WEBVTT 00:00:01.222 --> 00:00:01.892 katholiek? 00:00:01.897 --> 00:00:05.897 Nee, evangelisch. De vader had een speciale dienst aangevraagd. 00:00:06.413 --> 00:00:08.923 Om dank te betuigen. 00:00:09.481 --> 00:00:12.211 Omdat zijn kind, en ik herinner me dit geval omdat.. 00:00:12.281 --> 00:00:17.621 Toen Argentina en ik het kind wilden terugbrengen naar de school, zei de directeur: nee. 00:00:18.419 --> 00:00:20.723 Dat de kinderen bang voor hem waren. 00:00:20.723 --> 00:00:23.576 'Nee, maar hij heeft het recht, hij heeft geen stuipen meer.' 00:00:24.153 --> 00:00:28.714 En de directeur zei: oké, we gaan met de docenten praten en kijken wat zij zeggen. 00:00:29.762 --> 00:00:37.031 Als zij alle andere kinderen willen instrueren wat ze moeten doen als hij stuiptrekkingen heeft.. 00:00:37.329 --> 00:00:41.500 en als ze niet meer bang zijn, dan accepteren we hem weer. 00:00:41.860 --> 00:00:45.267 Ik herinner me dat we een poppentheater hadden. 00:00:45.491 --> 00:00:50.185 We hadden een poppentheater opgezet en we verzonnen een liedje. 00:00:50.185 --> 00:00:54.196 En we gingen van klas tot klas om het uit te voeren. 00:00:56.776 --> 00:01:04.837 Toen hadden we een scenario hoe we het kind weer terug konden brengen naar zijn gewone school. 00:01:05.377 --> 00:01:09.614 Er gebeurden ons dingen waardoor we leerden hoe... 00:01:11.076 --> 00:01:14.565 Dat was het eerste keer dat we iemand hebben teruggebracht naar school. 00:01:15.087 --> 00:01:21.800 Want we wisten niet hoe we dat moesten doen, maar we leerden dat we de gemeenschap moesten voorbereiden.. 00:01:21.870 --> 00:01:23.871 voordat we het kind konden terugbrengen. 00:01:24.909 --> 00:01:28.114 En dit kind was al bekend in de school.. 00:01:28.143 --> 00:01:32.330 en de kinderen zeiden: hij heeft aanvallen. 00:01:32.412 --> 00:01:36.579 Ja misschien associëren ze dat met de duivel ofzo. 00:01:37.959 --> 00:01:44.195 Dat was mooi, want we zongen met de kinderen en deden een poppentheater. 00:01:44.756 --> 00:01:48.991 En het kind keerde terug naar zijn klas en is nooit meer bij ons geweest. 00:01:49.061 --> 00:01:51.798 We gaven hem alleen begeleiding naderhand. 00:01:51.798 --> 00:01:58.619 En hij moest dus nog zijn medicijnen nemen tot een zekere leeftijd? 00:01:58.649 --> 00:02:03.797 Hij nam drie of vier jaar medicijnen. 00:02:03.797 --> 00:02:06.892 Is dat gebruikelijk dat het na vijf jaar... 00:02:06.892 --> 00:02:10.497 In sommige gevallen, want in andere gevallen is het permanent. 00:02:10.497 --> 00:02:13.396 En weet je hoe dit kind hier bij ons kwam? 00:02:13.396 --> 00:02:21.955 Tegen de vader was gezegd dat het goed voor het kind was om eendeneieren te eten. 00:02:21.955 --> 00:02:23.307 Dat is de werkelijkheid. 00:02:23.307 --> 00:02:26.884 'Je kind zal genezen als je hem eendeneieren geeft.' 00:02:26.884 --> 00:02:31.232 En hij begon overal eendeneieren te zoeken. 00:02:31.232 --> 00:02:35.743 En hij kwam bij een huis dat ver weg was en vroeg of ze eenden hadden. 00:02:35.763 --> 00:02:43.901 En dat hadden ze, en toen begonnen ze te praten over waarom hij eendeneieren zocht. 00:02:43.901 --> 00:02:51.843 'Dat helpt niet. Weet je, ga naar Argentina, zij kan je helpen.' 00:02:52.023 --> 00:02:59.418 Zo kwam dat kind bij ons. Ze zeiden: ga naar Argentina, zij kan je helpen. 00:02:59.459 --> 00:03:05.056 Dus nu koopt hij geen eendeneieren meer, nu hij bij ons is. 00:03:06.593 --> 00:03:11.830 Zoals Francisco zegt, we hebben veel geleerd in die jaren. 00:03:11.830 --> 00:03:19.092 Het eerste was dat onze dochter de school was voor ons leven. 00:03:19.092 --> 00:03:28.619 En wij geven nu al 21 jaar workshops aan ouders. 00:03:28.877 --> 00:03:34.271 Dat doen we in twee dagen, we zetten de workshops op, Francisco en ik. 00:03:34.271 --> 00:03:37.830 We leerden van een Colombiaanse, die heet... 00:03:38.579 --> 00:03:46.196 Nouja, de Colombiaanse gaf ook de workshops en we leerden wat van haar. 00:03:46.756 --> 00:03:50.904 En nu geven we al meer dan 20 jaar de workshops aan de ouders. 00:03:50.904 --> 00:03:56.240 We doen dat door middel van spelletjes, we vermaken ze. 00:03:56.240 --> 00:04:02.748 En ik zeg altijd tegen de ouders dat je als ouder van een kind met een handicap.. 00:04:02.748 --> 00:04:10.105 veel geduld moet hebben, en sterk moet zijn.. 00:04:10.105 --> 00:04:15.830 omdat barrières worden doorbroken en doelen worden bereikt. 00:04:15.890 --> 00:04:21.396 Het leven gaat door en wat we nu doen voor onze kinderen.. 00:04:21.396 --> 00:04:24.289 zal leven en doodgaan met ons. 00:04:24.289 --> 00:04:27.333 Want het geeft ons tevredenheid. 00:04:27.363 --> 00:04:30.038 Wat kunnen we doen voor onze kinderen? 00:04:30.038 --> 00:04:36.444 Je kan gaan zitten en je afvragen: wie komt me helpen met mijn kind, nee. 00:04:36.444 --> 00:04:43.296 Dus de workshops zijn om ze energie en kracht te geven.. 00:04:43.296 --> 00:04:46.709 ze sterker te maken en ze beter te laten zorgen voor hun kinderen. 00:04:47.133 --> 00:04:48.421 Het is heel interessant. 00:04:48.471 --> 00:04:52.064 We hebben heel veel geleerd in al die jaren. 00:04:52.094 --> 00:04:57.633 We wisten niets over handicaps, niets. 00:04:57.739 --> 00:05:07.487 We moesten overal wat over leren, op allerlei plekken. 00:05:12.249 --> 00:05:13.761 Jullie bedankt. 00:05:13.801 --> 00:05:17.491 Nee, jullie bedankt. 00:05:18.060 --> 00:05:21.183 Wat ik vroeg... 00:05:27.383 --> 00:05:37.191 Welk voordeel hebben de kinderen van het transport? 00:05:41.156 --> 00:05:46.493 Ik denk dat er voordelen zijn die je niet meteen ziet.. 00:05:46.493 --> 00:05:47.917 maar die wij wel kennen. 00:05:47.927 --> 00:05:51.880 Bijvoorbeeld kinderen die nooit naar school gingen, gaan nu wel. 00:05:51.880 --> 00:05:53.928 Dat is een belangrijke... 00:05:53.958 --> 00:05:59.597 We hebben het over gezondheid, maar het gaat uiteindelijk ook om 'schoolinclusie', sociale inclusie. 00:05:59.597 --> 00:06:05.832 Kinderen die nooit naar de kerk van hun ouders gingen, gaan nu wel met hun ouders. 00:06:07.502 --> 00:06:14.297 Het is door het werk van veel mensen dat dit kan gebeuren. 00:06:14.297 --> 00:06:20.178 Vroeger moesten we de deuren langsgaan om kinderen te zoeken. 00:06:20.227 --> 00:06:28.125 Nu niet, als er een gehandicapt kind wordt geboren horen we dat soms al na één dag. 00:06:28.175 --> 00:06:34.409 Als het is geïdentificeerd, neemt de verloskundige het kind mee met de moeder. 00:06:34.409 --> 00:06:40.061 We hoeven niet meer op pad, zij gaan automatisch al op zoek naar hulp. 00:06:40.061 --> 00:06:44.063 Hiervoor gebeurde dat niet, dan moesten wij altijd op zoek. 00:06:44.063 --> 00:06:47.279 We hebben kinderen gevonden die opgesloten zaten. 00:06:47.279 --> 00:06:51.371 Weet je nog van dat meisje dat we vonden in een vat? 00:06:51.371 --> 00:06:54.871 Daar liet de moeder haar achter als ze naar de markt ging. 00:06:54.871 --> 00:06:56.919 Of kinderen... 00:07:02.149 --> 00:07:10.683 Of kinderen die vastgebonden werden aan bed, omdat de moeder naar het meer moest om kleding moest wassen. 00:07:10.683 --> 00:07:16.219 Dan is het heel moeilijk wat je moet doen. Geef ik de moeder aan, of wat doe ik? 00:07:16.219 --> 00:07:21.064 Maar als ik weet dat dat de manier van de moeder is om voor haar te zorgen, hoe ga ik dat doen. 00:07:21.104 --> 00:07:30.651 Het is heel ingewikkeld, maar nu heb ik het gevoel dat er al veel kinderen op de gewone school zitten 00:07:30.721 --> 00:07:36.966 die naar school gaan, die vriendjes hebben, dat gebeurde vroeger niet. 00:07:36.996 --> 00:07:43.408 Nu zijn er op het speciaal onderwijs minder kinderen, en meer op het reguliere onderwijs. 00:07:43.468 --> 00:07:46.709 Beetje bij beetje is er een transitie gaande. 00:07:46.709 --> 00:07:52.872 De school had zijn moment, en nu is het tijd om meer kinderen naar reguliere scholen te brengen. 00:07:52.872 --> 00:07:54.336 Dat gebeurt nu. 00:07:54.386 --> 00:08:05.896 Nu zijn er kinderen op wielen (fietsen?) te zien, of kinderen die zo alleen reizen.. 00:08:05.916 --> 00:08:08.487 iets dat vroeger niet gebeurde. 00:08:08.547 --> 00:08:12.046 Of ze doen mee met een activiteit waar iedereen aan meedoet 00:08:12.046 --> 00:08:16.514 daar zijn nu ook kinderen met een handicap te zien, vroeger zag je dat niet. 00:08:16.514 --> 00:08:18.561 Dat was ondenkbaar. 00:08:18.697 --> 00:08:24.142 Er waren momenten, er was strijd.. 00:08:24.142 --> 00:08:28.303 onze dochter had een heel groot hoofd. 00:08:28.303 --> 00:08:30.559 Ze werd aangekeken want het was indrukwekkend. 00:08:30.559 --> 00:08:40.853 Ik herinner me dat we haar na lange tijd in het ziekenhuis mee namen de straat op in een rolstoel.. 00:08:40.950 --> 00:08:44.783 op de hoofdstraat, waar veel beweging is. 00:08:44.853 --> 00:08:50.524 Ik herinner me dat er heel veel mensen en kinderen keken naar het hoofd van onze dochter. 00:08:50.524 --> 00:08:53.985 Argentina zei: laten we teruggaan, ik kan dit niet aan. 00:08:53.985 --> 00:09:00.566 Ik zei: nee we kunnen niet terug, want als we nu teruggaan, gaan we nooit meer de straat op. 00:09:00.566 --> 00:09:06.034 En dat is niet alleen ons gebeurd, maar ook andere jongeren, andere ouders. 00:09:06.034 --> 00:09:10.775 Zonder de strijd van die ouders zou dit niet gebeuren. 00:09:10.775 --> 00:09:16.472 Nu zijn ze een park en een school aan het bouwen in Santiago en ze denken daarbij aan personen met een handicap. 00:09:16.472 --> 00:09:18.829 En ze denken aan toegankelijkheid. 00:09:18.829 --> 00:09:24.748 Een burgemeester heeft vier parken aangelegd, en heeft ze allemaal toegankelijk gemaakt. 00:09:24.748 --> 00:09:28.971 Er is een strijd gaande. 00:09:28.971 --> 00:09:34.700 Nu zijn er plekken waar iedereen kan meedoen, hiervoor bestond dit alles niet. 00:09:34.700 --> 00:09:39.728 Maar het is een strijd van veel mensen, veel ouders, of mensen met een handicap.. 00:09:39.728 --> 00:09:48.437 die de blikken van mensen moesten negeren, de woorden die soms pijn doen. 00:09:48.437 --> 00:09:51.775 Dat gebeurt niet meer. 00:09:52.338 --> 00:09:58.953 Maar het is een constante strijd geweest van veel mensen, waardoor het vooruit is gegaan. 00:09:59.853 --> 00:10:06.839 Ik droom ervan dat Sololá en Santiago Atitlán de eerste 'inclusieve' gemeenschap wordt van Guatemala. 00:10:07.607 --> 00:10:09.811 Daar droom ik van. 00:10:10.640 --> 00:10:18.464 Misschien blijft het een droom, maar misschien gaan we het op den duur wel bereiken.