаж,

0:00:22.077,0:00:23.382
түүхийн туршид

0:00:23.382,0:00:27.447
хэд хэдэн бүлэг хүмүүс дэлхийн дээр [br]диваажинг бүтээх гэж оролдсон билээ.

0:00:27.447,0:00:32.926
Томас Мор 1516 онд бичсэн "Утопи" [br]номоороо уг ойлголтыг нэрлэсэн юм.

0:00:32.926,0:00:35.237
Утопи нь Грекээр "огт байхгүй" гэсэн[br]утгатай ба

0:00:35.237,0:00:37.887
хэдийгээр биелэх боломжгүй[br]мөрөөдлийг илтгэж байгаа ч

0:00:37.887,0:00:40.077
өнөө цагийн улс төр, [br]шинжлэх ухааны дэвшил нь

0:00:40.077,0:00:44.068
тэдгээр мөрөөдлүүдийг бодит[br]болгоход тусласан билээ.

0:00:44.068,0:00:46.687
Гэвч тэрхүү мөрөөдлүүд [br]он цагийн туршид

0:00:46.687,0:00:50.837
дайн дажин, өлсгөлөн, дарлал мөлжлөгийн[br]хар дарсан зүүд болж хувирсан юм.

0:00:50.837,0:00:53.988
Тиймээс ч уран бүтээлчид утопид эргэлзэж[br]эхэлмэгц

0:00:53.988,0:00:58.768
"сайн бус газар" гэсэн утгатай дистопи[br]урсгал төрөн гарчээ.

0:00:58.768,0:01:03.418
Хамгийн эртний дистопи бүтээлийн нэг нь [br]Жонатан Свифтийн "Гулливерийн аялал" юм.

0:01:03.418,0:01:06.848
Гулливер аяллынхаа туршид бодит бус,[br]зохиомол нийгэмтэй тааралдах ба

0:01:06.848,0:01:10.138
тэдгээрийн зарим нь эхэндээ гайхалтай мэт[br]санагдавч сүүлдээ

0:01:10.138,0:01:11.728
олон муу талтай[br]гэдгийг ойлгоно.

0:01:11.728,0:01:13.628
Уг зохиолд[br]Лапута хэмээх нисдэг арлын

0:01:13.628,0:01:18.287
эрдэмтэд болон нийгмийн шийдвэр гаргагчид[br]хүмүүсийн бодит хэрэгцээг хангахаас илүү

0:01:18.287,0:01:22.147
хэт туйлширсан, ямар ч ашиггүй[br]системийн араас хөөцөлдөж байна.

0:01:22.147,0:01:25.168
Учир зүйн төгс зохицолдоонд[br]амьдрах Хүэнэм нь

0:01:25.168,0:01:30.128
жинхэнэ хүний төгс бус байдлыг тэвчиж[br]чаддахгүй байгаагаар гардаг.

0:01:30.128,0:01:33.488
Свифт энэхүү бүтээлээрээ[br]хэт их туйлширсан нийгмийн хандлагууд нь

0:01:33.488,0:01:37.179
тухайн нийгмийнхээ дутагдлуудыг[br]ил болгон харуулдаг талаар дурьдаж,

0:01:37.179,0:01:40.138
тэрхүү "дистопи" хэмээх[br]хийсвэр ертөнцийн

0:01:40.138,0:01:42.258
өөр өөр төсөөллийг толилуулсан юм.

0:01:42.258,0:01:46.952
Дараагийн хэдэн зуунд ч бас үүн шиг[br]олон бүтээл төрсөн.

0:01:46.952,0:01:50.669
Хэдийгээр аж үйлдвэрлэлийн эрин[br]ажил хөнгөвчлөхийг оролдсон ч

0:01:50.669,0:01:54.530
эсрэгээрээ бизнес эрхлэгчдийг[br]хаанаас ч илүү баян болгож,

0:01:54.530,0:01:57.858
жирийн ажилчдыг ядуурал, [br]үйлдвэрүүдэд хорьсон юм.

0:01:57.858,0:02:02.699
1800 оны сүүлээр олон хүмүүс ирээдүй[br]цаашид ямар байх бол хэмээн айдаг байлаа.

0:02:02.699,0:02:06.489
"Цаг хугацааны машин" зохиолоороо [br]Вэлс нийгмийн дээд болон ажилчин анги

0:02:06.489,0:02:09.209
хоёр өөр төрөл зүйл болон хувирч[br]байгаагаар,

0:02:09.209,0:02:13.840
"Төмөр өсгий" зохиолоороо Жэк Лондон[br]ядуу ардыг удирдах

0:02:13.840,0:02:17.399
харгис олигархуудыг[br]тус тус дүрсэлсэн байдаг.

0:02:17.399,0:02:22.609
Харин шинэ зуун илүү сэтгэл хөдөлгөм бас[br]аймшигтай өөрчлөлтүүдийг авчирсан юм.

0:02:22.609,0:02:26.680
Анагаах ухааны дэвшил нь биологийн нөөц[br]чадавхийг хол давах боломж олгож,

0:02:26.680,0:02:29.350
сошиал медиагийн тусламжтайгаар[br]энгийн ард түмэн болон

0:02:29.350,0:02:31.980
эрх мэдэлтнүүд эгшин зуур[br]холбогдох боломжтой болсон юм.

0:02:31.980,0:02:36.159
Олдус Хагслигийн "Зоригт шинэ ертөнц"-д[br]хотын иргэдийн генийг хүн тус бүр

0:02:36.159,0:02:39.910
нийгмийн үүргээ зохистой биелүүлэх[br]зорилгоор өөрчилсөн байдаг.

0:02:39.910,0:02:43.390
Хэдийгээр элдэв суртал болон эм тариа нь[br]нийгмийг жаргалтай байлгах ч

0:02:43.390,0:02:46.490
хүн төрөлхтний нэгэн амин чанар[br]үгүй болсон нь тодхон мэдрэгддэг.

0:02:46.490,0:02:52.020
Гэвч хамгийн их алдаршсан дистопи нь[br]огтхон ч төсөөллийн зүйл байгаагүй юм.

0:02:52.020,0:02:55.101
Европчууд урьд хожид байгаагүй[br]агуу дайнтай нүүр тулах үед

0:02:55.101,0:02:57.673
шинэ улс төрийн хөдөлгөөнүүд [br]хүчээ авч эхэлжээ.

0:02:57.673,0:03:00.610
Тэдгээрийн зарим нь нийгмийн бүх[br]ялгааг устгахыг амлаж байхад

0:03:00.610,0:03:04.331
зарим нь домог болсон үндэс язгуураар[br]хүмүүсийг нэгтгэхийг оролдож байв.

0:03:04.331,0:03:07.621
Үр дүнд нь бодит ертөнцийн[br]дистопи бий болсон юм.

0:03:07.621,0:03:11.131
Жирийн амьдрал төр засгийн хараан дор[br]өрнөж,

0:03:11.151,0:03:14.812
тэрхүү амьдралын хэв маягт[br]багтаагүй хүн бүрийг

0:03:14.812,0:03:16.902
үхэл хайр найргүй дайран авч байв.

0:03:16.902,0:03:19.812
Тэр үеийн зохиолчид тэр аймшигийг[br]зүгээр ажиглаад зогсохгүй

0:03:19.812,0:03:22.231
дунд нь амьдарч байсан юм.

0:03:22.231,0:03:26.782
ЗХУ-ын зохиолч Евгений Замятин "Бид"[br]бүтээлдээ эрх чөлөө болон

0:03:26.782,0:03:30.652
хувь хүний онцлог устан алга болсон[br]ертөнцийг дүрсэлжээ.

0:03:30.652,0:03:34.832
Энэхүү зохиол нь ЗХУ-д хориглогдсон ч,[br]фашизм, коммунизмын эсрэг тууштай тэмцсэн

0:03:34.832,0:03:39.533
Жорж Орвэл зэрэг олон зохиолчдын[br]онгод урам болсон юм.

0:03:39.533,0:03:43.362
Түүний "Амьтаны ферм" зохиол нь зөвлөлтийн[br]дэглэмийг шууд шүүмжилж,

0:03:43.362,0:03:50.442
"1984" зохиол нь тоталитаризм, медиа болон[br]хэл шинжлэлийг өргөн утгаар шүүмжилжээ.

0:03:50.442,0:03:54.013
Харин АНУ-ийн зохиолч Синклэр Люис[br]"Энд болох боломжгүй" зохиолдоо

0:03:54.013,0:03:59.412
ардчилал өөрөө фашизм үүсэх нөхцлийг[br]хичнээн амар тавьдгийг харуулжээ.

0:03:59.412,0:04:01.693
Дэлхийн хоёр дугаар дайны[br]дараах арван жилд

0:04:01.693,0:04:04.904
цөмийн энерги, хиймэл оюу ухаан,[br]сансрын аялал гэх мэт

0:04:04.904,0:04:06.963
шинэ үеийн технологи[br]хүн төрөлхтний ирээдүйд

0:04:06.963,0:04:09.553
хэрхэн нөлөөлж болохыг[br]эргэцүүлж эхэлжээ.

0:04:09.553,0:04:12.422
Олонхи хүмүүс их амжилтыг төсөөлж[br]байсан ч, эсрэгээрээ

0:04:12.422,0:04:18.044
дистопи шинжлэх ухааны уран зөгнөлүүд[br]кино, ном, тоглоом болон хүрээгээ тэлжээ.

0:04:18.044,0:04:21.403
Роботууд зохион бүтээгчийнхээ[br]эсрэг босч,

0:04:21.403,0:04:25.494
зурагт дэлгэцээр маш их хэмжээний цэнгээнт[br]нэвтрүүлгүүд удаа дарааллан гарна.

0:04:25.494,0:04:30.153
Шавхагдсан нөөцтэй, хүн ам ихэдсэн,[br]гэмт хэрэгт ялзарсан хотуудаар дүүрсэн

0:04:30.153,0:04:34.003
дэлхийгээс хүмүүс дайжиж, өөр[br]гариг дээр цөхрөнгүй ажиллана.

0:04:34.003,0:04:36.644
Гэхдээ улс төр үүнээс огтхон ч[br]ангид байгаагүй.

0:04:36.644,0:04:41.514
"Манаач", "Ноён Стрэнжлөүв" зэрэг кинонууд[br]цөмийн дайны бодит аюулыг дэлгэж,

0:04:41.514,0:04:44.645
Харин "Зарц эмэгтэйн тууж", [br]"V for Vendetta" зэрэг бүтээлүүд

0:04:44.645,0:04:49.634
хямралын үед хүний эрх ямар хурдан[br]үгүй болж болохыг анхааруулна.

0:04:49.634,0:04:53.294
Өнөөгийн дистопи зөгнөлт зохиолууд[br]энэ цаг үеийн айдас болох

0:04:53.294,0:04:54.644
тэгш бус байдал,

0:04:54.644,0:04:55.804
цаг агаарын өөрчлөлт,

0:04:55.804,0:04:57.005
төр засгийн эрх мэдэл,

0:04:57.005,0:04:58.914
халдварт өвчин[br]зэргийг тусгасаар байна.

0:04:58.914,0:05:01.855
Тэгвэл яагаад заавал энэ[br]муу бүхэнтэй зууралдах ёстой гэж?

0:05:01.855,0:05:04.284
Яагаад гэвэл дистопигийн цаад утга нь[br]

0:05:04.284,0:05:08.095
зүгээр нэг улс төр эсвэл техник[br]технологийн тухай бус

0:05:08.095,0:05:14.344
хүн чанар гэдэг аливаа нэгэн идеал хэвэнд[br]орж болдгийг анхааруулсан учраас юм.

0:05:14.344,0:05:17.665
Одоо бүгдээрээ анх төсөөлсөн төгс[br]ертөнцийнхөө талаар дахин бодоцгооё.

0:05:17.665,0:05:21.886
Та ингэх явцдаа тэрхүү ертөнцийг[br]бүтээхийн тулд юу шаардагдах,

0:05:21.886,0:05:24.355
хүмүүсийг хэрхэн нэгдүүлэх,

0:05:24.355,0:05:28.065
бас хэрхэн удаан хугацаанд тогтвортой[br]байлгах талаар бодож үзсэн үү?

0:05:28.065,0:05:30.055
Та дахин нэг бодоод үзнэ үү.

0:05:30.055,0:05:32.507
Таны төсөөлсөн тэр төгс ертөнц[br]үнэхээр төгс гэж үү?