1
00:00:01,222 --> 00:00:01,892
katholiek?

2
00:00:01,897 --> 00:00:05,897
Nee, evangelisch. De vader had 
een speciale dienst aangevraagd.

3
00:00:06,413 --> 00:00:08,923
Om dank te betuigen.

4
00:00:09,481 --> 00:00:12,211
Omdat zijn kind, en ik herinner 
me dit geval omdat..

5
00:00:12,281 --> 00:00:17,621
Toen Argentina en ik het kind wilden 
terugbrengen naar de school, zei de directeur: nee.

6
00:00:18,419 --> 00:00:20,723
Dat de kinderen bang voor hem waren.

7
00:00:20,723 --> 00:00:23,576
'Nee, maar hij heeft het recht, 
hij heeft geen stuipen meer.'

8
00:00:24,153 --> 00:00:28,714
En de directeur zei: oké, we gaan met 
de docenten praten en kijken wat zij zeggen.

9
00:00:29,762 --> 00:00:37,031
Als zij alle andere kinderen willen instrueren 
wat ze moeten doen als hij stuiptrekkingen heeft..

10
00:00:37,329 --> 00:00:41,500
en als ze niet meer bang zijn, 
dan accepteren we hem weer.

11
00:00:41,860 --> 00:00:45,267
Ik herinner me dat we 
een poppentheater hadden.

12
00:00:45,491 --> 00:00:50,185
We hadden een poppentheater 
opgezet en we verzonnen een liedje.

13
00:00:50,185 --> 00:00:54,196
En we gingen van klas tot klas 
om het uit te voeren.

14
00:00:56,776 --> 00:01:04,837
Toen hadden we een scenario hoe we het kind 
weer terug konden brengen naar zijn gewone school.

15
00:01:05,377 --> 00:01:09,614
Er gebeurden ons dingen 
waardoor we leerden hoe...

16
00:01:11,076 --> 00:01:14,565
Dat was het eerste keer dat we iemand 
hebben teruggebracht naar school.

17
00:01:15,087 --> 00:01:21,800
Want we wisten niet hoe we dat moesten doen, maar 
we leerden dat we de gemeenschap moesten voorbereiden..

18
00:01:21,870 --> 00:01:23,871
voordat we het kind konden terugbrengen.

19
00:01:24,909 --> 00:01:28,114
En dit kind was al bekend in de school..

20
00:01:28,143 --> 00:01:32,330
en de kinderen zeiden: hij heeft aanvallen.

21
00:01:32,412 --> 00:01:36,579
Ja misschien associëren ze 
dat met de duivel ofzo.

22
00:01:37,959 --> 00:01:44,195
Dat was mooi, want we zongen met de 
kinderen en deden een poppentheater.

23
00:01:44,756 --> 00:01:48,991
En het kind keerde terug naar zijn klas 
en is nooit meer bij ons geweest.

24
00:01:49,061 --> 00:01:51,798
We gaven hem alleen begeleiding naderhand.

25
00:01:51,798 --> 00:01:58,619
En hij moest dus nog zijn medicijnen 
nemen tot een zekere leeftijd?

26
00:01:58,649 --> 00:02:03,797
Hij nam drie of vier jaar medicijnen.

27
00:02:03,797 --> 00:02:06,892
Is dat gebruikelijk dat het na vijf jaar...

28
00:02:06,892 --> 00:02:10,497
In sommige gevallen, want in andere 
gevallen is het permanent.

29
00:02:10,497 --> 00:02:13,396
En weet je hoe dit kind 
hier bij ons kwam?

30
00:02:13,396 --> 00:02:21,955
Tegen de vader was gezegd dat het goed 
voor het kind was om eendeneieren te eten.

31
00:02:21,955 --> 00:02:23,307
Dat is de werkelijkheid.

32
00:02:23,307 --> 00:02:26,884
'Je kind zal genezen als je 
hem eendeneieren geeft.'

33
00:02:26,884 --> 00:02:31,232
En hij begon overal eendeneieren te zoeken.

34
00:02:31,232 --> 00:02:35,743
En hij kwam bij een huis dat ver weg was 
en vroeg of ze eenden hadden.

35
00:02:35,763 --> 00:02:43,901
En dat hadden ze, en toen begonnen ze 
te praten over waarom hij eendeneieren zocht.

36
00:02:43,901 --> 00:02:51,843
'Dat helpt niet. Weet je, ga naar 
Argentina, zij kan je helpen.'

37
00:02:52,023 --> 00:02:59,418
Zo kwam dat kind bij ons. Ze zeiden: 
ga naar Argentina, zij kan je helpen.

38
00:02:59,459 --> 00:03:05,056
Dus nu koopt hij geen eendeneieren 
meer, nu hij bij ons is.

39
00:03:06,593 --> 00:03:11,830
Zoals Francisco zegt, we hebben 
veel geleerd in die jaren.

40
00:03:11,830 --> 00:03:19,092
Het eerste was dat onze dochter 
de school was voor ons leven.

41
00:03:19,092 --> 00:03:28,619
En wij geven nu al 21 jaar 
workshops aan ouders.

42
00:03:28,877 --> 00:03:34,271
Dat doen we in twee dagen, 
we zetten de workshops op, Francisco en ik.

43
00:03:34,271 --> 00:03:37,830
We leerden van een 
Colombiaanse, die heet...

44
00:03:38,579 --> 00:03:46,196
Nouja, de Colombiaanse gaf ook de 
workshops en we leerden wat van haar.

45
00:03:46,756 --> 00:03:50,904
En nu geven we al meer dan 20 jaar 
de workshops aan de ouders.

46
00:03:50,904 --> 00:03:56,240
We doen dat door middel van 
spelletjes, we vermaken ze.

47
00:03:56,240 --> 00:04:02,748
En ik zeg altijd tegen de ouders dat je 
als ouder van een kind met een handicap..

48
00:04:02,748 --> 00:04:10,105
veel geduld moet hebben, 
en sterk moet zijn..

49
00:04:10,105 --> 00:04:15,830
omdat barrières worden doorbroken 
en doelen worden bereikt.

50
00:04:15,890 --> 00:04:21,396
Het leven gaat door en wat we 
nu doen voor onze kinderen..

51
00:04:21,396 --> 00:04:24,289
zal leven en doodgaan met ons.

52
00:04:24,289 --> 00:04:27,333
Want het geeft ons tevredenheid.

53
00:04:27,363 --> 00:04:30,038
Wat kunnen we doen voor onze kinderen?

54
00:04:30,038 --> 00:04:36,444
Je kan gaan zitten en je afvragen: wie 
komt me helpen met mijn kind, nee.

55
00:04:36,444 --> 00:04:43,296
Dus de workshops zijn om 
ze energie en kracht te geven..

56
00:04:43,296 --> 00:04:46,709
ze sterker te maken en ze beter 
te laten zorgen voor hun kinderen.

57
00:04:47,133 --> 00:04:48,421
Het is heel interessant.

58
00:04:48,471 --> 00:04:52,064
We hebben heel veel geleerd in al die jaren.

59
00:04:52,094 --> 00:04:57,633
We wisten niets over handicaps, niets.

60
00:04:57,739 --> 00:05:07,487
We moesten overal wat over 
leren, op allerlei plekken.

61
00:05:12,249 --> 00:05:13,761
Jullie bedankt.

62
00:05:13,801 --> 00:05:17,491
Nee, jullie bedankt.

63
00:05:18,060 --> 00:05:21,183
Wat ik vroeg...

64
00:05:27,383 --> 00:05:37,191
Welk voordeel hebben de 
kinderen van het transport?

65
00:05:41,156 --> 00:05:46,493
Ik denk dat er voordelen zijn 
die je niet meteen ziet..

66
00:05:46,493 --> 00:05:47,917
maar die wij wel kennen.

67
00:05:47,927 --> 00:05:51,880
Bijvoorbeeld kinderen die nooit 
naar school gingen, gaan nu wel.

68
00:05:51,880 --> 00:05:53,928
Dat is een belangrijke...

69
00:05:53,958 --> 00:05:59,597
We hebben het over gezondheid, maar het gaat 
uiteindelijk ook om 'schoolinclusie', sociale inclusie.

70
00:05:59,597 --> 00:06:05,832
Kinderen die nooit naar de kerk van 
hun ouders gingen, gaan nu wel met hun ouders.

71
00:06:07,502 --> 00:06:14,297
Het is door het werk van veel 
mensen dat dit kan gebeuren.

72
00:06:14,297 --> 00:06:20,178
Vroeger moesten we de deuren 
langsgaan om kinderen te zoeken.

73
00:06:20,227 --> 00:06:28,125
Nu niet, als er een gehandicapt kind 
wordt geboren horen we dat soms al na één dag.

74
00:06:28,175 --> 00:06:34,409
Als het is geïdentificeerd, neemt de 
verloskundige het kind mee met de moeder.

75
00:06:34,409 --> 00:06:40,061
We hoeven niet meer op pad, zij gaan
automatisch al op zoek naar hulp.

76
00:06:40,061 --> 00:06:44,063
Hiervoor gebeurde dat niet, 
dan moesten wij altijd op zoek.

77
00:06:44,063 --> 00:06:47,279
We hebben kinderen gevonden 
die opgesloten zaten.

78
00:06:47,279 --> 00:06:51,371
Weet je nog van dat meisje 
dat we vonden in een vat?

79
00:06:51,371 --> 00:06:54,871
Daar liet de moeder haar achter 
als ze naar de markt ging.

80
00:06:54,871 --> 00:06:56,919
Of kinderen...

81
00:07:02,149 --> 00:07:10,683
Of kinderen die vastgebonden werden aan bed, omdat de 
moeder naar het meer moest om kleding moest wassen.

82
00:07:10,683 --> 00:07:16,219
Dan is het heel moeilijk wat je moet doen. 
Geef ik de moeder aan, of wat doe ik?

83
00:07:16,219 --> 00:07:21,064
Maar als ik weet dat dat de manier van de 
moeder is om voor haar te zorgen, hoe ga ik dat doen.

84
00:07:21,104 --> 00:07:30,651
Het is heel ingewikkeld, maar nu heb ik het gevoel 
dat er al veel kinderen op de gewone school zitten

85
00:07:30,721 --> 00:07:36,966
die naar school gaan, die vriendjes 
hebben, dat gebeurde vroeger niet.

86
00:07:36,996 --> 00:07:43,408
Nu zijn er op het speciaal onderwijs minder 
kinderen, en meer op het reguliere onderwijs.

87
00:07:43,468 --> 00:07:46,709
Beetje bij beetje is er een transitie gaande.

88
00:07:46,709 --> 00:07:52,872
De school had zijn moment, en nu is het tijd om 
meer kinderen naar reguliere scholen te brengen.

89
00:07:52,872 --> 00:07:54,336
Dat gebeurt nu.

90
00:07:54,386 --> 00:08:05,896
Nu zijn er kinderen op wielen (fietsen?) 
te zien, of kinderen die zo alleen reizen..

91
00:08:05,916 --> 00:08:08,487
iets dat vroeger niet gebeurde.

92
00:08:08,547 --> 00:08:12,046
Of ze doen mee met een 
activiteit waar iedereen aan meedoet

93
00:08:12,046 --> 00:08:16,514
daar zijn nu ook kinderen met een 
handicap te zien, vroeger zag je dat niet.

94
00:08:16,514 --> 00:08:18,561
Dat was ondenkbaar.

95
00:08:18,697 --> 00:08:24,142
Er waren momenten, er was strijd..

96
00:08:24,142 --> 00:08:28,303
onze dochter had een heel groot hoofd.

97
00:08:28,303 --> 00:08:30,559
Ze werd aangekeken 
want het was indrukwekkend.

98
00:08:30,559 --> 00:08:40,853
Ik herinner me dat we haar na lange tijd in het 
ziekenhuis mee namen de straat op in een rolstoel..

99
00:08:40,950 --> 00:08:44,783
op de hoofdstraat, waar veel beweging is.

100
00:08:44,853 --> 00:08:50,524
Ik herinner me dat er heel veel mensen en 
kinderen keken naar het hoofd van onze dochter.

101
00:08:50,524 --> 00:08:53,985
Argentina zei: laten we teruggaan, 
ik kan dit niet aan.

102
00:08:53,985 --> 00:09:00,566
Ik zei: nee we kunnen niet terug, want als we 
nu teruggaan, gaan we nooit meer de straat op.

103
00:09:00,566 --> 00:09:06,034
En dat is niet alleen ons gebeurd, maar 
ook andere jongeren, andere ouders.

104
00:09:06,034 --> 00:09:10,775
Zonder de strijd van die ouders 
zou dit niet gebeuren.

105
00:09:10,775 --> 00:09:16,472
Nu zijn ze een park en een school aan het bouwen in 
Santiago en ze denken daarbij aan personen met een handicap.

106
00:09:16,472 --> 00:09:18,829
En ze denken aan toegankelijkheid.

107
00:09:18,829 --> 00:09:24,748
Een burgemeester heeft vier parken aangelegd, 
en heeft ze allemaal toegankelijk gemaakt.

108
00:09:24,748 --> 00:09:28,971
Er is een strijd gaande.

109
00:09:28,971 --> 00:09:34,700
Nu zijn er plekken waar iedereen kan 
meedoen, hiervoor bestond dit alles niet.

110
00:09:34,700 --> 00:09:39,728
Maar het is een strijd van veel mensen, 
veel ouders, of mensen met een handicap..

111
00:09:39,728 --> 00:09:48,437
die de blikken van mensen moesten negeren, 
de woorden die soms pijn doen.

112
00:09:48,437 --> 00:09:51,775
Dat gebeurt niet meer.

113
00:09:52,338 --> 00:09:58,953
Maar het is een constante strijd geweest van veel mensen, 
waardoor het vooruit is gegaan.

114
00:09:59,853 --> 00:10:06,839
Ik droom ervan dat Sololá en Santiago Atitlán de eerste 
'inclusieve' gemeenschap wordt van Guatemala.

115
00:10:07,607 --> 00:10:09,811
Daar droom ik van.

116
00:10:10,640 --> 00:10:18,464
Misschien blijft het een droom, maar misschien 
gaan we het op den duur wel bereiken.