WEBVTT 00:00:07.035 --> 00:00:09.825 Je wordt gevangen in je eigen lichaam. NOTE Paragraph 00:00:09.825 --> 00:00:13.610 Verleden, heden en toekomst zijn één. NOTE Paragraph 00:00:13.610 --> 00:00:18.314 Met enorme kracht word je als een raket de lucht ingeschoten. NOTE Paragraph 00:00:18.314 --> 00:00:22.824 De grens tussen mensen en dingen vervagen. NOTE Paragraph 00:00:23.125 --> 00:00:26.355 Talloze dichters en schrijvers hebben inmiddels geprobeerd 00:00:26.355 --> 00:00:28.880 een paniekaanval te beschrijven. 00:00:28.880 --> 00:00:31.781 Het is zo overweldigend dat mensen denken 00:00:31.781 --> 00:00:36.481 dat het een hartaanval, beroerte, of andere levensbedreigende aandoening is. 00:00:36.841 --> 00:00:40.060 Hoewel paniekaanvallen geen blijvend letsel veroorzaken, 00:00:40.060 --> 00:00:44.371 kan de angst voor een nieuwe aanval iemands leven beperken, 00:00:44.371 --> 00:00:46.755 en nieuwe paniekaanvallen veroorzaken. NOTE Paragraph 00:00:46.961 --> 00:00:49.357 Onderzoek toont aan dat één op de drie mensen 00:00:49.357 --> 00:00:52.730 minstens een keer in zijn leven een paniekaanval krijgt. 00:00:52.730 --> 00:00:55.379 En of het nou de eerste of de honderdste keer is, 00:00:55.379 --> 00:00:57.967 of dat je het bij een ander ziet, 00:00:57.967 --> 00:01:00.717 niemand wil dat nog een keer meemaken. 00:01:00.717 --> 00:01:03.547 En beter begrijpen wat het is, is niet prettig, 00:01:03.547 --> 00:01:04.937 maar wel noodzakelijk, 00:01:04.937 --> 00:01:09.616 want preventie is alleen mogelijk als je begrijpt wat een paniekaanval is. NOTE Paragraph 00:01:10.166 --> 00:01:11.696 Feitelijk is een paniekaanval 00:01:11.696 --> 00:01:17.127 een overdreven lichamelijke reactie op het waarnemen van gevaar. 00:01:17.127 --> 00:01:19.427 Deze reactie ontstaat in de amygdala, 00:01:19.427 --> 00:01:22.627 het deel van de hersenen dat angstreacties verwerkt. 00:01:22.627 --> 00:01:24.537 Als de amygdala angstsignalen ontvangt, 00:01:24.537 --> 00:01:27.392 reageert het sympathische zenuwstelsel, 00:01:27.392 --> 00:01:29.641 waardoor adrenaline vrijkomt. 00:01:29.891 --> 00:01:33.317 Adrenaline versnelt de hartslag en ademhaling 00:01:33.317 --> 00:01:37.339 om bloed en zuurstof snel naar de arm- en beenspieren te brengen. 00:01:37.339 --> 00:01:39.642 De hersenen krijgen ook meer zuurstof, 00:01:39.642 --> 00:01:42.092 wat ze alerter en effectiever maakt. NOTE Paragraph 00:01:42.882 --> 00:01:44.312 Tijdens een paniekaanval 00:01:44.312 --> 00:01:48.269 is de reactie veel heftiger dan eigenlijk nodig is 00:01:48.269 --> 00:01:50.326 in een gevaarlijke situatie, 00:01:50.326 --> 00:01:55.115 met als gevolg hartkloppingen, zwaar ademhalen en hyperventilatie. 00:01:55.115 --> 00:01:57.805 Veranderingen in de bloedstroom veroorzaken duizeligheid 00:01:57.805 --> 00:02:00.289 en gevoelloze handen en voeten. NOTE Paragraph 00:02:00.819 --> 00:02:03.869 Meestal duurt een paniekaanval niet langer dan tien minuten. 00:02:03.869 --> 00:02:07.289 Dan neemt de prefrontale cortex het van de amygdala over 00:02:07.289 --> 00:02:10.639 en wordt het parasympatische zenuwstelsel geactiveerd. 00:02:10.639 --> 00:02:14.140 Hierdoor komt het hormoon acetylcholine vrij, 00:02:14.140 --> 00:02:19.063 waardoor de hartslag verlaagt en de paniekaanval wegzakt. NOTE Paragraph 00:02:19.273 --> 00:02:22.223 Tijdens een paniekaanval reageert het lichaam op angst 00:02:22.223 --> 00:02:25.901 alsof er een echte dreiging is, 00:02:25.901 --> 00:02:27.351 of nog erger. 00:02:27.351 --> 00:02:30.151 We weten niet zeker waarom dit gebeurt, 00:02:30.151 --> 00:02:34.870 maar soms roept iets een traumatische herinnering op, 00:02:34.870 --> 00:02:37.030 waardoor een paniekaanval ontstaat. 00:02:37.030 --> 00:02:39.748 Paniekaanvallen kunnen onderdeel zijn van angststoornissen 00:02:39.748 --> 00:02:46.654 zoals PTSS, sociale angststoornis, OCS, en gegeneraliseerde angststoornis. 00:02:46.654 --> 00:02:50.374 Terugkerende paniekaanvallen, piekeren over nieuwe aanvallen, 00:02:50.374 --> 00:02:53.350 en je anders gaan gedragen om paniekaanvallen te voorkomen 00:02:53.350 --> 00:02:56.740 kunnen leiden tot een diagnose van een paniekstoornis. NOTE Paragraph 00:02:57.120 --> 00:02:59.522 De voornaamste behandelingen bij paniekstoornissen 00:02:59.522 --> 00:03:03.644 zijn antidepressiva en cognitieve gedragstherapie, 00:03:03.644 --> 00:03:05.374 oftewel CGT. 00:03:05.374 --> 00:03:08.614 De slagingskans is voor beiden 40%, 00:03:08.614 --> 00:03:12.410 hoewel ze niet bij iedereen even succesvol zijn. 00:03:12.410 --> 00:03:16.300 Antidepressiva hebben echter wel vaak bijwerkingen 00:03:16.300 --> 00:03:20.110 en 50% van de mensen heeft een terugval na het stoppen met de medicatie. 00:03:20.110 --> 00:03:25.713 Gedragstherapie heeft langer effect en kent maar 20% terugval. NOTE Paragraph 00:03:25.983 --> 00:03:28.653 Het doel van CGT bij paniekstoornissen 00:03:28.653 --> 00:03:31.675 is het aanleren en trainen van praktische oefeningen 00:03:31.675 --> 00:03:35.437 om zowel lichamelijk als geestelijk grip te krijgen 00:03:35.437 --> 00:03:39.537 op gevoelens en gedachten tijdens een paniekaanval. NOTE Paragraph 00:03:39.657 --> 00:03:44.706 Eerst worden de lichamelijke oorzaken van een paniekaanval uitgelegd, 00:03:44.706 --> 00:03:47.336 dan volgen ademhalings- en spieroefeningen 00:03:47.336 --> 00:03:51.485 die helpen de ademhaling onder controle te krijgen. NOTE Paragraph 00:03:51.825 --> 00:03:54.265 Dan volgt cognitieve herstructurering, 00:03:54.265 --> 00:03:56.939 waarbij de gedachten worden bijgestuurd 00:03:56.939 --> 00:03:58.753 die tijdens aanvallen ontstaan -- 00:03:58.753 --> 00:04:02.885 bijvoorbeeld dat je stikt, een hartaanval hebt, of doodgaat -- 00:04:02.885 --> 00:04:06.277 en deze te vervangen door juiste gedachten. NOTE Paragraph 00:04:07.065 --> 00:04:09.494 De volgende stap is de confrontatie aangaan 00:04:09.494 --> 00:04:14.124 met gevoelens en situaties die normaal paniekaanvallen veroorzaken. 00:04:14.654 --> 00:04:17.857 Het doel is om de gedachte los te laten 00:04:17.857 --> 00:04:22.010 dat deze gevoelens en situaties gevaarlijk zijn. NOTE Paragraph 00:04:22.307 --> 00:04:27.512 Zelfs na therapie blijft het moeilijk om te gaan met een paniekaanval, 00:04:27.512 --> 00:04:32.209 maar door oefening kan de methode aanvallen voorkomen en kalmeren 00:04:32.209 --> 00:04:36.818 en uiteindelijk de greep van de paniek op iemands leven verlichten. NOTE Paragraph 00:04:37.518 --> 00:04:39.208 Naast de standaard therapie 00:04:39.208 --> 00:04:44.615 hebben veel mensen met paniekaanvallen baat bij de ideeën achter CGT: 00:04:44.615 --> 00:04:50.116 dat angst je geen kwaad doet, maar eraan vasthouden wel. 00:04:50.116 --> 00:04:52.676 Zelfs als je nooit een paniekaanval hebt gehad, 00:04:52.676 --> 00:04:57.429 is het goed te weten hoe je ze bij jezelf en bij anderen kan identificeren, 00:04:57.429 --> 00:05:01.839 en de aanvallen herkennen is de eerste stap naar preventie.