1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Danas smo ovde

2
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
zato što su Ujedinjene Nacije

3
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
definisale ciljeve

4
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
za napredak zemalja.

5
00:00:08,000 --> 00:00:11,000
Zovu se Milenijumski Razvojni Ciljevi.

6
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
A razlog zašto stvarno volim te ciljeve

7
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
je što ih ima osam.

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
I određivanjem osam različitih ciljeva,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
Ujedinjene Nacije su poručile

10
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
kako ima tako puno stvari koje bi trebalo

11
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
da se promene u zemlji

12
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
da bismo imali dobar život za ljude.

13
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
Pogledajte ovde, treba zaustaviti siromaštvo,

14
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
obrazovanje, pol,

15
00:00:31,000 --> 00:00:33,000
zdravlje dece i majki,

16
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
kontrolisati infekcije, zaštititi okolinu

17
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
i ostvariti dobre globalne veze među narodima

18
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
u svakom pogledu

19
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
od pomoći do trgovanja.

20
00:00:43,000 --> 00:00:46,000
Postoji i drugi razlog zašto mi se sviđaju ti razvojni ciljevi,

21
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
a to je zato što je svaki do jednoga merljiv.

22
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
Uzmimo smrtnost dece.

23
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
Cilj je smanjiti dečju smrtnost

24
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
za dve trećine,

25
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
od 1990. do 2015.

26
00:00:59,000 --> 00:01:02,000
To je smanjenje od 4% na godinu.

27
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
I ovo, s merenjem.

28
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
To je ono što čini razliku

29
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
između političkog govora poput ovog

30
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
i stvarnog rađenja na važnoj stvari,

31
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
na boljem životu za ljude.

32
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
A razlog zašto sam tako srećan zbog toga

33
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
je taj što smo već dokazali

34
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
kako postoje mnoge zemlje

35
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
u Aziji, na Bliskom Istoku,

36
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
u Latinskoj Americi i Istočnoj Evropi

37
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
koje smanjuju ovom brzinom.

38
00:01:27,000 --> 00:01:30,000
Čak i moćni Brazil smanjuje s 5% na godinu,

39
00:01:30,000 --> 00:01:32,000
a Turska sa 7% na godinu.

40
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
Dakle ima dobrih vesti.

41
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
A ipak ljudi mi kažu: "Nema napretka u Africi.

42
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
A čak nema niti statistike o Africi

43
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
da se sazna šta se događa."

44
00:01:41,000 --> 00:01:44,000
Dokazaću da nisu u pravu za obe stvari.

45
00:01:44,000 --> 00:01:47,000
Pođite sa mnom u čudesni svet statistike.

46
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
Vodim vas na internet stranicu ChildMortality.org,

47
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
gde možete uzeti broj smrti dece

48
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
ispod pet godina starosti za sve zemlje.

49
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
Napravili su je UN-ovi stručnjaci.

50
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
I uzeću Keniju kao primer.

51
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
Ovde vidite podatke.

52
00:02:01,000 --> 00:02:04,000
Nemojte da paničite. Nemojte sada da paničite. Pomoćiću vam u tome.

53
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
Izgleda grozno, kao na fakultetu

54
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
kada niste voleli statistiku.

55
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
Ali prva stvar, kada vidite tačke poput ovih,

56
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
koju se treba da se pitate, je:

57
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
odakle podaci dolaze?

58
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Koje je poreklo podataka?

59
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
Je li tako da u Keniji

60
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
postoje doktori i drugi stručnjaci

61
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
koji pišu potvrdu o smrti čim dete umre,

62
00:02:22,000 --> 00:02:24,000
i koja se šalje u statistički ured?

63
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
Ne. Zemlje s niskim standardom kao Kenija

64
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
još uvek nemaju taj nivo organizovanosti.

65
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
Ona postoji ali nije potpuna,

66
00:02:32,000 --> 00:02:35,000
jer se puno smrti događa u kući

67
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
s porodicom,

68
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
i ne beleže se.

69
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
Ono na šta se oslanjamo nije nepotpun sistem.

70
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
Imamo intervjue, ankete.

71
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
I to su strogo profesionalne

72
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
ženske ispitivačice

73
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
koje će sedeti sa ženom jedan sat

74
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
i pitati je o istoriji njenih rađanja.

75
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Koliko ste imali dece?

76
00:02:54,000 --> 00:02:56,000
Jesu li živa?

77
00:02:56,000 --> 00:02:59,000
Ako su umrla, koliko su godina imala i koje godine?

78
00:02:59,000 --> 00:03:01,000
I to je onda rađeno na reprezentativnom uzorku

79
00:03:01,000 --> 00:03:04,000
hiljade žena u zemlji

80
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
i objedinjeno u onome što se ranije zvalo

81
00:03:06,000 --> 00:03:09,000
izveštaj o demografskom ispitivanju zdravlja.

82
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
Ali ta ispitivanja koštaju,

83
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
i mogu biti napravljena tek u intervalima od 3 do 5 godina.

84
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
Ali su jako kvalitetna.

85
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Tako da je to ograničenje.

86
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
I sve ove obojene linije su rezultati;

87
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
svaka boja je jedno ispitivanje.

88
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
Ali to je previše komplikovano za danas, pa ću vam pojednostaviti

89
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
i daću vam po jednu prosečnu tačku svakog ispitivanja.

90
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
To je bila 1977., 1988.,

91
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
1992., '97.

92
00:03:34,000 --> 00:03:37,000
i 2002.

93
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
I kad su stručnjaci u Ujedinjenim Nacijama

94
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
stavili ispitivanja na svoje mesto u bazama podataka,

95
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
tada su upotrebili napredne matematičke formule

96
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
da dobiju liniju smera, a linija smera izgleda ovako.

97
00:03:48,000 --> 00:03:51,000
Pogledajte. Ovo je najbolje podudaranje koje mogu ovde da dobijem.

98
00:03:51,000 --> 00:03:53,000
Ali pazite.

99
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Oni produžuju liniju

100
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
iza zadnje tačke

101
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
u ništa.

102
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
I procenili su kako će, 2008.,

103
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
Kenija imati smrtnost dece od 128.

104
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
I bio sam tužan,

105
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
jer smo mogli da vidimo

106
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
taj preokret u Keniji

107
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
s porastom dečije smrtnosti u '90-tim.

108
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
To je bilo baš tragično.

109
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Ali u junu sam dobio e-mail

110
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
od Demografskih ispitivanja zdravlja

111
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
i bile su dobre vesti iz Kenije.

112
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
I bio sam tako srećan.

113
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Ovo je bila procena novog ispitivanja.

114
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
I onda je trebalo samo još tri meseca

115
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
kako bi ih UN stavio na svoj server,

116
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
i u petak smo dobili novu liniju smera.

117
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
I bila je ovde dole.

118
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
Nije li to lepo? Nije li to lepo, ha?

119
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
Ja sam zapravo u petak sedeo ispred svog računara,

120
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
i video broj smrti kako pada

121
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
s 128 na 84 samo tog jutra.

122
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
Pa smo slavili.

123
00:04:49,000 --> 00:04:51,000
Ali sada, kada imamo ovu liniju smera,

124
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
kako merimo napredak?

125
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
Sada idem malo u detalje,

126
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
jer UN voli to da radi.

127
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Počnu 1990. mere do 2009.

128
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
Kažu: "0,9%, nema napretka."

129
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
To nije pošteno.

130
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
Kao profesor, mislim da imam pravo da predložim nešto drugačije.

131
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Rekao bih, učinite barem ovo.

132
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
10 godina je dovoljno za praćenje trenda.

133
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
To su dva ispitivanja i možete videti šta se sada događa.

134
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
Imaju 2,4%.

135
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
Da sam ja u Ministarstvu zdravlja u Keniji,

136
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
možda bih spojio ove dve tačke.

137
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
Tako da ono što vam govorim je

138
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
da mi znamo smrtnost dece.

139
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
Imamo pristojan trend.

140
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
Dolazimo do varljivih stvari

141
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
kad merimo Milenijumske Razvojne Ciljeve.

142
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
Iako je razlog za Afriku izuzetno važan,

143
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
jer su '90. bile loša decenija,

144
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
ne samo u Keniji, nego u celoj Africi.

145
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
Epidemija HIV-a došla je do vrhunca.

146
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
Bilo je otpora na stare lekove za malariju, dok nismo dobili nove.

147
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
A kasnije smo dobili i mreže protiv komaraca.

148
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
Bilo je i društveno-ekonomskih problema,

149
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
koji se sada rešavaju u puno većem opsegu.

150
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
Pogledajte ovde prosek.

151
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
Ovo je prosek cele Afrike južno od Sahare.

152
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
I Ujedinjene Nacije kažu

153
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
kako je to smanjenje od 1,8%.

154
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
Ovo sada zvuči pomalo teoretski,

155
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
ali nije toliko teoretski.

156
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
Znate, ti ekonomisti,

157
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
vole novac i žele ga sve više i više, žele da raste.

158
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
Pa računaju procenat godišnjeg porasta ekonomije.

159
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
Mi u javnom zdravstvu, mi mrzimo dečije smrti,

160
00:06:16,000 --> 00:06:18,000
stoga želimo sve manje i manje dečijih smrti.

161
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
Pa računamo procenat smanjenja po godini.

162
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
Ali i to je ista vrsta procenta.

163
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
Ako vaša ekonomija raste za 4%,

164
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
treba smanjiti dečiju smrtnost za 4%,

165
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
ako je dobro upotrebljeno i ako su ljudi stvarno uključeni

166
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
i mogu koristiti sredstva na način koji žele.

167
00:06:32,000 --> 00:06:35,000
Je li onda pošteno to meriti kroz 19 godina?

168
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
Ekonomista to nikada ne bi uradio.

169
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
Podelio sam to na dva dela.

170
00:06:40,000 --> 00:06:43,000
U '90-im, samo 1,2%,

171
00:06:43,000 --> 00:06:45,000
samo 1,2%.

172
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
Za razliku od sada, druga brzina --

173
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
to je kao da je Afrika imala prvu brzinu,

174
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
i sada su krenuli u drugoj brzini.

175
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
Ali čak i to

176
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
nije pošteno predstavljanje Aftrike,

177
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
jer je to prosek,

178
00:06:57,000 --> 00:06:59,000
to je prosečna brzina smanjenja u Africi.

179
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
Pogledajte ovde, kada vas odvedem u moje grafike s balončićima.

180
00:07:02,000 --> 00:07:04,000
Još uvek ovde

181
00:07:04,000 --> 00:07:07,000
broj smrti dece na 1.000 je na onoj osi.

182
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
Ovde imamo godinu.

183
00:07:09,000 --> 00:07:12,000
I sad vam dajem širu sliku od Milenijumskih Razvojnih Ciljeva.

184
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Počinjem od pre 50 godina

185
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
kada je Afrika slavila nezavisnost u većini zemalja.

186
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
Evo vam Kongo, koji je bio visoko,

187
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
Gana, niže, a Kenija još niže.

188
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
I šta se događalo od tada kroz godine? Idemo.

189
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
Vidite, s nezavisnosti, popravila se pismenost

190
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
i počela su vakcinisanja, velike boginje su iskorenjene,

191
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
higijena se popravila i stvari su se poboljšale.

192
00:07:33,000 --> 00:07:35,000
Ali onda, u '80-im, pogledajte ovde.

193
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
Kongo je ušao u građanski rat,

194
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
i stali su na tom nivou.

195
00:07:39,000 --> 00:07:41,000
Gana je brzo napredovala.

196
00:07:41,000 --> 00:07:44,000
Kenija ovde usporava, Gana je pretiče,

197
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
ali onda Kenija i Gana zajedno kreću prema dole --

198
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
još uvek je zastoj u Kongu.

199
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
Ovde smo danas.

200
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
Možete videti, ovo nema smisla

201
00:07:53,000 --> 00:07:56,000
raditi prosek ovih nikakvih poboljšanja

202
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
i ovih jako brzih poboljšanja.

203
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
Došlo je doba kada moramo

204
00:08:02,000 --> 00:08:06,000
prestati da razmišljamo o Africi južno od Sahare kao jednom mestu.

205
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Te su zemlje tako različite,

206
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
i zaslužuju da se kao takve i prepoznaju,

207
00:08:12,000 --> 00:08:14,000
kao što ni o Evropi ne govorimo kao o jednom mestu.

208
00:08:14,000 --> 00:08:17,000
Mogu vam reći kako su ekonomije u Grčkoj i Švedskoj vrlo različite.

209
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
Svi to znaju.

210
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
I o svakoj zemlji se sudi pojedinačno kako im je.

211
00:08:22,000 --> 00:08:25,000
Dajte da vam pokažem širu sliku.

212
00:08:25,000 --> 00:08:28,000
Moja zemlja, Švedska:

213
00:08:28,000 --> 00:08:31,000
1800. bili smo ovde gore.

214
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
Kakav mi to čudan poremećaj ličnosti moramo da imamo,

215
00:08:34,000 --> 00:08:37,000
kada brojimo decu tako pedantno uprkos visokim stopama njihove smrtnosti.

216
00:08:37,000 --> 00:08:40,000
To je jako čudno. Na neki način je sramota.

217
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
Ali mi u Švedskoj imamo tu naviku, znate,

218
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
tako da smo brojali sve dečije smrti,

219
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
čak i ako nismo ništa oko toga preduzimali.

220
00:08:46,000 --> 00:08:48,000
A onda, vidite, ovo su godine gladi.

221
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
To su bile loše godine i ljudima je bilo dosta Švedske.

222
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
Moji preci su se preselili u SAD.

223
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
I konačno, ubrzo je situacija ovde počela da se popravlja.

224
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
Dobili smo bolje obrazovanje i zdravstvo,

225
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
smrtnost dece se smanjila.

226
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
Mi nikad nismo imali rat, Švedska je bila u miru svo to vreme.

227
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
Ali pogledajte, smanjivanje

228
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
u Švedskoj

229
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
nije bilo brzo.

230
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
Švedska je dosegla nisku smrtnost dece

231
00:09:13,000 --> 00:09:16,000
zato što je počela rano.

232
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
Osnovna škola kod nas

233
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
počela je 1842.

234
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
I tada dobijete taj predivan učinak

235
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
kada je narasla ženska pismenost

236
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
jednu generaciju nakon toga.

237
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
Morate shvatiti da su ulaganja u napredak koja radimo,

238
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
dugoročna ulaganja.

239
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
Ne radi se samo o pet godina.

240
00:09:33,000 --> 00:09:35,000
To su dugoročna ulaganja.

241
00:09:35,000 --> 00:09:38,000
I Švedska nikada nije dosegla brzinu iz Milenijumskih Razvojnih Ciljeva,

242
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
3,1% kako sam ja to izračunao.

243
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
Dakle skrenuli smo s puta. To je znači Švedska.

244
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
Ali o tome baš ne govorimo.

245
00:09:45,000 --> 00:09:48,000
Želimo da drugi budu bolji od nas. I zaista, drugi su bili bolji.

246
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
Dozvolite da vam pokažem Tajland,

247
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
pogledajte koja je to uspešna priča, Tajland od 1960-ih --

248
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
kako su ovde krenuli dolje

249
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
i dosegli skoro istu smrtnost dece kao Švedska.

250
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
Daću vam drugu priču, Egipat,

251
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
najbolje skriven, postiže slavni uspeh u javnom zdravstvu.

252
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
Egipat je bio ovde gore 1960.,

253
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
više od Konga.

254
00:10:07,000 --> 00:10:10,000
Delta Nila bila je patnja za decu

255
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
s dijarejom

256
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
i malarijom i puno problema.

257
00:10:14,000 --> 00:10:17,000
Onda su dobili asuansku branu. Dobili su struju u svoje kuće.

258
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
Povećali su obrazovanje.

259
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
I dobili su primarnu zdravstvenu zaštitu.

260
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
I došli su dole, znate.

261
00:10:23,000 --> 00:10:26,000
I dobili su čišću vodu, iskorenili su malariju.

262
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
Zar to nije priča o uspehu.

263
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
Milenijumski Razvojni Ciljevi za smanjenje dečije smrtnosti

264
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
sasvim su mogući.

265
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
I dobre vesti su

266
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
da Gana danas ide istom brzinom

267
00:10:37,000 --> 00:10:40,000
kao Egipat kada je bio najbrži.

268
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Sada i Kenija ubrzava.

269
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
Tu imamo problem.

270
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
Imamo ozbiljan problem u zemljama koje su u zastoju.

271
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Dopustite da vam sad pokažem širu sliku,

272
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
širu sliku dečije smrtnost.

273
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
Pokazaću vam odnos

274
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
smrtnosti dece na ovoj osi -

275
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
ova ovde osa je dečija smrtnost -

276
00:11:01,000 --> 00:11:04,000
a ovde imamo veličinu porodice.

277
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
Odnos između dečije smrtnosti i veličine porodice.

278
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
Jedno, dvoje, troje, četvoro dece po ženi.

279
00:11:08,000 --> 00:11:10,000
Šestoro, sedmoro, osmoro dece po ženi.

280
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
Ovo je, još jednom, 1960.,

281
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
pred 50 godina.

282
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
Svaki balončić je jedna zemlja.

283
00:11:16,000 --> 00:11:18,000
Boje koje vidite, su kontinenti.

284
00:11:18,000 --> 00:11:20,000
Ovaj tamno plavi je Afrika južno od Sahare.

285
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
Veličina balončića je ukupno stanovništvo.

286
00:11:24,000 --> 00:11:26,000
A ovo su

287
00:11:26,000 --> 00:11:28,000
takozvane zemlje "u razvoju".

288
00:11:28,000 --> 00:11:31,000
Imale su visoku ili vrlo visoku smrtnost dece

289
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
a veličina porodice, šest do osam.

290
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
A ovo ovde su

291
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
takozvane Zapadne zemlje.

292
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
One su imale nisku smrtnost dece

293
00:11:40,000 --> 00:11:42,000
i male porodice.

294
00:11:42,000 --> 00:11:44,000
Šta se dogodilo?

295
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
Želim da sada vidite sopstvenim očima

296
00:11:47,000 --> 00:11:50,000
odnos između pada smrtnosti dece

297
00:11:50,000 --> 00:11:53,000
i smanjenja porodice.

298
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
Jednostavno ne želim da ostavim mesta za ikakvu sumnju.

299
00:11:55,000 --> 00:11:57,000
Morate videti sami.

300
00:11:57,000 --> 00:12:00,000
Ovo se dogodilo. Sad pokrećem svet.

301
00:12:00,000 --> 00:12:02,000
Ovde smo išli dole s iskorenjivanjem

302
00:12:02,000 --> 00:12:04,000
velikih boginja, boljim obrazovanjem,

303
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
zdravstvenom zaštitom.

304
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Do ovde dole se došlo -- Kina dolazi u zapadnjačku kućicu.

305
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
A ovde je Brazil u zapadnjačkoj kućici

306
00:12:11,000 --> 00:12:14,000
Indija stiže. Prve afričke zemlje stižu u zapadnjačku kućicu.

307
00:12:14,000 --> 00:12:16,000
Dobijamo mnogo novih suseda.

308
00:12:16,000 --> 00:12:18,000
Dobrodošli u pristojan život.

309
00:12:18,000 --> 00:12:20,000
Hajde. Želimo da svi dođu ovde dole.

310
00:12:20,000 --> 00:12:22,000
To je vizija koju imamo, zar ne?

311
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
I pogledajte sada, prve afričke zemlje stižu.

312
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
Tu smo danas.

313
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
Ne postoji ništa kao

314
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
"zapadni svet" i "svet u razvoju".

315
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
Ovo je izveštaj UN-a,

316
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
koji je izašao u petak.

317
00:12:36,000 --> 00:12:39,000
Jako je dobar -- "Nivoi i kretanja dečije smrtnosti" -

318
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
osim ove stranice.

319
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
Ova stranica je jako loša.

320
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
To je kategorizacija zemalja.

321
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
Navodi "zemlje u razvoju" -- mogu vam pročitati sa liste --

322
00:12:49,000 --> 00:12:52,000
zemlje u razvoju: Republika Koreja -- Južna Koreja.

323
00:12:52,000 --> 00:12:54,000
Molim?

324
00:12:54,000 --> 00:12:57,000
Imaju Samsung, kako mogu biti zemlja u razvoju?

325
00:12:57,000 --> 00:12:59,000
Ovde imaju i Singapur.

326
00:12:59,000 --> 00:13:01,000
Oni imaju najnižu smrtnost dece na svetu, Singapur.

327
00:13:01,000 --> 00:13:03,000
Pretekli su Švedsku pre pet godina,

328
00:13:03,000 --> 00:13:05,000
a označeni su kao zemlja u razvoju.

329
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
Ovde imaju i Katar.

330
00:13:07,000 --> 00:13:09,000
To je najbogatija zemlja u svetu sa Al Džazirom.

331
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
Kako dođavola oni mogu biti zemlja u razvoju?

332
00:13:11,000 --> 00:13:13,000
Ovo je budalaština.

333
00:13:13,000 --> 00:13:16,000
(Aplauz)

334
00:13:16,000 --> 00:13:18,000
Ostatak ovoga je u redu. Ostatak je dobar.

335
00:13:18,000 --> 00:13:20,000
Moramo imati moderni koncept,

336
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
koji odgovara podacima.

337
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
Moramo shvatiti

338
00:13:24,000 --> 00:13:27,000
da svi idemo ovuda, do ovde dole.

339
00:13:27,000 --> 00:13:30,000
To je važnost ovih ovde odnosa.

340
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
Pogledajte. Čak i ako pogledamo Afriku.

341
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Ovo su afričke zemlje.

342
00:13:34,000 --> 00:13:37,000
Jasno možete videti povezanost smanjenja dečije smrtnosti

343
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
i smanjenja veličine porodice,

344
00:13:39,000 --> 00:13:41,000
čak unutar Afrike.

345
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
Vrlo je jasno da je to ono što se događa.

346
00:13:43,000 --> 00:13:46,000
I jako važno istraživanje izašlo je u petak

347
00:13:46,000 --> 00:13:50,000
iz Instituta za merenje i procenu zdravstva u Sijetlu,

348
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
koji pokazuje da se skoro 50%

349
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
pada dečije smrtnosti

350
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
može pripisati obrazovanju žena.

351
00:13:57,000 --> 00:14:00,000
To znači, kada devojčice idu u škole,

352
00:14:00,000 --> 00:14:02,000
uticaj ćemo videti 15 do 20 godina kasnije,

353
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
što je vremenski trend i vrlo je jak.

354
00:14:05,000 --> 00:14:08,000
Zato moramo imati dugoročnu perspektivu,

355
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
ali moramo meriti uticaj

356
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
u razdobljima od 10 godina.

357
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
Sasvim je moguće

358
00:14:14,000 --> 00:14:16,000
smanjiti smrtnost dece u svim ovim zemljama

359
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
i spustiti ih u ovaj ugao

360
00:14:18,000 --> 00:14:21,000
gde bismo svi želeli zajedno da živimo.

361
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
Naravno, smanjenje dečije smrtnosti

362
00:14:25,000 --> 00:14:28,000
stvar je najveće važnosti

363
00:14:28,000 --> 00:14:30,000
sa humanitarnog gledišta.

364
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
Pristojan život dece,

365
00:14:32,000 --> 00:14:34,000
o tome govorimo.

366
00:14:34,000 --> 00:14:37,000
Ali to je takođe i strateško ulaganje

367
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
u budućnost celog čovečanstva,

368
00:14:39,000 --> 00:14:42,000
jer se radi i o okolini.

369
00:14:42,000 --> 00:14:44,000
Nećemo moći da rešimo okolinu

370
00:14:44,000 --> 00:14:46,000
i izbegnemo užasnu klimatsku krizu

371
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
ako ne stabilizujemo svetsku populaciju.

372
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
Budimo u tome jasni.

373
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
A način kako da to učinimo je

374
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
da smanjimo dečiju smrtnost, osiguramo pristup planiranju porodice

375
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
i iza toga sprovodimo obrazovanje žena.

376
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
To je sasvim moguće. Učinimo to!

377
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
Hvala vam mnogo.

378
00:15:02,000 --> 00:15:12,000
(Aplauz)